Хаврын маллагаа
Эрлийз өсвөр адууны маллагааны онцлог нь эрт ногоолуулж тэнхрүүлэх, түүний хээл хамгаалах, унага бойжуулахад чиглэгдэнэ. Хаврын улиралд адуунд хамгийн их арчилгааа маллагаа тэжээллэг шаардагддаг үе бөгөөд адуун сүргийн нутаг бэлчээрийг уялдуулан зохицуулах, зөв сонгох нь онцгой чухал билээ. Цас ханзрах үед өвөл нь цас ихтэй байсан газрын бэлчээр соргог сөл сайтай байдаг тул юуны өмнө тийм бэлчээрийг ашиглах нь хэрэгтэй. Хаврын улиралд өдөр нь дулаан, шөнө нь хүйтэн болж агаарын температур ихээхэн хэлбэлздэг. Зарим жилд зургадугаар сард ч цочир хүйтрэлт тохиолдох ба хавар хур тунадас ерөнхийдөө багасах боловч, 4-5 сард уулархаг нутгаар 40-50 мм, ойт хээрт 25-35 мм, говьл 20-30 мм орчим хур тунадас буудаг. Мөн агаарын даралт өвлийг бодвол нэмэгдэх боловч богино хугацаанд үе үе хүчтэй шороон болон цасан шуурга тавьдаг. Ийм үед цаг агаарын мэдээ сонсон адуугаа уруудуулахгүйгээр аль болох нөмөр дулаан бэлчээрт тогтоож, манах хэрэгтэй. Алсын оторт гарсан эрлийз өсвөр адууг дөрөвдүгээр сараас эхлэн аажмаар өвс ургамал сайтай дулаан нутагт дагуулан маллах бөгөөд хавар дулаарч эхэлмэгц өвөл цас их унасан, чийг хангалттай газрын өвс ургамал сэргэн ургадаг тул нам дор газар нутгийг бараадан энгэр ээвэр газарт маллах нь зүйтэй.
Эрлийз өсвөр адуу, гүүний хээл томрох тусам эрдэс тэжээлийн хэрэгцээ шаардлага нэмэгддэг тул долоо хоногт нэг удаа заавал ханатал хужирлах хэрэгтэй. Хаврын улиралд өдөр уртсаж, цаг агаар дулаарч эхлэх боловч бэлчээрийн нөөц ихэд мууддаг.
Эрдэмтдийн судалгаанаас үзэхэд зуны улиралд бэлчээрийн ургамлын шимт чанар нь 100 хувь гэж үзвэл хаврын улиралд 30-40 хувь болж шимт чанар нь эрс буурах бөгөөд хагд өвсны навч иш нь салхины нөлөө, малын хөлөөр гөвөгдөн унаж нөөц нь багас ч хагд өвсний шимт чанарын шингэц ихээхэн буурна. Иймээс өсвөр адуу хаврын улиралд хэрэгцээт тэжээлээ дан бэлчээрээс олж идэж чаддаггүй учир турж эцэж онд ордог онцлогтой билээ. Адууны хаврын нутаг бэлчээр нь соргог өвс ургамалтай нам дор нөмөр, дулаан, ус хужирын хангамж сайтай байвал зохино. Хавар адуугаа цуглуулж хураахдаа буюу услахдаа газрын нам, намаг, шаваргүй эрэг мөргөцөггүй газрыг сонгон зөөлөн тууж услаж хужирлана. Салхи шуургатай үед адуугаа нөмөр нөөцтэй хөмөг дулаан газар оруулж манаж бөөгнөрүүлж тогтоож маллах бөгөөд хаврын улиралд агаарын харьцангуй чийг бага, өвс ургамал хагдарч хуурайшсан байдаг учир адууны усны хэрэгцээ ихэсдэг. Судалгаанаас үзэхэд хаврын улиралд нас гүйцсэн адуу өдөрт 25-35 л ус хэрэглэдэг байна. Хавар ботууль, дааган сүүл, биелэг өвс, хялгана, улалж, ерхөг, агь, хазаар өвс зэрэг ургамал эрт цухуйдаг үет ургамал болон агь голлосон бэлчээр сонгон нутаглаж, бэлчээрээ хэсэглэн хувааж ээлж дараалан ашиглах ба хавар адуу бэлчээрт 20 цаг идээшлэж 2-4 цаг унтах, зогсох, амрах зэргээр өнгөрөөж байгаагаар үзвэл 83.3 хувийг бэлчээрт идээшилдэг байна.
