Уяач Ж.Батсайхан: Шүдлэн насны морьд илүү хурдан байлаа
А.Тэлмэн
2015 оны 1-р сарын 05 -нд
-Таны хүрэн шүдлэн сумынхаа 90 жилийн ойд аман хүзүүнд хурдаллаа. Баяр хүргэе?
-Баярлалаа. Миний төрсөн нутгийн түүхт 90 жилийн ойн баяр наадам өргөн дэлгэр, үр бүтээлтэй, нутаг орноо хөгжүүлсэн, зохион байгуулалтын өндөр түвшинд сайхан боллоо. Хүрэлцэн ирсэн нутгийн ахмад буурлууд маань сэтгэл хангалуун байна лээ. Миний хувьд ч гэсэн сэтгэл хангалуун байгаа.
-Хурдан морьдын уралдаан нэлээд өтгөн болсон дуулдсан?
-Ер нь бол их өргөн дэлгэр болсон шүү.Олон газрын хурдан буянгууд ирж тоосоо өргөсөн. Ах бид хоёр нутгийнхаа 90 жилийн ойд зургаан насны морь уралдуулж, шүдлэн аман хүзүүдэж бусад нь зургаа долоогоор давхилаа.Манай сумын наадмын хамгийн гол давуу тал нь зохион байгуулагчид маань сайн ажиллаж, уралдааны замд машин дагуулаагүй. Түүнчлэн наадмын талбай орчмоор машины хөдөлгөөнийг хязгаарлаж, морьтой монгол наадмыг жинхэнэ утгаар нь зохион байгуулж чадсан. Тэр нь наадамчдад их сайхан сэтгэгдэл төрүүлсэн байна лээ.
-Хурдан үрээнийхээ удам угшлыг манай уншигчдад танилцуулаач?
-Би Тод манлай уяач Ц.Хэнмэдэх, дөрвөн үеийн уяач Ц.Бямбасүрэн нарын улс, бүсийн хэмжээнд амжилттай нааддаг уяачид багтсан “Унаган ажнай” галын гишүүн. Хүрэн азарганы эзэн Ц.Бямбасүрэн ах маань хүрэн үрээг манай ах “Акума Эрин” компанийн захирал Баттулгад дааганд нь өгсөн юм.
-Хүрэн азарганых нь угшилтай адуу юу?
-Тиймээ, хүрэн азарганы угшилтай. Тэгэхдээ яг өөрийнх нь төл биш. Бямбасүрэн ах маань манай галын зөвлөх уяач шүү дээ. Ахаараа зөвлүүлээд уясан үрээ маань сумынхаа ойд сайхан айрагдлаа. Зандан хүрэн маань шүдлэнгээсээ буюу энэ жилээс эхлэн уралдаж сумынхаа ойд аман хүзүүдээд, давхар уяагаар Дундговь аймагт болсон төвийн бүсийн уралдаанд очиж 12-оор давхисан. Манайд ирэхээсээ өмнө даагандаа Говьсүмбэр аймгийн Баянтал сумын наадамд таваар давхиж байсан юм билээ.
-Бас нэг шүдлэн хараахан айрагдаж чадаагүй их дээгүүр давхих шиг болно лээ. Тэр үрээнийхээ талаар танилцуулаач?
-Ах бид хоёрын халтар азарганы төл хүрэн үрээ маань гарсан цагаасаа өнгөлсөөр байгаад хараахан айрагдаж чадалгүй зургаалчихсан. Мөн Хэмээ /Тод манлай уяач Хэнмэдэх /ахын маань халзан азарганы төл үрээ арав гаргаж давхисан. Унага байхад нь надад бэлэглэж байсан юм. Ингээд үндсэндээ ах бид хоёрын нийлсэн гурван шүдлэн уралдаж, нэг нь аман хүзүүдэн, нөгөө нь зургаалж, гурав дахь нь арваар гаргаж давхилаа.
-“Унаган ажнай” галын гишүүн уяа сойлго тааруулах болсон нь хэдий үеэс вэ?
-Уяачийнхаа хувьд гэвэл ах бид хоёр 2006 оноос хойш улсын наадамд морь уралдуулж байна. Адуу, малтай холбогдсон тухайд бол бүр эртний түүх л дээ. Би багадаа хурдан морь ч унаж л байсан. Биднийг хүүхэд байхад 9 дүгээр сарын 1-нд дааганы уралдаан болдог байлаа шүү дээ. Зуныхаа амралтаар сургасан эмнэг даагаа уралдуулдаг тэр уралдаанд миний өөрийн алаг даага айргийн таваар хурдалж анхны айргаа авч байлаа.
-Эртний уяач байх нь?Морь уясан цагаас хойш ямар амжилт үзүүлээд байна?
