МУ-ын өсөх идэр начин И.Ёндонсамбуу: “Ухарч зугтан, захын барилдаан хийх дургүй”


Монгол бөхийн торгон дэвжээг чимэн, үзэгч олноо дайчин шудрага барилдаанаараа баясган яваа Булган аймгийн Гурванбулаг сумын харъяат Ишдоржийн Гарьд, Начин ах дүү хөвгүүдийг Монгол түмэн андахгүй. Жудаг ёс, ааш авир сайтай хэмээн үнэлэгддэг тэд бөхчүүд дундаа л нэр хүндтэй.
-Та заалны барилдаануудыг алгасалгүй тогтмол сайн барилддаг бөхчүүдийн нэг. Зарим бөхчүүдийн хувьд заалны барилдаанд төдий л ач холбогдол өгдөггүй?
-Ер нь би том жижиг гэлгүй барилдаан болгонд гарах дуртай. Улсын цол авсан хүн чинь ард түмнээ баясгаж байя гэдэг үүднээс аль болох заалны барилдаан болгонд барилдахыг боддог.
Тэр ч тийм шүү. Бөх бүр ийм бодолтой байх хэрэгтэй болов уу? Долоо хоногт хэдэн удаа бэлтгэлтэй байдаг вэ?
-Өмнө нь гадны байгууллагад ажиллаж байхад ажил ихтэй учраас бэлтгэл бага хийж байсан. Гадныхан чинь манай монголчууд шиг цаг зав, чөлөө өгөхдөө ховор шүү дээ. Сүүлийн үед долоо хоногийн таван өдөр нь хүчний бэлтгэл, барилдааны бэлтгэл хослуулан хийж байгаа.
-Торгон зодогт бөхчүүдийн тоонд орох болсон тэр үеийн түүхийг эргэн сөхвөл ямар вэ?
-Би 1996 оноос үндэсний бөхөөр барилдаж эхлээд 1997 онд Баянхонгор аймагт барилдаж, аймгийн начин болж анхныхаа цолыг авч байсан юм. Дараа нь 2001 онд цэргийн заан, аймгийн арслан, улсын начин цолуудыг нэг жил зэрэг авсан. Тэр үед ингэж нэг дор гурван цол зэрэг авч болдог юм байх даа гэж их гайхаж, баярлаж байлаа. Дараа нь Их Монгол Улс байгуулагдсаны 800 жилийн ойгоор улсын начин цолоо баталсан даа.
Ах дүү хоёрыг бөх болоход удам судар нөлөөлөв үү. Аль эсвэл багын ноцолдох барилдах дуртай байв уу?
-Манай удамд бөх хүн байсан гэж төдий л сайн мэдэхгүй байна. Манай ээж их том биетэй хүн байдаг. Ээжийнхээ бие хааг дуурайсан юм болов уу даа. Нутгийхаа нэг хөгшнөөс манай аавын өвөг эцгийн ах дүүс нь бяртай хүмүүс байсан гэж сонсож байснаас яг бөх байсан гэж мэдэхгүй юм. Миний хувьд бөх болно гэж ер боддоггүй, техник сонирхдог байлаа. Харин манай ах дунд сургуульд байхдаа барилддаг, улсын аварга шалгаруулах тэмцээнд явчихдаг байсан. Тэгээд л ирээд надтай их ноцолддог, харин би ноцолдох дургүй зугтаана. Тэгээд ахыгаа цэрэгт явсан хойгуур нь залуучуудтай ноцолдож, нэг хэсэг барилдмаар санагддаг болчихсон. Гэсэн ч айлын бага хүү болохоор хөдөө аав, ээжтэйгээ мал дээр байх болов уу гэж боддог байсан. Гэтэл “Авзага трейд” компанийн захирал Мэндбаяр “Хүүг чинь барилдуулъя” гэж манай ээжээс гуйсаар хотод авчирч талийгаач МУГЖ Жамцын Даваажав , Сэрээтэр багш хоёрт авчирч өгсөн. Тэгж анх би бөх болох гараагаа эхэлсэн.