Ногоо цухуйх үеэр адуунд үндэс мэрүүлвэл шүд нь элэгдэх ба хээл хаях, гэдэс чихэлдэх муу талтай тул үндэс хөөх үеэр дагжуур хөрстэй хур өвс шинэ ногоо холимог бэлчээрт хариулвал амархан тэнхэрнэ. Ногоолж байгаа адууг тогтоон маллаж өдөр бүр усална. Холоос тууж усалвал тамирдаж нялх унага сульдах явдал гардаг бөгөөд ногоо сайн цухуйгаагүй үед үндэс их цавьчвал эрлийз өсвөр адуу болон бага насны адуу амархан эцэж турдаг болохыг анхаарч бэлчээрийн өвс ногоо сайтай нутагт маллавал зохино. Алаг өвс, борогтой, ус хужир сайтай бэлчээрийг дагуулан хариулвал ашиг тустай нь судалгаанаас тодорхой ажиглагдаж байна.
0 Сэтгэгдэл
ХХЗХ-ны журмын дагуу зүй зохисгүй зарим үг, хэллэгийг хязгаарласан тул ТА сэтгэгдэл бичихдээ хууль зүйн болон ёс суртахууны хэм хэмжээг хүндэтгэнэ үү. Хэм хэмжээг зөрчсөн сэтгэгдэлийг админ устгах эрхтэй.
- Даваа, 11:59 минут Уяач Ц.Батсайхан: Гэсэрваань гуай тарган ирэн дээр…
- 3-р сарын 27 -нд Богд хан уулын аймаг байгуулагдсаны 100 жилийн ой,…
- 3-р сарын 27 -нд МУ-ын Тод манлай уяач Б.Далай: Уяачийн амжилтанд г…
- 3-р сарын 19 -нд Архангай аймгийн 100 жилийн ой, хангайн бүсийн ура…
- 3-р сарын 19 -нд 2023 оны ММСУХ-ны чансаа өндөр уяачид
- 2024 оны 3-р сарын 05 -нд 2023 ОНЫ 21 АЙМГИЙН ШИЛДЭГ УЯАЧ, УРАЛДААНЧ ХҮҮХДҮҮ…
- 2024 оны 3-р сарын 05 -нд Аймгийн Алдарт уяач Ш.Мөнхбаатар:Ах дүү дөрвүүл аа…
- 2024 оны 3-р сарын 05 -нд 2023 ОНЫ ММСУХ-НЫ 21 АЙМГИЙН ШИЛДЭГ САЛБАР ХОЛБОО,…
- 2024 оны 3-р сарын 05 -нд Архангай аймгийн 100 жилийн ой, хангайн бүсийн ура…
- 2024 оны 2-р сарын 27 -нд Манлай уяач Ч.Сугар: Алаг морийг харсан хүн болгон…
- 2024 оны 2-р сарын 27 -нд 2022 оны чансаа өндөр сонгомол дээд насны хүлгүүд
- 2024 оны 2-р сарын 26 -нд Н.Билэгтсайхан 66 оноогоор 2022 оны чансаа өндөр у…
- 2024 оны 2-р сарын 26 -нд Хэнтий аймгийн 100 жилийн ой, зүүн бүсийн уралдаан…
- 2024 оны 2-р сарын 26 -нд МОНГОЛ УЛСЫН 2022 ОНЫ ӨНДӨР ЧАНСААТАЙ ИХ НАСНЫ МОР…
- 2024 оны 2-р сарын 26 -нд О.Батбилэг 73 оноогоор 2022 оны чансаа өндөр уяачд…
- 2024 оны 2-р сарын 26 -нд МУ-ын Алдарт уяач Г.Болдбаатар:Наадмын маргаашнаас…
- 2024 оны 2-р сарын 22 -нд 2022 оны чансаа өндөр азарганууд
- 2024 оны 2-р сарын 22 -нд 2022 оны МУ-ын шилдэг уяач, уралдаанч хүүхдүүд
- 2024 оны 2-р сарын 21 -нд ММСУХ-ны 2022 оны шилдгүүд шагналаа авлаа
- 2024 оны 2-р сарын 21 -нд Архангай аймгийн 100 жилийн ой, хангайн бүсийн ура…
