АХ-ын 88 жилийн ойн баяр наадамд түрүүлж айрагдсан хурдан хязаалангууд
![](http://todmagnai.mn/images/users/cube/d4ad3b8d662f3c44e3eb0c29ec6170f8.jpg)
![](http://todmagnai.mn/images/news/main/21672013224214828.jpg)
МУ-ын Алдарт уяач Э.Ганбатын хээр
Ардын хувьсгалын 88, Их Монгол улс байгуулагдсаны 803 жилийн ойн баяр наадмын хурдан хязаалангийн уралдааныг Завхан аймгийн Тэлмэн сумын уугуул, Монгол улсын Алдарт уяач Энэбишийн Ганбатын хээр үрээ өнгөлж унасан хүүхэд, уясан эзэн, наадамчин олноо баясгасан.
ОХУ-аас авчирсан хар гүүг, өөрийн зээрд халзан азаргандаа хураалгаж гарсан хээр үрээ хаврын уралдаануудад уралдаагүй ч, наадмын өмнөх сунгаануудад тогтмол айрагдаж эзэндээ баярын совин татуулж байжээ.
1994 оноос хурдан морь уяж сойн, 2004 онд МУ-ын Алдарт уяач цолыг хүртсэн Э.Ганбат 1998 онд хүрэн азаргаа, 2003 онд хүрэн азарганы төл зээрд шүдлэнгээ улсын наадамд тус тус түрүүлгэж байсан бол 2009 оны 7 сарын 10-ны өдөр МУ-ын Манлай уяач С.Ганхуягийн уяа сойлгыг нь тааруулсан хээр үрээ нь төрийн наадмын гурав дахь түрүүг нь авчирчээ. Төрийн наадмын түрүүг нэгээр нэмсэн хээр үрээ АХ-ын 88 жилийн ойн баяр наадмын хурдан дааганы уралдаанд түрүүлсэн Э.Тамирын хүрэн даагатай эх нэгтэйг дуулгах нь зүйтэй байх.
Бусдын адил хурдан морь унаж, хөлстэй тохом зайдалж өсөөгүй ч, нэг л мэдэхэд загас, тагтаа, нохой тэжээх багын хоббиноосоо татгалзаж, хурдан морь цуглуулах болсон Алдарт уяач шинэ Монгол адууг хөгжүүлэхэд ихээхэн хувь нэмрээ оруулж байгаа нэгэн. Эх орныхоо дөрвөн зүг, найман зовхисоос аль л хурдтай гэснийг сорчилж цуглуулсан тэрээр Кабердин,Чечени, Будённый, Араб, Англи үүлдрийн хурдан азаргануудыг оруулж ирж байсныг нь морь сонирхогчид мэдэх байх. Монгол адууны холч тэсвэртэй чанарыг гадны сайн үүлдрийн адууны хөлийн хурдаар сэлбэн шинэ Монгол адуу гаргаж авахыг зорьж яваа Э.Ганбат Алдарт уламжлалт “Ирээдүйн Түмэн эх” хурдан дааганы уралдааныг санаачлан зохион байгууллагчдын нэг юм.
М.Энхболдын хээр
Төв аймаг Баян сумын уугуул, МУ-ын Шадар сайд М.Энхболдын хээр хязаалан. Шүдлэн насандаа төрийн наадам, “Заамар-2008“ уралдааны аман хүзүү, АХ-ын 88 жилийн ойн хязаалангийн уралдаанд аман хүзүүнд хурдалж байсан.
Уяа сойлгыг нь МУ-ын Манлай уяач Д.Ганбаатар тааруулдаг.
Шинэхэн Алдартын урам бор
Бор үрээний удам угшлын талаар морь сонирхогчид санал зөрөлдөх нь бий. Гэхдээ эх нь Сүхбаатар аймгийн Асгат зүгийн адуу гэгддэг бол эцэг нь Хэнтий аймгийн Баян-Адарга зүгийнх гэх нь илүүтэй.
