“Чингүнжавын хүлэг” МСУХ-ны тэргүүн Ж.Мөнхбаатар: Эв нэгдэл, хамтын хүчээр л амжилтанд хүрдэг
Бүрэнтогтох сумын Эрчим багийн харьяат, “Чингүнжавын хүлэг” МСУХ-ны тэргүүн Жанчивын Мөнхбаатар гэж үг дуу цөөтэй, даруухан нэгэн байх. Тэрбээр 1979 оны зун Бүрэнхан багийн эмнэлэгт төрсөн. МЗХ-ны “Тэргүүний залуу” алтан медалийн эзэн уурхайчин залуу морь уях эрдэмд шамдаад цөөхөн жилийн нүүр үзэж байгаа ч сумын Алдарт уяач аавынхаа үйл хэргийг үргэлжлүүлж, нутгийн адууны чанарыг сайжруулан, сумынхаа нэрийг олонд дуурсгах оргилуун хүсэл өвөртөлж яваа аж.
-Анх ямар үүтгэл шалтгаанаар адуу малтай холбогдсон бэ?
-Миний аав Равдангийн Жанчив аймгийн баяр наадмаас хоёр ч түрүү хүртэж байсан. Сумын Алдарт уяач хүн бий. Тодруулбал, 1988 онд хязаалан гурваар давхиулж, 1989 онд соёолонгийн түрүү авч байлаа. Ер нь 1980-аад оны үед ид уяж, сумын баяр наадмаас нэлээд хэдэн айраг хүртсэн. Миний хувьд багаасаа аавыгаа дагаж, хурдны морь унан, адуутай ойр өссөн.
Нэгэн үе аймгийн баяр наадамд манай сумын нэр огт гараагүй юм. Тиймээс сум орон нутгийнхаа нэрийг дахин дуурсгах, нутгийн адуугаа сайжруулах зорилгоор Улаанбаатар хотод бизнес эрхэлж байсан залуучуудыг уриалан дуудаад, Сүхбаатар, Дорнодын угшилтай болон цэвэр цусны адуу авч ирж, аавынхаа ажил үйлсийг үргэлжлүүлж эхэлсэн.
-Хэдэн жил хурдан морь унаж, ямар, ямар амжилт үзүүлсэн бэ?
-Аймгийн баяр наадмаас авсан айраг, түрүү болон 1989 онд “Алдар” нэгдлийн 30 жилийн ойгоор гурван насны түрүү авч байлаа. Тухайн жилдээ сумын баяр наадмын соёолонгийн түрүү, азарганы аман хүзүү авч, их насны морио долоогоор давхиулсан.
-Мөнхбаатар гэдэг хүний нэртэй морьд хэзээнээс уралдаж эхэлсэн бэ?
-Гурван жилийн өмнөөс уралдаж эхэлсэн. Бүрэнтогтох сумын Алдарт уяач Батсуурь ахын унаган адуунуудаар голдуухан наадаж байна. Хүрэн үрээ маань шүдлэндээ сумын баяр наадамд айрагдсан. Хонгорууд болон ах дүү адуу хэд бий. Ер нь зүүн талаас нэлээн адуу авсаан.
-Анхны айргаа хаанахын наадмаас хүртэж байв?
-Одоогоор сумын баяр наадмаас ганц аман хүзүү хүртээд байна
-Сайн адуу цуглуулж, удам угшлыг нь сайжруулах ажил л хийгээд байгаа юм аа даа?
-Яг тийм. Уурхайчин хүн учраас зуны амралтаараа л уяан дээр ирдэг юм. Ер нь сумын МСУХ-ны тэргүүний хувиар уяачдаа нэгтгэх, хамтын хүчээр амжилтанд хүргэх, энд тэндхийн хурдан угшлын адуунуудаар сумынхаа залуучуудын адууны цусыг сэлбэх зэрэг ажилд л гар бие оролцдог доо.
-Бүрэнтогтох сумын МСУХ-ны тэргүүний хувьд холбоо байгуулагдсан түүхийг сонирхуулаач?
-2017 оны аравдугаар сард нутгийн уяачид хуралдан ММСУХ-ны салбар зөвлөлөө “Чингүнжавын хүлэг” МСУХ гэж нэрлэсэн юм. Миний хувьд 2017 онд тэргүүнээр сонгогдон ажиллаж байна.
-Ажлаа хүлээж аваад нэн тэргүүнд ямар зорилт тавин ажиллаж эхэлсэн бэ. Зорилтоо хэдэн хувь биелүүлэв?
-Уяачдаа галын зохион байгуулалтанд оруулан, нутгийн брэнд болох хурдан хүлгүүдийг төрүүлэх зорилт тавьсан. Хамгийн гол нь, эв нэгдлийг эрхэмлэж, хамтын хүчээр адууны үржил селекцийн ажил хийх, сум орныхоо нэрийг Монгол орон даяар дуурсгах томоохон амжилтууд гаргахад ач холбогдол өгч ажиллаж байна. Зорилгынхоо хүрээнд удам угшилтай адуунууд авч ирж, залуучуудтайгаа хамтран уяж байна.
