Алгуй улаан цавын домог

2018 оны 3-р сарын 30 -нд

Буддын шашны бурангуй хуурамч номлолд ард түмнийг мунхруулсан дээр үед юм гэнэ. “Чонон нүдэт” хочтой, нутаг усандаа нэр муутай, ном эрдэм тун тааруухан Чогров маарамба гэгч ганц бие лам олонд нэрд гарсан сүрхий лам болох юм сан гэж олон жил бодсон ч онцгой юмгүй хоног өдрийг өнгөрөөсөөр байжээ. Тэгтэл “Олгой улаан цав” гэдэг онгон савдаг орогносон нэг газар байдаг гэнэ. Олон лам хувраг очоод ороолон савдгийг нь дарж чадаагүй гэж олны ам дамжсан үг сонсов. Нэр төрд дуртай Чогров маарамба нэг өдөр тэр ууланд очсонд үнэхээр олгой шиг улаан хүрэн өнгөтэй өндөр уул дайралджээ. Хад асга нь хачин олон нүх сүв болсон, хөл тавьсан газраас хөвөрсөн урт могой гулалзсан, хүмүүсийн ярьдаг савдгийн орон байж мэдмээр газар байж гэнэ.
Чогров маарамба заяа тэтгэх газар мөн бололтой гэж бодоод “Олгой улаан цавын онгон савдгийг дарахаар ирлээ” гэж ойр хавийн айл амьтнаар зар тарааж, сүсэгтэн олныг ятган сүм дуган бариулж сүржигнэн суудаг болж гэнэ. Гэтэл Олгой улаан цавын агуй хадаар оромж хийн ойр холын баячуудын адуу малыг хошуу дамжуулан амьдардаг шилийн нэгэн сайн эр байжээ. Шилийн сайн эр баяд ноёдын сүргээс тасалсан малаа бартаа ихтэй жалганд нууж байгаад харанхуй шөнөөр харь хол хөөж аваачдаг байсан болохоор адуу малаа ор сураггүй алдсан баячууд Олгой улаан цавыг ороолон савдагтай гэж олонд цуу тараасаг юм санжээ.
Шилийн сайн эр алсын хошуунд адуу малаар арилжаа наймаа хийж яваад замын айлаар буусан чинь Олгой улаан цавын онгон савдгийг дарахаар онцгой сүрхий эрдэм чадалтай нэгэн лам ирсэн тухай сонсоод яаран ирэхэд үнэхээр Олгой улаан цавын хад чулууг доргиосон хэнгэрэг цангийн дуу өөдөөс нь угтаж гэнэ. “Одоохон холдуулж авахгүй бол онгон савдаг нэр маань олонд илрэх аюулд орно” гэж бодоод оройхон шиг орогнодог агуйгаасаа гарч явтал гүнзгий хавцалд барьсан багахан дуган дайралдаж хэнгэрэг цангийн дуу хэц хадыг цуурайтуулж байна гэнэ. Сайн эр ламыг эндээс тонилгох ямар арга хэрэглэхээ амархан бодож олжээ. Өнгөрөгч өвөл нь нутгийн баяны сэтэртэй хөгшин буур саахалтынхаа залуу бууртай ноцолдож байгаад хэмхчүүлж үхсэн юм санж. Тэр үхсэн буурын толгойгоор ламыг айлгая гэж бодоод толгойг олж соёо, шүдийг нь улаанаар будаж, нүдэнд нь ногоон өнгийн шавар чихэж, шар зосоор хамар самалдгийн ясыг будаж, хүзүүний ясыг хэлхэн бэхэлжээ. Орой болонгуут дуганы гадаа иртэл лам ганцаараа хоолоо идэж байгаа бололтой байж гэнэ. Мань эр “Чонон нүдэт Чогров маарамба чи байна уу. Гараад ир” гэж сүртэй гэгч хашгирч гэнэ. Өвгөн лам өндөсхийн цочсоноо хэнгэрэг цангаа авч ном тарни уншиж, дамар тачигнуулаад л сүржигнэж гарч. Тэгэхээр нь дуганых нь үүдийг нээж буурынхаа будаж янзалсан толгойг цухуйлган “Олгой улаан цавын онгон савдаг би байна. Одоохон эндээс холдохгүй бол орхимжтой чинь хамж аваад залгина шүү” гэж шүд амыг нь арзагануулан хөдөлгөж хэлэхэд “Аягын чинээ шүдтэй аварга могой намайг ороох нь” гэж айхдаа ламын нүд орой дээрээ гарч, ам нь ангагнаж муухай хашгираад муужран унаж гэнэ. Үүнээс хойш үнхэлцгээ хагартал айсан лам үүгээр дахин үзэгдээгүй юм гэдэг. Олгой улаан цав гэж нэрлэхээс цээрлэж, өөрчлөн Алгуй гэх болсон аж.
