Хөхүүт хонгор
![](http://todmagnai.mn/images/users/cube/d4ad3b8d662f3c44e3eb0c29ec6170f8.jpg)
![](http://todmagnai.mn/images/news/main/443201241113911.jpg)
1950 –иад оны сүүлчээр Өвөрхангай аймгийн Бүрд сумын Соёо Сэрээнэнгийн хөхүүт хонгор хэмээх хурдан хүлэг Бүрд сумынхаа наадамд завсаргүй тав түрүүлж, хавь ойрын сумдад болон бусад наадмыг чимж байсан хөх махныхаа дээр ооно адил тасархай хөхүүтэй үнэнхүү хурдан морь байсан тухай нутгийн өвөгчүүл, түүнийг унаж хурдлуулж байсан өдгөө 60 насны сүүдэр зооглож яваа Хархорин сумын харьяат Сэрээнэнгийн Галдандорж гуай хуучилж билээ.
Сэрээнэн гуай нутаг зэргэлдээ орших Дашзэвэг гэдэг тарвагчин хүний хонгор морийг магтаж манай хүн мөн чхурдан морийг тарвага зөөсөөр гундааж гүйцлээ хэмээн байнга ярисаар 1953 онд нуруугүй туранхай хонгор морийг нэг морь, дээрээс нь сайн ат өгч худалдаж авчээ. Энэ жилээ сумынхаа баяр наадам гуч гарган хурдлаж харин дараа жилийн наадмаас завсаргүй тав түрүүлжээ.
1959 онд Монгол улс даяар Оюутан залуучуудын анхдугаар наадам спортын төрөл бүрээр зохион байгууллагдсан бөгөөд аймаг бүр сумддаа хавар хурдан морины уралдаан зохион байгуулж түрүү моридыг аймагтаа урилгаар оролцуулан том хэмжээний наадам зохион байгуулжээ.
Хонгор морь Бүрд сумандаа түрүүлсэн тул аймгийн зохион байгуулсан уралдаанд оролцох урилгаар шагнагдаж Өвөрхангай аймагтаа анх удаа очиж уралдсан байна.
Энэ уралдаанд Хархорин сумынхаа наадамд олон түрүүлсэн Гүрсэдийн Бор, Аймгийн наадамдаа 3 түрүүлсэн хожим тав түрүүлсэн Хайрхандулаан сумын Арцатын Бор гээд нутаг нутгийн цуутай хурдан хүлгүүдээс магнайдаа тоосгүй зохион байгуулагчийн ява мотоцикльтэй уралдан хол түрүүлэн 1959 оны Ардын хувьсгалын 33 жилийн ой,Үндэсний их баяр наадмаар нутгаасаа сарын өмнө гарсан Сэрээнэн гуай Хонгор морио хүү Галдандоржоор унуулан мордуулжээ.
Анх удаа 400 гаруй хурдан хүлэгтэй уралдаж байгаа морь унаач хоёр шинэдэн уралдааныг өнгөлж гарч нилээн хол тасарсан хойноо зам жаахан гажиж төмөр утсанд орооцолдон унжээ. Хүү босож морио алдалгүй барьж чадсан ч энэ үед морьд нөмөрөн орж иржээ. Галдандорж хүү мориндоо мордож чадалгүй мунгинаж байтал Архангай аймгийн Хашаатаас бие биеэндээ хань болж ирсэн унаач хүү мөн зохион байгуулах комиссын машин ирж моринд нь мордуулан явуулжээ. Хүү ч явж өгч Адисийн даваа давтал мөн олон морь ардаа орхиж даваан дээр гарч иртэл ар дагаад морьд цувсан байсан тэгээд зүтгэсээр барианд ороод ааваасаа хэд вэ гэж асуухад 9 гэж хэлжээ гэтэл би идээд идээд барагддаггүй яасан олон адуутай газар вэ хэмээн энэ жижиг гараараа яармагийн дэнжийг цохиж уйлж байлаа тэгээд Улсын баяр наадмын наадмын дараа тойруулгын уралдаан зохион байгуулах сургаар мань хоёр түүнд бэлдэж 3 хоножээ. Тойргийг 4 тойрч уралдсан бөгөөд гадаад дотоод нийлсэн 6 морь уралдсан хонгор морь ямар ч наадамд тархилж гарна харин энэ удаа гараан дээр нэг том тоомсог морины ард хоцорч билээ . Тэр тоомсог хоёр бүтэн тойрог өмнө явж гурав дахь тойрог дээр би түрүүлэн явсаар энэ уралдаанд түрүүлсэн юм даа түүнээс үлдсэн энэ үнэмлэх л үлджээ хэмээн Галдандорж гуай хуучилж билээ.
