З.Ойдов: Үүнд шүүгчийн буруу шийдвэр ч нөлөөлсөн

Зуны олимпийн ХХХнаадам болж байгаатай холбогдуулан чөлөөт бөхийн алтан уеийнтамирчдын юг Монгол Улсын "Зууны манлай” тамирчин, Хөдөлмөрийн баатар, гавьяат тамирчин, Дэлхийн хошой аварга, олимп, дэлхийн хошой мөнгө, хурэл медалып, Ази тивийн хоёр удаагийн, улсын дөрвөн удаагийн аварга алдарт бөх З.Ойдовтой ярилилаа.

- Зуны олимпийн XXX наадамд манай улс мөнгө, хүрэл хүртэж чамлахааргүй амжилттай явна. Сүүлчийн тэмцээний ачаа хүнд гэгчээр чөлөөтийнхөн "Ловдон-2012"-т эхлуүлсэн амжилтын буухиаг нэр хүндтэй үргэлжлүүлж чадах болов уу?
-Олимпод явсан 29 тамирчны тэн хагас нь оролцоод түрүүч нь ирлээ. Тэр дундаа жүдогийнхон мөнгө, хүрэл медальтай ирсэнд туйлаас баяртай байна. Монголчуудын найдлага тасраагүй байгаа. Боксын хоёр тамирчин шигшээд үддэж ямар мундаг тулалдаж байгаа билээ. Мөн чөлөөтийн эрэгтэй дөрөв, эмэгтэй дөрвөн тамирчин олимпийн дэвжээнд ба-рилдах гээд хүлээж байна. Энэ жил сайн бэлдсэн гэж бодож байна. Энэ олимпод олон жил тасраад байсан чөлөөт бөхийн медалийн буухиаг залгуулах байх гэж найдаж сууна.
-Та хэдэн оноос эхэлж бөхийн спортоор хичээллэсэн бэ. 1967 оны, идэрчүүдийн аваргын тэмцээнд түрүүлсэн нь магадгүй таныг бөх болоход нөлөөлсөн болов уу?
-Би хар багаасаа бөхийн спортоор хичээллэх дуртай байсан. 1967 онд идэрчүудийн улсын аварга шалгаруулах тэмцээнд түрүүлснээр бөхийн спорт руу орох шалтгаан болсон гэж шууд хэлэх нь хаашаа юм. Би хүүхэд байхдаа. мундаг мундаг бөхчүүдийг нэг дор харж бишрээд бөх болох сонирхолдоо хөтлөгдсөн.
-Таны сонирхлыг татсан тэр мундаг бөхчүүд хэн байв?
-Х.Баянмөнх, Ж.Мөнхбат, Д.Сэрээтэр, гээд олон бөхчүүд бий.
-Олимпод оролцож амжилт гаргаж байсан үеэ эргээд дурсахгүй юу?
-Олимп дэлхийн аваргын тэмцээнд оролцож байсан үе мартагдахааргүй сайхан. Нэр хүндтэй том дэвжээнд амжилт гаргасан тэр их хөлс, хүч хөдөлмөрийг үгээр хэлэх аргагүй юм. Энэ амжилтуудын гаргах гэж тамирчид бүх ймьдралаа золиослодог.
-Та болон таны үеийнхэн олимп, дэлхийн тэмцээнүүдэд богинохон хугацгаанд олон том амжилтуудыг гаргасан. Цааш хичээллэх боломж байсангүй юу?
-Миний үеийн бөхчүүд эрт зодог тайлсандаа биш юм. Бид богино хугацаанд амжилт гаргахгүй бол болохгүй байсан. Яагаад гэвэл бид чинь бөхийнхөө учрыг нь олох гээд цаг хугацаа харвасан сум шиг оджээ. Манайхан тэр үед тамирчин, дасгалжуулагчид нь аль аль нь шинэ туршлага муутай болохоор нас дээр гарсан хойно амжилт гаргасан байхгүй юу. Жишээ нь, би гэхэд л 30 дөхчихөөд амжилт гаргаж байхав дээ. Гуч гарсан хүн дөнгөж . 20-той шижигнэсэн залуутай ноцолдохоор ямар олиг байхав.
-Таны үеийнхэн ихэвчлэн хүнд жинд амжилт гаргаж байсан. Тэр амжилтьш түүх яагаад тасархад хүрэв. Сүүлийн үед хөнгөн жингийн бөхчүүд амжилт гаргах болж. Та энэ талаар ямар бодолтой явдаг вэ?
-Азийнхнаас хүнд жинд амжилт гаргахад төвөгтэй. Сургалт дасгалжуулалтын  систем алдагдсантай холбоотой гэжүздэг.
-Чөлөөтийнхөн хоорондоо эв түнжингүйгээс болж талцдаг, түүнийг дагаад амжилт нь эрс уруудсан гэлцдэг. Энд хэн буруутай вэ. Зарим хүмүүс хоёр аваргыг буруутгадаг?