Бор үрээ даагандаа улсад 25-т давхиж байсан бол шүдлэндээ дөрөвт хурдлан төрийн наадмын анхны айргаа хүртснээр морь сонирхогчдын хараанд өртөж, тааварт яригдах болов.
Хурдан морины босоо цагаан хийморьт сүсэглэн явдаг эрхмүүдийн урмыг дэврээж, хязааландаа улсынхаа наадамд гуравт хурдалж, Төв аймгийн Баянцогт сумын 80 жилийн ойн баяр наадамд түрүүлэн, Баянхонгор аймагт зохиогдсон Ламын Гэгээн Лувсанданзанжанцаны мэлмий гийсний 370 жилийн ойн хангайн бүсийн даншиг наадамд аман хүзүүдэж, энэ цагийн эрхгүй хурдан ажнай болохоо дахин нотолсон юм.
Угийн өсгөлүүн бие хаа томтой бор үрээг зарим нэгэн нь эрлийз гэж андуурдаг ч удам угшлыг нь хөөн хэлэлцэн хүмүүс цэвэр Монгол адуу гэдгийг нь баталдаг. Тиймдээ ч айхтар нарийн арчилгаа шаардаад байдаггүй боргодуу байх тусмаа ир орж чангардаг алсын тамир сайтай адуу хэмээн эзэн нь тодорхойлсон. Гараа нь тийм сайн биш ч, нэхэж уралддаг онцлогтой, хөлөндөө бяртай, бэлэн давхилтай давхар уяандаа ир ордог онцлогтой адуу.
Макс угшлын зээрд үрээ
Шинэ Монгол адуу үүсэж хөгжихөд үлэмж хувь нэмрээ оруулж яваа Максын ахан дүүсийг морь сонирхогчид “Жигүүр хул”, “Асгат саарал”, “Зандан хүрэн”, “Дэлт хээр” зэрэг энэ цагийн хурдан хүлгэдээр нь андахгүй.
Тод манлай уяач Д.Ганбаатар, Манлай уяач Д.Цэрэнжигмэд нарын үүсгэн бий болгож байгаа “Макс” угшлын адуунууд түрүүчээс хурдлан нэг наадмаас гурван түрүү хүртэж байсан бахдам амжилт байдаг.
2002 оноос эхлэн томоохон наадмуудад амжилттай уралдах болсон “Макс” угшлын бага насны адуунууд 2006 оны “ Тамирын хурд ”-д онцгой амжилт гарган хээр даага, халтар шүдлэн, сартай зээрд соёолонгууд тус тус түрүүлж байсныг хурдан морь сонирхогчид санаж байгаа байх.
“Макс” угшлын хурдан хүлгүүдийн нэг нь шүдлэндээ төрийн тахилгат “Алтан- Овоо”-ны наадамд дөрөвт хурдалсан Д.Цэрэнжигмэдийн зээрд үрээ юм.
Шинэ Монгол адууны төлөөлөл зээрд үрээний эцэг нь ах дүү хоёр Манлай уяачийн ОХУ-аас авчирсан Будённый азарга бөгөөд эх нь 2003 оны улсын их баяр наадамд зургаагаар давхиж дараа жил нь гурвалж, Архангай аймгийн 80 жилийн ойн даншиг наадам, 2004 онд болсон Монгол азарганы бооцоот уралдаанд тус тус түрүүлж байсан алдарт Зандан хүрэн азарганы дүү гүү юм.
Зээрд үрээ АХ-ын 88 жилийн ой төрийнхөө их баяр наадмын хязаалангийн уралдаанд аман хүзүүдэж , Ламын гэгээн Лувсанданзанжанцангийн мэлмий гийсний 370 жилийн ойн Хангайн бүсийн даншиг наадамд магнайдаа тоосгүй түрүүлэн ирж наадамчин олноо баясгасан билээ. XVII жарны Тийн урвагч хэмээх төмөр бар жилийг зээрд соёолон амжилтаар угтаж, уламжлалт “Дүнжингаравын хурд-2010” уралдаанд аман хүзүүнд хурдалсан. Энэ удаагийн уралдаанд Монгол орны өнцөг булан бүрээс ирсэн 380 гаруй хурд тоосоо өргөснийг дурдах нь зүйтэй байх.
