Говь-Алтай аймгийн Баян-Уул сумын Алдарт уяач Хангайхүү: Өөрийн унаган мориор наадна гэдэг сайхан шүү
-Хэдэн оноос эхлэн морь уяж байна вэ?
-Би удмын уяач хүн л дээ. Миний аав Дашбалжир нэгдлийн адуучин явлаа. Хорин хэдэн жил адуутай ноцолдсон доо. Аймгийн алдарт уяач цолтой хүн байсан. Тиймдээ ч миний хүүхэд нас адуу малтай их ойрхон байлаа. Муу аавыгаа өөд болсноос хойш дүүтэйгээ морь уяад арваад жилийн нүүрийг үзэж байна. Хүүхэд байхдаа аавынхаа уясан морийг унаад Дарвийн 50, 60, 70 жилийн ойд хүрэн морио аман хүзүүдүүлж явлаа. 1986 онд байхаа нэг хар үрээ таваар давхиулж байсан. Энэ мэтээр аав минь уяж, би унаж уралдуулаад л. Одоо эргээд санахад аавтай минь холбоотой сайхан дурсамж бүхэн энд хадгалагдан үлдэж дээ.
-Аав тань хэдэн онд аймгийн алдарт уяач цолыг хүртсэн юм бэ?
-Дэлгэрийн даншиг болдог 1997 онд аав аймгийн алдарт уяач цол хүртэж байсан юм. Тэр жилийн наадмын морьд хоёр тасраад эхний ирсэнд аавын минь морь ирсэн ч харамсалтай нь тооцоогүй. Аавд маань сумандаа 2, 3 удаа түрүүлсэн нэг халтар морь байлаа. Тэр жил Дэлгэрийн даншигт олон адууг нэг дор машинд ачиж яваад, давааны ар уруу унагаад халтар морио гэмтээчихсэн. Харамсалтай юм болж даншигт ёс болгож ганц тойруулаад л буцаж байлаа. Ер нь аав маань сумандаа л их уралддаг байсан. Аймагт цөөн оролцсон. Аймгийн 60 жилээр шиг санагдаж байна, нэг соёолон маань 9-өөр ирж байлаа.
Аавын минь унаган адуунууд одоо надад бий. Миний хоёр хээр, аавын халтар бүгд л хөгшин ааваас ирсэн адуунууд. Миний хөгшин аав бас хурдан морь уядаг, хурдан хонгор морьтой Жамбалжав гэж хүн байсан юм.
-Таны хувьд уяаны эрдмийн А үсгийг заасан хүн бол аав тань аж. Аавтайгаа үзсэн наадам бүхэн дурсамж хөврүүлнэ биз?
-1986 онд Дарвид наадахаар нагац ах хүүтэйгээ, би аавтайгаа нутгаасаа гарч билээ. Очоод уралдлаа. Би аман хүзүүдсэн юм. Тэгсэн аав уг нь миний хүрэн морь түрүүлэх байсан юм гээд жаахан урам муутай. Би ч хэнэггүй нөхөр байж дээ. Түрүүний бөөн моринд ирэхэд тоомжиргүй зангаасаа болоод нөгөө морийг түрүүлгэчихсэн. Гэхдээ ямар ч байсан айраг түрүүнд багтсан болохоор чамлах юу байхав. Тэгээд харих юм боллоо. Гэтэл ташуураа хаячихдаг байгаа. Аав “ташуураа хаясан чи дахин морь унаж болохгүй, ташуураа ол” гээд эрж хайгаад бөөн ажил боллоо. Сар гарахад өнөө ташуур сураггүй. Аргагүйн эрхэнд тэндээ хоноод өглөө юм хумаа янзалж байгаад ташууран дээрээ унтсанаа мэдсэн. Хөөрхий аав минь “чи нээрээ арга алгаа ташуураа хаясан хаяагүйгээ мэдэхгүй. Аль хэдийн гэртээ харьчих байлаа” гэж толгой сэгсрээд замдаа гарсан.
-Тэр наадамд хэдэн насны морь унасан юм бэ?
-Гурван насны морьтой явж, би гурвууланг нь унасан. Тэр жил сумандаа түрүүлж байсан даага Дарвийн наадамд 16-аар ирсэн. Харин шүдлэн таваар, хүрэн морь аман хүзүүдсэн амжилттай, бас их хөгтэй наадаж байлаа шүү дээ.
-Өөрөө бие даан уяад гаргасан амжилтуудаасаа бидэнд сонирхуулаач?