Энэ газар Өмнөговь аймгийн Цогт-Овоо сумын төвөөс баруун хойд зүгт оршдог .
“Домог-3” номоос...
Чогров маарамба заяа тэтгэх газар мөн бололтой гэж бодоод “Олгой улаан цавын онгон савдгийг дарахаар ирлээ” гэж ойр хавийн айл амьтнаар зар тарааж, сүсэгтэн олныг ятган сүм дуган бариулж сүржигнэн суудаг болж гэнэ. Гэтэл Олгой улаан цавын агуй хадаар оромж хийн ойр холын баячуудын адуу малыг хошуу дамжуулан амьдардаг шилийн нэгэн сайн эр байжээ. Шилийн сайн эр баяд ноёдын сүргээс тасалсан малаа бартаа ихтэй жалганд нууж байгаад харанхуй шөнөөр харь хол хөөж аваачдаг байсан болохоор адуу малаа ор сураггүй алдсан баячууд Олгой улаан цавыг ороолон савдагтай гэж олонд цуу тараасаг юм санжээ.
Шилийн сайн эр алсын хошуунд адуу малаар арилжаа наймаа хийж яваад замын айлаар буусан чинь Олгой улаан цавын онгон савдгийг дарахаар онцгой сүрхий эрдэм чадалтай нэгэн лам ирсэн тухай сонсоод яаран ирэхэд үнэхээр Олгой улаан цавын хад чулууг доргиосон хэнгэрэг цангийн дуу өөдөөс нь угтаж гэнэ. “Одоохон холдуулж авахгүй бол онгон савдаг нэр маань олонд илрэх аюулд орно” гэж бодоод оройхон шиг орогнодог агуйгаасаа гарч явтал гүнзгий хавцалд барьсан багахан дуган дайралдаж хэнгэрэг цангийн дуу хэц хадыг цуурайтуулж байна гэнэ. Сайн эр ламыг эндээс тонилгох ямар арга хэрэглэхээ амархан бодож олжээ. Өнгөрөгч өвөл нь нутгийн баяны сэтэртэй хөгшин буур саахалтынхаа залуу бууртай ноцолдож байгаад хэмхчүүлж үхсэн юм санж. Тэр үхсэн буурын толгойгоор ламыг айлгая гэж бодоод толгойг олж соёо, шүдийг нь улаанаар будаж, нүдэнд нь ногоон өнгийн шавар чихэж, шар зосоор хамар самалдгийн ясыг будаж, хүзүүний ясыг хэлхэн бэхэлжээ. Орой болонгуут дуганы гадаа иртэл лам ганцаараа хоолоо идэж байгаа бололтой байж гэнэ. Мань эр “Чонон нүдэт Чогров маарамба чи байна уу. Гараад ир” гэж сүртэй гэгч хашгирч гэнэ. Өвгөн лам өндөсхийн цочсоноо хэнгэрэг цангаа авч ном тарни уншиж, дамар тачигнуулаад л сүржигнэж гарч. Тэгэхээр нь дуганых нь үүдийг нээж буурынхаа будаж янзалсан толгойг цухуйлган “Олгой улаан цавын онгон савдаг би байна. Одоохон эндээс холдохгүй бол орхимжтой чинь хамж аваад залгина шүү” гэж шүд амыг нь арзагануулан хөдөлгөж хэлэхэд “Аягын чинээ шүдтэй аварга могой намайг ороох нь” гэж айхдаа ламын нүд орой дээрээ гарч, ам нь ангагнаж муухай хашгираад муужран унаж гэнэ. Үүнээс хойш үнхэлцгээ хагартал айсан лам үүгээр дахин үзэгдээгүй юм гэдэг. Олгой улаан цав гэж нэрлэхээс цээрлэж, өөрчлөн Алгуй гэх болсон аж.
