Сумын Алдарт уяач Т.Уламбаяр: Би 16 настайгаасаа морь уясан


Өвөрхангай аймгийн Уянга сумын Бөөрөлжүүт VI багийн харьяат, сумын Алдарт уяач Тоомойн Уламбаярын ярилцлагыг уншигч танаа хүргэж байна. Тэрээр 1961 онд урт жалгын ам хэмээх газарт айлын зургаа дахь хүүхэд болон мэндэлжээ.
-Хурдан хүлгийн хийморьт сүсэглэн уяачийн эрдэмд шамдах болсон үеийн дурсамжаар яриагаа эхэлье.
-Миний аав уяач хүн. 1971 онд Төв аймгийн Жаргалант сумаас мал тууж яваад, хонгор, буурал хоёр гүү авчирч, хурд тарсан юм билээ. Гэхдээ тэрнээс өмнө намайг хүүхэд байхад морь уядаг л байлаа.
-Тэр хоёр гүүнээс олон хурдан адуу гарсан уу?
-Тэгсэн. Надад нэг том ухаа морь байсан нь шүдлэн, хязаалан, соёолондоо тус тус түрүүлсэн.
-Эцэг нь ямар азарга байсан юм бэ?
-Эцэг нь зээрд азарга байсан. Манай нутгийн “улаан” Пүрэвгал гэж өвгөнөөс авч байсан.
-Жаргалантаас ирдэг хоёр гүүний алиных нь төл юм?
-Буурлынх нь.
-Ухаа морийг хэдтэйгээс нь уялаа?
-Ухаа морийг шүдлэнгээс нь эхэлж уяад, тэр жилээ суманд түрүүлээд, хязаалан түрүүлээд, соёолондоо түрүүлсэн. Тэгээд би ч цэрэгт явсан.
-Та гурван жилийн цэрэг байв уу?
-Тийм ээ, гурван жилийн цэрэг. Би чинь 1979 онд цэрэгт яваад, ирэхэд наймтай байсан. Тэгээд 1983 онд гуравлаад, 1984 онд ес дээр ирсэн. Тэрнээс хойш жижиг наадмуудад зөндөө айрагдсан. Суманд бол 1984 оноос хойш айрагдаагүй.
-Дараа нь ямар морь уяв ?
-Нэг хонгор унага гарч, даагандаа сургуулийн баяраар түрүүлж, шүдлэн, хязаалан ахин түрүүлж, соёолондоо аман хүзүүдээд, хавчиг долоон настай морь 1988 онд суманд түрүүлээд, 1989 онд дахиж түрүүлсэн. Харин 1990 онд Хайрхандулаанд дөрөвлөөд, 1991 онд Амгаа ахад зарчихсан. Өөр бас нэг хонгор морь бий. Тэр 70 жилээр гурвалсан.

-Өөр таны нэрийг гаргасан ямар хурдан хүлгүүд байсан бэ?
-Би чинь хонгор морио зарчихаад гурван жил хэртэй завсарласан юм. Тэгээд бас нэг хонгор морь гарч уяж эхэлсэн. Энэ нь манай унаган адуу байгаа юм. Дааганд уяагүй. Шүдлэн долоогоор ирээд хязааландаа 70 жилээр гуравлаад, гүйцээгээд ес дээр ирсэн. Даанч хойтон жил хөл нь доголчихоод уяхаа больсон. Энэ жил нэг хүрэн, хээр хоёр үрээ уяж байна.
-Хонгор морь чинь нөгөө тойруулга гүүнээс гарсан уу?
-Үгүй ээ. Тойруулга гүүний эхийн эгчээс нь гарсан.
-Аймагт морь айрагдуулж байв уу?
-Үгүй ээ, сумандаа л наадаж ирлээ.
-Уяачийнхаа хувьд оролцсон хамгийн дурсамжтай наадам хэдэн онд тохиож байсан бэ?
-1988, 1989 онд хонгор морь хоёр жил дарааллан түрүүлэхэд сайхан л байлаа. Залуухан ч байж. Уясан болгон түрүүлээд байхаар ямар урамтай байсан гэж санана.