-Ахынхаа бэлтгэл хангагч байсан байх нь ээ?
-Бэлтгэл хангагч гэж дээ. Ахаасаа зугтаадаг , их нухаад ноолоход нь ядраад ирэхээрээ уйлчихдаг байсан. /инээв/ Бид хоёр ойролцоо настай л даа. Сүүлд цэргээс чөлөөгөөр ирчихээд улсын начин Цогтжаргал бид хоёрыг хооронд нь ноцолдуулдаг байлаа. Цогтжаргал бид хоёр багаасаа ноцолдож, дээлээ урж өссөн хоёр. Тэгээд хоёулаа цэргийн албанд цуг явж, одоо хоёулаа өсөх идэр начин цолтой явж байна. Энэ бол ахын маань хүч, гавьяа. Цогтжаргал бид хоёрыг ах маань л бөхөд дуртай болгосон.
Анх их хотод, бөхийн дэвжээнд хөл тавиад хаширч шантрах үе гарч байв уу?
-Тэр үед аав ээжээсээ өөр хүнд загнуулж байгаагүй хүн чинь, бэлтгэлээс хоцорлоо, хувцсаа удаан өмслөө гээд багшдаа нарийн сураар шавхуурдуулахаар эхэндээ хэцүү л байдаг байсан. Гэхдээ нэгэнт бөх болно гээд зориод ирчихсэн болохоор шантрах үе гараагүй. Бакал гуталтай Анагаахын дээдийн барилдаанд анх удаа гарч байлаа.
Хүн болгонд барилдааны өөрийн гэсэн арга барил байдаг. Доржсамбуу гарьдын хувьд илүү дайрч барилддаг. Харин таны хувьд?
-Би нэг их ухраад, зугтаад захын барилдаан хийгээд байхыг боддоггүй. Дайчин барилдаад унавал унаад, хаявал хаяя гэсэн бодолтой барилддаг. Захын барилдаанд анхаарал сарнисан үед мэх хийх, барьц авах тиймэрхүү барилдаан хийх сайн зүйл биш.
Ах дүү хоёул улсын цолонд хүрч эх эцэг, цаашлаад нутаг орныхоо нэрийг гаргаж явна гэдэг сайхан хэрэг шүү?
-Би начин цолыг улсын харцага Алтансүхийг давж авч байсан. Тэгээд зургаагийн даваанд ахдаа унаж , ах маань долоо давж заан болж байлаа. Ах дүү хоёр хоёулаа нэг жил цол авна гэдэг ховор. Ер нь ахтайгаа цуг барилдаад явж байхад сайхан л даа. Хоёулаа үзүүр түрүүнд барилдахад бүр сайхан.
Танихгүй хүнд бол та хоёр их адилхан харагддаг байх даа?
-Мэдэхгүй ээ. Бид хоёрын нүүр царай, хэлбэр хийц ондоо. Харин дуу хоолой адилхан байж мэднэ.
Тавьсан сахал чинь хүртэл их адилхан юм?
-/инээв/ Ер нь тос тоссон сахал гээд оочны сахлыг авдаггүй гэдэг юм билээ. Тэгээд л ах бид хоёр оочиндоо сахал тавьсан.
Ярилцсанд баярлалаа. Танд спортын өндөр амжилт хүсье.
Д.Энхтуяа
0 Сэтгэгдэл
ХХЗХ-ны журмын дагуу зүй зохисгүй зарим үг, хэллэгийг хязгаарласан тул ТА сэтгэгдэл бичихдээ хууль зүйн болон ёс суртахууны хэм хэмжээг хүндэтгэнэ үү. Хэм хэмжээг зөрчсөн сэтгэгдэлийг админ устгах эрхтэй.
