Сумын Алдарт уяач Т.Дашраднаа: их нас, азарга, соёолонгоор анхны гурван түрүүгээ авч явлаа


Хөвсгөл аймгийн Жаргалант сумын Харгана дөрөвдүгээр багийн харьяат, сумын Алдарт уяач Түдэвийн Дашраднаа нь 1950 оны хавар Элстэй хэмээх газар айлын 11 дэх хүүхэд болон мэндэлсэн.
Гавьяа шагнал:
-Алтангадас одон
-АХ-ын 70, 80 жилийн ойн медаль
-Онц тээвэрчин
-ММСУХ-ны “Уяачийн алдар” одон
-Алдарт аав, ээжээс хэдүүлээ вэ? Хэд нь морь уяж байна даа?
-Миний аав Бумбарагчаагийн Түдэв өнөр өтгөн айлд төрж өссөн хүн. Харин ээж Түвдэндорж тайжийн ганц охин Цогзолмаа гэж байлаа. Бид эцэг эхээс 15-уулаа. Найман эмэгтэй, долоон эрэгтэй байна. Би бол айлын 10 дахь хүүхэд байгаа юм. Гэхдээ хорвоогийн жамаар дөрөв маань бурхны оронд явчихлаа.
-15 хүүхдийн ач, гуч, зээ гэхээр их өнөр болсон байх даа?
-Тийм шүү, манайх гэхэд таван хүүхэдтэй. Хамгийн том ах, эгч хоёр маань найм, найман хүүхэдтэй гээд л бодохоор овоо юм болно. Одоо сум орон нутагтаа гурав нь амьдардаг. Тэгээд Улаанбаатар хот, Архангай, Эрдэнэтээр байна.
-Долоон эрэгтэйгээс хэд нь морь уях уу?
-Цөмөөрөө уяна даа. Эндээс том ах маань Монголын Манлай хүлэгч Жанжаа, түүний хүү аймгийн Алдарт уяач Гомбосүрэн гэж бий. Мөн Эрдэнэ ах аймгийн Алдарт уяач, хүү нь мөн л аймгийн Алдарт Мөнхбат, манай хүүхэд сумын Алдарт уяач Энхбаяр гэхчилэн бүгд хурдан морьтой холбогдсон хүмүүс бий.
-Аав, өвөө нь морь уяж байсан юм уу?
-Аав уяж байсан ч тэр үед цол хэргэм гэж өгч байсангүй шүү дээ. Өвөө бас уяна аа. Гурван морь нь гурвуулаа дараагаар ирж байсан сайхан түүх бий. Өвөө цавьдар, хоёр цоохор морьтой бол аав саарал голдуу адуутай явсан. Хоёулаа л сум орон нутагтаа шөвгөрч, түрүүлүүлнэ. Нэг бор морь байсан нь дааганаасаа соёолон болтлоо түрүүлсэн. Гэхдээ аав хүн амьтан морь авъя гээд ирэхээр зарчихдаг хүн байсан. Би багадаа өөрийнхөө бор, саарал, буурал морьдыг унаж, ихэнхдээ шөвгөрүүлнэ. Намайг хүүхэд байхад чинь Сангийн хоёр хээр, манай бор, хул, саарал морьд сайн давхидаг байлаа. Сангийн хоёр хээр бол дандаа шөвгөрнө гээч.
-Харин таны морь уях болсон нь хэзээнээс юм бэ?
-Би чинь 1970-аад оноос хойш морь уяж байна. Анх өөрийн унаган сартай үрээг уяж байсан. Тэрнээс хойш 1970-аад оны үед байх аа. Халтар азарга авч уяад хоёр ч удаа шөвгөрүүлсэн. Нэг хээр морь нэг аман хүзүүдэн, хоёр ч шөвгөрсөн. Сүүлд 2008 онд суманд их нас, азарга, соёолонгоор анхны гурван түрүүг авч байлаа. Одоо бол зөндөө болж дээ. Дээхнэ үедээ бол энэ бас л ховор тохиол шүү. Тэрнээс хойно Архангайн Өлзийт суманд отроор очоод, Булганы Могодод хээр морь гурваар давхиулсан. Дараа нь Булганы Сайханд очин хээр морио аман хүзүүдүүлсэн. Ер нь өнгөрсөн хугацаанд би хоёр хээр мориороо одтой сайхан наадаж ирсэн.