Энэ газар Өмнөговь аймгийн Цогт-Овоо сумын төвөөс баруун хойд зүгт оршдог .
“Домог-3” номоос...

1 Сэтгэгдэл
ХХЗХ-ны журмын дагуу зүй зохисгүй зарим үг, хэллэгийг хязгаарласан тул ТА сэтгэгдэл бичихдээ хууль зүйн болон ёс суртахууны хэм хэмжээг хүндэтгэнэ үү. Хэм хэмжээг зөрчсөн сэтгэгдэлийг админ устгах эрхтэй.
-
Ням, 16:47 минут Сонгомол бага насанд Ч.Ганцогтын хээр түрүүллээ
-
Ням, 14:55 минут Сонгомол бага насанд 105 даага бүртгүүлж, 76 мордл…
-
Ням, 14:46 минут АХ-ын 104 жилийн ойн сонгомол дунд насны ангилалд…
-
Ням, 13:53 минут Сонгомол дунд насанд Д.Даяндэмидийн Наран зээрд т…
-
Ням, 13:12 минут Сонгомол дунд ангиллын хурдан хүлгүүд мордлоо
-
Ням, 12:16 минут Сонгомол дунд насны ангилалд 106 хүлэг бүртгүүлжэ…
-
Ням, 11:54 минут АХ-ын 104 жилийн ойн сонгомол дээд насны ангилалд …
-
Ням, 10:35 минут Сонгомол дээд насанд Г.Хүрэлбаатарын хүрэн халзан …
-
Ням, 09:09 минут Сонгомол дээд ангиллын хүлгүүд гарааны зурхай рууг…
-
Ням, 07:59 минут Сонгомол дээд насны ангилалд 78 хүлэг бүртгүүлжээ
-
Бямба, 16:15 минут АХ-ын 104 жилийн ойд эхний 10-т хурдалсан даагану…
-
Бямба, 15:28 минут Ш.Мөнгөншагайн сартай хээр даага түрүүллээ
-
Бямба, 14:32 минут Уралдаанч Б.Нармандах: Уяач ах нараасаа суралцах г…
-
Бямба, 13:54 минут Хамгийн бага нас дааганы уралдаанд 240 даага бүртг…
-
Бямба, 13:07 минут Уралдаанч Н.Боорчи: Шүдлэн түрүүлгэж, соёолонгоо …
-
Бямба, 12:29 минут АХ-ын 104 жилийн ойд эхний 10-т хурдалсан соёолонг…
-
Бямба, 11:20 минут З.Мэндсайханы хул соёолон түрүүллээ
-
Бямба, 09:56 минут МУ-ын Алдарт уяач Ч.Уламбаяр: Дөрвөн настай морины…
-
Бямба, 09:14 минут Фото - Соёолон мордуулахын эргэн тойронд
-
Бямба, 08:02 минут 195 соёолон бүртгүүлжээ
-
Баасан, 17:43 минут АХ-ын 104 жилийн ойд эхний 10-т хурдалсан их насны…
-
Баасан, 17:01 минут Л.Анхбаатарын хүрэн халзан морь түрүүллээ
-
Баасан, 16:01 минут Уралдаанч Ц.Түвшинсайхан: Ээжээ, ааваа хүү нь түрү…
-
Баасан, 15:43 минут МУ-ын Алдарт уяач Ч.Амарсанаа: Баянхонгороос анх у…
-
Баасан, 15:05 минут 210 их насны морь бүртгүүлжээ
-
Баасан, 12:43 минут АХ-104 жилийн ойд эхний 10-т хурдалсан азарганууд
-
Баасан, 11:58 минут МУАУ И.Золбоогийн хүрэн халзан азарга түрүүллээ