-
Даваа, 23:14 минут Говийн бүсэд эхний 10-т хурдалсан азарганууд
-
1-р сарын 20 -нд ТОД МАГНАЙ ПОДКАСТ №105: АЙМГИЙН АЛДАРТ УЯАЧ Г.ЭНХ…
-
1-р сарын 20 -нд УРАЛДААНЧ П.МЯГМАРСҮРЭН: ЗУРГААН ЖИЛ ХУРДАН МОРЬ У…
-
1-р сарын 12 -нд Төвийн бүсийн уралдааны нэгдсэн цуваа
-
1-р сарын 12 -нд ТОД МАГНАЙ ПОДКАСТ №104 :УЯАЧ Г.ДАВААДАЛАЙ
-
1-р сарын 05 -нд АХ-ын 100, 10 жилийн ойд 11-30-д хурдалсан хязаала…
-
1-р сарын 05 -нд ХУРДАН МОРЬ ЦОЛЛООЧ, МОРЬ ТАЙЛБАРЛАГЧ Л.БЯМБАЦОГТ:…
-
1-р сарын 05 -нд Өвөрхангайд болсон хангайн бүсийн уралдааны нэгдсэ…
-
1-р сарын 03 -нд Төвийн бүсийн сонгомол бага насанд эхний 10-т хурд…
-
1-р сарын 03 -нд Өвөрхангайн бүсийн сонгомол бага насны ангилалд эх…
-
1-р сарын 03 -нд УРАЛДААНЧ Т.ЭНГҮҮН: УЛСЫН НААДАМД МОРЬ УНАХ НЬ ГОЁ…
-
2022 оны 12-р сарын 21 -нд АХ-ын 100, 10 жилийн ойд 11-30-д хурдалсан соёолон…
-
2022 оны 12-р сарын 21 -нд Хөвсгөлийн бүсэд эхний 10-т хурдалсан дааганууд
-
2022 оны 12-р сарын 19 -нд ТОД МАГНАЙ ПОДКАСТ №103: УЛСЫН АЛДАРТ УЯАЧ Д.ЭНХСҮ…
-
2022 оны 12-р сарын 19 -нд УРАЛДААНЧ А.УУГАНБААТАР: САЛХИ ТАТУУЛАН ДАВХИХ ГОЁ…
-
2022 оны 12-р сарын 19 -нд Хөвсгөл аймгийн шилдэг хүлгүүд
-
2022 оны 12-р сарын 15 -нд Зүүн бүсийн сонгомол дунд насанд эхний 10-т хурдал…
-
2022 оны 12-р сарын 15 -нд Хөвсгөл аймгийн шилдэг уяачид тодорчээ
-
2022 оны 12-р сарын 05 -нд Аймгийн Алдарт уяач М.Энхбат: Хүрэн морь зүүн бүсэ…
-
2022 оны 12-р сарын 04 -нд АХ-ын 100, 10 жилийн ойд 11-30-д хурдалсан их насн…
-
2022 оны 11-р сарын 30 -нд ХӨДӨӨ АЖ АХУЙГ ДЭМЖИХ САНГИЙН ХӨНГӨЛӨЛТТЭЙ ЗЭЭЛЭЭР…
-
2022 оны 11-р сарын 30 -нд ТОД МАГНАЙ ПОДКАСТ №102: АЙМГИЙН АЛДАРТ УЯАЧ У.ТАМ…
-
2022 оны 11-р сарын 28 -нд ХӨДӨӨ АЖ АХУЙГ ДЭМЖИХ САНГИЙН ХӨНГӨЛӨЛТТЭЙ ЗЭЭЛЭЭР…
-
2022 оны 11-р сарын 28 -нд Хөвсгөлийн бүсэд эхний 10-т хурдалсан шүдлэнгүүд
-
2022 оны 11-р сарын 28 -нд Сумын Алдарт уяач А.Ганбаатар: Одоогоос 26 жилийн …
-
2022 оны 11-р сарын 28 -нд ХАА-г дэмжих сан энэ жилийн ургац хураалтаар 25,5 …
