Улсын цоллооч Г.Гантөгс: Зээрд азарга маань аймгийнхаа наадамд гурван жил дарааллаж айрагдсан цөөхөн адууны нэг
Төв аймгийн Сэргэлэн сумын уугуул, хурдан морь цоллооч, улсын цоллооч Ганзоригийн Гантөгсийг уншигч тантай уулзуулж байна.
-Уулзсан уяачдын ихэнх нь удам дамжсан эрхмүүд байна. Таны хувьд ямархан түүхтэй бол...
-Миний өвөө нутаг орондоо Хожгор хэмээн алдаршсан Д.Адъяа гэж хүн байсан. Өвөө маань улс, аймгийн наадмаас хишиг хүртээгүй ч нутаг усандаа уясан морио айрагдуулчихдаг моринд дуртай сайхан эр байлаа. Харин аав маань илгээлт авч хөдөө гараад нэгдлийн 700 гаруй адуу маллаж байсан хүн. Сэргэлэн сумын нэгдэлд туслах адуучин хийж байхдаа тарга хүчний аваргаар шалгарч байсан юм билээ. Тухайн үед насанд хүрээгүй байсан учир хөдөлмөрийн дэвтрийн оронд цагаан хуудсаар хөдөлмөрийн хөлсөө бөглүүлж аваад дараа нь нөхөн бичүүлдэг байсан тухайгаа ярьдаг байсан.
-Хэдэн жил адуу малласан юм бэ?
-1965 оны 09 дүгээр сараас 1967 оны 08 дугаар сар хүртэл туслах адуучин хийж байгаад 1967 оноос Авдархангай нэгдлийн Хөшиг бригадаас сувай эр үхрийн суурь хүлээн авсан байдаг. Тийнхүү жинхэнэ утгаараа малчин болоод отор нүүдэл хийн малаа сайн таргалуулж сумын захиргаа, Авдархангай нэгдлийн зөвлөлийн хурлаас “Ирээдүйн аварга малчин” гэсэн сайшаалын үнэмлэхээр шагнуулж байсан юм билээ. Мөн 1971 онд Ардын Хувьсгалын 50 жилийн ойг улсын зардлаар үзэж Монголын залуучуудын 3-р тойрон аялал чуулга уулзалтанд оролцон МХЗЭ-ийн Төв хорооны шагнал “Тэргүүний малчин залуу” алтан медалиар шагнуулж байсан. Аав маань Сэргэлэн сумын анхны алтан медалийн эзэн.
-Шаардлага өндөртэй цаг үеийн шагнал үнэ цэнэтэй шүү.
-Тэгэлгүй яах вэ. Ийм малч удмын хүн би зургаан настайгаасаа эхлэн найман жил тасралтгүй улсын наадамд хурдан морь унахдаа 15, 19, 21-т хурдлуулан төрийн хишгийг хүртэж байлаа. Бага жижиг наадмуудаас бол олон удаа айраг хүртсээн.
-Унасан хүлгээ айрагдуулдаг овсгоотой л уралдаанч байж.
-Манай ангийнхнаас улсын наадамд унасан морио айрагдуулдаг уралдаанчид цөөнгүй байлаа. Жишээлбэл одоо морь сайн уяж буй Л.Энхтүвшин, М.Оргихбаяр, Н.Шижирбаатар нар байна. Мөн манай дүү Г.Гантөр сайн унаач байлаа. Одоо уяач болсон. 2018 онд Сэргэлэн сумандаа болсон уралдаанаас айраг хүртээд их урамшсан байна лээ.
-Таны хувьд хэзээнээс морь уясан бэ?
-1999 оноос ааваараа зөвлүүлэн морь уях болсон. Зундаа хөдөө гарч өөрөө гардан хурдан морь уяж эхэлсэн дээ.
-20 жилийн хугацаанд ямар амжилт үзүүлсэн бэ?
-2001 онд Төв аймгийнхаа баяр наадамд зээрд хязаалан түрүүлгэсэн. Мөн тэр жил Дундговь аймгийн Адаацаг сумын наадамд зээрд хязаалангаа түрүүлгэж, халтар шүдлэнгээ айргийн гуравт, саарал шүдлэнгээ зургаад давхиулж байлаа. Дараа жил нь зээрд соёолонгоо аймагтаа айрагдуулсан. /гуравт давхисан/ 2003 оны тухайд зээрд азарга маань айрагдсан ч тооцогдоогүй.
-Яагаад?
-Төв аймаг байгуулагдсаны 80-н жилийн ойгоор их олон азарга уралдсан. Харамсалтай нь азарганы уралдаан будилж. Миний зээрд эхний хэсэгт гуравт хурдалсан ч тооцогдоогүй. Хэрвээ тэр жил азарга будлиагүй бол зээрд азарга маань аймгийнхаа наадамд гурван жил дарааллан айрагдсан цөөхөн адууны нэг болох байсан юм.
-Морь будилах харамсалтай шүү.
