Нутагтаа наадах хүслээр нэгэн сайн хүлэгтэй учирсан нь
![](http://todmagnai.mn/images/users/cube/73f11013677ea13b2217f297dec29d25.jpg)
![](http://todmagnai.mn/images/news/main/29d49ebb7039f44157e7539e7dd76199.jpg)
Уясан морь нь гайгүй давхиад ирэхээр уяачид уугуул нутгийн дэвжээгээ санадаг байж мэдэх. Уулзсан цөөн бус уяач “нутагтаа очиж наадахыг хүсч байсан, нутагтаа сайхан наадсан” гэгчлэн ярьсан нь ингэж бодоход хүргэсэн юм. Тийнхүү ярьсан эрхмүүдийн нэг нь Баянхонгор аймгийн Бууцагаан сумын уугуул МУ-ын Манлай уяач Баасангийн Цэдэв юм.
Хоёр талаас бөхийн удамтай тэрээр насны багад барилдах эрмэлзэл дүүрэн байсан ч цаг үеийн байдлаас болоод тэрхүү мөрөөдлөө биелүүлж чадаагүй аж. Сургууль соёлоо дүүргэн, ажил амьдрал тэгширсэн хойно ч тэрхүү хүсэл цээжин гүнээс үе үе цухалзах тул “эрийн гурван наадмын аль нэг төрлөөр наадна” хэмээн өөртөө ам шахуу өгч, түүнээ биелүүлэхээр 1995 оноос эхлэн хурдан хурцын эрэлд гарчээ.
Дорнод, Сүхбаатар, Хэнтий гээд зүүн аймгуудаас сайн удмын хөлтэй, хөлгүй азарга, гүү нэлээд цуглуулж.
1999 онд унасан нутагт Баянхонгорт Ламын Гэгээн Лувсанданзанжанцаны мэлмий гийсний 360 жилийн ойн бүсийн уралдаан болно. Эр хүний дотор эмээл, хазаартай морь багтдаг ёсоор Б.Цэдэв энэхүү наадамд “дээд гурван насны морь түрүүлгэнэ” хэмээн мөрөөсч одоогийн Тод манлай уяач Д.Даваахүү, Манлай уяач Г.Батчулуун нарын олон уяачдыг “сайн морь олж өгөөрэй” хэмээн шалдаг байжээ. Зууны манлайг онгоц хөлөглүүлэн явуулж байсан ч удаатай. Гэвч санаанд хүрсэн адуугаа олохгүй л байв.
Энэ үед буюу 1998 он дөнгөж гарсаны дараахан Манлай уяач Г.Батчулуун ”Өвгөн ноёны наадамд хараахан айрагдаж чадаагүй алаг үрээ байна. Тэр сайн адуу шүү. Уг нь дүүрэн айрагдах байсан ч алдчихаад уралдах өдрийнх нь бага үдэд цүдийтэл идчихсэн нууран дотор зогсож байхад нь олоод мордуултал хөтөлсөөр байгаад долоолсон гэсэн. Тэр үнэхээр хурдан адуу даг шүү” хэмээн ярьжээ.
![](/images-library/9ebecfb0d4b95dfa5e2c2c047698f78c.jpg)
Сураг тавьж, лавлатал хүн авчихаагүй юм шиг байна гэнэ. Тэгээд ажил мэргэжил, хүсэл сонирхлоор ойртож нөхөрлөсөн Буяндэлгэрийгээ /МУ-ын Алдарт уяач У.Буяндэлгэр/ дагуулан Галшар сумыг зорьжээ. Нутагт очоод У.Буяндэлгэр сумын засаг дарга Дрилла найзыгаа дуудан ханьсаад алаг морины эзэн Мөнхтөр уяачийнд очиж. Даалуу тоглож суусан Мөнхтөр нутаг орны удирдлага, ММСУХ-ны тэргүүн хэмээн дальдарсангүй “дөрвөн саяд ав” гэсэн нь тухайн цаг үед чанга ханш л даа.
