МУ-ын өсөх идэр начин И.Ёндонсамбуу: “Ухарч зугтан, захын барилдаан хийх дургүй”


Монгол бөхийн торгон дэвжээг чимэн, үзэгч олноо дайчин шудрага барилдаанаараа баясган яваа Булган аймгийн Гурванбулаг сумын харъяат Ишдоржийн Гарьд, Начин ах дүү хөвгүүдийг Монгол түмэн андахгүй. Жудаг ёс, ааш авир сайтай хэмээн үнэлэгддэг тэд бөхчүүд дундаа л нэр хүндтэй.
-Та заалны барилдаануудыг алгасалгүй тогтмол сайн барилддаг бөхчүүдийн нэг. Зарим бөхчүүдийн хувьд заалны барилдаанд төдий л ач холбогдол өгдөггүй?
-Ер нь би том жижиг гэлгүй барилдаан болгонд гарах дуртай. Улсын цол авсан хүн чинь ард түмнээ баясгаж байя гэдэг үүднээс аль болох заалны барилдаан болгонд барилдахыг боддог.
Тэр ч тийм шүү. Бөх бүр ийм бодолтой байх хэрэгтэй болов уу? Долоо хоногт хэдэн удаа бэлтгэлтэй байдаг вэ?
-Өмнө нь гадны байгууллагад ажиллаж байхад ажил ихтэй учраас бэлтгэл бага хийж байсан. Гадныхан чинь манай монголчууд шиг цаг зав, чөлөө өгөхдөө ховор шүү дээ. Сүүлийн үед долоо хоногийн таван өдөр нь хүчний бэлтгэл, барилдааны бэлтгэл хослуулан хийж байгаа.
-Торгон зодогт бөхчүүдийн тоонд орох болсон тэр үеийн түүхийг эргэн сөхвөл ямар вэ?
-Би 1996 оноос үндэсний бөхөөр барилдаж эхлээд 1997 онд Баянхонгор аймагт барилдаж, аймгийн начин болж анхныхаа цолыг авч байсан юм. Дараа нь 2001 онд цэргийн заан, аймгийн арслан, улсын начин цолуудыг нэг жил зэрэг авсан. Тэр үед ингэж нэг дор гурван цол зэрэг авч болдог юм байх даа гэж их гайхаж, баярлаж байлаа. Дараа нь Их Монгол Улс байгуулагдсаны 800 жилийн ойгоор улсын начин цолоо баталсан даа.
Ах дүү хоёрыг бөх болоход удам судар нөлөөлөв үү. Аль эсвэл багын ноцолдох барилдах дуртай байв уу?
-Манай удамд бөх хүн байсан гэж төдий л сайн мэдэхгүй байна. Манай ээж их том биетэй хүн байдаг. Ээжийнхээ бие хааг дуурайсан юм болов уу даа. Нутгийхаа нэг хөгшнөөс манай аавын өвөг эцгийн ах дүүс нь бяртай хүмүүс байсан гэж сонсож байснаас яг бөх байсан гэж мэдэхгүй юм. Миний хувьд бөх болно гэж ер боддоггүй, техник сонирхдог байлаа. Харин манай ах дунд сургуульд байхдаа барилддаг, улсын аварга шалгаруулах тэмцээнд явчихдаг байсан. Тэгээд л ирээд надтай их ноцолддог, харин би ноцолдох дургүй зугтаана. Тэгээд ахыгаа цэрэгт явсан хойгуур нь залуучуудтай ноцолдож, нэг хэсэг барилдмаар санагддаг болчихсон. Гэсэн ч айлын бага хүү болохоор хөдөө аав, ээжтэйгээ мал дээр байх болов уу гэж боддог байсан. Гэтэл “Авзага трейд” компанийн захирал Мэндбаяр “Хүүг чинь барилдуулъя” гэж манай ээжээс гуйсаар хотод авчирч талийгаач МУГЖ Жамцын Даваажав , Сэрээтэр багш хоёрт авчирч өгсөн. Тэгж анх би бөх болох гараагаа эхэлсэн.
-Ахынхаа бэлтгэл хангагч байсан байх нь ээ?
-Бэлтгэл хангагч гэж дээ. Ахаасаа зугтаадаг , их нухаад ноолоход нь ядраад ирэхээрээ уйлчихдаг байсан. /инээв/ Бид хоёр ойролцоо настай л даа. Сүүлд цэргээс чөлөөгөөр ирчихээд улсын начин Цогтжаргал бид хоёрыг хооронд нь ноцолдуулдаг байлаа. Цогтжаргал бид хоёр багаасаа ноцолдож, дээлээ урж өссөн хоёр. Тэгээд хоёулаа цэргийн албанд цуг явж, одоо хоёулаа өсөх идэр начин цолтой явж байна. Энэ бол ахын маань хүч, гавьяа. Цогтжаргал бид хоёрыг ах маань л бөхөд дуртай болгосон.
