Б.Отгонгэрэл: Дээхэн үеийн хөгшчүүл охидоор морь унуулах дуртай байсан
-Уяа эвлүүлж, хөхөл боосон хуруу дарам цөөн бүсгүйчүүдийн нэгтэй уулзаж байгаадаа баяртай байна. Юу таныг моринд хөтөлсөн юм бэ?
-Монгол хүн эр эмгүй л моринд хайртай байдаг шүү дээ. Дээр нь миний аав насаараа морь уясан хүн. Хар багаасаа л аавынхаа уясан морийг унан уяан дээр өссөн. Зургаан настайгаасаа 16 хүртлээ хурдан морь унасан. Жижигхэн биетэй байсан болохоор олон жил унасан л даа. Охин хүүхдийг хөнгөн дээр нь адтай гээд дээхэн үеийн хөгшчүүд морь унуулах дуртай байдагсан. Одоо бол нүдний гэм болж дээ. Охин ч гэлгүй ер нь морь унах хүүхэд олдохгүй болж байх шиг байна шүү. Бидний үеийнхийг бодвол одооны унаач хүүхдүүд амар болсон байна. Машинаар давхиж оччихоод л нэг талдаа уралдаад ирнэ. Морь мал барина гэсэн ойлголт байхгүй. Бидний үед чинь өглөө үүр цайв уу үгүй босоод л үдшийн бүрийгээр унтдаг. Тийм л байлаа шүү дээ.
-Хэдийнээс бие даан морь уях болсон юм бэ?
-Аав маань нас дээр гараад морь малны ажил хийж чадахаа байсан. Надаас өөр туслах хүн байхгүй болохоор тэгсгээд л 16 настайгаасаа эхлэн эцгийнхээ зааврын дагуу морь хөлсөлж эхэлсэн. Тэгж байгаад 1991 оноос л өөрөө яг гардан уядаг болсон доо. Овоо ч хэдэн айраг түрүү авсан. Миний санахын гурван түрүү, дөрвөн аман хүзүү л лав авсан. Айргийг нь би тоолж үзээгүй. Бараг 20 гарсан байх. Гэхдээ өөрийнхөө нэр дээр цоллуулдаг байгаагүй ээ. Муу эцгийгээ амьд сэрүүнд нь цолонд хүргэчих юмсан гээд дандаа аавынхаа нэр дээр уралдуулдаг байсан юм. 2008 оноос хойш л өөрийнхөө нэр дээр давхиулдаг болсон. Миний нэрийн хоёр түрүү, дөрвөн айраг л бий байх.
-Та айлын ганц охин уу?
-Би өргөмөл охин нь байгаа юм. Хоёр настай байхдаа гэрээсээ оргоод эднийд урвачихсан гэдэг юм. Төрсөн эцэг эх маань аваад явахаар буцаад ирчихдэг байсан юм гэнэ лээ. Тэгээд тогтохгүй байхаар нь өгчихсөн юм билээ. Тэгээд л ааваасаа салалгүй явсаар өдий хүрчихэж. Аав маань өнгөрсөн 11 сард бурхан болсон. Амьд сэрүүнд аймгийн цолонд хүргэчихье гээд зүтгээд байсан ч чадсангүй дээ.
-Сайхан дурсамж хэзээд сэтгэлд өег байдаг. Аавтайгаа үзсэн олон наадмаас хамгийн их сэтгэлд үлдсэн нь хэзээнийх вэ?
-Намайг бага байхад одооных шиг олон уралддаггүй. Холдоо Цогтцэцийд л ирж уралддаг байсан байх. Тухайн үед сумын наадам жил өнжиж болдог байлаа. Нэг жил сумандаа нэг жил аймагт гэж. Тэгэхэд аав бид хоёр Цэцийд л хэд хэд ирж наадсан. Гэхдээ тэр болгонд хачин азгүйтдэг байж билээ. /инээв/Миний даага түрүүлчихээд байхад, арын даагыг түрүү гээд барьчихсан. Миний шар хөдлөөд уйлах гээд байдаг. Аав юм хэлэхгүй болохоор яахав дээ. Манай аав ер нь нэг тиймэрхүү хүн байсан юм. Хэр барагтай бол дуугарахгүй. Ер нь дээхэн үеийн хөгшчүүд найр наадмын үеэр хэл ам таталдаггүй, тайван хүмүүс байж билээ. Хор буцалгасан тэр наадам одоо хэр нь санаанаас гарахгүй Цогтцэцийгийн наадмаас айраг авах юмсан гэж боддог шүү.
-Санаж явбал бүтнэ, сажилж явбал хүрнэ гэдэг дээ. Таныг нутгийнхан тань эмнэг хангалд сайн гэх юм билээ?
-Одоо больсоон. Нас яваад ирэхээр халгаад байдаг болдог юм байна. Морь дугтрахаар тавиад туучихдаг болсон байна лээ. Залуудаа бол тогтоочихдог л байсан.
