ХҮЧ ИХТ БӨХ, ХИЙМОРЬ ӨӨДӨӨ УЯАЧ ГЭЛЭГИЙН БОРХҮҮ
Хүлгийн нуруун дээр цовоожин, зодогны үзүүрт тэнхээжсэн нэгэн сайхан монгол эрийг уншигч танаа танилцуулъя. Хангал догшны нуруун дээр хад асга шиг тогтож эр чадал, эрдэм ухаанаараа гайхагдсан энэ эрхэм бол Боржигон нутгийн нэрт уяачдын нэг Гэлэгийн Борхүү юм.
1978 оны нийгэмчилгээний өмнө Сүмбэр сумын толгой 500 адууг аминдаа тоолуулж байсан түүний малжсан тухайд нутгийнхан:
Мал ахуй цөөнтэй Г.Борхүү олон малтай нутгийн нэгэн айлд /М.Даржаа/ туслалцдаг байж. Гэтэл 1944 оны бичин жилийн өвөл цаг хатуурч хүмүүс дор бүрнээ малаа онд оруулах гэж отор нүүдэл хийн бужигналдаж байжээ. Г.Борхүү хариулж байсан адуутайгаа алга болж, хэл сураг авалцаж чадахгүй байсаар хавартай золгож. Гэтэл нялх ногооны үнэр хамар цоргисон таван сарын сүүлээр адуугаа туучихсан давхиад ирсэн гэдэг. Малын эзэн тоолж үзээд 400 гаруй адуунаас ганцыг ч дутаагаагүй их хөдөлмөрийг нь үнэлж 200 бог мал, нэг азарга адуугаар шагнаж. Ингэхдээ “чи өөрөө сонгоод нэг азарга адуу ав” хэмээн тусгай эрх олгожээ. Угаас малд нүдтэй адуунд эрэмгий Г.Борхүү бор шарга азаргатай адууг сонгож. Мичин жилийн их зудыг ганц малын хорогдолгүй давсан малч эрийн тухай яриа хуурай өвсөнд тавьсан гал мэт тарсаар нэг өдөр анхны сайн малчдын зөвлөгөөнд оролцох урилга хүртэл иржээ. Ингэж Г.Борхүү уяач өөрийн уйгагүй хөдөлмөр хичээл зүтгэлийн үр шимээр малжиж, басхүү Улсын Сайн малчин хэмээх эрхэм цолны эзэн болсон юм. Г.Борхүү сайн адууг цогцлоож чадсан авхаалжит эр. Түүний адуунаас төрийн наадмын түрүү их морь хүртэл тодорч /Хонгор Морьтын Цэндийн улсад хоёр түрүүлсэн зээрд морь эдний адууных/ улс хувьсгалын 30 жилийн ойгоор хүрэн соёолон нь магнайдаа тоосгүй түрүүлж байсан бол АХ-ын 35 жилийн ойгоор хээр алаг хязаалан нь айргийн дөрөвт хурдалж байжээ.
Г.Борхүү сайн уяачаас гадна адуу унаж эдлэхдээ гаргуун нэгэн байж. Барагтай эмнэг хангалын нуруун дээр тогтоод л үлддэг. Бүр болоогүй булгих тоолонд нь газраас аргал юм уу чулуу шүүрч хөгждөг байсан гэх. Нэлээд нас тогтсон хойноо унаж явсан морь нь булгихад хоёр хөл дээрээ бууж байсан тухай ойр явсан хүмүүс нь бахархан өгүүлдэг.
Г.Борхүү авхаалжтайгаас гадна залуугийн их тэнхээтэй хүн. Гэр бүл болоод удаагүй байхдаа хөл хүнд эхнэрээ дагуулаад хадамлахаар явж байж. Их цасанд дунд эхнэрийх нь унаж явсан тэмээ бүдрэхийг хармагцаа давхиж ирээд ганцхан өргөөд урдаа тавьчихаж байсан гэдэг. Наадмаар зодоглоно. Тойргийнхоо сумдын наадамд очсон л бол шөвөгт заавал үлдэнэ.