-Улсын наадамд хамгийн дээд тал нь 33 тэгээд 65-р л давхиж байсан. Харин сум орон нутгийн наадмаас дөрвөн түрүү, 15,16 айраг авсан байна лээ.
-Сумын Алдарт уяачийн болзол биелсэн л юм байна?
-Тийм байхаа. Би өөрөө үндэсний бөхөөр хичээллэдэг байсан. Сумын заан цолтой. Сүүлийн үед морь уяснаасаа хойш барилдахаа больсоон.
-Бөх, морь хоёр нэг саванд багтдаггүй гэдэг.
-Морь уях гэдэг хүнд хөдөлмөр шүү дээ. Үгүй ядаж л шөнийн хоол тааруулж, манаж хононо. Тэр утгаараа аль нэгээр нь дагная гэж шийдсэн юм.
-Баярынхаа сэтгэгдлээс хуваалцсанд баярлалаа. Дараа дараагийнх нь уралдаануудад амжилт хүсье. Ярилцсанд баярлалаа.
"Тод магнай" сэтгүүл №59
-Баярлалаа. Миний төрсөн нутгийн түүхт 90 жилийн ойн баяр наадам өргөн дэлгэр, үр бүтээлтэй, нутаг орноо хөгжүүлсэн, зохион байгуулалтын өндөр түвшинд сайхан боллоо. Хүрэлцэн ирсэн нутгийн ахмад буурлууд маань сэтгэл хангалуун байна лээ. Миний хувьд ч гэсэн сэтгэл хангалуун байгаа.
-Хурдан морьдын уралдаан нэлээд өтгөн болсон дуулдсан?
-Ер нь бол их өргөн дэлгэр болсон шүү.Олон газрын хурдан буянгууд ирж тоосоо өргөсөн. Ах бид хоёр нутгийнхаа 90 жилийн ойд зургаан насны морь уралдуулж, шүдлэн аман хүзүүдэж бусад нь зургаа долоогоор давхилаа.Манай сумын наадмын хамгийн гол давуу тал нь зохион байгуулагчид маань сайн ажиллаж, уралдааны замд машин дагуулаагүй. Түүнчлэн наадмын талбай орчмоор машины хөдөлгөөнийг хязгаарлаж, морьтой монгол наадмыг жинхэнэ утгаар нь зохион байгуулж чадсан. Тэр нь наадамчдад их сайхан сэтгэгдэл төрүүлсэн байна лээ.
-Хурдан үрээнийхээ удам угшлыг манай уншигчдад танилцуулаач?
-Би Тод манлай уяач Ц.Хэнмэдэх, дөрвөн үеийн уяач Ц.Бямбасүрэн нарын улс, бүсийн хэмжээнд амжилттай нааддаг уяачид багтсан “Унаган ажнай” галын гишүүн. Хүрэн азарганы эзэн Ц.Бямбасүрэн ах маань хүрэн үрээг манай ах “Акума Эрин” компанийн захирал Баттулгад дааганд нь өгсөн юм.
-Хүрэн азарганых нь угшилтай адуу юу?
-Тиймээ, хүрэн азарганы угшилтай. Тэгэхдээ яг өөрийнх нь төл биш. Бямбасүрэн ах маань манай галын зөвлөх уяач шүү дээ. Ахаараа зөвлүүлээд уясан үрээ маань сумынхаа ойд сайхан айрагдлаа. Зандан хүрэн маань шүдлэнгээсээ буюу энэ жилээс эхлэн уралдаж сумынхаа ойд аман хүзүүдээд, давхар уяагаар Дундговь аймагт болсон төвийн бүсийн уралдаанд очиж 12-оор давхисан. Манайд ирэхээсээ өмнө даагандаа Говьсүмбэр аймгийн Баянтал сумын наадамд таваар давхиж байсан юм билээ.
-Бас нэг шүдлэн хараахан айрагдаж чадаагүй их дээгүүр давхих шиг болно лээ. Тэр үрээнийхээ талаар танилцуулаач?
-Ах бид хоёрын халтар азарганы төл хүрэн үрээ маань гарсан цагаасаа өнгөлсөөр байгаад хараахан айрагдаж чадалгүй зургаалчихсан. Мөн Хэмээ /Тод манлай уяач Хэнмэдэх /ахын маань халзан азарганы төл үрээ арав гаргаж давхисан. Унага байхад нь надад бэлэглэж байсан юм. Ингээд үндсэндээ ах бид хоёрын нийлсэн гурван шүдлэн уралдаж, нэг нь аман хүзүүдэн, нөгөө нь зургаалж, гурав дахь нь арваар гаргаж давхилаа.
-“Унаган ажнай” галын гишүүн уяа сойлго тааруулах болсон нь хэдий үеэс вэ?