-Хөдөөний ажил барагдах биш, тэр тусмаа айлын эзэгтэй хүний. Арын албаа хэнд хариуцуулах вэ?
-Манай гэр бүлийн хүн хариуцна. Хүмүүс бид хоёрын байрыг солигдчихсон гэдэг юм. Би адуу мал гээд явчихна. Манай хүн гал тогоо бариад, хүүхдүүдээ хараад сууж байна.
-Хүүхдүүд тань морь мал уяж байна уу?
-Манайх хоёр хүүхэдтэй. Нэг нь оюутан, нөгөө нь долдугаар ангид сурдаг. Манай хоёр хүүхэд том биетэй болохоор 1-2 жилээс илүүтэйгээр морь унаж өгөөгүй ээ. Тэгээд л унаач хүүхэд гуйх гэж том ажил болоод байна. Хүний хүүхэд гуйна гэдэг бэрх байна шүү.
-Морьдоо тэжээж байгаа юу?Танай энүүгээр хаврын уралдаан зохиогдож байна уу?
-Нэг хэсэг уралддаг байснаа сүүлийн 4-5 жил болсонгүй. Манай энэ хавийнхан хаврын уралдааныг зүгээр юм гээд сайшаагаад байсан. Тэжээлийн тухайд тэргүй бол уралдах аргагүй болж байна. Сүүлийн хоёр жил би огт тэжээгээгүй.Тэгсэн ганц нэг айрагдаад байдаг байсан нь больчихлоо. Ер нь бусдын жишгээр л уяхгүй бол хоёрын хооронд мал зовоохын нэмэр юм байна гэж бодоод байгаа. Эцэг маань дан нутаг адуугаар нааддаг байсан.Одоо тэгж туйлшрах арга алга. Энэ жил Дорнод явж ганц үрээ авчирсан. Ер нь цус сэлбэж байхгүй бол болохгүй болсон байна шүү.
-Ярилцсанд баярлалаа. Уясан хүлгэд нь хурдан байж, улсын цолонд хүрэхийг хүсэн ерөөе.
А.Тэлмэн
0 Сэтгэгдэл
ХХЗХ-ны журмын дагуу зүй зохисгүй зарим үг, хэллэгийг хязгаарласан тул ТА сэтгэгдэл бичихдээ хууль зүйн болон ёс суртахууны хэм хэмжээг хүндэтгэнэ үү. Хэм хэмжээг зөрчсөн сэтгэгдэлийг админ устгах эрхтэй.
- 4-р сарын 15 -нд Уяач Ц.Батсайхан: Гэсэрваань гуай тарган ирэн дээр…
- 3-р сарын 27 -нд Богд хан уулын аймаг байгуулагдсаны 100 жилийн ой,…
- 3-р сарын 27 -нд МУ-ын Тод манлай уяач Б.Далай: Уяачийн амжилтанд г…
- 2024 оны 3-р сарын 19 -нд Архангай аймгийн 100 жилийн ой, хангайн бүсийн ура…
- 2024 оны 3-р сарын 19 -нд 2023 оны ММСУХ-ны чансаа өндөр уяачид
- 2024 оны 3-р сарын 05 -нд 2023 ОНЫ 21 АЙМГИЙН ШИЛДЭГ УЯАЧ, УРАЛДААНЧ ХҮҮХДҮҮ…
- 2024 оны 3-р сарын 05 -нд Аймгийн Алдарт уяач Ш.Мөнхбаатар:Ах дүү дөрвүүл аа…
- 2024 оны 3-р сарын 05 -нд 2023 ОНЫ ММСУХ-НЫ 21 АЙМГИЙН ШИЛДЭГ САЛБАР ХОЛБОО,…
- 2024 оны 3-р сарын 05 -нд Архангай аймгийн 100 жилийн ой, хангайн бүсийн ура…
- 2024 оны 2-р сарын 27 -нд Манлай уяач Ч.Сугар: Алаг морийг харсан хүн болгон…
- 2024 оны 2-р сарын 27 -нд 2022 оны чансаа өндөр сонгомол дээд насны хүлгүүд
- 2024 оны 2-р сарын 26 -нд Н.Билэгтсайхан 66 оноогоор 2022 оны чансаа өндөр у…
- 2024 оны 2-р сарын 26 -нд Хэнтий аймгийн 100 жилийн ой, зүүн бүсийн уралдаан…
- 2024 оны 2-р сарын 26 -нд МОНГОЛ УЛСЫН 2022 ОНЫ ӨНДӨР ЧАНСААТАЙ ИХ НАСНЫ МОР…
- 2024 оны 2-р сарын 26 -нд О.Батбилэг 73 оноогоор 2022 оны чансаа өндөр уяачд…
- 2024 оны 2-р сарын 26 -нд МУ-ын Алдарт уяач Г.Болдбаатар:Наадмын маргаашнаас…
