“ИХ БОГДЫН ХУРД” МСУХ-НЫ НАРИЙН БИЧГИЙН ДАРГА С.МӨХБОЛД: АДУУГАА САЙЖРУУЛАХ ГЭЭД ӨӨРИЙН ХЭРЭЭР “ТИЙЧЛЭЭД” Л БАЙГАА ХҮН ДЭЭ, БИ
Баянхонгор аймгийн Богд сумын уугуул, "Их Богдын хурд"МСУХ-ны нарийн бичгийн дарга С.Мөнхболдтой ярилцсанаа хүргэж байна.
-Хэзээнээс “Их богдын хурд” МСУХ-ны нарийн бичгийн даргаар ажиллах болсон бэ?
-2015 онд холбоо бүтэц зохион байгуулалтын өөрчлөлт хийж, тэргүүнээр нь Ганзориг ажиллах болсон юм. Миний хувьд холбоо үүсгэн байгуулагдсанаас хойш тэргүүлэгч гишүүн байгаад, өнгөрсөн жилээс нарийн бичгийн даргаар ажиллаж байна.
-Холбооны үйл ажиллагаанд ойр байж ирсэн нь таны эзэмшсэн мэргэжилтэй холбоотой байх тиймээ?
-Тэгэлгүй яахав. Би 194 онд ХААИС-ийг улаан дипломтой төгсөж байлаа. Малын эмч мэргэжилтэй. Өнгөрсөн хугацаанд сумын Тамгын Газрын дарга, хурлын дарга хийж явсан. Харин 1999 оноос хойш мал эмнэлэгтээ зүтгэж явна. Ажлынхаа хажуугаар морь уях сонирхолтой. Би ээжтэйгээ л өссөн хүн. Тийм болохоор удам дамжиж ирсэн адуу энэ тэр байхгүй ээ. Анх хувьцааны адуунаас уяж давхиулж байлаа.
-Таны өмчинд ямар зүстэй адуу ирж байсан юм бэ?
-Даваадорж гэж Өлзийт сумын уугуул, Богд сумын аймгийн Алдарт уяачийн адуунаас ирсэн. Тухайн үедээ адуу нь 1000 хүрч байсан хүн дээ. Бид ах дүүс улс. Тэгэхэд чинь Мөнхбаяр, Нармандах нарын Алдарт уяачид бид хэд нийлээд нэгдэл тарж байхад хувьцааны адуунаас авч адуужсан юм. Надад хангал дөрвөн үрээ, найман гүү ирсэнээс дөрвөн үрээгээ уясан. Ингээд Богд суманд баян ходоодонд давхиулж байсан гашуун түүх бий.
-Анхны айраг, түрүүгээ хэдэн оны ямар наадмаас авч байв?
-Тэр жил морь уяж, баян ходоодонд давхиулчихаад сэтгэл жаахан гонсгор байсан юм. Тэгсэн хувьцааны хээр гүүнээс маань шаазгай эр унага төрлөө. Манайх чинь ердөө чөдрийн хоёрхон морьтой айл. Хойтон жил нь даагаа уяна даа л гэж бодсон. Өнөө ганц дээлт барилдаанч, ганц морьт уралдаанч гэдэг шиг л. Гэхдээ яг цагаа тулсан уралдуулаагүй л дээ. Дараа нь өнөөхөөрөө азарга тавьж, олон ч шаазгай адуутай болсон. Төлүүдээс нь суманд хязаалан үрээ нэг, хоёроор оруулж, шарга халзан даага Баян-Өндөрт давхиулсан. Би тэр адууг л сайжруулсан хүн.
-Хаана хаанаас адуу авч сайжруулав?