-Уяачийнхаа хувьд гэвэл ах бид хоёр 2006 оноос хойш улсын наадамд морь уралдуулж байна. Адуу, малтай холбогдсон тухайд бол бүр эртний түүх л дээ. Би багадаа хурдан морь ч унаж л байсан. Биднийг хүүхэд байхад 9 дүгээр сарын 1-нд дааганы уралдаан болдог байлаа шүү дээ. Зуныхаа амралтаар сургасан эмнэг даагаа уралдуулдаг тэр уралдаанд миний өөрийн алаг даага айргийн таваар хурдалж анхны айргаа авч байлаа.
-Эртний уяач байх нь?Морь уясан цагаас хойш ямар амжилт үзүүлээд байна?
-Улсын наадамд хамгийн дээд тал нь 33 тэгээд 65-р л давхиж байсан. Харин сум орон нутгийн наадмаас дөрвөн түрүү, 15,16 айраг авсан байна лээ.
-Сумын Алдарт уяачийн болзол биелсэн л юм байна?
-Тийм байхаа. Би өөрөө үндэсний бөхөөр хичээллэдэг байсан. Сумын заан цолтой. Сүүлийн үед морь уяснаасаа хойш барилдахаа больсоон.
-Бөх, морь хоёр нэг саванд багтдаггүй гэдэг.
-Морь уях гэдэг хүнд хөдөлмөр шүү дээ. Үгүй ядаж л шөнийн хоол тааруулж, манаж хононо. Тэр утгаараа аль нэгээр нь дагная гэж шийдсэн юм.
-Баярынхаа сэтгэгдлээс хуваалцсанд баярлалаа. Дараа дараагийнх нь уралдаануудад амжилт хүсье. Ярилцсанд баярлалаа.
"Тод магнай" сэтгүүл №59
0 Сэтгэгдэл
ХХЗХ-ны журмын дагуу зүй зохисгүй зарим үг, хэллэгийг хязгаарласан тул ТА сэтгэгдэл бичихдээ хууль зүйн болон ёс суртахууны хэм хэмжээг хүндэтгэнэ үү. Хэм хэмжээг зөрчсөн сэтгэгдэлийг админ устгах эрхтэй.
- 4-р сарын 15 -нд Уяач Ц.Батсайхан: Гэсэрваань гуай тарган ирэн дээр…
- 2024 оны 3-р сарын 27 -нд Богд хан уулын аймаг байгуулагдсаны 100 жилийн ой,…
- 2024 оны 3-р сарын 27 -нд МУ-ын Тод манлай уяач Б.Далай: Уяачийн амжилтанд г…
- 2024 оны 3-р сарын 19 -нд Архангай аймгийн 100 жилийн ой, хангайн бүсийн ура…
- 2024 оны 3-р сарын 19 -нд 2023 оны ММСУХ-ны чансаа өндөр уяачид
- 2024 оны 3-р сарын 05 -нд 2023 ОНЫ 21 АЙМГИЙН ШИЛДЭГ УЯАЧ, УРАЛДААНЧ ХҮҮХДҮҮ…
- 2024 оны 3-р сарын 05 -нд Аймгийн Алдарт уяач Ш.Мөнхбаатар:Ах дүү дөрвүүл аа…
- 2024 оны 3-р сарын 05 -нд 2023 ОНЫ ММСУХ-НЫ 21 АЙМГИЙН ШИЛДЭГ САЛБАР ХОЛБОО,…
- 2024 оны 3-р сарын 05 -нд Архангай аймгийн 100 жилийн ой, хангайн бүсийн ура…
- 2024 оны 2-р сарын 27 -нд Манлай уяач Ч.Сугар: Алаг морийг харсан хүн болгон…
- 2024 оны 2-р сарын 27 -нд 2022 оны чансаа өндөр сонгомол дээд насны хүлгүүд
- 2024 оны 2-р сарын 26 -нд Н.Билэгтсайхан 66 оноогоор 2022 оны чансаа өндөр у…
- 2024 оны 2-р сарын 26 -нд Хэнтий аймгийн 100 жилийн ой, зүүн бүсийн уралдаан…
- 2024 оны 2-р сарын 26 -нд МОНГОЛ УЛСЫН 2022 ОНЫ ӨНДӨР ЧАНСААТАЙ ИХ НАСНЫ МОР…
- 2024 оны 2-р сарын 26 -нд О.Батбилэг 73 оноогоор 2022 оны чансаа өндөр уяачд…
- 2024 оны 2-р сарын 26 -нд МУ-ын Алдарт уяач Г.Болдбаатар:Наадмын маргаашнаас…