-
Баасан, 08:49 минут Фото - Азаргаа мордуулав
-
Баасан, 08:27 минут 153 азарга бүртгүүлжээ
-
Пүрэв, 18:19 минут Манлай уяач Х.Улам-Өрнөх: Морь айрагдана гэдэг оло…
-
Пүрэв, 17:51 минут Уралдаанч Б.Эрдэнэбилэг: Бөмбөгөө ахыгаа нэг оруул…
-
Пүрэв, 17:39 минут Б.Лхагвацэрэн:Таван жилийн дараа төрийн наадмын хи…
-
Пүрэв, 16:21 минут Ж.Түмэн-Өлзийн бор шүдлэн түрүүллээ
-
Пүрэв, 15:09 минут Тод манлай уяач О.Батбилэг:Түрүүлэх байх гэж бодсо…
-
Пүрэв, 13:47 минут 225 шүдлэн бүртгүүлжээ
-
Пүрэв, 12:57 минут АХ-ын 104 жилийн ойн эхний 10-т хурдалсан хязаалан…
-
Пүрэв, 12:07 минут Б.Гантигийн сартай хүрэн хязаалан түрүүллээ
-
Пүрэв, 10:17 минут Хязаалан 256 бүртгүүлжээ
-
Пүрэв, 10:07 минут Хүйн долоон худагт хязаалангийн эргэн тойронд
-
7-р сарын 02 -нд Эрдэмт уяачид, эрэмгий хүлгүүд- Тод манлай уяач С.…
-
2024 оны 8-р сарын 05 -нд Хангайн бүсийн сонгомол бага насанд Х.Бат-Эрдэнийн…
-
2024 оны 8-р сарын 05 -нд Хангайн бүсийн дааганы уралдаанд М.Цэрэнжавын хээр…
-
2024 оны 8-р сарын 04 -нд Хангайн бүсийн сонгомол дээд насанд С.Баярсайханы …
-
2024 оны 8-р сарын 04 -нд Хангайн бүсэд Я.Содбаатарын бор соёолон түрүүллээ
-
2024 оны 8-р сарын 04 -нд Хангайн бүсийн их насанд Э.Бат-Эрдэнийн Солонго зэ…
-
2024 оны 8-р сарын 04 -нд Хангайн бүсэд Д.Батбаярын Түмт хээр азарга түрүүлж…
-
2024 оны 8-р сарын 01 -нд Хангайн бүсийн сонгомол дунд насны ангилалд Г.Ганб…
-
2024 оны 7-р сарын 31 -нд Хангайн бүсэд П.Баярбатын бор хязаалан түрүүллээ
-
2024 оны 7-р сарын 31 -нд Хангайн бүсэд Г.Энхбатын хар шүдлэн түрүүлжээ
-
2024 оны 7-р сарын 28 -нд "Говьшанхын хурд-7" говийн бүсийн уралдааны сонгом…
-
Баасан, 12:43 минут АХ-104 жилийн ойд эхний 10-т хурдалсан азарганууд
-
Пүрэв, 17:51 минут Уралдаанч Б.Эрдэнэбилэг: Бөмбөгөө ахыгаа нэг оруул…
-
Бямба, 11:20 минут З.Мэндсайханы хул соёолон түрүүллээ
-
Ням, 10:35 минут Сонгомол дээд насанд Г.Хүрэлбаатарын хүрэн халзан …
-
Пүрэв, 12:57 минут АХ-ын 104 жилийн ойн эхний 10-т хурдалсан хязаалан…
-
Ням, 13:53 минут Сонгомол дунд насанд Д.Даяндэмидийн Наран зээрд т…
-
Пүрэв, 16:21 минут Ж.Түмэн-Өлзийн бор шүдлэн түрүүллээ
-
