Давируул

А.Тэлмэн
2012 оны 5-р сарын 28 -нд

Европчууд морь унахдаа ташуур хэрэглэдэггүй, харин тусгай давируулаар давирдаг. Дөрөө гараагүй балар эртний үед давируулыг бүтээсэн гэдэг бөгөөд морь хурдлахад хүн морины нуруун дээр ийш тийш савчин хөдөлж, давируул нь морийг хатаж өвтгөдөг байжээ. Тиймээс өвдөлтөөс эмээсэн морь хатгуулахгүйн тулд их зөөлөн явах хэрэгтэй болдог байсан байна. Үүнээс үүдэн давируулыг анхандаа морийг хурдлуулах бус харин хурдыг нь сааруулан нэг хэвэнд барихад ашигладаг байжээ. Гэхдээ дөрөө гарах хүртэл давируул тийм ч өргөн хэрэглэгддэггүй байсан бөгөөд дөрөө хэрэглэх болсноос хойш өргөн тархжээ.
Шпор буюу давируулыг анх Европ тивийн Балканы хойгт амьдарч байсан иллирчүүд нээсэн гэдэг бөгөөд одоогоор мэдэгдэж байгаа хамгийн эртний буюу манай тооллын өмнөх 5-р зууны үеийн давируул энэ нутгийн нэгэн булшнаас олдсон юм. Иллир омгийхны нэг төлөөлөгч болох венетууд нь морийг сурган, уналга, ачлаганд ашигладгаараа ойр хавьдаа л алдартай байсан болохоор ийнхүү амьдралын шаардлагаар давируулыг зохион бүтээсэн хэмээн эрдэмтэд үздэг. Ингэхдээ жирийн хүмүүсийн давируул нь хар төмөр, эсвэл хүрлээр хийгдсэн байдаг байсан бол язгууртнууд, алдартай хүмүүсийнх нь алт, мөнгөөр хийгддэг байжээ.
Гэхдээ давируулыг Европт өргөн тархахад манай тооллын 5-1-р зууны үед одоогийн Баруун Европын нутагт нүүн ирсэн Кельт омгийнхон шийдвэрлэх үүрэг гүйцэтгэсэн гэж үздэг. Учир нь энэ омгийнхныг Европоор тархах явцад нь германчууд, иберичуд, славчууд давируулыг нь зээлдэн авчээ.
Мэдээж овог, омог болгон давируулд өөрийн онцлогоо тусган өөрчилж байсан нь ойлгомжтой. Ингэсээр одоогийн дугуй давируулын өвөг болох одтой давируул нь 13-р зууны үед бий болжээ. Зуун жилийн дараа хуучны өргөст давируул нь энэ давируулд зайгаа бүрэн тавьж өгсөн юм.
Давируулыг гол төлөв давтах аргаар хийдэг байсан бөгөөд эзнийхээ нийгэмд эзэлдэг байр сууринаас шалтгаалаад алт, мөнгө, элдэв зүйлээр чимэглэдэг байсан байна.
Харин Монгол, Араб, Түрэг зэрэг дорно дахины орнуудад давируулыг мэддэг байсан ч морь зовоодог хэмээн үзэж ташуурыг хэрэглэсээр иржээ.

0 Сэтгэгдэл

ХХЗХ-ны журмын дагуу зүй зохисгүй зарим үг, хэллэгийг хязгаарласан тул ТА сэтгэгдэл бичихдээ хууль зүйн болон ёс суртахууны хэм хэмжээг хүндэтгэнэ үү. Хэм хэмжээг зөрчсөн сэтгэгдэлийг админ устгах эрхтэй.

    Сэтгэгдэл бичигдээгүй байна