Зээрд үрээ урт уяатай , уяа нь орохоороо ааш нь зөөлөрдөг онцлогтой бөгөөд давхар уяандаа ир ордог хэмээн эзэн нь онцолсон. Ер нь л тархинд эргэж тааваараа явдаг онцлогтой. Энэ жил уягдаж байгаа ба нас залуу , хурд сайтай Зээрд үрээг олон наадам, олон амжилт хүлээж байна.
Бандгаагийн ногоон
МУ-ын Манлай уяач С.Ганхуягийн улс, бүсийн наадмын гурван түрүү , таван айргийн эзэн хурдан буянг онцолж байна.
АХ-ын 86 жилийн ойн улсын их баяр наадмын хурдан дааганы уралдаанд дөрөвт ирсэн нэгэн хөөрхөн даага давхар уяагаар Боржигоны бүсийн наадамд түрүүлж олны хараанд өртсөн нь Ганхуяг Манлайн шинжиж уясан ногоон даага байлаа. Шүдлэндээ АХ-ын 87 жилийн ойн их баяр наадамд түрүүлж, Өмнөговь аймагт болсон “ Говь-Шанхын хурд ” бүсийн наадамд дөрвөлж, Булган аймгийн 70 жилийн ойн наадамд түрүүлэн тааварт яригдах морьдын нэгт тооцогдох болсон юм.
АХ-ын 88 жилийн ойн улсын баяр наадмын хязаалангийн уралдаанд Ногоон үрээ айргийн тавд ирсэн бол түүнээс хэдхэн хоногийн дараа болсон “ Дорнод- 2009 ” зүүн бүсийн уралдаанд айргийн дөрвөөр хурдалж амжилтын хуудсаа зузаатгасан юм.
Ногоон үрээний удам
Манлай уяач С.Ганхуяг ОХУ-аас худалдаж авчирсан Англи үүлдрийн Кабертиз азаргандаа Төв аймгийн Баянцогт сумын бор ухаа хэмээх адууны гаралтай саарал гүүг хураалгажээ. Ногоон үрээний эх саарал гүүний эцэг нь 1993 онд хязааландаа улсын наадамд айрагдаж байсан Жаргалант гаралтай хурдан хээр азарга юм.
Бандгаа ногоон үрээнийхээ уяаны онцлогийн талаар “Ер нь хөлийн хурд сайтай , биерхүү бэлэн давхилттай адуу. Гараа сайтай тархины хэдтэй л гардаг. Өнгөлөөд гарчихсан байхад тааваараа сайхан давхидаг бөгөөд уяа богинотой, дан давхар аль ч уяанд хурд сайтай адуу байсан ” гэж ярьсан.
![Аман хүзүүнд хурдалсан М.Энхболдын хээр](http://todmagnai.mn/images/news/attachments/thumb/21672013224214845.jpg)
![Айргийн гуравт хурдалсан МУ-ын Манлай уяач Б.Мөнхтөрийн бор](http://todmagnai.mn/images/news/attachments/thumb/2167201322421492.jpg)
![Айргийн дөрөвт хурдалсан МУ-ын Тод манлай уяач Д.Цэрэнжигмэдийн зээрд](http://todmagnai.mn/images/news/attachments/thumb/21672013224214926.jpg)
![Айргийн тавт хурдалсан МУ-ын Тод манлай уяач С.Ганхуягийн ногоон](http://todmagnai.mn/images/news/attachments/thumb/21672013224214944.jpg)
![Айргийн тавт хурдалсан МУ-ын Тод манлай уяач С.Ганхуягийн ногоон](http://todmagnai.mn/images/news/attachments/thumb/21672013224214949.jpg)
1 Сэтгэгдэл
ХХЗХ-ны журмын дагуу зүй зохисгүй зарим үг, хэллэгийг хязгаарласан тул ТА сэтгэгдэл бичихдээ хууль зүйн болон ёс суртахууны хэм хэмжээг хүндэтгэнэ үү. Хэм хэмжээг зөрчсөн сэтгэгдэлийг админ устгах эрхтэй.