МСУ-ын “Арвагар хээр” холбооны тэргүүн МУ-ын манлай уяач Т.Энхбат Монгол түмний цуут хурдан буядын нэгэн төлөөлөл энэ хурдан хүлгийн хөшөөг аавынхаа төрсөн нутаг Бүрд сумын нутагт босгохоор ажиллаж байна.
0 Сэтгэгдэл
ХХЗХ-ны журмын дагуу зүй зохисгүй зарим үг, хэллэгийг хязгаарласан тул ТА сэтгэгдэл бичихдээ хууль зүйн болон ёс суртахууны хэм хэмжээг хүндэтгэнэ үү. Хэм хэмжээг зөрчсөн сэтгэгдэлийг админ устгах эрхтэй.
-
15 минутын өмнө Ламын Гэгээний 385 жилийн ойд Б.Отгонсэлэнгийн Ава…
-
2 цагийн өмнө "Говьшанхын хурд-7" уралдаанд Д.Отгонлхагвын Солон…
-
17 цагийн өмнө Говийн бүсэд Ч.Батжаргалын халтар даага түрүүллээ
-
18 цагийн өмнө Төвийн бүсийн сонгомол бага ангилалд Х.Цогтсайханы…
-
19 цагийн өмнө Хангайн бүсэд Ч.Уламбаярын хээр соёолон түрүүллээ
-
20 цагийн өмнө Говийн бүсийн сонгомол дунд насны ангилалд Б.Норов…
-
22 цагийн өмнө Төвийн бүсийн сонгомол дунд насанд Б.Бат-Өлзийн ха…
-
23 цагийн өмнө "Говьшанх-7" говийн бүсийн уралдаанд Ц.Амарсанааги…
-
Өчигдөр, 09:41 минут Ламын Гэгээний 385 жилийн ойд Ч.Болд-Эрдэнийн халт…
-
Өчигдөр, 09:19 минут Төвийн бүсийн уралдааны сонгомол дээд насанд С.Бая…
-
Өчигдөр, 09:15 минут "Говьшанхын хурд-7" уралдаанд Б.Пүрэвжаргалын хүрэ…
-
7-р сарын 13 -нд АХ-ын 103 жилийн ойн сонгомол бага ангилалд Х.Гарь…
-
7-р сарын 13 -нд АХ-ын 103 жилийн ойн сонгомол бага ангилалд 106 да…
-
7-р сарын 13 -нд АХ-ын 103 жилийн ойн сонгомол дунд ангилалд эхний …
-
7-р сарын 13 -нд АХ-ын 103 жилийн ойн сонгомол дунд насны уралдаанд…
-
7-р сарын 13 -нд АХ-ын 103 жилийн ойн сонгомол дунд насанд 65 хурда…
-
7-р сарын 13 -нд АХ-ын 103 жилийн ойн сонгомол дээд насанд эхний 10…
-
7-р сарын 13 -нд АХ-ын 103 жилийн ойн сонгомол дээд насанд С.Баярса…
-
7-р сарын 13 -нд Сонгомол дээд насанд 79 хурдан хүлэг бүртгүүлжээ
-
7-р сарын 13 -нд Цоллооч хүүд Д.Чулуунбат Тод манлай даага амлав
-
7-р сарын 12 -нд АХ-ын 103 жилийн ойд эхний 10-т хурдалсан хурдан д…
-
7-р сарын 12 -нд АХ-ын 103 жилийн ойд Х.Улам-Өрнөхийн хээр даага тү…
-
7-р сарын 12 -нд 258 даага бүртгүүлжээ
-
7-р сарын 12 -нд АХ-ын 103 жилийн ойд эхний 10-т хурдалсан хурдан с…
-
7-р сарын 12 -нд Уралдаанч Б.Энх-Очир: Захаар нь дайрч ороод Нандин…
-
7-р сарын 12 -нд АХ-ын 103 жилийн ойд Хишиг-Очирын Бөхбатын хүрэн с…
-
7-р сарын 12 -нд 217 соёолон бүртгүүлж, 152 нь гараа руу хөдөлжээ
-
7-р сарын 11 -нд АХ-ын 103 жилийн ойд эхний 10-т хурдалсан их насны…