-Хэнтийн Доржийн Батсуурь гэж хүнээс шүдлэн үрээ авсан нь хурд тарьсан хөөрхий. Муу ээж маань үхэр сайтай, бог сайтай байсан юм. Тэр үед би ээжийнхээ тугалтай үнээнээс нэгийг нь туугаад, бэлэн мөнгө өвөртлөөд Хэнтий гарсан нь тэр. Би ч дандаа азарга үрээ авсан л даа. Миний адуу сайжраад сумын хүн бүр л надаас адуу худалдаж авахыг боддог болсон үе байлаа. Тэгэхээр нь би шаазгай даагануудаа зарж эхэлсэн. Тэр үедээ зүүн талын адуу илүү хурдтайг мэдэрсэн л дээ. Ингээд Хэнтийн Цэнхэрмандалын Нэргүйн Нямдаваа гэж ахаас сайхан адуунууд авсаан. Би чинь хоёр банхарын гөлөг, баахан хужир ачиж очоод наймаа хийж байлаа. Төдөлгүй сум орондоо одтой наадаж, 19 айраг, гурван түрүүгээр сумын цолтнуудын нэг болсон.
Жинстийн Шаарий эд нартай нийлээд гал болоод явнаа. Би чинь нутгийн адуу яръя гэхээр яах юм, хүн болгон адуугаа сайжруулчихсан. Тэгэхээр дутах юу байхав. Би Дарьгангаас ирсэнхавчиг хар үрээг авчраад азарга тавьж байлаа. Гэхдээ өөрөө Дарьганга руу яваагүй. Цэнхэрмандалын нөхөр цаашаа явж авчирсан юм. Бас Сүхбаатарын улсын Алдарт уяач Рагчаагийн Оёогийн адуунаас бөөсгөтэй үрээ авсан. Өөрийн хэрээрээ “тийчлээд” л яваа хүн дээ, би.
-Тэр онд сумын Алдарт уяач болсон юм бэ?
-Манай Богд сум анхны Алдарт уяач цол өгөхөд 19 айраг, хоёр түрүүгээр туучихсан юм. Түүнээс хойш хичнээн ч адуу давхиулав даа. Энэ хугацаанд залуу уяачдаа их дэмжиж ирлээ. Одоо би 45-тай. Залуусынхаа тодорхойлолтыг бичиж суудаг ажилтай болсон.
-Та Хэнтийн Цэнхэрмандалаас хэдэн адуутай авчирсан юм бэ?
-Эхний ээлжинд зургаа, дараагийн ээлжинд 10, тэгээд хоёр бух, хоёр хуцтай ирж байсан байх шүү. Би чинь сумын малын эмч хүн. Тэр утгаараа ганцхан адуу гэхгүй л дээ. Даанч 2000, 2001 оны зуднаар ихэнхи нь мал маань үрэгдээд дууссан. Би хоёр гүү, нэг байдастай л үлдсэн. Сүүлд Баянхонгорын төв дээр морин тэргэнд явсан гүүгээ таньж авч байлаа. Тэр их хүнд жилүүд байсан юм.
-Таны өөрийн чинь нэртэй морьдоос хамгийн өндөр амжилт үзүүлсэн нь ямар морь юм?
-Шаазгай азаргаа Жинст сумын 80 жилээр түрүүлгээд планет-5 мотоцикль авч байлаа. Өөрөө хурдан байгаад зогсохгүй төлүүд нь сайн байсан. Үүнээс гадна Хэнтийн Цэнхэрмандалаас авчирсан хээр морио бүсийн наадамд долоогоор давхиулсан. Энд нэгэн түүх сонирхуулахад Францын хоёр жуулчин хар чихтэй том бор морьтой аялал хийгээд бараг бөөс хуурсандаа баригдаад бүүр ядарчихсан, морь нь улдчихсан улс манай суманд ирлээ. Би орос хэл мэдэх болохоор ярилцаад өнөө хоёрыг машинаар Баянхонгорын онгоцны буудал хүргэж өгсөн. Тэд буцахдаа Филикс нэртэй морио үлдээж, би өнөөхийг нь дараа жил суманд есөөр давхиулсан. Харин дараа жил нь бүх заслыг нь хийчихээд давхиулах гэсэн гүйчихсэн. Би төрсөн дүүтэйгээ Гарьдын хад хүртэл хойноос нь Планет-5 мотоцикльтой хөөлөө. Өнөө гүйгүүл морины түүхийг үнэхээр сануулсан шүү. Тэгээд гүйлгээд алдчихсан. Харин буцаж явах замдаа сайхан сухай ташуур таарахад “бор морь маань надад хурдаа хайрлаж дээ” гэж бэлэгшээн авч байлаа.
