Сумын Алдарт уяач Б.Булганбаяр: Хүрэн морь маань сумынхаа наадамд гурван жил дарааллан айрагдсан


Олон ястны өлгий Ховдын цэнхэр хязгаараас бэлтгэсэн цуврал ярилцлагаас хурдан морь сонирхогч эрхэм уншигч та бүхэндээ хүргэе ээ. Энэ удаагийн зочин бол Алтай сумын “Тахь” морин спорт уяачдын холбооны тэргүүн, сумын заан, сумын Алдарт уяач Б.Булганбаяр юм.
-Алтай сумын “Тахь” МСУХ-ны тэргүүний сонгууль албатай юм байна. Холбооны тань талаар эхлээд ярилцъя.
-Манай сумын МСУХ 2006, 2007 оны үед нутгийн ахмад уяачдын санаачлагаар байгуулагдсан. Монгол улсын хэмжээнд харьцангуй хожуу байгуулагдсан холбоонд тооцогдох байх. Миний хувьд энэ холбооны гурав дахь тэргүүн. 2018 оны гуравдугаар сард Мягмаржав гэдэг залуугаас ажил хүлээн авч байлаа.Ажлаа авснаас хойш гэрэл зурагчинтай болж, уралдаан наадмын зургийг угааж, дурсгалын үгтэй хадгалуулдаг болох санаачлага гаргасан. Мөн тогтмол уралдаантай болох талаар ярьж байгаа. Манай сумын хувьд аймгаас их алслагдмал, уяачид маань тэр бүр очиж наадаад байх боломжгүй. Түүнийгээ дагаад аймгийн чанартай наадмын амжилт цөөн, алдар цолонд хүрэхэд бэрхшээлтэй байдаг юм. Холбооны тэргүүний ажлыг авснаас хойш аль болох гарч уралдах уриалга гарган уяачдаа идэвхжүүлж байна.
-Аймгууд бүсчилсэн уралдаан хийдэг.Танай суманд зохион байгуулагдаж байсан уу?
-Манай суманд бус зэргэлдээ Булганд болоход эндээс хоёр морь айрагдаж байсан. Холбооны ойрын зорилго бол сумандаа аймгийн бүсийн чанартай уралдааныг зохион байгуулах явдал юм.Ний нуугүй хэлэхэд манай сум улсын наадмаас өөр тогтсон уралдаангүй. Хаа нэг Алдартын мялаалга наадам юмуу галын нэрэмжит уралдаан болдог.

-Алтай сум уяачид олонтой юу?
-Алтангадас баг гэхэд 50 гаруй уяачтай. Ер нь сумын хэмжээнд морь уядаг хүмүүс олон бий. Одоогийн байдлаар 33 аймгийн Алдарт, 26 сумын Алдарт уяачтай. /2020 оны байдлаар/ Сумын баяр наадамд оролцож байгаа байдлыг харахад нэг жилийн наадмын 35 медалийн 20 хэдийг нь Алтангадас баг дангаараа, үлдсэнийг нь Барлаг, Бутанч, Тахилт багууд хувааж авсан байна лээ.
-Энэ нутгийн нэрийг дуурсгасан эрэмгий хурдан хүлгүүдийн талаар хуучлаач.
-Сумандаа завсаргүй тав билүү зургаа түрүүлээд, ойр зэргэлдээ сумдад мөн түрүүлж байсан хурдан хул морь байсан гэнэ лээ. Энэ талаар настай уяачид сайн мэддэг юм. Түүнийг залгаж Төмөр-Очирын хээр морь их хурдалсан. 20 билүү 21-тэйдээ сумынхаа наадамд түрүүлж байсан гэдэг юм.Сүүлийн үед Алтангадас багийн харьяат аймгийн Алдарт уяач Ганцогт, аймгийн Алдарт уяач Цагаач нарын морьд илүү хурдан байгаа.
-Таны морьд хэрхэн давхидаг вэ? Уяачийнхаа хувьд ямар амжилт үзүүлээд байна вэ?
-Би 2014 оноос хойш морь уяж байгаа. Тэр жил манай сумын 90 жилийн ой тохиож, өөрийн унаган шүдлэн болон Сүхбаатар аймгийн Асгат сумаас авсан хүрэн морио уралдуулсан. Хүрэн морь 19-д ирж, айрагдсан мэт санагдан их баярлаж байлаа. Тэгээд 2015 оны өвөл сайхан тэжээгээд, 2016 оны хавар гурван сум нийлсэн бүсийн уралдаанд аман хүзүүнд давхиулж, анхны айргаа хүртсэн. Түүний дараа Булган суманд болсон тахилга наадамд аман хүзүүдээд, сумынхаа Хөх өндөр хайрханы тахилгад түрүүлсэн. Хавар олон уралдсан болоод тэрүү зун нь айраг авч чадаагүй. Харин намар сумандаа болсон багийн өдөрлөгт түрүүлээд, Үенчид болсон баярт айргийн дөрөвт давхисан. Хүрэн морь маань ийнхүү амжилт үзүүлж урмаар тэтгэсэн тул Баянхонгор аймгийн Баацагаан сумын Батжаргал гэдэг залуугаас Сүхбаатарын Асгат гаралтай халтар хязаалан авсан нь Ангиртад болсон хоёр Алдартын мялаалга наадамд түрүүлсэн. Мөн хүрэн морь минь айрагдсан.Зун наадмаар халтар нь түрүүлээд, хүрэн морь нь айрагдаж, дараа нь нэг бэсрэг уралдаанд халтар нь дахин түрүүлж, би сумын Алдарт уяач цолны болзол хангасан даа.

