Хээлтэй гүүг тэжээхүй


Манай уяачид, адуу үржүүлэгчид ирэх хавар шинэ гарах унагаа хоног тоолон хүлээдэг. Энэ жилийн унага ямар гарах бол, эр унага болов уу, охин унага болов уу гээд л хүлээдэг. Тарга хүч сайн, эрүүл гүүнээс эрүүл чийрэг унага төрнө. Монгол орны бэлчээрийн нөхцөлд бол бид тэр бүр хээлтэй гүүний хувьд санаа зовдоггүй. Гэвч сүүлийн жилүүдэд шинэ олон үүлдрийн адуу Монголд оруулж ирж үржүүлэг хийж байгаа, сайн гүүнээс олон жил төл авах сонирхол ихэсч байгаа, мөн цаашлаад байгаль цаг уурын өөрчлөлт, бэлчээрийн даацтай холбоотой хээлтэй гүүг нэмэлтээр тэжээх, өвөл байран маллагаанд оруулах нь элбэг болсон. Гүүгээ хээлтэй үед сайн тэжээх, үүний тулд ямар тэжээлээр яаж тэжээх талаар мэдээлэл бидэнд хэрэгтэй болдог. Иймд хээлтэй гүүний тэжээлийн тухайд зарим ном хэвлэлд бичигдсэнээс сийрүүлэв.
Гүү хээлээ 11 сар тээдэг. Жишээ нь, Англи цэвэр цусны (АЦЦ) гүү гэхэд ойролцоогоор 335-345 хоног хээлээ тээдэг байна. Хээл тээх энэ 11 сарыг үндсэн хоёр хэсэгт хувааж болно. Үүнд:
1. Нэгдүгээр хэсэг буюу эхний найман сар
2. Хоёрдугаар хэсэг буюу хээлийн сүүлийн гурван сар
Эхний найман сар нь гүүний хувьд үр хөврөлийн эхний үе шат явагддаг бөгөөд хээл тийм их том болдоггүй, энэ үед гүүний энергийн шаардлага нь хээлгүй гүүнийхээс асар их ялгаа байдаггүй. Иймд энэ үед хээлтэй гүүнд өвс, овъёос, мөн эрдэс, хужир өгч өдрийн хэвийн хэмжээнд тэжээх нь зүйтэй. Эрдэс дотроос Витамин Е болон Селен хоёр нь хангалттай хэмжээнд тэжээлд байх нь ургийн хөгжилд тустай юм.
Хээлийн сүүлийн гурван сарын үед хээлийн хэмжээ маш их нэмэгддэг бөгөөд тэжээллийн норм 20 хүртэлх хувиар нэмэгддэг байна. Зарим тохиолдолд өвсний гарц муу, тэжээллэг чанар бага тэжээлийн үед АЦЦ гүүнд өдрийн нормыг 30-40 хүртэлх хувиар нэмэх шшардлагатай болдог. Иймд энэ үед тэжээлийн уургийн нэмэлтийг зургаа хүртэл хувиар ахиулж тэжээх нь тохиромжтой гэж үздэг.
Селен нь зарим нутаг орны хөрс ургамалд дутагдалтай байдаг бөгөөд энэ нь витамин Е-тэй хамтдаа байж унаганы булчингийн хөгжлийг тэтгэдэг. Иймд селен дутагдсанаар унаганд булчин цайх өвчин үүснэ. Энэ өвчин нь мөн бусад малд тохиолддог. Ихэнх буудайн ургамал селен тодорхой хэмжээгээр агуулдаг боловч хангалттай байдаггүй. Өдрийн дундаж норм нь АЦЦ гүүнд өдөрт 1 мг ихгүй байхаар тооцсон байдаг байна. Иймд нэмэлтээр өгч байгаа тэжээлийнхээ орц найрлагыг сайн тооцож тэжээх, мөн ихэдвэл хортой гэдгийг анхаарна уу.
Витамин Е нь ногоон өвс ургамалд хангалттай хэмжээгээр агууллагддаг боловч намар өвлийн хадсан өвсөнд маш бага хэмжээтэй байдаг. Иймд өвөл тэжээж байгаа адуу нь витамин Е дутагдах магадлал ихэсдэг байна. Энэхүү витамин дутагдсанаар бага насны адуунд мэдрэлийн системийн өвчин гэх мэт хэд хэдэн өвчний эх үүсвэр бий болдог байна. Адуунд олгох өдрийн хэмжээ нь Е витамины хувьд Алфа-токофрел хэлбэрийн 1000-2000 Олон улсын нэгж (ОУН)-ийг өдөрт өгөх бөгөөд энэ хэлбэрийн Е витамин нь биологийн идэвхийн хувьд адуунд хамгийн тохиромжтой нь юм. Адууны олон нэмэлт тэжээлүүдэд Е витамин нэмэгдсэн байдаг бөгөөд заавар дээрээс нь харж өдрийн нормыг шалгана уу. Мөн өөр нэг хялбар арга нь хүнд хэрэглэдэг капсултай витамин Е-г өдөрт нэг юм уу, хоёрыг тэжээлд нэмж өгч болно.