-Бидний яриа энд хүрээд өндөрлөж байна. Урилгыг маань хүлээн авч ярилцсанд баярлалаа.
"Тод магнай" сэтгүүл. Баянхонгор аймгийн тусгай дугаар. 2016 он
0 Сэтгэгдэл
ХХЗХ-ны журмын дагуу зүй зохисгүй зарим үг, хэллэгийг хязгаарласан тул ТА сэтгэгдэл бичихдээ хууль зүйн болон ёс суртахууны хэм хэмжээг хүндэтгэнэ үү. Хэм хэмжээг зөрчсөн сэтгэгдэлийг админ устгах эрхтэй.
- 4-р сарын 15 -нд Уяач Ц.Батсайхан: Гэсэрваань гуай тарган ирэн дээр…
- 2024 оны 3-р сарын 27 -нд Богд хан уулын аймаг байгуулагдсаны 100 жилийн ой,…
- 2024 оны 3-р сарын 27 -нд МУ-ын Тод манлай уяач Б.Далай: Уяачийн амжилтанд г…
- 2024 оны 3-р сарын 19 -нд Архангай аймгийн 100 жилийн ой, хангайн бүсийн ура…
- 2024 оны 3-р сарын 19 -нд 2023 оны ММСУХ-ны чансаа өндөр уяачид
- 2024 оны 3-р сарын 05 -нд 2023 ОНЫ 21 АЙМГИЙН ШИЛДЭГ УЯАЧ, УРАЛДААНЧ ХҮҮХДҮҮ…
- 2024 оны 3-р сарын 05 -нд Аймгийн Алдарт уяач Ш.Мөнхбаатар:Ах дүү дөрвүүл аа…
- 2024 оны 3-р сарын 05 -нд 2023 ОНЫ ММСУХ-НЫ 21 АЙМГИЙН ШИЛДЭГ САЛБАР ХОЛБОО,…
- 2024 оны 3-р сарын 05 -нд Архангай аймгийн 100 жилийн ой, хангайн бүсийн ура…
- 2024 оны 2-р сарын 27 -нд Манлай уяач Ч.Сугар: Алаг морийг харсан хүн болгон…
- 2024 оны 2-р сарын 27 -нд 2022 оны чансаа өндөр сонгомол дээд насны хүлгүүд
- 2024 оны 2-р сарын 26 -нд Н.Билэгтсайхан 66 оноогоор 2022 оны чансаа өндөр у…
- 2024 оны 2-р сарын 26 -нд Хэнтий аймгийн 100 жилийн ой, зүүн бүсийн уралдаан…
- 2024 оны 2-р сарын 26 -нд МОНГОЛ УЛСЫН 2022 ОНЫ ӨНДӨР ЧАНСААТАЙ ИХ НАСНЫ МОР…
- 2024 оны 2-р сарын 26 -нд О.Батбилэг 73 оноогоор 2022 оны чансаа өндөр уяачд…
- 2024 оны 2-р сарын 26 -нд МУ-ын Алдарт уяач Г.Болдбаатар:Наадмын маргаашнаас…
- 2024 оны 2-р сарын 22 -нд 2022 оны чансаа өндөр азарганууд
- 2024 оны 2-р сарын 22 -нд 2022 оны МУ-ын шилдэг уяач, уралдаанч хүүхдүүд
- 2024 оны 2-р сарын 21 -нд ММСУХ-ны 2022 оны шилдгүүд шагналаа авлаа
- 2024 оны 2-р сарын 21 -нд Архангай аймгийн 100 жилийн ой, хангайн бүсийн ура…
- 2024 оны 2-р сарын 20 -нд Уяач Б.Батжаргал: Сүүлд цоохор даага даяндуулсан
- 2024 оны 2-р сарын 19 -нд Богд хан уулын аймаг байгуулагдсаны 100 жилийн ой,…
- 2024 оны 2-р сарын 14 -нд Цолоо ахиулсан уяачид
