Майхан шиг хар мор
Хэнтий аймгийн Дэлгэрхаан сумын Мөнгөний Лувсандоржийн хар морь гэж “Майхан шиг” том сайхан хар морь байсан гэдэг.
1948 онд Хэнтий аймгийн наадамд, 1951, 1952, онуудад буюу АХ-ын 30, 31-н жилийн ойгоор Буянт-Ухаад тус тус түрүүлж уяач, эзэн,нутаг орноо алдаршуулсан “Түмэн-Эх” байлаа.
Нутгийхан хар морийг өөрийгөө уячихдаг,биеэ засаад авдаг байсан гэж гайхан ам дамжин ярьсаар ирсэн.
Хэнтий аймагт түрүүлдэг жил нь хар морийг Салбарын уулын ард Чандаганы хөндийд сунгажээ. Нилээд олон морьд сунгахад хар морь хол тасархай түрүүлэн ирж. Тэгэхээр нь татуултал духайгаад ам нь дийлдэхгүй улам хурдлаад тоссон морь ч араас нь гүйцэхгүй хөөцөлдсөөр бараг дахин нэг тарны газар явуулж байж арай гэж авчирч хөлсийг нь хуссан гэдэг. Энэ тухай уяачид хар морь өөрийгөө сунгаж ажлаа тааруулсан. Ингээгүй бол түрүүлэхгүй байсан гэцгээдэг. Мөн АХ-ын 30 жилийн ойд улсад явж байхдаа хар морь ус шалбааг л тааралдвал хөрвөөгөөд байсан байна. Тэр нь зөвдөж, түрүүлсэн ажээ. Уяач Мөнгөний Лувсандоржийг нутгийнхан нь Мөнгөний “онгорой” гэж хочилдог. АХ-ын 30 жилийн ойгоор нутгийн “шуургай Бадарч” гэгч “онгорой”-г дагаж явжээ.
Азарганд Галшарын Донойн Цэвэгмэдийн саарал түрүүлж , Галшараас Төв аймагт шилжиж очсон “Дулаан Дамдинжавын буурал аман хүзүүдэж, Хэнтийн Баянхутаг сумын Төгсийн Балжиннямын шарга дөрөвт хурдалж, Мөнгөний Лувсандоржийн жижигхэн хул азарга тавд оржээ.
Ерөнхийдөө Хэнтийнхний л азарганууд дийлсэн байна.
Гэтэл мань хоёр Яармагийн дэнжид хэсэг уяачид буу халж, айрагдсан азаргануудыг тоолж суухтай тааралдаж , мэнд мэдэлцээд суутал голд суусан бийлэгжүү байрын бүдүүн эр:
-Зүүн талын азарганууд ч цуваад л орчихлоо. Хэнтийн нэг “хав” шиг хул азаргыг тавд оруулчих юм” гэж ирээд л голсон янзтай хэлэхэд бусад нь
-Харин тийм хэмээн ам амандаа дуугаралдаж гэнэ.
“Онгорой” Лувсандоржийн омог нь хөдөлдөөд ирж
- Хав шиг азаргыг таваас хасч чадахгүй байгаа юм бол Майхан шиг хар морь түрүүлээд ирэхийг одоохон харна даа гэж хэлээд мордож л дээ.
Үнэхээр Майхан шиг хар морь түрүүлээд ирэхийг нүдтэй болгон харж, хэлтэй болгон хэлж олны магнай тэнийж. Гэтэл санаанд оромгүй гай дайрч Мөнгөний Лувсандорж энэ наадмаас буцах замдаа нас барсан гэдэг. Хойтон жил нь хар морь зарагдаж өөр хүний нэр дээр дахин түрүүлсэн ажээ.
Ийнхүү том сайхан хийц, хурд шингэсэн Майхан шиг хар морь одоо ч төрөөгүй гэлтэй.
Н.Санжаадорж
0 Сэтгэгдэл
ХХЗХ-ны журмын дагуу зүй зохисгүй зарим үг, хэллэгийг хязгаарласан тул ТА сэтгэгдэл бичихдээ хууль зүйн болон ёс суртахууны хэм хэмжээг хүндэтгэнэ үү. Хэм хэмжээг зөрчсөн сэтгэгдэлийг админ устгах эрхтэй.