Нэрт уяачийнх хүү, охин хоёртой. Эхнэр нь тэр хавьдаа ажилч, нямбайгаараа зартай ойр хавийнхандаа “хатуу ээж” хэмээн хүндлэгдсэн буурал байсан гэх. Хатуу ээж Зараагийн Гашууны тасаг дээр хамгийн түрүүнд үнээгээ сааж дуусгадаг. Ажилч, малч нэгэн байжээ.
"Тод магнай" сэтгүүл Говьсүмбэр аймгийн тусгай дугаар
0 Сэтгэгдэл
ХХЗХ-ны журмын дагуу зүй зохисгүй зарим үг, хэллэгийг хязгаарласан тул ТА сэтгэгдэл бичихдээ хууль зүйн болон ёс суртахууны хэм хэмжээг хүндэтгэнэ үү. Хэм хэмжээг зөрчсөн сэтгэгдэлийг админ устгах эрхтэй.
- 4-р сарын 15 -нд Уяач Ц.Батсайхан: Гэсэрваань гуай тарган ирэн дээр…
- 3-р сарын 27 -нд Богд хан уулын аймаг байгуулагдсаны 100 жилийн ой,…
- 3-р сарын 27 -нд МУ-ын Тод манлай уяач Б.Далай: Уяачийн амжилтанд г…
- 2024 оны 3-р сарын 19 -нд Архангай аймгийн 100 жилийн ой, хангайн бүсийн ура…
- 2024 оны 3-р сарын 19 -нд 2023 оны ММСУХ-ны чансаа өндөр уяачид
- 2024 оны 3-р сарын 05 -нд 2023 ОНЫ 21 АЙМГИЙН ШИЛДЭГ УЯАЧ, УРАЛДААНЧ ХҮҮХДҮҮ…
- 2024 оны 3-р сарын 05 -нд Аймгийн Алдарт уяач Ш.Мөнхбаатар:Ах дүү дөрвүүл аа…
- 2024 оны 3-р сарын 05 -нд 2023 ОНЫ ММСУХ-НЫ 21 АЙМГИЙН ШИЛДЭГ САЛБАР ХОЛБОО,…
- 2024 оны 3-р сарын 05 -нд Архангай аймгийн 100 жилийн ой, хангайн бүсийн ура…
- 2024 оны 2-р сарын 27 -нд Манлай уяач Ч.Сугар: Алаг морийг харсан хүн болгон…
- 2024 оны 2-р сарын 27 -нд 2022 оны чансаа өндөр сонгомол дээд насны хүлгүүд
- 2024 оны 2-р сарын 26 -нд Н.Билэгтсайхан 66 оноогоор 2022 оны чансаа өндөр у…
- 2024 оны 2-р сарын 26 -нд Хэнтий аймгийн 100 жилийн ой, зүүн бүсийн уралдаан…
- 2024 оны 2-р сарын 26 -нд МОНГОЛ УЛСЫН 2022 ОНЫ ӨНДӨР ЧАНСААТАЙ ИХ НАСНЫ МОР…
- 2024 оны 2-р сарын 26 -нд О.Батбилэг 73 оноогоор 2022 оны чансаа өндөр уяачд…
- 2024 оны 2-р сарын 26 -нд МУ-ын Алдарт уяач Г.Болдбаатар:Наадмын маргаашнаас…
- 2024 оны 2-р сарын 22 -нд 2022 оны чансаа өндөр азарганууд
- 2024 оны 2-р сарын 22 -нд 2022 оны МУ-ын шилдэг уяач, уралдаанч хүүхдүүд
- 2024 оны 2-р сарын 21 -нд ММСУХ-ны 2022 оны шилдгүүд шагналаа авлаа
- 2024 оны 2-р сарын 21 -нд Архангай аймгийн 100 жилийн ой, хангайн бүсийн ура…
- 2024 оны 2-р сарын 20 -нд Уяач Б.Батжаргал: Сүүлд цоохор даага даяндуулсан
- 2024 оны 2-р сарын 19 -нд Богд хан уулын аймаг байгуулагдсаны 100 жилийн ой,…