- 2024 оны 2-р сарын 07 -нд Нийслэлийн Алдарт уяач цолоор 28 хүн шагнагджээ
- 2024 оны 2-р сарын 07 -нд Дөрвөн Тод, дөрвөн Манлай, 18 Алдарт уяач цол авах…
- 2024 оны 2-р сарын 07 -нд Сумын Алдарт уяач Н.ДУГАРЖАВ: БИ ДӨРӨВДҮГЭЭР АНГИА…
- 2024 оны 2-р сарын 05 -нд Богд хан уулын аймаг байгуулагдсаны 100 жилийн ой,…
- 2024 оны 2-р сарын 05 -нд Хэнтий аймгийн 100 жилийн ой, зүүн бүсийн уралдаан…
- 2024 оны 1-р сарын 27 -нд Сумын Алдарт уяач Д.Батбаяр: Би Биндэрт анх адуу т…
- 2024 оны 1-р сарын 26 -нд Хэнтий аймгийн 100 жилийн ой, зүүн бүсийн уралдаан…
- 2024 оны 1-р сарын 25 -нд Архангай аймгийн 100 жилийн ой, хангайн бүсийн ура…
- 2024 оны 1-р сарын 24 -нд СУМЫН АЛДАРТ УЯАЧ А.Цэрэндорж: ЗААМАРТ ДАЛАЙ ЛАМЫГ…
- 2024 оны 1-р сарын 22 -нд Завхан аймгийн 100 жилийн ой, баруун бүсийн уралда…
- 2024 оны 1-р сарын 21 -нд Аймгийн Алдарт уяач Б.Баттөр: Таван жилийн дотор с…
- 2024 оны 1-р сарын 18 -нд Богд хан уулын аймаг байгуулагдсаны 100 жилийн ой,…
- 2024 оны 1-р сарын 15 -нд Аймгийн Алдарт уяач Ц.Жамсран: Өөрийн тамгатай уна…
- 2024 оны 1-р сарын 15 -нд Богд хан уулын аймаг байгуулагдсаны 100 жилийн ой,…
- 2024 оны 1-р сарын 11 -нд Хэнтий аймгийн 100 жилийн ой, зүүн бүсийн уралдаан…
- 2024 оны 1-р сарын 10 -нд Аймгийн Алдарт уяач М.Мөнхбаяр: Адууны төлөө уйгаг…
- 2024 оны 1-р сарын 10 -нд Завхан аймгийн 100 жилийн ой, баруун бүсийн уралда…
- 2024 оны 1-р сарын 08 -нд Сумын Алдарт уяач Ц.ГЭРЭЛБААТАР: Сайн адууны удам …
- 2024 оны 1-р сарын 08 -нд Завхан аймгийн 100 жилийн ой, баруун бүсийн урал…
- 2024 оны 1-р сарын 03 -нд Хамгийн шимт тэжээлийг мэдэх үү?
- 2024 оны 1-р сарын 02 -нд М.Энхтайван: Хүн хэдий чинээ сэтгэлээ өгнө, адуу т…
- 2023 оны 12-р сарын 27 -нд Хэнтий аймгийн 100 жилийн ой, зүүн бүсийн уралдаан…
- 2023 оны 12-р сарын 25 -нд Баахан хэрэг тарих Баяндэлгэрийн буурал
- 2023 оны 12-р сарын 23 -нд Нийслэлийн Алдарт Уяач цолны болзол хангасан уяачд…
- 2023 оны 12-р сарын 22 -нд Аймгийн Алдарт уяач Г.Энхбаатар: Аавынхаа уяаны ар…
- 2023 оны 12-р сарын 17 -нд Хэнтий аймгийн 100 жилийн ой, зүүн бүсийн уралдаан…
- 2023 оны 10-р сарын 29 -нд Сумын Алдарт уяач Л.Батноров: Азарганы түрүүгээр а…
Сэтгэгдэл бичигдээгүй байна