-Хоёр аварга үндэсний бөхөөр, чөлөөт бөхөөр ч хоорондоо өрсөлддөг байсан. Түүнээс биш тэд бөхийн спортыг хоёр хуваасан буруутан биш. Тэр хоёр багш шавийн барилдлагатай явж байсан удаатай. Хоёр аваргын амжилтанд атаархаж талцуулж, яс хаядаг хүмүүс байдаг байхгүй юу, Хоёр аварга үүнийг хэнээс ч дутахгүй мэддэг. Түүнээс биш тэр хоёроос болж бөхийн спорт урагшлахгүй байна гэж бухах муухай.
-Манайхан үндэсний спортыг илүү үзээд их спортыг арай дутуу анхаардаг юм биш үү. Шагнал урамшууллын тал дээр ч тэр?
-Монгол үнэдсний бөхийн байг өнгөрсөн жилээс л нэмж 15 сая болгож байгаа юм. Би үүнийг зөв гэж үздэг. Даншиг, аймаг сумдын наадмуудын байг өндрөөр байлж байгааг буруутгаж болохгүй. Монгол бөхийн шагнал урамшууллыг нэмсэнээр олимпод оролцсон тамирчдын шагналд нөлөөлөхгүй.
-Таны дархан мэхийг Олон улсын чөлөөт бөхийн холбоо Ойдов мэх хэмээн оюуны өмчид бүртгэсэн. Тэр үед танд ямар санагдав?
-Энэ мэхийг 1974 онд бэлтгэл дээр санаа авч бодоод туршаад гартаа оруулсан. Надад  энэ мэхийг хамт давтах хүн олдоогүй. Бараг л тэмцээн дээр хийчихсэн. Монголынхоо бөхчүүдэд мэхнийхээ санааг хэлж байсан. Харин гаднын бөхчүүдээс Ойдов мэхээ нууцалдаг байлаа.
-Энэ олимпод чөлөөтийнхнөөс юм дуулгах болов уу?
-Анхныхаа олимпод оролцож байгаа тамирчид ч байна. Хэд хэдэн удаа оролцож байгаа тамирчид ч бий. Өөр өөрийнхөө хэмжээнд давгүй сайн бэлдсэн. Сайн бэлдсэн болгон амжилт гаргадаг уу гэвэл үгүй. Одоо дасгалжуулагчийн ухаан үлдсэн. Чөлөөтийн охидууд шаггүй сайн барилдчих болов уу. Түүнээс биш олимпод хэн нэгний өнгийг шинжээд өнгөтэй бөх олимпийн аварга болдоггүй юм.
-Та 2008 оны олимпод Н.Түвшинбаярыг олимпийн аварга болоход хэр баярласан бэ. Хэрвээ чөлөөтийи тамирчид анхны алтан медалыг авсан бол арай өөр байх байсан болов уу?
-Жүдогийн тамирчин түрүүлээд аварга болчихлоо гээд баярлахгүй өнгөрвөл сонин хэрэг биз дээ. Бүх монголчууд баярлахаараа л нэг болсон. Н.Түвшинбаяр Бээжинд төрийн дуулаллаа эгшиглүүлэхэд Монгол угсаатан хэн боловч баярлах ёстой.
-Таны тухай алтан медаль авчихсан байсан юм шүү, зүүгээгүй л болохоос гэж Ж.Мөнхбат аварга ярьж байсан санагдана?
-Манай улсаас олимпийн наадамд олон тамирчин оролцсон. Тэднээс олимпийн алтан медаль энгэртээ зүүх хүмүүс байсан боловч янз бүрийн шалтгаанаас болоод бидэнд ирээгүй юм. Үүнд шүүгчийн буруу шийдвэр ч нөлөөлсөн. Энэ бүхнийг дүгнэж байхад манай улс аваргын тавцанд гарах цаг нь арай болоогүй юм байждээ гэж бодож байсан. Тэгээд алтан медаль зүүх ёстой хүн нь зүүж, авах ёстой хүн нь авлаа гэж боддог.
-Та ид барилдаж байхдаа хэдэн килограмм хасч баридддаг байсан бэ?
-Анхны тэмцээндээ найман килограмм хасдаг байсан. Харин олимп дэлхийн аваргын тэмцээнд 10 гаруй клограмм хасч ордог болсон.
-Тэр их алдсан энерги, хүчээ юугаар нөхдөг байв?
-Хоолоор л нөхдөг байсан. Тэр үед витамин В2, В6 гээд, хааяа л алданг оног тэжээлийн бэлдмэл тариулна, тарьдаг гэж дээ тасалдуулаад тарьсан ч болдоггүй байж дээ, Одоогийнхтой адил уураг гэж юм байгаагүй.