-Уяачийн бүтэн жилийн хөдөлмөр үнэгүйдэнэ. Түүний дараа 2010 онд Төв аймгийнхаа баяр наадамд хул морио есөд хурдлуулсан. Энэ морийг маань манай хамаатан Шаравсамбуугийн Цэрэнлхагва маань уясан. /Нутгийнхан Мок гэдэг/
-Таныг морь уяхаас гадна цоллодог хэмээн сонссон юм байна. Цоллох тухайд хэзээнээс эхлэлтэй вэ?
-Хүүхэд байхаасаа л хурдан морь цоллож наадам хэсдэг байсан. Аав маань сайхан дуулна. Морь цоллоно. Манай суманд улсын морь цоллооч Санжаасүрэн гэж хүн байлаа. Тэр хүн манай хамар хашааных. Аав маань тэр хүний шавь байгаа юм. Аавыг дагаад тэднийд ороход Санжаасүрэн гуай морины цол дуудаад аав маань бичиж аваад л...
Санжаасүрэн гуай бэлэн цол дууддаггүй. Өөрөө зохиосноо хэлдэг мундаг хүн байсан. Тэр хүнээр бахархах бишрэх сэтгэл маань морь цоллоход нөлөөлж, 2005 онд Монгол Улсын цоллооч хэмээх эрхэм цолны эзэн болсон доо.
-Хурд ирлэхээс гадна хүлгийн хийморь сэргээдэг хүнтэй ярилцах таатай байлаа. Ярилцлагаа таны хамгийн сайхан наадмын дурсамжаар өндөрлөе.
-Яг тэр наадам гэж санаанд орохгүй байна. Ямартаа ч морь уяна гэдэг үнэхээр амаргүй ажил. Хүүхэд, морь мэнд сайхан уралдаад ирсэн наадам бүхэн сайхан. Морь уясан он жилүүддээ ойлгож мэдэрсэн нэг зүйл бол “Адуу болгон өөр уяатай. Түүнийг мэдэрч тохирсон ажлыг нь хийж байж амжилтанд хүрдэг. Энэ болгоныг тохируулна гэдэг уяачаас ур ухаан эрдэм чадал шаардаж байдаг” юм билээ. Тиймээс төр түмнээ цэнгүүлэхээр ур ухаанаа уралдуулж байдаг нийт уяачдадаа амжилт хүсье.
-Баярлалаа. Морь уях төрийн хэрэгт тань амжилт хүсье.
-Баярлалаа, та бүхэнд ажлын өндөр амжилт хүсье.
"Тод магнай" сэтгүүлийн Төв аймгийн Зуунмод сумын тусгай дугаараас...
0 Сэтгэгдэл
ХХЗХ-ны журмын дагуу зүй зохисгүй зарим үг, хэллэгийг хязгаарласан тул ТА сэтгэгдэл бичихдээ хууль зүйн болон ёс суртахууны хэм хэмжээг хүндэтгэнэ үү. Хэм хэмжээг зөрчсөн сэтгэгдэлийг админ устгах эрхтэй.
- Лхагва, 17:46 минут Богд хан уулын аймаг байгуулагдсаны 100 жилийн ой,…
- Лхагва, 11:21 минут МУ-ын Тод манлай уяач Б.Далай: Уяачийн амжилтанд г…
- 3-р сарын 19 -нд Архангай аймгийн 100 жилийн ой, хангайн бүсийн ура…
- 3-р сарын 19 -нд 2023 оны ММСУХ-ны чансаа өндөр уяачид
- 3-р сарын 05 -нд 2023 ОНЫ 21 АЙМГИЙН ШИЛДЭГ УЯАЧ, УРАЛДААНЧ ХҮҮХДҮҮ…
- 3-р сарын 05 -нд Аймгийн Алдарт уяач Ш.Мөнхбаатар:Ах дүү дөрвүүл аа…
- 3-р сарын 05 -нд 2023 ОНЫ ММСУХ-НЫ 21 АЙМГИЙН ШИЛДЭГ САЛБАР ХОЛБОО,…
- 3-р сарын 05 -нд Архангай аймгийн 100 жилийн ой, хангайн бүсийн ура…
- 2-р сарын 27 -нд Манлай уяач Ч.Сугар: Алаг морийг харсан хүн болгон…
- 2-р сарын 27 -нд 2022 оны чансаа өндөр сонгомол дээд насны хүлгүүд
- 2024 оны 2-р сарын 26 -нд Н.Билэгтсайхан 66 оноогоор 2022 оны чансаа өндөр у…
- 2024 оны 2-р сарын 26 -нд Хэнтий аймгийн 100 жилийн ой, зүүн бүсийн уралдаан…
- 2024 оны 2-р сарын 26 -нд МОНГОЛ УЛСЫН 2022 ОНЫ ӨНДӨР ЧАНСААТАЙ ИХ НАСНЫ МОР…
- 2024 оны 2-р сарын 26 -нд О.Батбилэг 73 оноогоор 2022 оны чансаа өндөр уяачд…