-Зүүн талын адуу хурдаар аргагүй илүүрхэж байна уу?
-Тэгэлгүй яахав. Халтар маань соёолондоо хөл нь жаахан суларсан тул азарга тавьсан. Яг тэр үеэр арван жилийн найз маань Дундговь угшилтай хүрэн үрээ бэлэглэсэн нь мөн түрүүлсэн. Тэгэхээр нь Дорнод угшилтай нэг шүдлэн авсан нь мөн түрүүллээ. Аргагүй хурдан хүлгүүд төрдөг нутаг юмаа. Хүрэн морь маань сумынхаа наадамд гурван жил дарааллан айрагдсан.

-Тэр сайхан уудам талд тэнцсэн унага хурдан байлгүй яахав. Таны хувьд эрийн гурван наадмын хоёроор нь хичээллэдэг юмаа даа.
-Тиймээ, манайхан бүгд барилддаг. Аав маань сумын начин, гурван ах болон би сумын заан цолтой.Эгчийн хүү аймгийн Арслан цолтой.
-Үндэсний өв соёлоо дээдлэн түгээгч эрхэм таны ажил үйлсэд амжилт хүсье. Ярилцсанд баярлалаа.

Б.Хастөр
0 Сэтгэгдэл
ХХЗХ-ны журмын дагуу зүй зохисгүй зарим үг, хэллэгийг хязгаарласан тул ТА сэтгэгдэл бичихдээ хууль зүйн болон ёс суртахууны хэм хэмжээг хүндэтгэнэ үү. Хэм хэмжээг зөрчсөн сэтгэгдэлийг админ устгах эрхтэй.
-
2023 оны 10-р сарын 29 -нд Сумын Алдарт уяач Л.Батноров: Азарганы түрүүгээр а…
-
2023 оны 10-р сарын 28 -нд Өвгөн ноён М.Пүрэвжавын нэрэмжит уралдаануудын нэг…
-
2023 оны 10-р сарын 17 -нд Өнөө жил яах бол...
-
2023 оны 10-р сарын 09 -нд Сумын Алдарт уяач О.ДАШЗАВ: Сумынхаа наадмын айрги…
-
2023 оны 10-р сарын 08 -нд Хэнтий аймгийн 100 жилийн ой, зүүн бүсийн уралдаан…
-
2023 оны 10-р сарын 06 -нд Сумын Алдарт уяач Б.Пүрэвбат: Гурван азаргаар одто…
-
2023 оны 9-р сарын 19 -нд Хэнтий аймгийн 100 жилийн ой, зүүн бүсийн уралдаан…
-
2023 оны 9-р сарын 19 -нд Аймгийн Алдарт уяач Д.Дамдиндорж: Азаргыг их тамир…
-
2023 оны 9-р сарын 18 -нд АХ-ын 102 жилийн ойд байтай давхисан дааганууд
-
2023 оны 9-р сарын 18 -нд Аймгийн Алдарт уяач О.Үнэнбор: Өөрсдийнхөө нэр дээ…
-
2023 оны 9-р сарын 10 -нд Нутагтаа наадах хүслээр нэгэн сайн хүлэгтэй учирса…
-
2023 оны 9-р сарын 10 -нд Уяач Д.Цолмон: Уяач хүн зөв бодолтой байвал морь н…
-
2023 оны 9-р сарын 10 -нд АХ-ын 102 жилийн ойд байтай давхисан шүдлэнгүүд
-
2023 оны 9-р сарын 01 -нд Бага адууг ирлэгч Батмөнхийн Булгадай
-
2023 оны 9-р сарын 01 -нд Сумын Алдарт уяач Н.ДАШДОНДОГ: Уралдвал сайн төлүү…
-
2023 оны 8-р сарын 29 -нд АХ-ын 102 жилийн ойд байтай давхисан хязаалангууд
-
2023 оны 8-р сарын 28 -нд Ёсыг сахисан ууган шавь
-
2023 оны 8-р сарын 22 -нд АХ-ын 102 жилийн ойд байтай давхисан соёолонгууд
-
