Аймгийн Алдарт уяач Б.Шатар: Адуу нэг гор суучихаараа болдоггүй юм билээ
Энэ оны босгон дээр Дундговь аймгийн Өлзийт сумын МСУХ шилдгүүдээ тодруулсан бөгөөд аймгийн Алдарт уяач Б.Шатарын цавьдар Шилдэг азаргаар тодорчээ. Цавьдар азаргыг түүний ач хүү Л.Отгонням уяж хурдлуулдаг бөгөөд Хэнтий аймгийн өмнөд бүс болон Дундговь аймгийн зүүн бүсэд айрагдаж, Сайнцагаан сумын 90 жилийн ойд арав гаргаж хурдлаад Гурвансайхан сумын 90 жилд айргийн гуравт хурдалжээ.
Б.Шатар Алдартын хурдан хүлгийн уяа сойлго тааруулж эхэлсэн түүх гэвэл 1958 онд Гурвансайхан, Өлзийт, Манлай сум гурван сум нийлж том наадам хийжээ. Аав нь, “цэргээс ирэх хүүд эмээл бэлдэх ажилтай, чи энэ жил Дамбийсүхийг дагаж морьдоо уя” гэж. Тэгээд тэр жил таван насны морь уяж хязаалан хар үрээгээ түрүүлгэж хасуулаад, халзан даагаа айрагдуулж байв. Уг нь хоёр сайн шүдлэн байсан ч шөнө чөдөрлөж хоноод өглөө босоход байдаггүй гэнэ. Тэгсэн шавартай нууранд адуундаа зогсож байхаар нь хөтөлж очоод уралдуулсанд 19, 20-д давхижээ. Тухайн үед Буянтынхан ихэнхдээ морьдоо нийлж уядаг байсан гэнэ. Тэр үед машин тэрэг гэж байгаагүй, хоёр морьтой хүн уралдааны замын дунд хэрд зогсож чиглүүлдэг буюу жишдэг байж. Хязаалан дээр Шатарын аав, Лувсангомбо гуай хоёр жишсэн байна. Хар үрээ ганцаараа их хол тасарч ирээд аавынх нь моринд хорогдоод явдаггүй гэнэ. Тэгэхээр нь аав нь хар үрээнээсээ зугтаж байгаад наадамчин олны бараа харагдахад гуядаад явуулчихсан чинь хөөсөн гээд хасчихсан гэдэг. Азарга будилсан нь ч бас далим болсон гэх. Адуу нэг гор суучихаараа болдоггүй юм билээ хэмээн тэрээр хэлсэн. Учир юу гэвээс хар морь их хурдан мөртлөө ер түрүүлж, айрагдаж чадалгүй морьд эргэхэд л цээжинд гарч сайхан уралдаж байгаад үзүүр дээрээ суугаад зургаалдаг адуу байжээ. Харин айрагддаг халзан даага Өмнөговийн Занданбал гэж хүний адууны удамтай Лхачин гуайн унаган адуу. Шатар уяачийн дүүд бэлгэнд өгснийг уяж, сүүлд их хурдлуулж Өлзийт, Манлай зэрэг суманд түрүүлгэсэн байна.
Алдарт 1978 онд анх аймагтаа их морь, соёолон хоёртой ирж шарга үрээгээ айрагдуулж байсан түүхтэй. Дараа нь Манлайн наадамд давхар уяагаар шарга үрээгээ аман хүзүүдүүлж, хул үрээгээ гуравлуулжээ. Тэр наадамд Өлзийт сум дөрвөн түрүүг нь хүртсэн гэдэг. Ер нь Өлзийт сумынханд Гурвансайхан сум их өгөөжтэй байдаг бөгөөд сумын наадмын таван түрүүг нэлээд айрагтай нь авч байсан удаатай. 1992 онд Өлзийт сумын 15 даага дараагаараа орж, Шатар Алдарт гурван адуутай очиж гурвуулаа айрагдаж байжээ.