- 2024 оны 2-р сарын 22 -нд 2022 оны чансаа өндөр азарганууд
- 2024 оны 2-р сарын 22 -нд 2022 оны МУ-ын шилдэг уяач, уралдаанч хүүхдүүд
- 2024 оны 2-р сарын 21 -нд ММСУХ-ны 2022 оны шилдгүүд шагналаа авлаа
- 2024 оны 2-р сарын 21 -нд Архангай аймгийн 100 жилийн ой, хангайн бүсийн ура…
- 2024 оны 2-р сарын 20 -нд Уяач Б.Батжаргал: Сүүлд цоохор даага даяндуулсан
- 2024 оны 2-р сарын 19 -нд Богд хан уулын аймаг байгуулагдсаны 100 жилийн ой,…
- 2024 оны 2-р сарын 14 -нд Цолоо ахиулсан уяачид
- 2024 оны 2-р сарын 07 -нд Нийслэлийн Алдарт уяач цолоор 28 хүн шагнагджээ
- 2024 оны 2-р сарын 07 -нд Дөрвөн Тод, дөрвөн Манлай, 18 Алдарт уяач цол авах…
- 2024 оны 2-р сарын 07 -нд Сумын Алдарт уяач Н.ДУГАРЖАВ: БИ ДӨРӨВДҮГЭЭР АНГИА…
- 2024 оны 2-р сарын 05 -нд Богд хан уулын аймаг байгуулагдсаны 100 жилийн ой,…
- 2024 оны 2-р сарын 05 -нд Хэнтий аймгийн 100 жилийн ой, зүүн бүсийн уралдаан…
- 2024 оны 1-р сарын 27 -нд Сумын Алдарт уяач Д.Батбаяр: Би Биндэрт анх адуу т…
- 2024 оны 1-р сарын 26 -нд Хэнтий аймгийн 100 жилийн ой, зүүн бүсийн уралдаан…
- 2024 оны 1-р сарын 25 -нд Архангай аймгийн 100 жилийн ой, хангайн бүсийн ура…
- 2024 оны 1-р сарын 24 -нд СУМЫН АЛДАРТ УЯАЧ А.Цэрэндорж: ЗААМАРТ ДАЛАЙ ЛАМЫГ…
- 2024 оны 1-р сарын 22 -нд Завхан аймгийн 100 жилийн ой, баруун бүсийн уралда…
- 2024 оны 1-р сарын 21 -нд Аймгийн Алдарт уяач Б.Баттөр: Таван жилийн дотор с…
- 2024 оны 1-р сарын 18 -нд Богд хан уулын аймаг байгуулагдсаны 100 жилийн ой,…
- 2024 оны 1-р сарын 15 -нд Аймгийн Алдарт уяач Ц.Жамсран: Өөрийн тамгатай уна…
- 2024 оны 1-р сарын 15 -нд Богд хан уулын аймаг байгуулагдсаны 100 жилийн ой,…
- 2024 оны 1-р сарын 11 -нд Хэнтий аймгийн 100 жилийн ой, зүүн бүсийн уралдаан…
- 2024 оны 1-р сарын 10 -нд Аймгийн Алдарт уяач М.Мөнхбаяр: Адууны төлөө уйгаг…
- 2024 оны 1-р сарын 10 -нд Завхан аймгийн 100 жилийн ой, баруун бүсийн уралда…
- 2024 оны 1-р сарын 08 -нд Сумын Алдарт уяач Ц.ГЭРЭЛБААТАР: Сайн адууны удам …
- 2024 оны 1-р сарын 08 -нд Завхан аймгийн 100 жилийн ой, баруун бүсийн урал…
- 2024 оны 1-р сарын 03 -нд Хамгийн шимт тэжээлийг мэдэх үү?
- 2024 оны 1-р сарын 02 -нд М.Энхтайван: Хүн хэдий чинээ сэтгэлээ өгнө, адуу т…
- 2023 оны 12-р сарын 27 -нд Хэнтий аймгийн 100 жилийн ой, зүүн бүсийн уралдаан…
- 2023 оны 12-р сарын 25 -нд Баахан хэрэг тарих Баяндэлгэрийн буурал
- 2023 оны 12-р сарын 23 -нд Нийслэлийн Алдарт Уяач цолны болзол хангасан уяачд…
- 2023 оны 12-р сарын 22 -нд Аймгийн Алдарт уяач Г.Энхбаатар: Аавынхаа уяаны ар…
- 2023 оны 12-р сарын 17 -нд Хэнтий аймгийн 100 жилийн ой, зүүн бүсийн уралдаан…
- 2023 оны 10-р сарын 29 -нд Сумын Алдарт уяач Л.Батноров: Азарганы түрүүгээр а…
Сэтгэгдэл бичигдээгүй байна