Хардэл жанжны сэтгэлийг татсан Гадингийн адуу

Хуучин Цэцэн хан аймгийн /Хэнтий аймгийн Галшар, Буянтбулаг/ хардэл жанжин бээс Пүрэвжав цэргийн жанжин байсан тул нэгэн удаа албаны хэргээр Гадин засгийн хошуу буюу одоогийн Сүхбаатар аймгийн нутагт явж байжээ. Нэг орой улс амьтан унтах болж морь малаа тавьцгаажээ. Энэ үеэр уяан дээр ганцхан адуу үлдээд морьдын хойноос янцгаан тэмүүлж байв. Түүний болжморын жиргээ шиг нарийн дууг сонссон Пүрэвжав хамт явсан хүндээ:
-Чи гарч энэ морийг сайн хараад ир гэхэд нөгөө хүн үзэж ирээд,
-Нэг  үрээ л байна. Зүс нь хүрэн юм шиг байна гэхэд,
-Чи маргааш таних уу? гэвэл
 -Танина гэжээ. Маргааш өглөө морь барихад нөгөө хүрэн үрээ нь ногтоо чирэн дагаад иржээ. Пүрэвжав түүнийг харж шинжин, эзнийг нь мэдээд буцжээ. Сүүлд нь өөрийн албаны тушаалаар Гадин засгийн хошууны өртөөний   албыг цөөн  мориор хөнгөлж егөөд хүрэн үрээг зохих үнээр нь  авч, азарга  тавьжээ. Энэ нь хожмын  Хардэл   бэйс  Пүрэвжавын нэрт хурдан азаргануудын нэг болох "Зандан хүрэн" байлаа.  Идэр залуу насандаа урдуураа улаан хөлтэй амьтан оруулж үзээгүй энэ гайхамшигт хурдан Зандан хүрэн хүлгийн тухай Хэнтий аймгийнхан төдийгүй халхын олон аймаг, сумынхан шагширдаг. Энэ азаргыг уяж сойсон үед нь дууриалгаж зорсон зормол өдгөө бий.  Уг зормолыг Галтын Содном гэдэг их уран хүн бутээжээ.

С.Жамъяншарав