- 2024 оны 2-р сарын 20 -нд Уяач Б.Батжаргал: Сүүлд цоохор даага даяндуулсан
- 2024 оны 2-р сарын 19 -нд Богд хан уулын аймаг байгуулагдсаны 100 жилийн ой,…
- 2024 оны 2-р сарын 14 -нд Цолоо ахиулсан уяачид
- 2024 оны 2-р сарын 07 -нд Нийслэлийн Алдарт уяач цолоор 28 хүн шагнагджээ
- 2024 оны 2-р сарын 07 -нд Дөрвөн Тод, дөрвөн Манлай, 18 Алдарт уяач цол авах…
- 2024 оны 2-р сарын 07 -нд Сумын Алдарт уяач Н.ДУГАРЖАВ: БИ ДӨРӨВДҮГЭЭР АНГИА…
- 2024 оны 2-р сарын 05 -нд Богд хан уулын аймаг байгуулагдсаны 100 жилийн ой,…
- 2024 оны 2-р сарын 05 -нд Хэнтий аймгийн 100 жилийн ой, зүүн бүсийн уралдаан…
- 2024 оны 1-р сарын 27 -нд Сумын Алдарт уяач Д.Батбаяр: Би Биндэрт анх адуу т…
- 2024 оны 1-р сарын 26 -нд Хэнтий аймгийн 100 жилийн ой, зүүн бүсийн уралдаан…
- 2024 оны 1-р сарын 25 -нд Архангай аймгийн 100 жилийн ой, хангайн бүсийн ура…
- 2024 оны 1-р сарын 24 -нд СУМЫН АЛДАРТ УЯАЧ А.Цэрэндорж: ЗААМАРТ ДАЛАЙ ЛАМЫГ…
- 2024 оны 1-р сарын 22 -нд Завхан аймгийн 100 жилийн ой, баруун бүсийн уралда…
- 2024 оны 1-р сарын 21 -нд Аймгийн Алдарт уяач Б.Баттөр: Таван жилийн дотор с…
- 2024 оны 1-р сарын 18 -нд Богд хан уулын аймаг байгуулагдсаны 100 жилийн ой,…
- 2024 оны 1-р сарын 15 -нд Аймгийн Алдарт уяач Ц.Жамсран: Өөрийн тамгатай уна…
- 2024 оны 1-р сарын 15 -нд Богд хан уулын аймаг байгуулагдсаны 100 жилийн ой,…
- 2024 оны 1-р сарын 11 -нд Хэнтий аймгийн 100 жилийн ой, зүүн бүсийн уралдаан…
- 2024 оны 1-р сарын 10 -нд Аймгийн Алдарт уяач М.Мөнхбаяр: Адууны төлөө уйгаг…
- 2024 оны 1-р сарын 10 -нд Завхан аймгийн 100 жилийн ой, баруун бүсийн уралда…
- 2024 оны 1-р сарын 08 -нд Сумын Алдарт уяач Ц.ГЭРЭЛБААТАР: Сайн адууны удам …
- 2024 оны 1-р сарын 08 -нд Завхан аймгийн 100 жилийн ой, баруун бүсийн урал…
- 2024 оны 1-р сарын 03 -нд Хамгийн шимт тэжээлийг мэдэх үү?
- 2024 оны 1-р сарын 02 -нд М.Энхтайван: Хүн хэдий чинээ сэтгэлээ өгнө, адуу т…
- 2023 оны 12-р сарын 27 -нд Хэнтий аймгийн 100 жилийн ой, зүүн бүсийн уралдаан…
- 2023 оны 12-р сарын 25 -нд Баахан хэрэг тарих Баяндэлгэрийн буурал
- 2023 оны 12-р сарын 23 -нд Нийслэлийн Алдарт Уяач цолны болзол хангасан уяачд…
- 2023 оны 12-р сарын 22 -нд Аймгийн Алдарт уяач Г.Энхбаатар: Аавынхаа уяаны ар…
- 2023 оны 12-р сарын 17 -нд Хэнтий аймгийн 100 жилийн ой, зүүн бүсийн уралдаан…
- 2023 оны 10-р сарын 29 -нд Сумын Алдарт уяач Л.Батноров: Азарганы түрүүгээр а…
Сэтгэгдэл бичигдээгүй байна