-
13 цагийн өмнө Говийн бүсэд Ч.Батжаргалын халтар даага түрүүллээ
-
14 цагийн өмнө Төвийн бүсийн сонгомол бага ангилалд Х.Цогтсайханы…
-
15 цагийн өмнө Хангайн бүсэд Ч.Уламбаярын хээр соёолон түрүүллээ
-
16 цагийн өмнө Говийн бүсийн сонгомол дунд насны ангилалд Б.Норов…
-
18 цагийн өмнө Төвийн бүсийн сонгомол дунд насанд Б.Бат-Өлзийн ха…
-
19 цагийн өмнө "Говьшанх-7" говийн бүсийн уралдаанд Ц.Амарсанааги…
-
22 цагийн өмнө Ламын Гэгээний 385 жилийн ойд Ч.Болд-Эрдэнийн халт…
-
22 цагийн өмнө Төвийн бүсийн уралдааны сонгомол дээд насанд С.Бая…
-
22 цагийн өмнө "Говьшанхын хурд-7" уралдаанд Б.Пүрэвжаргалын хүрэ…
-
7-р сарын 13 -нд АХ-ын 103 жилийн ойн сонгомол бага ангилалд Х.Гарь…
-
7-р сарын 13 -нд АХ-ын 103 жилийн ойн сонгомол бага ангилалд 106 да…
-
7-р сарын 13 -нд АХ-ын 103 жилийн ойн сонгомол дунд ангилалд эхний …
-
7-р сарын 13 -нд АХ-ын 103 жилийн ойн сонгомол дунд насны уралдаанд…
-
7-р сарын 13 -нд АХ-ын 103 жилийн ойн сонгомол дунд насанд 65 хурда…
-
7-р сарын 13 -нд АХ-ын 103 жилийн ойн сонгомол дээд насанд эхний 10…
-
7-р сарын 13 -нд АХ-ын 103 жилийн ойн сонгомол дээд насанд С.Баярса…
-
7-р сарын 13 -нд Сонгомол дээд насанд 79 хурдан хүлэг бүртгүүлжээ
-
7-р сарын 13 -нд Цоллооч хүүд Д.Чулуунбат Тод манлай даага амлав
-
7-р сарын 12 -нд АХ-ын 103 жилийн ойд эхний 10-т хурдалсан хурдан д…
-
7-р сарын 12 -нд АХ-ын 103 жилийн ойд Х.Улам-Өрнөхийн хээр даага тү…
-
7-р сарын 12 -нд 258 даага бүртгүүлжээ
-
7-р сарын 12 -нд АХ-ын 103 жилийн ойд эхний 10-т хурдалсан хурдан с…
-
7-р сарын 12 -нд Уралдаанч Б.Энх-Очир: Захаар нь дайрч ороод Нандин…
-
7-р сарын 12 -нд АХ-ын 103 жилийн ойд Хишиг-Очирын Бөхбатын хүрэн с…
-
7-р сарын 12 -нд 217 соёолон бүртгүүлж, 152 нь гараа руу хөдөлжээ
-
7-р сарын 11 -нд АХ-ын 103 жилийн ойд эхний 10-т хурдалсан их насны…
-
7-р сарын 11 -нд АХ-ын 103 жилийн ойд Б.Ерөөлтийн халтар морь түрүү…
-
7-р сарын 11 -нд 228 их насны морь бүртгүүлжээ
-
7-р сарын 11 -нд АХ-ын 103 жилийн ойд эхний 10-т хурдалсан хурдан а…
-
7-р сарын 11 -нд АХ-ын 103 жилийн ойд С.Гал-Эрдэнийн Нандин хонгор …
-