-
2022 оны 11-р сарын 28 -нд Баянхонгорын бүсийн нэгдсэн цуваа
-
2022 оны 11-р сарын 26 -нд ХӨДӨӨ АЖ АХУЙГ ДЭМЖИХ САНГИЙН ХӨНГӨЛӨЛТЭЙ ЗЭЭЛЭЭР …
-
2022 оны 11-р сарын 26 -нд ТОД МАГНАЙ ПОДКАСТ №101: АЙМГИЙН АЛДАРТ УЯАЧ Ш.НЯМ…
-
2022 оны 11-р сарын 26 -нд О.Сумъяасүрэн: Улаан буудайн тариалалтаа нэмэгдүүл…
-
2022 оны 11-р сарын 24 -нд Өвөрхангайн бүсийн сонгомол дунд насны ангилалд эх…
-
2022 оны 11-р сарын 24 -нд Аймгийн Алдарт уяач С.Алтангэрэл: Ах нь гурван жил…
-
2022 оны 11-р сарын 24 -нд Дискен хадуур зээлээр худалдана
-
2022 оны 11-р сарын 24 -нд Зүүн бүсийн сонгомол дээд насанд эхний 10-т хурдал…
-
2022 оны 11-р сарын 22 -нд ХӨНГӨЛӨЛТТЭЙ ЗЭЭЛЭЭР ОЛГОЖ БУЙ ТЕХНИК, ТОНОГ ТӨХӨ…
-
2022 оны 11-р сарын 22 -нд Хурдан морины салбар комиссын гишүүн С.Очирбат: Хо…
-
2022 оны 11-р сарын 20 -нд ТОД МАГНАЙ ПОДКАСТ №100: УЛСЫН АЛДАРТ УЯАЧ Э.БАЯНЗ…
-
2022 оны 11-р сарын 20 -нд ХААДС-ГААС ХӨНГӨЛӨЛТТЭЙ ЗЭЭЛД ХАМРАГДСАН ИРГЭДИ…
-
2022 оны 11-р сарын 19 -нд Хөвсгөлийн бүсэд эхний 10-т хурдалсан хязаалангууд
-
2022 оны 11-р сарын 19 -нд Сумын Алдарт уяач Ц.Баттулга: Би чинь хоёр мундаг …
-
2022 оны 11-р сарын 19 -нд ХӨДӨӨ АЖ АХУЙГ ДЭМЖИХ САНГИЙН ХӨНГӨЛӨЛТТЭЙ ЗЭЭЛЭЭР…
-
2022 оны 11-р сарын 19 -нд Төвийн бүсийн сонгомол дунд насанд эхний 10-т хурд…
-
2022 оны 11-р сарын 19 -нд ХУГАЦАА ХЭТЭРСЭН ЗЭЭЛТЭЙ ИРГЭН, АЖ АХУЙН НЭГЖҮҮДЭД…
-
2022 оны 11-р сарын 17 -нд УРАЛДААНЧ Б.БАТХҮҮ: УЛСЫНХАА НААДАМД АНХ УДАА УРАЛ…
-
2022 оны 11-р сарын 15 -нд ТОД МАГНАЙ ПОДКАСТ №99: МУ-ЫН АЛДАРТ УЯАЧ Д.ХИШИГБ…
-
2022 оны 11-р сарын 14 -нд АХ-ын 100, 101 жилийн ойд 11-30-д хурдалсан азарга…
-
2022 оны 11-р сарын 09 -нд Уяач Л.Доржбат: Манай сумын 50 жилийн ой өргөн бол…
-
2022 оны 11-р сарын 09 -нд Өвөрхангайн бүсийн сонгомол дээд насны ангилалд эх…
-
2022 оны 11-р сарын 04 -нд "ТОД МАГНАЙ" ПОДКАСТ №98- ТОД МАНЛАЙ УЯАЧ С.ТӨМӨР-…
-
2022 оны 11-р сарын 04 -нд УРАЛДААНЧ Н.БИЛЭГТСАЙХАН: ЭНЭ НААДМААР ХОЁР ТҮРҮҮ,…
Сэтгэгдэл бичигдээгүй байна