Тоолж авчирсан хэдээс даруй нэг нугарсан үнэ тул Б.Цэдэв хариу хэлж чадахгүй суутал Буяндэлгэр “явъя” хэмээн дохиод гарч.
Угтаа яриа дуусаагүй байхад явах шийдвэр гаргасан хүн бол Буяндэлгэр бус Дрилла байж. Тэндээс гарч шулуун давхисаар Мөнхтөрийн аавынд бууж хэрэг зоригоо хэлтэл “би нэг адууны толгой мэдье” хэмээгээд Б.Цэдэвт байсан хоёр сая төгрөгийг тоолон авчээ.
Хонгор нутгийн хүүд төрийн наадмын анхны хишгийг авчирсан алаг морь ийнхүү ирсэн түүхтэй.
1998 оны хавар наймаа хийгээд 1999 оны зун дан уяагаар алаг морио нутгийн ойд мордуулна хэмээн тооцсон ч хэрэг бишдэж. Их санасан газар есөн шөнө хоосон хононо гэгчээр хүмүүс морьдоо хүлээн догдолж суухуйд Б.Цэдэв эрэлд хатан дэнсэлж суусан гэдэг.
Тэр наадмаар Б.Цэдэвийн хээр азарга хойхнуур давхиж, алаг морио алдаад, хүрэн соёолон нь ханиаднаас болоод уралдаж чадаагүй юм. Гэсэн ч “уул үзэлгүй хормой шууж, ус үзэлгүй гутал тайлахын хэрэггүйг” ухааруулсан сургамжит наадам болсон гэнэ лээ.
Энэ наадмаас хойш жилийн дараа буюу АХ-ын 79 жилийн ойгоор Б.Цэдэвийн алаг морь Мандалын алдарт халзанд /МУ-ын Манлай уяач Д.Ганбаатарын Дархан түмэн эх зээрд халзан/ дайруулан аман хүзүүдэж, давхар уяагаар Архангай аймагт болсон Дэмид жанжны мэндэлсэний 100 жилийн ой, хангайн бүсийн уралдаанд айргийн гуравт хурдлахдаа мөн л Мандалын халзантай уралдан айрагдсан билээ.
Хэдхэн хоногийн зайтай болсон энэ хоёр том наадам алаг морины хувьд найм, ес дэх уралдаан нь байсан бөгөөд харамсалтайгаар намар нь эндсэн байдаг.
Б.Цэдэв уяач хожмоо алаг мориныхоо талаар “алаг морь минь аргагүй хурдан хүлэг байсан. Сайн адууг хайрлан гамнаж уралдах хэрэгтэй юм билээ. Нутагтаа наадах хүслээр нэгэн сайн хүлэгтэй учирсан даа” хэмээн дурсамж хуваалцсан билээ.
А.Тэлмэн
1 Сэтгэгдэл
ХХЗХ-ны журмын дагуу зүй зохисгүй зарим үг, хэллэгийг хязгаарласан тул ТА сэтгэгдэл бичихдээ хууль зүйн болон ёс суртахууны хэм хэмжээг хүндэтгэнэ үү. Хэм хэмжээг зөрчсөн сэтгэгдэлийг админ устгах эрхтэй.