- 2024 оны 2-р сарын 26 -нд МУ-ын Алдарт уяач Г.Болдбаатар:Наадмын маргаашнаас…
- 2024 оны 2-р сарын 22 -нд 2022 оны чансаа өндөр азарганууд
- 2024 оны 2-р сарын 22 -нд 2022 оны МУ-ын шилдэг уяач, уралдаанч хүүхдүүд
- 2024 оны 2-р сарын 21 -нд ММСУХ-ны 2022 оны шилдгүүд шагналаа авлаа
- 2024 оны 2-р сарын 21 -нд Архангай аймгийн 100 жилийн ой, хангайн бүсийн ура…
- 2024 оны 2-р сарын 20 -нд Уяач Б.Батжаргал: Сүүлд цоохор даага даяндуулсан
- 2024 оны 2-р сарын 19 -нд Богд хан уулын аймаг байгуулагдсаны 100 жилийн ой,…
- 2024 оны 2-р сарын 14 -нд Цолоо ахиулсан уяачид
- 2024 оны 2-р сарын 07 -нд Нийслэлийн Алдарт уяач цолоор 28 хүн шагнагджээ
- 2024 оны 2-р сарын 07 -нд Дөрвөн Тод, дөрвөн Манлай, 18 Алдарт уяач цол авах…
- 2024 оны 2-р сарын 07 -нд Сумын Алдарт уяач Н.ДУГАРЖАВ: БИ ДӨРӨВДҮГЭЭР АНГИА…
- 2024 оны 2-р сарын 05 -нд Богд хан уулын аймаг байгуулагдсаны 100 жилийн ой,…
- 2024 оны 2-р сарын 05 -нд Хэнтий аймгийн 100 жилийн ой, зүүн бүсийн уралдаан…
- 2024 оны 1-р сарын 27 -нд Сумын Алдарт уяач Д.Батбаяр: Би Биндэрт анх адуу т…
- 2024 оны 1-р сарын 26 -нд Хэнтий аймгийн 100 жилийн ой, зүүн бүсийн уралдаан…
- 2024 оны 1-р сарын 25 -нд Архангай аймгийн 100 жилийн ой, хангайн бүсийн ура…
- 2024 оны 1-р сарын 24 -нд СУМЫН АЛДАРТ УЯАЧ А.Цэрэндорж: ЗААМАРТ ДАЛАЙ ЛАМЫГ…
- 2024 оны 1-р сарын 22 -нд Завхан аймгийн 100 жилийн ой, баруун бүсийн уралда…
- 2024 оны 1-р сарын 21 -нд Аймгийн Алдарт уяач Б.Баттөр: Таван жилийн дотор с…
- 2024 оны 1-р сарын 18 -нд Богд хан уулын аймаг байгуулагдсаны 100 жилийн ой,…
- 2024 оны 1-р сарын 15 -нд Аймгийн Алдарт уяач Ц.Жамсран: Өөрийн тамгатай уна…
- 2024 оны 1-р сарын 15 -нд Богд хан уулын аймаг байгуулагдсаны 100 жилийн ой,…
- 2024 оны 1-р сарын 11 -нд Хэнтий аймгийн 100 жилийн ой, зүүн бүсийн уралдаан…
- 2024 оны 1-р сарын 10 -нд Аймгийн Алдарт уяач М.Мөнхбаяр: Адууны төлөө уйгаг…
- 2024 оны 1-р сарын 10 -нд Завхан аймгийн 100 жилийн ой, баруун бүсийн уралда…
- 2024 оны 1-р сарын 08 -нд Сумын Алдарт уяач Ц.ГЭРЭЛБААТАР: Сайн адууны удам …
- 2024 оны 1-р сарын 08 -нд Завхан аймгийн 100 жилийн ой, баруун бүсийн урал…
- 2024 оны 1-р сарын 03 -нд Хамгийн шимт тэжээлийг мэдэх үү?
- 2024 оны 1-р сарын 02 -нд М.Энхтайван: Хүн хэдий чинээ сэтгэлээ өгнө, адуу т…
- 2023 оны 12-р сарын 27 -нд Хэнтий аймгийн 100 жилийн ой, зүүн бүсийн уралдаан…
- 2023 оны 12-р сарын 25 -нд Баахан хэрэг тарих Баяндэлгэрийн буурал
- 2023 оны 12-р сарын 23 -нд Нийслэлийн Алдарт Уяач цолны болзол хангасан уяачд…
- 2023 оны 12-р сарын 22 -нд Аймгийн Алдарт уяач Г.Энхбаатар: Аавынхаа уяаны ар…
- 2023 оны 12-р сарын 17 -нд Хэнтий аймгийн 100 жилийн ой, зүүн бүсийн уралдаан…
- 2023 оны 10-р сарын 29 -нд Сумын Алдарт уяач Л.Батноров: Азарганы түрүүгээр а…
- 2023 оны 10-р сарын 28 -нд Өвгөн ноён М.Пүрэвжавын нэрэмжит уралдаануудын нэг…
Сэтгэгдэл бичигдээгүй байна