- 2024 оны 2-р сарын 14 -нд Цолоо ахиулсан уяачид
- 2024 оны 2-р сарын 07 -нд Нийслэлийн Алдарт уяач цолоор 28 хүн шагнагджээ
- 2024 оны 2-р сарын 07 -нд Дөрвөн Тод, дөрвөн Манлай, 18 Алдарт уяач цол авах…
- 2024 оны 2-р сарын 07 -нд Сумын Алдарт уяач Н.ДУГАРЖАВ: БИ ДӨРӨВДҮГЭЭР АНГИА…
- 2024 оны 2-р сарын 05 -нд Богд хан уулын аймаг байгуулагдсаны 100 жилийн ой,…
- 2024 оны 2-р сарын 05 -нд Хэнтий аймгийн 100 жилийн ой, зүүн бүсийн уралдаан…
- 2024 оны 1-р сарын 27 -нд Сумын Алдарт уяач Д.Батбаяр: Би Биндэрт анх адуу т…
- 2024 оны 1-р сарын 26 -нд Хэнтий аймгийн 100 жилийн ой, зүүн бүсийн уралдаан…
- 2024 оны 1-р сарын 25 -нд Архангай аймгийн 100 жилийн ой, хангайн бүсийн ура…
- 2024 оны 1-р сарын 24 -нд СУМЫН АЛДАРТ УЯАЧ А.Цэрэндорж: ЗААМАРТ ДАЛАЙ ЛАМЫГ…
- 2024 оны 1-р сарын 22 -нд Завхан аймгийн 100 жилийн ой, баруун бүсийн уралда…
- 2024 оны 1-р сарын 21 -нд Аймгийн Алдарт уяач Б.Баттөр: Таван жилийн дотор с…
- 2024 оны 1-р сарын 18 -нд Богд хан уулын аймаг байгуулагдсаны 100 жилийн ой,…
- 2024 оны 1-р сарын 15 -нд Аймгийн Алдарт уяач Ц.Жамсран: Өөрийн тамгатай уна…
- 2024 оны 1-р сарын 15 -нд Богд хан уулын аймаг байгуулагдсаны 100 жилийн ой,…
- 2024 оны 1-р сарын 11 -нд Хэнтий аймгийн 100 жилийн ой, зүүн бүсийн уралдаан…
- 2024 оны 1-р сарын 10 -нд Аймгийн Алдарт уяач М.Мөнхбаяр: Адууны төлөө уйгаг…
- 2024 оны 1-р сарын 10 -нд Завхан аймгийн 100 жилийн ой, баруун бүсийн уралда…
- 2024 оны 1-р сарын 08 -нд Сумын Алдарт уяач Ц.ГЭРЭЛБААТАР: Сайн адууны удам …
- 2024 оны 1-р сарын 08 -нд Завхан аймгийн 100 жилийн ой, баруун бүсийн урал…
- 2024 оны 1-р сарын 03 -нд Хамгийн шимт тэжээлийг мэдэх үү?
- 2024 оны 1-р сарын 02 -нд М.Энхтайван: Хүн хэдий чинээ сэтгэлээ өгнө, адуу т…
- 2023 оны 12-р сарын 27 -нд Хэнтий аймгийн 100 жилийн ой, зүүн бүсийн уралдаан…
- 2023 оны 12-р сарын 25 -нд Баахан хэрэг тарих Баяндэлгэрийн буурал
- 2023 оны 12-р сарын 23 -нд Нийслэлийн Алдарт Уяач цолны болзол хангасан уяачд…
- 2023 оны 12-р сарын 22 -нд Аймгийн Алдарт уяач Г.Энхбаатар: Аавынхаа уяаны ар…
- 2023 оны 12-р сарын 17 -нд Хэнтий аймгийн 100 жилийн ой, зүүн бүсийн уралдаан…
- 2023 оны 10-р сарын 29 -нд Сумын Алдарт уяач Л.Батноров: Азарганы түрүүгээр а…
Сэтгэгдэл бичигдээгүй байна