-
13 цагийн өмнө Говийн бүсэд Ч.Батжаргалын халтар даага түрүүллээ
-
14 цагийн өмнө Төвийн бүсийн сонгомол бага ангилалд Х.Цогтсайханы…
-
15 цагийн өмнө Хангайн бүсэд Ч.Уламбаярын хээр соёолон түрүүллээ
-
16 цагийн өмнө Говийн бүсийн сонгомол дунд насны ангилалд Б.Норов…
-
18 цагийн өмнө Төвийн бүсийн сонгомол дунд насанд Б.Бат-Өлзийн ха…
-
19 цагийн өмнө "Говьшанх-7" говийн бүсийн уралдаанд Ц.Амарсанааги…
-
22 цагийн өмнө Ламын Гэгээний 385 жилийн ойд Ч.Болд-Эрдэнийн халт…
-
22 цагийн өмнө Төвийн бүсийн уралдааны сонгомол дээд насанд С.Бая…
-
22 цагийн өмнө "Говьшанхын хурд-7" уралдаанд Б.Пүрэвжаргалын хүрэ…
-
7-р сарын 13 -нд АХ-ын 103 жилийн ойн сонгомол бага ангилалд Х.Гарь…
-
7-р сарын 13 -нд АХ-ын 103 жилийн ойн сонгомол бага ангилалд 106 да…
-
7-р сарын 13 -нд АХ-ын 103 жилийн ойн сонгомол дунд ангилалд эхний …
-
7-р сарын 13 -нд АХ-ын 103 жилийн ойн сонгомол дунд насны уралдаанд…
-
7-р сарын 13 -нд АХ-ын 103 жилийн ойн сонгомол дунд насанд 65 хурда…
-
7-р сарын 13 -нд АХ-ын 103 жилийн ойн сонгомол дээд насанд эхний 10…
-
7-р сарын 13 -нд АХ-ын 103 жилийн ойн сонгомол дээд насанд С.Баярса…
-
7-р сарын 13 -нд Сонгомол дээд насанд 79 хурдан хүлэг бүртгүүлжээ
-
7-р сарын 13 -нд Цоллооч хүүд Д.Чулуунбат Тод манлай даага амлав
-
7-р сарын 12 -нд АХ-ын 103 жилийн ойд эхний 10-т хурдалсан хурдан д…
-
7-р сарын 12 -нд АХ-ын 103 жилийн ойд Х.Улам-Өрнөхийн хээр даага тү…
-
7-р сарын 12 -нд 258 даага бүртгүүлжээ
-
7-р сарын 12 -нд АХ-ын 103 жилийн ойд эхний 10-т хурдалсан хурдан с…
-
7-р сарын 12 -нд Уралдаанч Б.Энх-Очир: Захаар нь дайрч ороод Нандин…
-
7-р сарын 12 -нд АХ-ын 103 жилийн ойд Хишиг-Очирын Бөхбатын хүрэн с…
-
7-р сарын 12 -нд 217 соёолон бүртгүүлж, 152 нь гараа руу хөдөлжээ
-
7-р сарын 11 -нд АХ-ын 103 жилийн ойд эхний 10-т хурдалсан их насны…
-
7-р сарын 11 -нд АХ-ын 103 жилийн ойд Б.Ерөөлтийн халтар морь түрүү…
-
7-р сарын 11 -нд 228 их насны морь бүртгүүлжээ
-
7-р сарын 11 -нд АХ-ын 103 жилийн ойд эхний 10-т хурдалсан хурдан а…
-
7-р сарын 11 -нд АХ-ын 103 жилийн ойд С.Гал-Эрдэнийн Нандин хонгор …
-
7-р сарын 11 -нд 192 азарга бүртгүүлжээ
-
7-р сарын 10 -нд АХ-ын 103 жилийн ойд эхний 10-т хурдалсан хурдан ш…
-
7-р сарын 10 -нд Ц.Дагвасүрэнгийн хул шүдлэн түрүүллээ
-
7-р сарын 10 -нд 254 шүдлэн бүртгүүлжээ
-
7-р сарын 10 -нд АХ-ын 103 жилийн ойд эхний 10-т хурдалсан хязаалан…
-
7-р сарын 10 -нд Батсуурийн Чинзоригийн хээр хязаалан түрүүллээ
-