-Тухайн үедээ ямар үнээр зарсан юм бэ?
-Үнээ 1000-тай байхад хоёр тугалтай үнээ, нэг унагатай гүү, толгой салдаггүй мориор зарсан. Тухайн үедээ үнэтэй өгч байлаа.
-Та нэгдэл нийгмийн үед ямар мал маллаж байв?
-Сувай үхэр хариулж байлаа. Бас таван жил хэртэй мал туусан. Улаанбаатарт гурван жил, Дарханд нэг жил тууж байлаа.
-Танайханд уяач олон байна уу?
-Хоёр ах Пүрэвсамбуу, Отгонбаяр нар морь уядаг байлаа. Харамсалтай нь хоёулаа бурхан болсон.
-Танай хүүхдүүд морь уях уу?
-Энэ жилээс нэг банди уях гэж үзэж байна. Миний үеийн уяа ч гэж алга бололтой. Орчин үед шаал өөр болчихож. Одоо чинь дан тэжээлээр уях юм.
-Бидний яриа энд хүрээд өндөрлөж байна. Урилгыг маань хүлээн авч ярилцсанд баярлалаа.
0 Сэтгэгдэл
ХХЗХ-ны журмын дагуу зүй зохисгүй зарим үг, хэллэгийг хязгаарласан тул ТА сэтгэгдэл бичихдээ хууль зүйн болон ёс суртахууны хэм хэмжээг хүндэтгэнэ үү. Хэм хэмжээг зөрчсөн сэтгэгдэлийг админ устгах эрхтэй.
-
Өчигдөр, 16:47 минут Сонгомол бага насанд Ч.Ганцогтын хээр түрүүллээ
-
Өчигдөр, 14:55 минут Сонгомол бага насанд 105 даага бүртгүүлж, 76 мордл…
-
Өчигдөр, 14:46 минут АХ-ын 104 жилийн ойн сонгомол дунд насны ангилалд…
-
Өчигдөр, 13:53 минут Сонгомол дунд насанд Д.Даяндэмидийн Наран зээрд т…
-
Өчигдөр, 13:12 минут Сонгомол дунд ангиллын хурдан хүлгүүд мордлоо
-
Өчигдөр, 12:16 минут Сонгомол дунд насны ангилалд 106 хүлэг бүртгүүлжэ…
-
Өчигдөр, 11:54 минут АХ-ын 104 жилийн ойн сонгомол дээд насны ангилалд …
-
Өчигдөр, 10:35 минут Сонгомол дээд насанд Г.Хүрэлбаатарын хүрэн халзан …
-
Өчигдөр, 09:09 минут Сонгомол дээд ангиллын хүлгүүд гарааны зурхай рууг…
-
Өчигдөр, 07:59 минут Сонгомол дээд насны ангилалд 78 хүлэг бүртгүүлжээ
-
Бямба, 16:15 минут АХ-ын 104 жилийн ойд эхний 10-т хурдалсан даагану…
-
Бямба, 15:28 минут Ш.Мөнгөншагайн сартай хээр даага түрүүллээ
-
Бямба, 14:32 минут Уралдаанч Б.Нармандах: Уяач ах нараасаа суралцах г…
-
Бямба, 13:54 минут Хамгийн бага нас дааганы уралдаанд 240 даага бүртг…
-
Бямба, 13:07 минут Уралдаанч Н.Боорчи: Шүдлэн түрүүлгэж, соёолонгоо …
-
Бямба, 12:29 минут АХ-ын 104 жилийн ойд эхний 10-т хурдалсан соёолонг…
-
Бямба, 11:20 минут З.Мэндсайханы хул соёолон түрүүллээ
-
Бямба, 09:56 минут МУ-ын Алдарт уяач Ч.Уламбаяр: Дөрвөн настай морины…
-
Бямба, 09:14 минут Фото - Соёолон мордуулахын эргэн тойронд
-
Бямба, 08:02 минут 195 соёолон бүртгүүлжээ
-