-1997, 98 оноос өөрөө морь уяж байна. Анх өөрийн хар морио уяж, уяачдын баярт тавьсан нь түрүүлж магнай хагартлаа баярлаж байлаа. Анх удаа өөрийнхөө нэр дээр морио цоллуулж зогсох сайхан байсан. Бас уясан соёолон маань 10-р ирж байдаа. Анхны түрүү их урам зориг нэмсэн. Аавынхаа үйл хэргийг нэр төртэйгээр үргэлжлүүлэх шиг сайхан юм хаа байхав. Түүнээс хойш том жижиг наадмаас нийлээд 30 гаран айраг түрүү хүртлээ. Ноднин Ховдын Мөст сумын 70 жилийн ойгоор соёолон аман хүзүүлж, хязаалан наймаар ирсэн. Бас Цэцэг сумын “Уурхайн-40 жил”-ийн ойн уралдаанд халтар соёолон аман хүзүү, бүдүүн морь есөөр, хязаалан наймаар орсон. Ховдын Дарвид халтар морь гурваар “Алтайн шигшмэл хурд”-д миний бүдүүн морь-36, соёолон 46-аар ирсэн гээд амжилт дүүрэн л сууна.
-Та хэдэн онд сумын алдарт уяач цолыг хүртсэн бэ?
-Аймгийн алдарт болоод 2, 3 жил болж байна. Сонирхуулахад аавыгаа ба?хад 16-даа эмнэг сургалтын спортын мастер болж байлаа ш дээ.
-Одоо хүүхдүүд чинь таны уясан морийг уначихаж байна уу?
-Би нэг хүү, хоёр охинтой. Хүү маань одоо 9-тэй. Гурван настайгаасаа л морь унаса?. Дөрөвтэйдээ хоёр морь унаж уралдах юм боллоо. Тэгсэн унтаад болдоггүй. Яг эргэхэд нь машинтай давхиж очоод эргүүлж байлаа. Хааяа ч балчирдана. Гэхдээ би ч гэсэн л 3 настайгаасаа хурдан морь унасан хүн дээ.
-Танд ирсэн хоёр хээр ямар амжилт гаргасан бэ?
-“Макс”-ын наадмаар даагандаа гуравт давхисан. Тэрнээс хойш нэг их уралдаагүй. Ноднин Дарвийн бооцоот уралдаанд түрүүлсэн. Харин Мөстөд аваачиж тавьсан ч хөл нь доголоод болоогүй. Энэ жилээс нэг уралдуулж үзье гэж бодоод л байна. Ер нь манай адуу жаахан бүдүүрч байж амжилт гаргадаг. Манай аав унаган адуугаараа л наадна. Хүнээс морь худалдан авч уралдуулахгүй гэдэг хүн байсан вм. Би ч бас өөрийн унаган адуугаа сайн давхиулчих юмсан гэж боддог. Өөрийн унаган мориор наадна гэдэг сайхан шүү дээ.
-Ярилцсанд баярлалаа.
0 Сэтгэгдэл
ХХЗХ-ны журмын дагуу зүй зохисгүй зарим үг, хэллэгийг хязгаарласан тул ТА сэтгэгдэл бичихдээ хууль зүйн болон ёс суртахууны хэм хэмжээг хүндэтгэнэ үү. Хэм хэмжээг зөрчсөн сэтгэгдэлийг админ устгах эрхтэй.
- 4-р сарын 15 -нд Уяач Ц.Батсайхан: Гэсэрваань гуай тарган ирэн дээр…
- 3-р сарын 27 -нд Богд хан уулын аймаг байгуулагдсаны 100 жилийн ой,…
- 3-р сарын 27 -нд МУ-ын Тод манлай уяач Б.Далай: Уяачийн амжилтанд г…
- 2024 оны 3-р сарын 19 -нд Архангай аймгийн 100 жилийн ой, хангайн бүсийн ура…
- 2024 оны 3-р сарын 19 -нд 2023 оны ММСУХ-ны чансаа өндөр уяачид
- 2024 оны 3-р сарын 05 -нд 2023 ОНЫ 21 АЙМГИЙН ШИЛДЭГ УЯАЧ, УРАЛДААНЧ ХҮҮХДҮҮ…
- 2024 оны 3-р сарын 05 -нд Аймгийн Алдарт уяач Ш.Мөнхбаатар:Ах дүү дөрвүүл аа…
- 2024 оны 3-р сарын 05 -нд 2023 ОНЫ ММСУХ-НЫ 21 АЙМГИЙН ШИЛДЭГ САЛБАР ХОЛБОО,…
- 2024 оны 3-р сарын 05 -нд Архангай аймгийн 100 жилийн ой, хангайн бүсийн ура…
- 2024 оны 2-р сарын 27 -нд Манлай уяач Ч.Сугар: Алаг морийг харсан хүн болгон…
- 2024 оны 2-р сарын 27 -нд 2022 оны чансаа өндөр сонгомол дээд насны хүлгүүд
- 2024 оны 2-р сарын 26 -нд Н.Билэгтсайхан 66 оноогоор 2022 оны чансаа өндөр у…