7-р сарын 11 -нд 192 азарга бүртгүүлжээ
-
7-р сарын 10 -нд АХ-ын 103 жилийн ойд эхний 10-т хурдалсан хурдан ш…
-
7-р сарын 10 -нд Ц.Дагвасүрэнгийн хул шүдлэн түрүүллээ
-
7-р сарын 10 -нд 254 шүдлэн бүртгүүлжээ
-
7-р сарын 10 -нд АХ-ын 103 жилийн ойд эхний 10-т хурдалсан хязаалан…
-
7-р сарын 10 -нд Батсуурийн Чинзоригийн хээр хязаалан түрүүллээ
-
7-р сарын 10 -нд 156 хурдан хязаалан гарааны зурхайгаас эргэлээ
-
7-р сарын 10 -нд Хязаалан 256 бүртгүүлжээ
-
2024 оны 4-р сарын 15 -нд Уяач Ц.Батсайхан: Гэсэрваань гуай тарган ирэн дээр…
-
2024 оны 3-р сарын 27 -нд Богд хан уулын аймаг байгуулагдсаны 100 жилийн ой,…
-
2024 оны 3-р сарын 27 -нд МУ-ын Тод манлай уяач Б.Далай: Уяачийн амжилтанд г…
-
2024 оны 3-р сарын 19 -нд Архангай аймгийн 100 жилийн ой, хангайн бүсийн ура…
-
2024 оны 3-р сарын 19 -нд 2023 оны ММСУХ-ны чансаа өндөр уяачид
-
2024 оны 3-р сарын 05 -нд 2023 ОНЫ 21 АЙМГИЙН ШИЛДЭГ УЯАЧ, УРАЛДААНЧ ХҮҮХДҮҮ…
-
2024 оны 3-р сарын 05 -нд Аймгийн Алдарт уяач Ш.Мөнхбаатар:Ах дүү дөрвүүл аа…
-
2024 оны 3-р сарын 05 -нд 2023 ОНЫ ММСУХ-НЫ 21 АЙМГИЙН ШИЛДЭГ САЛБАР ХОЛБОО,…
-
2024 оны 3-р сарын 05 -нд Архангай аймгийн 100 жилийн ой, хангайн бүсийн ура…
-
2024 оны 2-р сарын 27 -нд Манлай уяач Ч.Сугар: Алаг морийг харсан хүн болгон…
-
2024 оны 2-р сарын 27 -нд 2022 оны чансаа өндөр сонгомол дээд насны хүлгүүд
-
2024 оны 2-р сарын 26 -нд Н.Билэгтсайхан 66 оноогоор 2022 оны чансаа өндөр у…
-
15 цагийн өмнө Хангайн бүсэд Ч.Уламбаярын хээр соёолон түрүүллээ
-
22 цагийн өмнө Ламын Гэгээний 385 жилийн ойд Ч.Болд-Эрдэнийн халт…
-
19 цагийн өмнө "Говьшанх-7" говийн бүсийн уралдаанд Ц.Амарсанааги…
-
22 цагийн өмнө "Говьшанхын хурд-7" уралдаанд Б.Пүрэвжаргалын хүрэ…
-
14 цагийн өмнө Төвийн бүсийн сонгомол бага ангилалд Х.Цогтсайханы…
-
16 цагийн өмнө Говийн бүсийн сонгомол дунд насны ангилалд Б.Норов…
-
22 цагийн өмнө Төвийн бүсийн уралдааны сонгомол дээд насанд С.Бая…
-
18 цагийн өмнө Төвийн бүсийн сонгомол дунд насанд Б.Бат-Өлзийн ха…
-
13 цагийн өмнө Говийн бүсэд Ч.Батжаргалын халтар даага түрүүллээ
122.201.31.155
Сайхан байнх
Reply