Б.Шатар 1961 оноос нэгдлийн адуу авч 27 жил малласан бөгөөд 1990 онд түүний хоёр хүү нэгдэл адууг тарааж байв. Тэрээр, “Нэгдлийн олон адуу ганцаараа маллах амар эд биш, зудтай жил бол сүрхий шүү. Гэхдээ би нэгдлээс нэг ч адуу дутаагаагүй буцааж өгсөн. Намайг морь уях гэхээр сумын наадмын айраг хий гээд морьдыг маань тавиулаад гүү бариулдаг байлаа” хэмээн хуучилсан юм. Өөрөө 2004 онд аймгийн Алдарт уяач цол хүртсэн төдийгүй түүний нэг хүү аймгийн Алдарт, хоёр хүү, хоёр ач нь сумын Алдарт цолтой аж. 1958 онд морь уяж эхэлснээс хойш 17 түрүү, 70 гаруй айраг хүртсэн бөгөөд 1998 онд Дагийранз гуайн гавьяатын наадамд хоёр соёолон дараагаар нь айрагдуулж, 2003 онд Хулд сумын 80 жилийн ойд хонгор халзан азаргаа айрагдуулж, хар даага түрүүлгэж, давхар уяагаар Өлзийтөд халзан азарга, хар даага хоёроо түрүүлгээд, саарал морь гуравт, хүрэн үрээ айрагдуулж байсан нь сэтгэлд нь хоногшин үлджээ.
У.Энхмаа
0 Сэтгэгдэл
ХХЗХ-ны журмын дагуу зүй зохисгүй зарим үг, хэллэгийг хязгаарласан тул ТА сэтгэгдэл бичихдээ хууль зүйн болон ёс суртахууны хэм хэмжээг хүндэтгэнэ үү. Хэм хэмжээг зөрчсөн сэтгэгдэлийг админ устгах эрхтэй.
- 4-р сарын 15 -нд Уяач Ц.Батсайхан: Гэсэрваань гуай тарган ирэн дээр…
- 2024 оны 3-р сарын 27 -нд Богд хан уулын аймаг байгуулагдсаны 100 жилийн ой,…
- 2024 оны 3-р сарын 27 -нд МУ-ын Тод манлай уяач Б.Далай: Уяачийн амжилтанд г…
- 2024 оны 3-р сарын 19 -нд Архангай аймгийн 100 жилийн ой, хангайн бүсийн ура…
- 2024 оны 3-р сарын 19 -нд 2023 оны ММСУХ-ны чансаа өндөр уяачид
- 2024 оны 3-р сарын 05 -нд 2023 ОНЫ 21 АЙМГИЙН ШИЛДЭГ УЯАЧ, УРАЛДААНЧ ХҮҮХДҮҮ…
- 2024 оны 3-р сарын 05 -нд Аймгийн Алдарт уяач Ш.Мөнхбаатар:Ах дүү дөрвүүл аа…
- 2024 оны 3-р сарын 05 -нд 2023 ОНЫ ММСУХ-НЫ 21 АЙМГИЙН ШИЛДЭГ САЛБАР ХОЛБОО,…
- 2024 оны 3-р сарын 05 -нд Архангай аймгийн 100 жилийн ой, хангайн бүсийн ура…
- 2024 оны 2-р сарын 27 -нд Манлай уяач Ч.Сугар: Алаг морийг харсан хүн болгон…
- 2024 оны 2-р сарын 27 -нд 2022 оны чансаа өндөр сонгомол дээд насны хүлгүүд
- 2024 оны 2-р сарын 26 -нд Н.Билэгтсайхан 66 оноогоор 2022 оны чансаа өндөр у…
- 2024 оны 2-р сарын 26 -нд Хэнтий аймгийн 100 жилийн ой, зүүн бүсийн уралдаан…
- 2024 оны 2-р сарын 26 -нд МОНГОЛ УЛСЫН 2022 ОНЫ ӨНДӨР ЧАНСААТАЙ ИХ НАСНЫ МОР…
- 2024 оны 2-р сарын 26 -нд О.Батбилэг 73 оноогоор 2022 оны чансаа өндөр уяачд…
- 2024 оны 2-р сарын 26 -нд МУ-ын Алдарт уяач Г.Болдбаатар:Наадмын маргаашнаас…
- 2024 оны 2-р сарын 22 -нд 2022 оны чансаа өндөр азарганууд
- 2024 оны 2-р сарын 22 -нд 2022 оны МУ-ын шилдэг уяач, уралдаанч хүүхдүүд