- Өчигдөр, 17:46 минут Богд хан уулын аймаг байгуулагдсаны 100 жилийн ой,…
- Өчигдөр, 11:21 минут МУ-ын Тод манлай уяач Б.Далай: Уяачийн амжилтанд г…
- 3-р сарын 19 -нд Архангай аймгийн 100 жилийн ой, хангайн бүсийн ура…
- 3-р сарын 19 -нд 2023 оны ММСУХ-ны чансаа өндөр уяачид
- 3-р сарын 05 -нд 2023 ОНЫ 21 АЙМГИЙН ШИЛДЭГ УЯАЧ, УРАЛДААНЧ ХҮҮХДҮҮ…
- 3-р сарын 05 -нд Аймгийн Алдарт уяач Ш.Мөнхбаатар:Ах дүү дөрвүүл аа…
- 3-р сарын 05 -нд 2023 ОНЫ ММСУХ-НЫ 21 АЙМГИЙН ШИЛДЭГ САЛБАР ХОЛБОО,…
- 3-р сарын 05 -нд Архангай аймгийн 100 жилийн ой, хангайн бүсийн ура…
- 2-р сарын 27 -нд Манлай уяач Ч.Сугар: Алаг морийг харсан хүн болгон…
- 2-р сарын 27 -нд 2022 оны чансаа өндөр сонгомол дээд насны хүлгүүд
- 2-р сарын 26 -нд Н.Билэгтсайхан 66 оноогоор 2022 оны чансаа өндөр у…
- 2-р сарын 26 -нд Хэнтий аймгийн 100 жилийн ой, зүүн бүсийн уралдаан…
- 2-р сарын 26 -нд МОНГОЛ УЛСЫН 2022 ОНЫ ӨНДӨР ЧАНСААТАЙ ИХ НАСНЫ МОР…
- 2-р сарын 26 -нд О.Батбилэг 73 оноогоор 2022 оны чансаа өндөр уяачд…
- 2-р сарын 26 -нд МУ-ын Алдарт уяач Г.Болдбаатар:Наадмын маргаашнаас…
- 2024 оны 2-р сарын 22 -нд 2022 оны чансаа өндөр азарганууд
- 2024 оны 2-р сарын 22 -нд 2022 оны МУ-ын шилдэг уяач, уралдаанч хүүхдүүд
- 2024 оны 2-р сарын 21 -нд ММСУХ-ны 2022 оны шилдгүүд шагналаа авлаа
- 2024 оны 2-р сарын 21 -нд Архангай аймгийн 100 жилийн ой, хангайн бүсийн ура…
- 2024 оны 2-р сарын 20 -нд Уяач Б.Батжаргал: Сүүлд цоохор даага даяндуулсан
- 2024 оны 2-р сарын 19 -нд Богд хан уулын аймаг байгуулагдсаны 100 жилийн ой,…
- 2024 оны 2-р сарын 14 -нд Цолоо ахиулсан уяачид
- 2024 оны 2-р сарын 07 -нд Нийслэлийн Алдарт уяач цолоор 28 хүн шагнагджээ
- 2024 оны 2-р сарын 07 -нд Дөрвөн Тод, дөрвөн Манлай, 18 Алдарт уяач цол авах…
- 2024 оны 2-р сарын 07 -нд Сумын Алдарт уяач Н.ДУГАРЖАВ: БИ ДӨРӨВДҮГЭЭР АНГИА…
- 2024 оны 2-р сарын 05 -нд Богд хан уулын аймаг байгуулагдсаны 100 жилийн ой,…
- 2024 оны 2-р сарын 05 -нд Хэнтий аймгийн 100 жилийн ой, зүүн бүсийн уралдаан…
- 2024 оны 1-р сарын 27 -нд Сумын Алдарт уяач Д.Батбаяр: Би Биндэрт анх адуу т…
- 2024 оны 1-р сарын 26 -нд Хэнтий аймгийн 100 жилийн ой, зүүн бүсийн уралдаан…
- 2024 оны 1-р сарын 25 -нд Архангай аймгийн 100 жилийн ой, хангайн бүсийн ура…
- 2024 оны 1-р сарын 24 -нд СУМЫН АЛДАРТ УЯАЧ А.Цэрэндорж: ЗААМАРТ ДАЛАЙ ЛАМЫГ…
- 2024 оны 1-р сарын 22 -нд Завхан аймгийн 100 жилийн ой, баруун бүсийн уралда…
- 2024 оны 1-р сарын 21 -нд Аймгийн Алдарт уяач Б.Баттөр: Таван жилийн дотор с…
- 2024 оны 1-р сарын 18 -нд Богд хан уулын аймаг байгуулагдсаны 100 жилийн ой,…
- 2024 оны 1-р сарын 15 -нд Аймгийн Алдарт уяач Ц.Жамсран: Өөрийн тамгатай уна…
- 2024 оны 1-р сарын 15 -нд Богд хан уулын аймаг байгуулагдсаны 100 жилийн ой,…
- 2024 оны 1-р сарын 11 -нд Хэнтий аймгийн 100 жилийн ой, зүүн бүсийн уралдаан…
- 2024 оны 1-р сарын 10 -нд Аймгийн Алдарт уяач М.Мөнхбаяр: Адууны төлөө уйгаг…
- 2024 оны 1-р сарын 10 -нд Завхан аймгийн 100 жилийн ой, баруун бүсийн уралда…
- 2024 оны 1-р сарын 08 -нд Сумын Алдарт уяач Ц.ГЭРЭЛБААТАР: Сайн адууны удам …
- 2024 оны 1-р сарын 08 -нд Завхан аймгийн 100 жилийн ой, баруун бүсийн урал…
- 2024 оны 1-р сарын 03 -нд Хамгийн шимт тэжээлийг мэдэх үү?
- 2024 оны 1-р сарын 02 -нд М.Энхтайван: Хүн хэдий чинээ сэтгэлээ өгнө, адуу т…
- 2023 оны 12-р сарын 27 -нд Хэнтий аймгийн 100 жилийн ой, зүүн бүсийн уралдаан…
- 2023 оны 12-р сарын 25 -нд Баахан хэрэг тарих Баяндэлгэрийн буурал
- 2023 оны 12-р сарын 23 -нд Нийслэлийн Алдарт Уяач цолны болзол хангасан уяачд…
- 2023 оны 12-р сарын 22 -нд Аймгийн Алдарт уяач Г.Энхбаатар: Аавынхаа уяаны ар…
- 2023 оны 12-р сарын 17 -нд Хэнтий аймгийн 100 жилийн ой, зүүн бүсийн уралдаан…
- 2023 оны 10-р сарын 29 -нд Сумын Алдарт уяач Л.Батноров: Азарганы түрүүгээр а…
- 2023 оны 10-р сарын 28 -нд Өвгөн ноён М.Пүрэвжавын нэрэмжит уралдаануудын нэг…
Сэтгэгдэл бичигдээгүй байна