Уургийн нэмэлт нь хээлтэй гүүнд хамгийн чухал зүйл юм. Хээлтэй гүүний өдрийн тэжээлийн уургийн хэмжээ 9-10 хувь байна гэж үздэг. Проффесор Харолд Хинтцийн тодорхойлсноор хээлтэй гүүний тэжээлийн уургийн хэмжээ нь 9-10, унагатай гүүнийх 12 хувь хүртэл өсдөг. Иймд овъёос, арвай гэх мэт уургийн агууламж өндөртэй тэжээлийг нэмүү өгөх нь чухал болно. Бас царгас зэрэг ургамлыг өвсөнд нь нэмэх зэргээр уургийн хувийг нэмж болно. Эхийн тэжээлд уураг дутагдсанаас бага жинтэй унага төрүүлэх, унаганы өсөлт удаан байх гэх мэт үзэгдэл илэрдэг байна. Нөгөө талаар уураг хэт ихэдвэл унага үе мөчний болон ясны гажигтай төрдөг. Иймд та ихдэх, багадах гэдгийг сайн ойлгож, хэмжээ нормыг тааруулж тэжээх хэрэгтэй.
А.Наранбаатар


0 Сэтгэгдэл
ХХЗХ-ны журмын дагуу зүй зохисгүй зарим үг, хэллэгийг хязгаарласан тул ТА сэтгэгдэл бичихдээ хууль зүйн болон ёс суртахууны хэм хэмжээг хүндэтгэнэ үү. Хэм хэмжээг зөрчсөн сэтгэгдэлийг админ устгах эрхтэй.
-
10-р сарын 29 -нд Сумын Алдарт уяач Л.Батноров: Азарганы түрүүгээр а…
-
10-р сарын 28 -нд Өвгөн ноён М.Пүрэвжавын нэрэмжит уралдаануудын нэг…
-
2023 оны 10-р сарын 17 -нд Өнөө жил яах бол...
-
2023 оны 10-р сарын 09 -нд Сумын Алдарт уяач О.ДАШЗАВ: Сумынхаа наадмын айрги…
-
2023 оны 10-р сарын 08 -нд Хэнтий аймгийн 100 жилийн ой, зүүн бүсийн уралдаан…
-
2023 оны 10-р сарын 06 -нд Сумын Алдарт уяач Б.Пүрэвбат: Гурван азаргаар одто…
-
2023 оны 9-р сарын 19 -нд Хэнтий аймгийн 100 жилийн ой, зүүн бүсийн уралдаан…
-
2023 оны 9-р сарын 19 -нд Аймгийн Алдарт уяач Д.Дамдиндорж: Азаргыг их тамир…
-
2023 оны 9-р сарын 18 -нд АХ-ын 102 жилийн ойд байтай давхисан дааганууд
-
2023 оны 9-р сарын 18 -нд Аймгийн Алдарт уяач О.Үнэнбор: Өөрсдийнхөө нэр дээ…
-
2023 оны 9-р сарын 10 -нд Нутагтаа наадах хүслээр нэгэн сайн хүлэгтэй учирса…
-
2023 оны 9-р сарын 10 -нд Уяач Д.Цолмон: Уяач хүн зөв бодолтой байвал морь н…
-
2023 оны 9-р сарын 10 -нд АХ-ын 102 жилийн ойд байтай давхисан шүдлэнгүүд
-
2023 оны 9-р сарын 01 -нд Бага адууг ирлэгч Батмөнхийн Булгадай
-
2023 оны 9-р сарын 01 -нд Сумын Алдарт уяач Н.ДАШДОНДОГ: Уралдвал сайн төлүү…
-
2023 оны 8-р сарын 29 -нд АХ-ын 102 жилийн ойд байтай давхисан хязаалангууд
-
2023 оны 8-р сарын 28 -нд Ёсыг сахисан ууган шавь
-
2023 оны 8-р сарын 22 -нд АХ-ын 102 жилийн ойд байтай давхисан соёолонгууд
-
2023 оны 8-р сарын 21 -нд Аймгийн Алдарт уяач Л.Лхамжав: Малчин сумын ойгоор…
-
2023 оны 8-р сарын 18 -нд АХ-ын 102 жилийн ойд байтай давхисан их насны морь…
-
2023 оны 8-р сарын 18 -нд Уяач Р.Баатарцогт: Унаган хонгор халзан үрээ маан…
-
2023 оны 8-р сарын 18 -нд Адуу өөрөө эзнээ сонгодог
-
2023 оны 8-р сарын 16 -нд Сумын Алдарт уяач Д.Баярсайхан: 13-тай мориноос …
-
2023 оны 8-р сарын 16 -нд АХ-ын 102 жилийн ойд байтай давхисан азарганууд
-
2023 оны 8-р сарын 15 -нд Түрүүлэх морь надад бий...