Анх их хотод, бөхийн дэвжээнд хөл тавиад хаширч шантрах үе гарч байв уу?
-Тэр үед аав ээжээсээ өөр хүнд загнуулж байгаагүй хүн чинь, бэлтгэлээс хоцорлоо, хувцсаа удаан өмслөө гээд багшдаа нарийн сураар шавхуурдуулахаар эхэндээ хэцүү л байдаг байсан. Гэхдээ нэгэнт бөх болно гээд зориод ирчихсэн болохоор шантрах үе гараагүй. Бакал гуталтай Анагаахын дээдийн барилдаанд анх удаа гарч байлаа.
Хүн болгонд барилдааны өөрийн гэсэн арга барил байдаг. Доржсамбуу гарьдын хувьд илүү дайрч барилддаг. Харин таны хувьд?
-Би нэг их ухраад, зугтаад захын барилдаан хийгээд байхыг боддоггүй. Дайчин барилдаад унавал унаад, хаявал хаяя гэсэн бодолтой барилддаг. Захын барилдаанд анхаарал сарнисан үед мэх хийх, барьц авах тиймэрхүү барилдаан хийх сайн зүйл биш.
Ах дүү хоёул улсын цолонд хүрч эх эцэг, цаашлаад нутаг орныхоо нэрийг гаргаж явна гэдэг сайхан хэрэг шүү?
-Би начин цолыг улсын харцага Алтансүхийг давж авч байсан. Тэгээд зургаагийн даваанд ахдаа унаж , ах маань долоо давж заан болж байлаа. Ах дүү хоёр хоёулаа нэг жил цол авна гэдэг ховор. Ер нь ахтайгаа цуг барилдаад явж байхад сайхан л даа. Хоёулаа үзүүр түрүүнд барилдахад бүр сайхан.
Танихгүй хүнд бол та хоёр их адилхан харагддаг байх даа?
-Мэдэхгүй ээ. Бид хоёрын нүүр царай, хэлбэр хийц ондоо. Харин дуу хоолой адилхан байж мэднэ.
Тавьсан сахал чинь хүртэл их адилхан юм?
-/инээв/ Ер нь тос тоссон сахал гээд оочны сахлыг авдаггүй гэдэг юм билээ. Тэгээд л ах бид хоёр оочиндоо сахал тавьсан.
Ярилцсанд баярлалаа. Танд спортын өндөр амжилт хүсье.
Д.Энхтуяа
0 Сэтгэгдэл
ХХЗХ-ны журмын дагуу зүй зохисгүй зарим үг, хэллэгийг хязгаарласан тул ТА сэтгэгдэл бичихдээ хууль зүйн болон ёс суртахууны хэм хэмжээг хүндэтгэнэ үү. Хэм хэмжээг зөрчсөн сэтгэгдэлийг админ устгах эрхтэй.
-
2023 оны 10-р сарын 29 -нд Сумын Алдарт уяач Л.Батноров: Азарганы түрүүгээр а…
-
2023 оны 10-р сарын 28 -нд Өвгөн ноён М.Пүрэвжавын нэрэмжит уралдаануудын нэг…
-
2023 оны 10-р сарын 17 -нд Өнөө жил яах бол...
-
2023 оны 10-р сарын 09 -нд Сумын Алдарт уяач О.ДАШЗАВ: Сумынхаа наадмын айрги…
-
2023 оны 10-р сарын 08 -нд Хэнтий аймгийн 100 жилийн ой, зүүн бүсийн уралдаан…
-
2023 оны 10-р сарын 06 -нд Сумын Алдарт уяач Б.Пүрэвбат: Гурван азаргаар одто…
-
2023 оны 9-р сарын 19 -нд Хэнтий аймгийн 100 жилийн ой, зүүн бүсийн уралдаан…
-
2023 оны 9-р сарын 19 -нд Аймгийн Алдарт уяач Д.Дамдиндорж: Азаргыг их тамир…
-
2023 оны 9-р сарын 18 -нд АХ-ын 102 жилийн ойд байтай давхисан дааганууд
-
2023 оны 9-р сарын 18 -нд Аймгийн Алдарт уяач О.Үнэнбор: Өөрсдийнхөө нэр дээ…
-
2023 оны 9-р сарын 10 -нд Нутагтаа наадах хүслээр нэгэн сайн хүлэгтэй учирса…
-
2023 оны 9-р сарын 10 -нд Уяач Д.Цолмон: Уяач хүн зөв бодолтой байвал морь н…
-
2023 оны 9-р сарын 10 -нд АХ-ын 102 жилийн ойд байтай давхисан шүдлэнгүүд
-
2023 оны 9-р сарын 01 -нд Бага адууг ирлэгч Батмөнхийн Булгадай
-
2023 оны 9-р сарын 01 -нд Сумын Алдарт уяач Н.ДАШДОНДОГ: Уралдвал сайн төлүү…
-
2023 оны 8-р сарын 29 -нд АХ-ын 102 жилийн ойд байтай давхисан хязаалангууд
-
2023 оны 8-р сарын 28 -нд Ёсыг сахисан ууган шавь
-
2023 оны 8-р сарын 22 -нд АХ-ын 102 жилийн ойд байтай давхисан соёолонгууд
-
2023 оны 8-р сарын 21 -нд Аймгийн Алдарт уяач Л.Лхамжав: Малчин сумын ойгоор…
-
2023 оны 8-р сарын 18 -нд АХ-ын 102 жилийн ойд байтай давхисан их насны морь…
-
2023 оны 8-р сарын 18 -нд Уяач Р.Баатарцогт: Унаган хонгор халзан үрээ маан…
-
2023 оны 8-р сарын 18 -нд Адуу өөрөө эзнээ сонгодог
-
2023 оны 8-р сарын 16 -нд Сумын Алдарт уяач Д.Баярсайхан: 13-тай мориноос …
-
2023 оны 8-р сарын 16 -нд АХ-ын 102 жилийн ойд байтай давхисан азарганууд
-
2023 оны 8-р сарын 15 -нд Түрүүлэх морь надад бий...