- 2024 оны 2-р сарын 21 -нд ММСУХ-ны 2022 оны шилдгүүд шагналаа авлаа
- 2024 оны 2-р сарын 21 -нд Архангай аймгийн 100 жилийн ой, хангайн бүсийн ура…
- 2024 оны 2-р сарын 20 -нд Уяач Б.Батжаргал: Сүүлд цоохор даага даяндуулсан
- 2024 оны 2-р сарын 19 -нд Богд хан уулын аймаг байгуулагдсаны 100 жилийн ой,…
- 2024 оны 2-р сарын 14 -нд Цолоо ахиулсан уяачид
- 2024 оны 2-р сарын 07 -нд Нийслэлийн Алдарт уяач цолоор 28 хүн шагнагджээ
- 2024 оны 2-р сарын 07 -нд Дөрвөн Тод, дөрвөн Манлай, 18 Алдарт уяач цол авах…
- 2024 оны 2-р сарын 07 -нд Сумын Алдарт уяач Н.ДУГАРЖАВ: БИ ДӨРӨВДҮГЭЭР АНГИА…
- 2024 оны 2-р сарын 05 -нд Богд хан уулын аймаг байгуулагдсаны 100 жилийн ой,…
- 2024 оны 2-р сарын 05 -нд Хэнтий аймгийн 100 жилийн ой, зүүн бүсийн уралдаан…
- 2024 оны 1-р сарын 27 -нд Сумын Алдарт уяач Д.Батбаяр: Би Биндэрт анх адуу т…
- 2024 оны 1-р сарын 26 -нд Хэнтий аймгийн 100 жилийн ой, зүүн бүсийн уралдаан…
- 2024 оны 1-р сарын 25 -нд Архангай аймгийн 100 жилийн ой, хангайн бүсийн ура…
- 2024 оны 1-р сарын 24 -нд СУМЫН АЛДАРТ УЯАЧ А.Цэрэндорж: ЗААМАРТ ДАЛАЙ ЛАМЫГ…
- 2024 оны 1-р сарын 22 -нд Завхан аймгийн 100 жилийн ой, баруун бүсийн уралда…
- 2024 оны 1-р сарын 21 -нд Аймгийн Алдарт уяач Б.Баттөр: Таван жилийн дотор с…
- 2024 оны 1-р сарын 18 -нд Богд хан уулын аймаг байгуулагдсаны 100 жилийн ой,…
- 2024 оны 1-р сарын 15 -нд Аймгийн Алдарт уяач Ц.Жамсран: Өөрийн тамгатай уна…
- 2024 оны 1-р сарын 15 -нд Богд хан уулын аймаг байгуулагдсаны 100 жилийн ой,…
- 2024 оны 1-р сарын 11 -нд Хэнтий аймгийн 100 жилийн ой, зүүн бүсийн уралдаан…
- 2024 оны 1-р сарын 10 -нд Аймгийн Алдарт уяач М.Мөнхбаяр: Адууны төлөө уйгаг…
- 2024 оны 1-р сарын 10 -нд Завхан аймгийн 100 жилийн ой, баруун бүсийн уралда…
- 2024 оны 1-р сарын 08 -нд Сумын Алдарт уяач Ц.ГЭРЭЛБААТАР: Сайн адууны удам …
- 2024 оны 1-р сарын 08 -нд Завхан аймгийн 100 жилийн ой, баруун бүсийн урал…
- 2024 оны 1-р сарын 03 -нд Хамгийн шимт тэжээлийг мэдэх үү?
- 2024 оны 1-р сарын 02 -нд М.Энхтайван: Хүн хэдий чинээ сэтгэлээ өгнө, адуу т…
- 2023 оны 12-р сарын 27 -нд Хэнтий аймгийн 100 жилийн ой, зүүн бүсийн уралдаан…
- 2023 оны 12-р сарын 25 -нд Баахан хэрэг тарих Баяндэлгэрийн буурал
- 2023 оны 12-р сарын 23 -нд Нийслэлийн Алдарт Уяач цолны болзол хангасан уяачд…
- 2023 оны 12-р сарын 22 -нд Аймгийн Алдарт уяач Г.Энхбаатар: Аавынхаа уяаны ар…
- 2023 оны 12-р сарын 17 -нд Хэнтий аймгийн 100 жилийн ой, зүүн бүсийн уралдаан…
- 2023 оны 10-р сарын 29 -нд Сумын Алдарт уяач Л.Батноров: Азарганы түрүүгээр а…
Сэтгэгдэл бичигдээгүй байна