Баасан, 17:43 минут АХ-ын 104 жилийн ойд эхний 10-т хурдалсан их насны…
-
Баасан, 17:01 минут Л.Анхбаатарын хүрэн халзан морь түрүүллээ
-
Баасан, 16:01 минут Уралдаанч Ц.Түвшинсайхан: Ээжээ, ааваа хүү нь түрү…
-
Баасан, 15:43 минут МУ-ын Алдарт уяач Ч.Амарсанаа: Баянхонгороос анх у…
-
Баасан, 15:05 минут 210 их насны морь бүртгүүлжээ
-
Баасан, 12:43 минут АХ-104 жилийн ойд эхний 10-т хурдалсан азарганууд
-
Баасан, 11:58 минут МУАУ И.Золбоогийн хүрэн халзан азарга түрүүллээ
-
Баасан, 08:49 минут Фото - Азаргаа мордуулав
-
Баасан, 08:27 минут 153 азарга бүртгүүлжээ
-
Пүрэв, 18:19 минут Манлай уяач Х.Улам-Өрнөх: Морь айрагдана гэдэг оло…
-
Пүрэв, 17:51 минут Уралдаанч Б.Эрдэнэбилэг: Бөмбөгөө ахыгаа нэг оруул…
-
Пүрэв, 17:39 минут Б.Лхагвацэрэн:Таван жилийн дараа төрийн наадмын хи…
-
Пүрэв, 16:21 минут Ж.Түмэн-Өлзийн бор шүдлэн түрүүллээ
-
Пүрэв, 15:09 минут Тод манлай уяач О.Батбилэг:Түрүүлэх байх гэж бодсо…
-
Пүрэв, 13:47 минут 225 шүдлэн бүртгүүлжээ
-
Пүрэв, 12:57 минут АХ-ын 104 жилийн ойн эхний 10-т хурдалсан хязаалан…
-
Пүрэв, 12:07 минут Б.Гантигийн сартай хүрэн хязаалан түрүүллээ
-
Пүрэв, 10:17 минут Хязаалан 256 бүртгүүлжээ
-
Пүрэв, 10:07 минут Хүйн долоон худагт хязаалангийн эргэн тойронд
-
7-р сарын 02 -нд Эрдэмт уяачид, эрэмгий хүлгүүд- Тод манлай уяач С.…
-
2024 оны 8-р сарын 05 -нд Хангайн бүсийн сонгомол бага насанд Х.Бат-Эрдэнийн…
-
2024 оны 8-р сарын 05 -нд Хангайн бүсийн дааганы уралдаанд М.Цэрэнжавын хээр…
-
2024 оны 8-р сарын 04 -нд Хангайн бүсийн сонгомол дээд насанд С.Баярсайханы …
-
2024 оны 8-р сарын 04 -нд Хангайн бүсэд Я.Содбаатарын бор соёолон түрүүллээ
-
2024 оны 8-р сарын 04 -нд Хангайн бүсийн их насанд Э.Бат-Эрдэнийн Солонго зэ…
-
2024 оны 8-р сарын 04 -нд Хангайн бүсэд Д.Батбаярын Түмт хээр азарга түрүүлж…
-
2024 оны 8-р сарын 01 -нд Хангайн бүсийн сонгомол дунд насны ангилалд Г.Ганб…
-
2024 оны 7-р сарын 31 -нд Хангайн бүсэд П.Баярбатын бор хязаалан түрүүллээ
-
2024 оны 7-р сарын 31 -нд Хангайн бүсэд Г.Энхбатын хар шүдлэн түрүүлжээ
-
2024 оны 7-р сарын 28 -нд "Говьшанхын хурд-7" говийн бүсийн уралдааны сонгом…
-
Баасан, 12:43 минут АХ-104 жилийн ойд эхний 10-т хурдалсан азарганууд
-
Бямба, 11:20 минут З.Мэндсайханы хул соёолон түрүүллээ
-
Пүрэв, 17:51 минут Уралдаанч Б.Эрдэнэбилэг: Бөмбөгөө ахыгаа нэг оруул…
-
Өчигдөр, 10:35 минут Сонгомол дээд насанд Г.Хүрэлбаатарын хүрэн халзан …
-