-
2023 оны 8-р сарын 13 -нд Хангайн бүсийн нэгдсэн цуваа
-
2023 оны 8-р сарын 12 -нд "ТОД МАГНАЙН ЗОЧИН" НЭВТРҮҮЛЭГ №2: МУ-ЫН АЛДАРТ УЯ…
-
2023 оны 8-р сарын 12 -нд Төвийн бүсийн нэгдсэн цуваа
-
2023 оны 8-р сарын 10 -нд Зүүн бүсийн нэгдсэн цуваа
-
2023 оны 8-р сарын 10 -нд Баруун бүсийн нэгдсэн цуваа
-
2023 оны 8-р сарын 02 -нд "Монгол магнай" уралдаанд түрүүлж, айрагдсан хүлгү…
-
2023 оны 8-р сарын 02 -нд Хантайшир уулын аймгийн 100 жилд түрүүлж, айрагдса…
-
2023 оны 7-р сарын 30 -нд Зүүн бүсийн сонгомол ангилалд түрүүлж, айрагдсан х…
-
2023 оны 7-р сарын 29 -нд "ТОД МАГНАЙН ЗОЧИН"-МУ-ЫН АЛДАРТ УЯАЧ Д.БАТЧУЛУУН
-
2023 оны 7-р сарын 29 -нд Зүүн бүсэд Д.Бат-Эрдэнийн хул даага түрүүлжээ
-
2023 оны 7-р сарын 29 -нд Зүүн бүсэд Д.Жаргалсайханы халтар хязаалан түрүүлж…
-
2023 оны 7-р сарын 28 -нд Төвийн бүсийн сонгомол бага насны ангилалд Т.Баянд…
-
2023 оны 7-р сарын 28 -нд Хангайн бүсэд Г.Мөнхсайханы хээр даага түрүүллээ
-
2023 оны 7-р сарын 28 -нд Төвийн бүсэд Д.Очирсүрэнгийн халтар даага түрүүллэ…
-
2023 оны 7-р сарын 28 -нд Хангайн бүсэд Р.Цогтбаярын хээр хязаалан түрүүллээ
-
2023 оны 7-р сарын 28 -нд Баруун бүсэд Д.Дагвадоржийн өсгий цагаан зээрд даа…
-
2023 оны 7-р сарын 28 -нд Төвийн бүсэд П.Батсайханы зээрд морь түрүүллээ
-
2023 оны 7-р сарын 28 -нд Баруун бүсэд Ж.Дэмбэрэлсайханы буурал морь түрүүлл…
-
2023 оны 7-р сарын 28 -нд Хангайн бүсэд С.Гантулгын зээрд соёолон түрүүллээ
-
2023 оны 7-р сарын 28 -нд Зүүн бүсэд Б.Отгонсэлэнгийн хээр морь түрүүлж, ирэ…
-
2023 оны 7-р сарын 28 -нд Төвийн бүсийн сонгомол дээд насанд Д.Ганзоригийн х…
-
2023 оны 7-р сарын 28 -нд Хангайн бүсэд Янгугийн хул шүдлэн түрүүлжээ
-
2023 оны 7-р сарын 27 -нд Баруун бүсэд Ч.Батжаргалын Зээрэн зээрд соёолон тү…
-
2023 оны 7-р сарын 27 -нд Зүүн бүсэд Ж.Алтанхуягийн хээр шүдлэн түрүүлжээ
-
2023 оны 7-р сарын 27 -нд Хангайн бүсэд Манлай уяач Л.Дуламсүрэнгийн хээр тү…
Сэтгэгдэл бичигдээгүй байна