Якут үүлдрийн адууг эрлийзжүүлээд үр дүнд хүрээгүй

Энэ үүлдрийн адууг Якутад үржүүлдэг. Якут хүмүүс XIII-XIY зууны үед умар зүг нүүдэллэхдээ монгол маягийн адуу аваачсан нь тэнд өсөж үржсэн гэсэн таамаглал бий. Якут нутгийн хамгийн умард захын дүүргийн адуу өмнөд дүүргийнхээ адуунаас том байдаг ба тэр нь адуугаа тэжээдэгтэй холбоотой. Энэ адууг үржүүлж байгаа нөхцөл маш хатуу ширүүн бөгөөд тэнд адууг хот суурингаас алс зайдуу газарт жилийн турш бэлчээрээр сүрэглэн малладаг ба зөвхөн хавар болоход гүүг азаргалан бүлэглэдэг байна. Якут адууг олон талын хосолмол талаар ашигладаг бөгөөд түүнийг хөллөж, эмээллэн унаж, нуруу ачаа ачиж эдэлдэг. Энэ адуу ой тайгатай нутгийн замд явахдаа хосгүй сайн. Түүнээс гадна энэ адууны сүү, арьс, шир, хөөвөл, дэл сүүлийг ашиглана. Якут адуу ажиллах чадвар сайтайгаараа онцлогтой. 80-100 кг ачаатайгаар зуны цагт хоногт 75-100 км явах ба өвлийн цагт түүнийг чарганд хөллөж 250-350 кг ачаа ачиж бартаатай замаар өдөрт 45-50 км газрыг саадгүй туулна. Энэ адууг сайжруулахын тулд нас хүйсээр нь ялган сүрэглэх, сүрэг тутамд тодорхой бэлчээр оногдуулах, сүргийн хээлтүүлгийг хориглох, азарганд оногдуулах бүлэг гүүг тохируулан сонгож авах ажил зохиох, арчилж маллах, хамгаалах, хялбар хөнгөн маягийн орон байр барих, өвөлжих газартаа өвс тэжээл нөөцлөн бэлтгэх, өсвөр бага адууг нэмэлт тэжээл өгөх зэргээр тодорхой зорилготойгоор маллаж иржээ. Гэхдээ энэ адууг бусад үүлдрийн адуутэй эрлийзжүүлэх ажил олигтой үр дүнд хүрээгүй гэдэг юм билээ.

А.Дөл