- 2024 оны 2-р сарын 26 -нд Хэнтий аймгийн 100 жилийн ой, зүүн бүсийн уралдаан…
- 2024 оны 2-р сарын 26 -нд МОНГОЛ УЛСЫН 2022 ОНЫ ӨНДӨР ЧАНСААТАЙ ИХ НАСНЫ МОР…
- 2024 оны 2-р сарын 26 -нд О.Батбилэг 73 оноогоор 2022 оны чансаа өндөр уяачд…
- 2024 оны 2-р сарын 26 -нд МУ-ын Алдарт уяач Г.Болдбаатар:Наадмын маргаашнаас…
- 2024 оны 2-р сарын 22 -нд 2022 оны чансаа өндөр азарганууд
- 2024 оны 2-р сарын 22 -нд 2022 оны МУ-ын шилдэг уяач, уралдаанч хүүхдүүд
- 2024 оны 2-р сарын 21 -нд ММСУХ-ны 2022 оны шилдгүүд шагналаа авлаа
- 2024 оны 2-р сарын 21 -нд Архангай аймгийн 100 жилийн ой, хангайн бүсийн ура…
- 2024 оны 2-р сарын 20 -нд Уяач Б.Батжаргал: Сүүлд цоохор даага даяндуулсан
- 2024 оны 2-р сарын 19 -нд Богд хан уулын аймаг байгуулагдсаны 100 жилийн ой,…
- 2024 оны 2-р сарын 14 -нд Цолоо ахиулсан уяачид
- 2024 оны 2-р сарын 07 -нд Нийслэлийн Алдарт уяач цолоор 28 хүн шагнагджээ
- 2024 оны 2-р сарын 07 -нд Дөрвөн Тод, дөрвөн Манлай, 18 Алдарт уяач цол авах…
- 2024 оны 2-р сарын 07 -нд Сумын Алдарт уяач Н.ДУГАРЖАВ: БИ ДӨРӨВДҮГЭЭР АНГИА…
- 2024 оны 2-р сарын 05 -нд Богд хан уулын аймаг байгуулагдсаны 100 жилийн ой,…
- 2024 оны 2-р сарын 05 -нд Хэнтий аймгийн 100 жилийн ой, зүүн бүсийн уралдаан…
- 2024 оны 1-р сарын 27 -нд Сумын Алдарт уяач Д.Батбаяр: Би Биндэрт анх адуу т…
- 2024 оны 1-р сарын 26 -нд Хэнтий аймгийн 100 жилийн ой, зүүн бүсийн уралдаан…
- 2024 оны 1-р сарын 25 -нд Архангай аймгийн 100 жилийн ой, хангайн бүсийн ура…
- 2024 оны 1-р сарын 24 -нд СУМЫН АЛДАРТ УЯАЧ А.Цэрэндорж: ЗААМАРТ ДАЛАЙ ЛАМЫГ…
- 2024 оны 1-р сарын 22 -нд Завхан аймгийн 100 жилийн ой, баруун бүсийн уралда…
- 2024 оны 1-р сарын 21 -нд Аймгийн Алдарт уяач Б.Баттөр: Таван жилийн дотор с…
- 2024 оны 1-р сарын 18 -нд Богд хан уулын аймаг байгуулагдсаны 100 жилийн ой,…
- 2024 оны 1-р сарын 15 -нд Аймгийн Алдарт уяач Ц.Жамсран: Өөрийн тамгатай уна…
- 2024 оны 1-р сарын 15 -нд Богд хан уулын аймаг байгуулагдсаны 100 жилийн ой,…
- 2024 оны 1-р сарын 11 -нд Хэнтий аймгийн 100 жилийн ой, зүүн бүсийн уралдаан…
- 2024 оны 1-р сарын 10 -нд Аймгийн Алдарт уяач М.Мөнхбаяр: Адууны төлөө уйгаг…
- 2024 оны 1-р сарын 10 -нд Завхан аймгийн 100 жилийн ой, баруун бүсийн уралда…
- 2024 оны 1-р сарын 08 -нд Сумын Алдарт уяач Ц.ГЭРЭЛБААТАР: Сайн адууны удам …
- 2024 оны 1-р сарын 08 -нд Завхан аймгийн 100 жилийн ой, баруун бүсийн урал…
- 2024 оны 1-р сарын 03 -нд Хамгийн шимт тэжээлийг мэдэх үү?
- 2024 оны 1-р сарын 02 -нд М.Энхтайван: Хүн хэдий чинээ сэтгэлээ өгнө, адуу т…
- 2023 оны 12-р сарын 27 -нд Хэнтий аймгийн 100 жилийн ой, зүүн бүсийн уралдаан…
- 2023 оны 12-р сарын 25 -нд Баахан хэрэг тарих Баяндэлгэрийн буурал
- 2023 оны 12-р сарын 23 -нд Нийслэлийн Алдарт Уяач цолны болзол хангасан уяачд…
- 2023 оны 12-р сарын 22 -нд Аймгийн Алдарт уяач Г.Энхбаатар: Аавынхаа уяаны ар…
- 2023 оны 12-р сарын 17 -нд Хэнтий аймгийн 100 жилийн ой, зүүн бүсийн уралдаан…
- 2023 оны 10-р сарын 29 -нд Сумын Алдарт уяач Л.Батноров: Азарганы түрүүгээр а…
Сэтгэгдэл бичигдээгүй байна