-Хаанахын адуу билээ?
-Манай аймгийн Төмөрбулаг сумын Очирын Энхболдын хээр морийг би зургаатайд нь авч байлаа. Азарга ирээд сүүлд нь хөнгөлөөд морь болгосон юм. Надад ирэхээсээ өмнө соёолондоо Төмөрбулагт аман хүзүүдэж байсан. Сая гаран төгрөгөөр л авсан юм даг. Бас нэг хээр морио ч сая гаргаж аваад олон түрүүлгэсэн.
-Нөгөө хээр нь...?
-Сундуйсүрэн гэж хүнээс авсан юм. Өмнө нь бас л шөвгөрч байсан адуу. Надад нас нийлсэн долоотой морь ирсэн. Энд ирсэн жилээ түрүүлээд, Булганы Могодод гурваар давхиад, Булганы Сайханд хоёроор давхиад, Батцэнгэлд гурваар давхиулсан тухайгаа түрүүн ярьсан даа. Тэр чинь энэ хээр байхгүй юу.
-Өөр ямар адуугаар наадаж байна?
-Соёолонд түрүүлсэн хүрэн үрээ бол миний унаган адуу байгаа юм. Даанч алдчихсан. Сүүлд хүүхэд зүүнтээгээс нэг даага авчраад уяж л байна. Нэг морь авчирсан нь уралдаад айхтар амжилт гаргахгүй юм.
-Та ямар ажил хийж байсан юм бэ?
-18 жил жолоо барилаа. Энэ хугацаанд трактор барьж, сум, аймгийн аварга ч болж явлаа.
-Бидний яриа энд хүрээд өндөрлөж байна. Урилгыг маань хүлээн авч ярилцсанд баярлалаа.
"Дэлтэй цэнхэр" номоос...
0 Сэтгэгдэл
ХХЗХ-ны журмын дагуу зүй зохисгүй зарим үг, хэллэгийг хязгаарласан тул ТА сэтгэгдэл бичихдээ хууль зүйн болон ёс суртахууны хэм хэмжээг хүндэтгэнэ үү. Хэм хэмжээг зөрчсөн сэтгэгдэлийг админ устгах эрхтэй.
-
2023 оны 10-р сарын 29 -нд Сумын Алдарт уяач Л.Батноров: Азарганы түрүүгээр а…
-
2023 оны 10-р сарын 28 -нд Өвгөн ноён М.Пүрэвжавын нэрэмжит уралдаануудын нэг…
-
2023 оны 10-р сарын 17 -нд Өнөө жил яах бол...