7-р сарын 10 -нд 156 хурдан хязаалан гарааны зурхайгаас эргэлээ
-
7-р сарын 10 -нд Хязаалан 256 бүртгүүлжээ
-
2024 оны 4-р сарын 15 -нд Уяач Ц.Батсайхан: Гэсэрваань гуай тарган ирэн дээр…
-
2024 оны 3-р сарын 27 -нд Богд хан уулын аймаг байгуулагдсаны 100 жилийн ой,…
-
2024 оны 3-р сарын 27 -нд МУ-ын Тод манлай уяач Б.Далай: Уяачийн амжилтанд г…
-
2024 оны 3-р сарын 19 -нд Архангай аймгийн 100 жилийн ой, хангайн бүсийн ура…
-
2024 оны 3-р сарын 19 -нд 2023 оны ММСУХ-ны чансаа өндөр уяачид
-
2024 оны 3-р сарын 05 -нд 2023 ОНЫ 21 АЙМГИЙН ШИЛДЭГ УЯАЧ, УРАЛДААНЧ ХҮҮХДҮҮ…
-
2024 оны 3-р сарын 05 -нд Аймгийн Алдарт уяач Ш.Мөнхбаатар:Ах дүү дөрвүүл аа…
-
2024 оны 3-р сарын 05 -нд 2023 ОНЫ ММСУХ-НЫ 21 АЙМГИЙН ШИЛДЭГ САЛБАР ХОЛБОО,…
-
2024 оны 3-р сарын 05 -нд Архангай аймгийн 100 жилийн ой, хангайн бүсийн ура…
-
2024 оны 2-р сарын 27 -нд Манлай уяач Ч.Сугар: Алаг морийг харсан хүн болгон…
-
2024 оны 2-р сарын 27 -нд 2022 оны чансаа өндөр сонгомол дээд насны хүлгүүд
-
2024 оны 2-р сарын 26 -нд Н.Билэгтсайхан 66 оноогоор 2022 оны чансаа өндөр у…
-
15 цагийн өмнө Хангайн бүсэд Ч.Уламбаярын хээр соёолон түрүүллээ
-
22 цагийн өмнө Ламын Гэгээний 385 жилийн ойд Ч.Болд-Эрдэнийн халт…
-
19 цагийн өмнө "Говьшанх-7" говийн бүсийн уралдаанд Ц.Амарсанааги…
-
22 цагийн өмнө "Говьшанхын хурд-7" уралдаанд Б.Пүрэвжаргалын хүрэ…
-
14 цагийн өмнө Төвийн бүсийн сонгомол бага ангилалд Х.Цогтсайханы…
-
16 цагийн өмнө Говийн бүсийн сонгомол дунд насны ангилалд Б.Норов…
-
22 цагийн өмнө Төвийн бүсийн уралдааны сонгомол дээд насанд С.Бая…
-
18 цагийн өмнө Төвийн бүсийн сонгомол дунд насанд Б.Бат-Өлзийн ха…
-
13 цагийн өмнө Говийн бүсэд Ч.Батжаргалын халтар даага түрүүллээ
129.205.113.154
Сайн байцгаана уу, би Энэтхэгт 1 бөөрөө хэрхэн зарсан тухай гэрчлэлээ дэлхий нийтэд хуваалцахыг хүсч байна. Би Монголын Оюутолгой хүн. Би DR-тэй холбогдлоо. Интернетээр дамжуулан ADITY, би хандивлагч болсон. Би 1 бөөрөө эмнэлэгт донороор өгсөн. Өөртөө болон гэр бүлдээ сайхан амьдрал хэрэгтэй байсан учраас би 1 бөөрөө мөнгөөр өгсөн. Бөөрөө өгсний дараа би маш эрүүл хэвээр байна. Одоо би санхүүгийн амжилтандаа баяртай байна. Эмч нар бөөрөнд 780 мянган ам.доллар өгсөн. Одоо би 780 мянган доллараар орон сууц, машин худалдаж аваад Монголд өөрийн компаниа байгуулсан. Хэрэв танд санхүүгийн асуудал/сорилттой тулгарсан эсвэл баян болохыг хүсч байвал DR.PRADHAN.UROLOGIST .LT.COL@GMAIL.COM хаягаар холбогдоно уу.
Reply