-
2023 оны 8-р сарын 13 -нд Хангайн бүсийн нэгдсэн цуваа
-
2023 оны 8-р сарын 12 -нд "ТОД МАГНАЙН ЗОЧИН" НЭВТРҮҮЛЭГ №2: МУ-ЫН АЛДАРТ УЯ…
-
2023 оны 8-р сарын 12 -нд Төвийн бүсийн нэгдсэн цуваа
-
2023 оны 8-р сарын 10 -нд Зүүн бүсийн нэгдсэн цуваа
-
2023 оны 8-р сарын 10 -нд Баруун бүсийн нэгдсэн цуваа
-
2023 оны 8-р сарын 02 -нд "Монгол магнай" уралдаанд түрүүлж, айрагдсан хүлгү…
-
2023 оны 8-р сарын 02 -нд Хантайшир уулын аймгийн 100 жилд түрүүлж, айрагдса…
-
2023 оны 7-р сарын 30 -нд Зүүн бүсийн сонгомол ангилалд түрүүлж, айрагдсан х…
-
2023 оны 7-р сарын 29 -нд "ТОД МАГНАЙН ЗОЧИН"-МУ-ЫН АЛДАРТ УЯАЧ Д.БАТЧУЛУУН
-
2023 оны 7-р сарын 29 -нд Зүүн бүсэд Д.Бат-Эрдэнийн хул даага түрүүлжээ
-
2023 оны 7-р сарын 29 -нд Зүүн бүсэд Д.Жаргалсайханы халтар хязаалан түрүүлж…
-
2023 оны 7-р сарын 28 -нд Төвийн бүсийн сонгомол бага насны ангилалд Т.Баянд…
-
2023 оны 7-р сарын 28 -нд Хангайн бүсэд Г.Мөнхсайханы хээр даага түрүүллээ
-
2023 оны 7-р сарын 28 -нд Төвийн бүсэд Д.Очирсүрэнгийн халтар даага түрүүллэ…
-
2023 оны 7-р сарын 28 -нд Хангайн бүсэд Р.Цогтбаярын хээр хязаалан түрүүллээ
-
2023 оны 7-р сарын 28 -нд Баруун бүсэд Д.Дагвадоржийн өсгий цагаан зээрд даа…
-
2023 оны 7-р сарын 28 -нд Төвийн бүсэд П.Батсайханы зээрд морь түрүүллээ
-
2023 оны 7-р сарын 28 -нд Баруун бүсэд Ж.Дэмбэрэлсайханы буурал морь түрүүлл…
-
2023 оны 7-р сарын 28 -нд Хангайн бүсэд С.Гантулгын зээрд соёолон түрүүллээ
-
2023 оны 7-р сарын 28 -нд Зүүн бүсэд Б.Отгонсэлэнгийн хээр морь түрүүлж, ирэ…
-
2023 оны 7-р сарын 28 -нд Төвийн бүсийн сонгомол дээд насанд Д.Ганзоригийн х…
-
2023 оны 7-р сарын 28 -нд Хангайн бүсэд Янгугийн хул шүдлэн түрүүлжээ
-
2023 оны 7-р сарын 27 -нд Баруун бүсэд Ч.Батжаргалын Зээрэн зээрд соёолон тү…
-
2023 оны 7-р сарын 27 -нд Зүүн бүсэд Ж.Алтанхуягийн хээр шүдлэн түрүүлжээ
-
2023 оны 7-р сарын 27 -нд Хангайн бүсэд Манлай уяач Л.Дуламсүрэнгийн хээр тү…
Сэтгэгдэл бичигдээгүй байна