- 2024 оны 2-р сарын 22 -нд 2022 оны чансаа өндөр азарганууд
- 2024 оны 2-р сарын 22 -нд 2022 оны МУ-ын шилдэг уяач, уралдаанч хүүхдүүд
- 2024 оны 2-р сарын 21 -нд ММСУХ-ны 2022 оны шилдгүүд шагналаа авлаа
- 2024 оны 2-р сарын 21 -нд Архангай аймгийн 100 жилийн ой, хангайн бүсийн ура…
- 2024 оны 2-р сарын 20 -нд Уяач Б.Батжаргал: Сүүлд цоохор даага даяндуулсан
- 2024 оны 2-р сарын 19 -нд Богд хан уулын аймаг байгуулагдсаны 100 жилийн ой,…
- 2024 оны 2-р сарын 14 -нд Цолоо ахиулсан уяачид
- 2024 оны 2-р сарын 07 -нд Нийслэлийн Алдарт уяач цолоор 28 хүн шагнагджээ
- 2024 оны 2-р сарын 07 -нд Дөрвөн Тод, дөрвөн Манлай, 18 Алдарт уяач цол авах…
- 2024 оны 2-р сарын 07 -нд Сумын Алдарт уяач Н.ДУГАРЖАВ: БИ ДӨРӨВДҮГЭЭР АНГИА…
- 2024 оны 2-р сарын 05 -нд Богд хан уулын аймаг байгуулагдсаны 100 жилийн ой,…
- 2024 оны 2-р сарын 05 -нд Хэнтий аймгийн 100 жилийн ой, зүүн бүсийн уралдаан…
- 2024 оны 1-р сарын 27 -нд Сумын Алдарт уяач Д.Батбаяр: Би Биндэрт анх адуу т…
- 2024 оны 1-р сарын 26 -нд Хэнтий аймгийн 100 жилийн ой, зүүн бүсийн уралдаан…
- 2024 оны 1-р сарын 25 -нд Архангай аймгийн 100 жилийн ой, хангайн бүсийн ура…
- 2024 оны 1-р сарын 24 -нд СУМЫН АЛДАРТ УЯАЧ А.Цэрэндорж: ЗААМАРТ ДАЛАЙ ЛАМЫГ…
- 2024 оны 1-р сарын 22 -нд Завхан аймгийн 100 жилийн ой, баруун бүсийн уралда…
- 2024 оны 1-р сарын 21 -нд Аймгийн Алдарт уяач Б.Баттөр: Таван жилийн дотор с…
- 2024 оны 1-р сарын 18 -нд Богд хан уулын аймаг байгуулагдсаны 100 жилийн ой,…
- 2024 оны 1-р сарын 15 -нд Аймгийн Алдарт уяач Ц.Жамсран: Өөрийн тамгатай уна…
- 2024 оны 1-р сарын 15 -нд Богд хан уулын аймаг байгуулагдсаны 100 жилийн ой,…
- 2024 оны 1-р сарын 11 -нд Хэнтий аймгийн 100 жилийн ой, зүүн бүсийн уралдаан…
- 2024 оны 1-р сарын 10 -нд Аймгийн Алдарт уяач М.Мөнхбаяр: Адууны төлөө уйгаг…
- 2024 оны 1-р сарын 10 -нд Завхан аймгийн 100 жилийн ой, баруун бүсийн уралда…
- 2024 оны 1-р сарын 08 -нд Сумын Алдарт уяач Ц.ГЭРЭЛБААТАР: Сайн адууны удам …
- 2024 оны 1-р сарын 08 -нд Завхан аймгийн 100 жилийн ой, баруун бүсийн урал…
- 2024 оны 1-р сарын 03 -нд Хамгийн шимт тэжээлийг мэдэх үү?
- 2024 оны 1-р сарын 02 -нд М.Энхтайван: Хүн хэдий чинээ сэтгэлээ өгнө, адуу т…
- 2023 оны 12-р сарын 27 -нд Хэнтий аймгийн 100 жилийн ой, зүүн бүсийн уралдаан…
- 2023 оны 12-р сарын 25 -нд Баахан хэрэг тарих Баяндэлгэрийн буурал
- 2023 оны 12-р сарын 23 -нд Нийслэлийн Алдарт Уяач цолны болзол хангасан уяачд…
- 2023 оны 12-р сарын 22 -нд Аймгийн Алдарт уяач Г.Энхбаатар: Аавынхаа уяаны ар…
- 2023 оны 12-р сарын 17 -нд Хэнтий аймгийн 100 жилийн ой, зүүн бүсийн уралдаан…
- 2023 оны 10-р сарын 29 -нд Сумын Алдарт уяач Л.Батноров: Азарганы түрүүгээр а…
Сэтгэгдэл бичигдээгүй байна