2023 оны 8-р сарын 21 -нд Аймгийн Алдарт уяач Л.Лхамжав: Малчин сумын ойгоор…
-
2023 оны 8-р сарын 18 -нд АХ-ын 102 жилийн ойд байтай давхисан их насны морь…
-
2023 оны 8-р сарын 18 -нд Уяач Р.Баатарцогт: Унаган хонгор халзан үрээ маан…
-
2023 оны 8-р сарын 18 -нд Адуу өөрөө эзнээ сонгодог
-
2023 оны 8-р сарын 16 -нд Сумын Алдарт уяач Д.Баярсайхан: 13-тай мориноос …
-
2023 оны 8-р сарын 16 -нд АХ-ын 102 жилийн ойд байтай давхисан азарганууд
-
2023 оны 8-р сарын 15 -нд Түрүүлэх морь надад бий...
-
2023 оны 8-р сарын 13 -нд Хангайн бүсийн нэгдсэн цуваа
-
2023 оны 8-р сарын 12 -нд "ТОД МАГНАЙН ЗОЧИН" НЭВТРҮҮЛЭГ №2: МУ-ЫН АЛДАРТ УЯ…
-
2023 оны 8-р сарын 12 -нд Төвийн бүсийн нэгдсэн цуваа
-
2023 оны 8-р сарын 10 -нд Зүүн бүсийн нэгдсэн цуваа
-
2023 оны 8-р сарын 10 -нд Баруун бүсийн нэгдсэн цуваа
-
2023 оны 8-р сарын 02 -нд "Монгол магнай" уралдаанд түрүүлж, айрагдсан хүлгү…
-
2023 оны 8-р сарын 02 -нд Хантайшир уулын аймгийн 100 жилд түрүүлж, айрагдса…
-
2023 оны 7-р сарын 30 -нд Зүүн бүсийн сонгомол ангилалд түрүүлж, айрагдсан х…
-
2023 оны 7-р сарын 29 -нд "ТОД МАГНАЙН ЗОЧИН"-МУ-ЫН АЛДАРТ УЯАЧ Д.БАТЧУЛУУН
-
2023 оны 7-р сарын 29 -нд Зүүн бүсэд Д.Бат-Эрдэнийн хул даага түрүүлжээ
-
2023 оны 7-р сарын 29 -нд Зүүн бүсэд Д.Жаргалсайханы халтар хязаалан түрүүлж…
-
2023 оны 7-р сарын 28 -нд Төвийн бүсийн сонгомол бага насны ангилалд Т.Баянд…
-
2023 оны 7-р сарын 28 -нд Хангайн бүсэд Г.Мөнхсайханы хээр даага түрүүллээ
-
2023 оны 7-р сарын 28 -нд Төвийн бүсэд Д.Очирсүрэнгийн халтар даага түрүүллэ…
-
2023 оны 7-р сарын 28 -нд Хангайн бүсэд Р.Цогтбаярын хээр хязаалан түрүүллээ
-
2023 оны 7-р сарын 28 -нд Баруун бүсэд Д.Дагвадоржийн өсгий цагаан зээрд даа…
-
2023 оны 7-р сарын 28 -нд Төвийн бүсэд П.Батсайханы зээрд морь түрүүллээ
-
2023 оны 7-р сарын 28 -нд Баруун бүсэд Ж.Дэмбэрэлсайханы буурал морь түрүүлл…
-
2023 оны 7-р сарын 28 -нд Хангайн бүсэд С.Гантулгын зээрд соёолон түрүүллээ
-
2023 оны 7-р сарын 28 -нд Зүүн бүсэд Б.Отгонсэлэнгийн хээр морь түрүүлж, ирэ…
-
2023 оны 7-р сарын 28 -нд Төвийн бүсийн сонгомол дээд насанд Д.Ганзоригийн х…
-
2023 оны 7-р сарын 28 -нд Хангайн бүсэд Янгугийн хул шүдлэн түрүүлжээ
-
2023 оны 7-р сарын 27 -нд Баруун бүсэд Ч.Батжаргалын Зээрэн зээрд соёолон тү…
-
2023 оны 7-р сарын 27 -нд Зүүн бүсэд Ж.Алтанхуягийн хээр шүдлэн түрүүлжээ
-
2023 оны 7-р сарын 27 -нд Хангайн бүсэд Манлай уяач Л.Дуламсүрэнгийн хээр тү…
Сэтгэгдэл бичигдээгүй байна