Бямба, 16:15 минут АХ-ын 104 жилийн ойд эхний 10-т хурдалсан даагану…
-
Бямба, 15:28 минут Ш.Мөнгөншагайн сартай хээр даага түрүүллээ
-
Баасан, 17:01 минут Л.Анхбаатарын хүрэн халзан морь түрүүллээ
-
Баасан, 17:43 минут АХ-ын 104 жилийн ойд эхний 10-т хурдалсан их насны…
-
Баасан, 11:58 минут МУАУ И.Золбоогийн хүрэн халзан азарга түрүүллээ
-
Баасан, 08:27 минут 153 азарга бүртгүүлжээ
-
Баасан, 15:43 минут МУ-ын Алдарт уяач Ч.Амарсанаа: Баянхонгороос анх у…
-
Пүрэв, 10:07 минут Хүйн долоон худагт хязаалангийн эргэн тойронд
-
Бямба, 09:56 минут МУ-ын Алдарт уяач Ч.Уламбаяр: Дөрвөн настай морины…
-
Пүрэв, 12:07 минут Б.Гантигийн сартай хүрэн хязаалан түрүүллээ
-
Ням, 16:47 минут Сонгомол бага насанд Ч.Ганцогтын хээр түрүүллээ
-
Ням, 07:59 минут Сонгомол дээд насны ангилалд 78 хүлэг бүртгүүлжээ
-
Баасан, 08:49 минут Фото - Азаргаа мордуулав
-
Бямба, 12:29 минут АХ-ын 104 жилийн ойд эхний 10-т хурдалсан соёолонг…
-
Бямба, 13:07 минут Уралдаанч Н.Боорчи: Шүдлэн түрүүлгэж, соёолонгоо …
-
Ням, 14:46 минут АХ-ын 104 жилийн ойн сонгомол дунд насны ангилалд…
-
Пүрэв, 10:17 минут Хязаалан 256 бүртгүүлжээ
-
Пүрэв, 18:19 минут Манлай уяач Х.Улам-Өрнөх: Морь айрагдана гэдэг оло…
-
Пүрэв, 13:47 минут 225 шүдлэн бүртгүүлжээ
-
Ням, 11:54 минут АХ-ын 104 жилийн ойн сонгомол дээд насны ангилалд …
-
Пүрэв, 17:39 минут Б.Лхагвацэрэн:Таван жилийн дараа төрийн наадмын хи…
-
Бямба, 08:02 минут 195 соёолон бүртгүүлжээ
-
Пүрэв, 15:09 минут Тод манлай уяач О.Батбилэг:Түрүүлэх байх гэж бодсо…
-
Ням, 13:12 минут Сонгомол дунд ангиллын хурдан хүлгүүд мордлоо
-
Ням, 14:55 минут Сонгомол бага насанд 105 даага бүртгүүлж, 76 мордл…
-
Бямба, 09:14 минут Фото - Соёолон мордуулахын эргэн тойронд
-
Баасан, 15:05 минут 210 их насны морь бүртгүүлжээ
-
Бямба, 13:54 минут Хамгийн бага нас дааганы уралдаанд 240 даага бүртг…
-
Ням, 12:16 минут Сонгомол дунд насны ангилалд 106 хүлэг бүртгүүлжэ…
-
Ням, 09:09 минут Сонгомол дээд ангиллын хүлгүүд гарааны зурхай рууг…
-
Баасан, 16:01 минут Уралдаанч Ц.Түвшинсайхан: Ээжээ, ааваа хүү нь түрү…
-
Бямба, 14:32 минут Уралдаанч Б.Нармандах: Уяач ах нараасаа суралцах г…
66.181.161.60
Баярлалаа номыг хаанаас авч болох вэ?
Reply