-
7-р сарын 11 -нд АХ-ын 103 жилийн ойд Б.Ерөөлтийн халтар морь түрүү…
-
7-р сарын 11 -нд 228 их насны морь бүртгүүлжээ
-
7-р сарын 11 -нд АХ-ын 103 жилийн ойд эхний 10-т хурдалсан хурдан а…
-
7-р сарын 11 -нд АХ-ын 103 жилийн ойд С.Гал-Эрдэнийн Нандин хонгор …
-
7-р сарын 11 -нд 192 азарга бүртгүүлжээ
-
7-р сарын 10 -нд АХ-ын 103 жилийн ойд эхний 10-т хурдалсан хурдан ш…
-
7-р сарын 10 -нд Ц.Дагвасүрэнгийн хул шүдлэн түрүүллээ
-
7-р сарын 10 -нд 254 шүдлэн бүртгүүлжээ
-
7-р сарын 10 -нд АХ-ын 103 жилийн ойд эхний 10-т хурдалсан хязаалан…
-
7-р сарын 10 -нд Батсуурийн Чинзоригийн хээр хязаалан түрүүллээ
-
7-р сарын 10 -нд 156 хурдан хязаалан гарааны зурхайгаас эргэлээ
-
7-р сарын 10 -нд Хязаалан 256 бүртгүүлжээ
-
2024 оны 4-р сарын 15 -нд Уяач Ц.Батсайхан: Гэсэрваань гуай тарган ирэн дээр…
-
2024 оны 3-р сарын 27 -нд Богд хан уулын аймаг байгуулагдсаны 100 жилийн ой,…
-
2024 оны 3-р сарын 27 -нд МУ-ын Тод манлай уяач Б.Далай: Уяачийн амжилтанд г…
-
2024 оны 3-р сарын 19 -нд Архангай аймгийн 100 жилийн ой, хангайн бүсийн ура…
-
2024 оны 3-р сарын 19 -нд 2023 оны ММСУХ-ны чансаа өндөр уяачид
-
2024 оны 3-р сарын 05 -нд 2023 ОНЫ 21 АЙМГИЙН ШИЛДЭГ УЯАЧ, УРАЛДААНЧ ХҮҮХДҮҮ…
-
2024 оны 3-р сарын 05 -нд Аймгийн Алдарт уяач Ш.Мөнхбаатар:Ах дүү дөрвүүл аа…
-
2024 оны 3-р сарын 05 -нд 2023 ОНЫ ММСУХ-НЫ 21 АЙМГИЙН ШИЛДЭГ САЛБАР ХОЛБОО,…
-
2024 оны 3-р сарын 05 -нд Архангай аймгийн 100 жилийн ой, хангайн бүсийн ура…
-
2024 оны 2-р сарын 27 -нд Манлай уяач Ч.Сугар: Алаг морийг харсан хүн болгон…
-
19 цагийн өмнө Хангайн бүсэд Ч.Уламбаярын хээр соёолон түрүүллээ
-
Өчигдөр, 09:41 минут Ламын Гэгээний 385 жилийн ойд Ч.Болд-Эрдэнийн халт…
-
23 цагийн өмнө "Говьшанх-7" говийн бүсийн уралдаанд Ц.Амарсанааги…
-
Өчигдөр, 09:15 минут "Говьшанхын хурд-7" уралдаанд Б.Пүрэвжаргалын хүрэ…
-
18 цагийн өмнө Төвийн бүсийн сонгомол бага ангилалд Х.Цогтсайханы…
-
20 цагийн өмнө Говийн бүсийн сонгомол дунд насны ангилалд Б.Норов…
-
Өчигдөр, 09:19 минут Төвийн бүсийн уралдааны сонгомол дээд насанд С.Бая…
-
22 цагийн өмнө Төвийн бүсийн сонгомол дунд насанд Б.Бат-Өлзийн ха…
-
2 цагийн өмнө "Говьшанхын хурд-7" уралдаанд Д.Отгонлхагвын Солон…
-
17 цагийн өмнө Говийн бүсэд Ч.Батжаргалын халтар даага түрүүллээ
-
15 минутын өмнө Ламын Гэгээний 385 жилийн ойд Б.Отгонсэлэнгийн Ава…
Сэтгэгдэл бичигдээгүй байна