-Танай сум улс, аймгийн цолтон олонтой юу?
-Манай суманд 100 гаруй хүн морь уяж байгаагаас найм нь аймгийн цол хүртээд байна. Гэхдээ энэ бол зөвхөн амьд сэрүүн байгаа хүмүүсийн тоо юм. Мөн 33 хүрсэн ногоон морины эзэнд улсын цол нөхөж олгосон.
-Ам нээх бүртээ л “эв нэгдэл” гэсэн үгийг онцолж байна. Танай сумын уяачид ер нь хоорондоо хэр эв нэгдэлтэй вэ?
-Эвтэй, эвтэй. Адуу гэсэн нэг л сонирхолд нэгдэж байгаа хүмүүс эвтэй байлгүй ч яах вэ. Хамгийн гол нь “Эвлэвэл бүтдэг, эвдэрвэл гутдаг” гэдэг үгийг би ажил, амьдралынхаа зарчим болгодог хүн. Энэ ч утгаараа гэр гэртээ, хот хотондоо ажил, амьдралаа төвхнүүлдэг малчдаа нэгтгэж, нэгэн цул болгож хамтын хүчийг мэдрүүлэхэд л гол анхаарлаа хандуулж байгаа юм. Учир нь аливаа амжилтын нууц нь эв нэгдэл, хамтын хүч шүү дээ. Хашир туршлагатай уяачдын дадлага туршлага, заавар зөвлөгөө ч галын зохион байгуулалт, хамтын хүчинд л нэгдэж байна.
-Галын зохион байгуулалтанд орсныхоо үр шимийг хүртэж эхэлсэн үү?
-Тэгэлгүй яах вэ. Өнгөрсөн жил бид гал уяаны системээр морьдоо уяад аймгийн баяр наадмаас их насны морины түрүү, дааганы айраг хүртэж, нэгэн үе тасраад байсан амжилтын буухиагаа үргэлжлүүллээ.
-Уяан дээр байгаа адуунуудыг ажиглаад байхад нутгийн бус адуу л зонхилж байх шиг байна. Тэгэхээр 2017 оноос ч өмнө адууны үржил селекцийн ажил нэлээд хийгдсэн юм болов уу гэж бодогдож байна л даа?
-Тийм ээ, аймгийн Алдарт уяач Ванчинбазар, сумын Алдарт уяач Батсуурь гэдэг ах, дүү хоёр Бүрэнтогтох сумын адууны үүлдэр угсааг сайжруулах ажлыг нэлээд эртнээс хийж эхэлсэн юм. Өөр нутгийн адуунууд ясаараа эндхийн адуунаас илт ялгардаг юм.
-Бүрэнтогтохоос тун удахгүй аймгийн наадмын түрүү тодрох болтугай. Цаг гарган ярилцсанд баярлалаа.
-Баярлалаа, ерөөл бат оршиг ээ.
Ц.Баттуяа
0 Сэтгэгдэл
ХХЗХ-ны журмын дагуу зүй зохисгүй зарим үг, хэллэгийг хязгаарласан тул ТА сэтгэгдэл бичихдээ хууль зүйн болон ёс суртахууны хэм хэмжээг хүндэтгэнэ үү. Хэм хэмжээг зөрчсөн сэтгэгдэлийг админ устгах эрхтэй.
- 3-р сарын 05 -нд 2023 ОНЫ 21 АЙМГИЙН ШИЛДЭГ УЯАЧ, УРАЛДААНЧ ХҮҮХДҮҮ…
- 3-р сарын 05 -нд Аймгийн Алдарт уяач Ш.Мөнхбаатар:Ах дүү дөрвүүл аа…
- 3-р сарын 05 -нд 2023 ОНЫ ММСУХ-НЫ 21 АЙМГИЙН ШИЛДЭГ САЛБАР ХОЛБОО,…
- 3-р сарын 05 -нд Архангай аймгийн 100 жилийн ой, хангайн бүсийн ура…
- 2-р сарын 27 -нд Манлай уяач Ч.Сугар: Алаг морийг харсан хүн болгон…
- 2-р сарын 27 -нд 2022 оны чансаа өндөр сонгомол дээд насны хүлгүүд
- 2-р сарын 26 -нд Н.Билэгтсайхан 66 оноогоор 2022 оны чансаа өндөр у…
- 2-р сарын 26 -нд Хэнтий аймгийн 100 жилийн ой, зүүн бүсийн уралдаан…
- 2-р сарын 26 -нд МОНГОЛ УЛСЫН 2022 ОНЫ ӨНДӨР ЧАНСААТАЙ ИХ НАСНЫ МОР…
- 2-р сарын 26 -нд О.Батбилэг 73 оноогоор 2022 оны чансаа өндөр уяачд…
- 2-р сарын 26 -нд МУ-ын Алдарт уяач Г.Болдбаатар:Наадмын маргаашнаас…
- 2-р сарын 22 -нд 2022 оны чансаа өндөр азарганууд
- 2-р сарын 22 -нд 2022 оны МУ-ын шилдэг уяач, уралдаанч хүүхдүүд