Пүрэв, 12:57 минут АХ-ын 104 жилийн ойн эхний 10-т хурдалсан хязаалан…
-
Өчигдөр, 13:53 минут Сонгомол дунд насанд Д.Даяндэмидийн Наран зээрд т…
-
Пүрэв, 16:21 минут Ж.Түмэн-Өлзийн бор шүдлэн түрүүллээ
-
Бямба, 16:15 минут АХ-ын 104 жилийн ойд эхний 10-т хурдалсан даагану…
-
Баасан, 17:01 минут Л.Анхбаатарын хүрэн халзан морь түрүүллээ
-
Бямба, 15:28 минут Ш.Мөнгөншагайн сартай хээр даага түрүүллээ
-
Баасан, 17:43 минут АХ-ын 104 жилийн ойд эхний 10-т хурдалсан их насны…
-
Баасан, 11:58 минут МУАУ И.Золбоогийн хүрэн халзан азарга түрүүллээ
-
Баасан, 08:27 минут 153 азарга бүртгүүлжээ
-
Пүрэв, 10:07 минут Хүйн долоон худагт хязаалангийн эргэн тойронд
-
Баасан, 15:43 минут МУ-ын Алдарт уяач Ч.Амарсанаа: Баянхонгороос анх у…
-
Пүрэв, 12:07 минут Б.Гантигийн сартай хүрэн хязаалан түрүүллээ
-
Баасан, 08:49 минут Фото - Азаргаа мордуулав
-
Бямба, 09:56 минут МУ-ын Алдарт уяач Ч.Уламбаяр: Дөрвөн настай морины…
-
Өчигдөр, 07:59 минут Сонгомол дээд насны ангилалд 78 хүлэг бүртгүүлжээ
-
Бямба, 12:29 минут АХ-ын 104 жилийн ойд эхний 10-т хурдалсан соёолонг…
-
Пүрэв, 18:19 минут Манлай уяач Х.Улам-Өрнөх: Морь айрагдана гэдэг оло…
-
Пүрэв, 10:17 минут Хязаалан 256 бүртгүүлжээ
-
Пүрэв, 13:47 минут 225 шүдлэн бүртгүүлжээ
-
Бямба, 13:07 минут Уралдаанч Н.Боорчи: Шүдлэн түрүүлгэж, соёолонгоо …
-
Өчигдөр, 16:47 минут Сонгомол бага насанд Ч.Ганцогтын хээр түрүүллээ
-
Пүрэв, 17:39 минут Б.Лхагвацэрэн:Таван жилийн дараа төрийн наадмын хи…
-
Пүрэв, 15:09 минут Тод манлай уяач О.Батбилэг:Түрүүлэх байх гэж бодсо…
-
Бямба, 08:02 минут 195 соёолон бүртгүүлжээ
-
Бямба, 09:14 минут Фото - Соёолон мордуулахын эргэн тойронд
-
Баасан, 15:05 минут 210 их насны морь бүртгүүлжээ
-
Өчигдөр, 14:46 минут АХ-ын 104 жилийн ойн сонгомол дунд насны ангилалд…
-
Өчигдөр, 11:54 минут АХ-ын 104 жилийн ойн сонгомол дээд насны ангилалд …
-
Бямба, 13:54 минут Хамгийн бага нас дааганы уралдаанд 240 даага бүртг…
-
Өчигдөр, 13:12 минут Сонгомол дунд ангиллын хурдан хүлгүүд мордлоо
-
Өчигдөр, 14:55 минут Сонгомол бага насанд 105 даага бүртгүүлж, 76 мордл…
-
Баасан, 16:01 минут Уралдаанч Ц.Түвшинсайхан: Ээжээ, ааваа хүү нь түрү…
-
Өчигдөр, 09:09 минут Сонгомол дээд ангиллын хүлгүүд гарааны зурхай рууг…
-
Өчигдөр, 12:16 минут Сонгомол дунд насны ангилалд 106 хүлэг бүртгүүлжэ…
-
Бямба, 14:32 минут Уралдаанч Б.Нармандах: Уяач ах нараасаа суралцах г…
Сэтгэгдэл бичигдээгүй байна