- 2-р сарын 21 -нд ММСУХ-ны 2022 оны шилдгүүд шагналаа авлаа
- 2-р сарын 21 -нд Архангай аймгийн 100 жилийн ой, хангайн бүсийн ура…
- 2-р сарын 20 -нд Уяач Б.Батжаргал: Сүүлд цоохор даага даяндуулсан
- 2-р сарын 19 -нд Богд хан уулын аймаг байгуулагдсаны 100 жилийн ой,…
- 2024 оны 2-р сарын 14 -нд Цолоо ахиулсан уяачид
- 2024 оны 2-р сарын 07 -нд Нийслэлийн Алдарт уяач цолоор 28 хүн шагнагджээ
- 2024 оны 2-р сарын 07 -нд Дөрвөн Тод, дөрвөн Манлай, 18 Алдарт уяач цол авах…
- 2024 оны 2-р сарын 07 -нд Сумын Алдарт уяач Н.ДУГАРЖАВ: БИ ДӨРӨВДҮГЭЭР АНГИА…
- 2024 оны 2-р сарын 05 -нд Богд хан уулын аймаг байгуулагдсаны 100 жилийн ой,…
- 2024 оны 2-р сарын 05 -нд Хэнтий аймгийн 100 жилийн ой, зүүн бүсийн уралдаан…
- 2024 оны 1-р сарын 27 -нд Сумын Алдарт уяач Д.Батбаяр: Би Биндэрт анх адуу т…
- 2024 оны 1-р сарын 26 -нд Хэнтий аймгийн 100 жилийн ой, зүүн бүсийн уралдаан…
- 2024 оны 1-р сарын 25 -нд Архангай аймгийн 100 жилийн ой, хангайн бүсийн ура…
- 2024 оны 1-р сарын 24 -нд СУМЫН АЛДАРТ УЯАЧ А.Цэрэндорж: ЗААМАРТ ДАЛАЙ ЛАМЫГ…
- 2024 оны 1-р сарын 22 -нд Завхан аймгийн 100 жилийн ой, баруун бүсийн уралда…
- 2024 оны 1-р сарын 21 -нд Аймгийн Алдарт уяач Б.Баттөр: Таван жилийн дотор с…
- 2024 оны 1-р сарын 18 -нд Богд хан уулын аймаг байгуулагдсаны 100 жилийн ой,…
- 2024 оны 1-р сарын 15 -нд Аймгийн Алдарт уяач Ц.Жамсран: Өөрийн тамгатай уна…
- 2024 оны 1-р сарын 15 -нд Богд хан уулын аймаг байгуулагдсаны 100 жилийн ой,…
- 2024 оны 1-р сарын 11 -нд Хэнтий аймгийн 100 жилийн ой, зүүн бүсийн уралдаан…
- 2024 оны 1-р сарын 10 -нд Аймгийн Алдарт уяач М.Мөнхбаяр: Адууны төлөө уйгаг…
- 2024 оны 1-р сарын 10 -нд Завхан аймгийн 100 жилийн ой, баруун бүсийн уралда…
- 2024 оны 1-р сарын 08 -нд Сумын Алдарт уяач Ц.ГЭРЭЛБААТАР: Сайн адууны удам …
- 2024 оны 1-р сарын 08 -нд Завхан аймгийн 100 жилийн ой, баруун бүсийн урал…
- 2024 оны 1-р сарын 03 -нд Хамгийн шимт тэжээлийг мэдэх үү?
- 2024 оны 1-р сарын 02 -нд М.Энхтайван: Хүн хэдий чинээ сэтгэлээ өгнө, адуу т…
- 2023 оны 12-р сарын 27 -нд Хэнтий аймгийн 100 жилийн ой, зүүн бүсийн уралдаан…
- 2023 оны 12-р сарын 25 -нд Баахан хэрэг тарих Баяндэлгэрийн буурал
- 2023 оны 12-р сарын 23 -нд Нийслэлийн Алдарт Уяач цолны болзол хангасан уяачд…
- 2023 оны 12-р сарын 22 -нд Аймгийн Алдарт уяач Г.Энхбаатар: Аавынхаа уяаны ар…
- 2023 оны 12-р сарын 17 -нд Хэнтий аймгийн 100 жилийн ой, зүүн бүсийн уралдаан…
- 2023 оны 10-р сарын 29 -нд Сумын Алдарт уяач Л.Батноров: Азарганы түрүүгээр а…
- 2023 оны 10-р сарын 28 -нд Өвгөн ноён М.Пүрэвжавын нэрэмжит уралдаануудын нэг…
- 2023 оны 10-р сарын 17 -нд Өнөө жил яах бол...
- 2023 оны 10-р сарын 09 -нд Сумын Алдарт уяач О.ДАШЗАВ: Сумынхаа наадмын айрги…
- 2023 оны 10-р сарын 08 -нд Хэнтий аймгийн 100 жилийн ой, зүүн бүсийн уралдаан…
- 2023 оны 10-р сарын 06 -нд Сумын Алдарт уяач Б.Пүрэвбат: Гурван азаргаар одто…
Сэтгэгдэл бичигдээгүй байна