-
2023 оны 10-р сарын 09 -нд Сумын Алдарт уяач О.ДАШЗАВ: Сумынхаа наадмын айрги…
-
2023 оны 10-р сарын 08 -нд Хэнтий аймгийн 100 жилийн ой, зүүн бүсийн уралдаан…
-
2023 оны 10-р сарын 06 -нд Сумын Алдарт уяач Б.Пүрэвбат: Гурван азаргаар одто…
-
2023 оны 9-р сарын 19 -нд Хэнтий аймгийн 100 жилийн ой, зүүн бүсийн уралдаан…
-
2023 оны 9-р сарын 19 -нд Аймгийн Алдарт уяач Д.Дамдиндорж: Азаргыг их тамир…
-
2023 оны 9-р сарын 18 -нд АХ-ын 102 жилийн ойд байтай давхисан дааганууд
-
2023 оны 9-р сарын 18 -нд Аймгийн Алдарт уяач О.Үнэнбор: Өөрсдийнхөө нэр дээ…
-
2023 оны 9-р сарын 10 -нд Нутагтаа наадах хүслээр нэгэн сайн хүлэгтэй учирса…
-
2023 оны 9-р сарын 10 -нд Уяач Д.Цолмон: Уяач хүн зөв бодолтой байвал морь н…
-
2023 оны 9-р сарын 10 -нд АХ-ын 102 жилийн ойд байтай давхисан шүдлэнгүүд
-
2023 оны 9-р сарын 01 -нд Бага адууг ирлэгч Батмөнхийн Булгадай
-
2023 оны 9-р сарын 01 -нд Сумын Алдарт уяач Н.ДАШДОНДОГ: Уралдвал сайн төлүү…
-
2023 оны 8-р сарын 29 -нд АХ-ын 102 жилийн ойд байтай давхисан хязаалангууд
-
2023 оны 8-р сарын 28 -нд Ёсыг сахисан ууган шавь
-
2023 оны 8-р сарын 22 -нд АХ-ын 102 жилийн ойд байтай давхисан соёолонгууд
-
2023 оны 8-р сарын 21 -нд Аймгийн Алдарт уяач Л.Лхамжав: Малчин сумын ойгоор…
-
2023 оны 8-р сарын 18 -нд АХ-ын 102 жилийн ойд байтай давхисан их насны морь…
-
2023 оны 8-р сарын 18 -нд Уяач Р.Баатарцогт: Унаган хонгор халзан үрээ маан…
-
2023 оны 8-р сарын 18 -нд Адуу өөрөө эзнээ сонгодог
-
2023 оны 8-р сарын 16 -нд Сумын Алдарт уяач Д.Баярсайхан: 13-тай мориноос …
-
2023 оны 8-р сарын 16 -нд АХ-ын 102 жилийн ойд байтай давхисан азарганууд
-
2023 оны 8-р сарын 15 -нд Түрүүлэх морь надад бий...
-
2023 оны 8-р сарын 13 -нд Хангайн бүсийн нэгдсэн цуваа
-
2023 оны 8-р сарын 12 -нд "ТОД МАГНАЙН ЗОЧИН" НЭВТРҮҮЛЭГ №2: МУ-ЫН АЛДАРТ УЯ…
-
2023 оны 8-р сарын 12 -нд Төвийн бүсийн нэгдсэн цуваа
-
2023 оны 8-р сарын 10 -нд Зүүн бүсийн нэгдсэн цуваа
-
2023 оны 8-р сарын 10 -нд Баруун бүсийн нэгдсэн цуваа
-
2023 оны 8-р сарын 02 -нд "Монгол магнай" уралдаанд түрүүлж, айрагдсан хүлгү…
-
2023 оны 8-р сарын 02 -нд Хантайшир уулын аймгийн 100 жилд түрүүлж, айрагдса…
-
2023 оны 7-р сарын 30 -нд Зүүн бүсийн сонгомол ангилалд түрүүлж, айрагдсан х…
-
2023 оны 7-р сарын 29 -нд "ТОД МАГНАЙН ЗОЧИН"-МУ-ЫН АЛДАРТ УЯАЧ Д.БАТЧУЛУУН
-
2023 оны 7-р сарын 29 -нд Зүүн бүсэд Д.Бат-Эрдэнийн хул даага түрүүлжээ
-
2023 оны 7-р сарын 29 -нд Зүүн бүсэд Д.Жаргалсайханы халтар хязаалан түрүүлж…
-
2023 оны 7-р сарын 28 -нд Төвийн бүсийн сонгомол бага насны ангилалд Т.Баянд…
-
2023 оны 7-р сарын 28 -нд Хангайн бүсэд Г.Мөнхсайханы хээр даага түрүүллээ
-
2023 оны 7-р сарын 28 -нд Төвийн бүсэд Д.Очирсүрэнгийн халтар даага түрүүллэ…
-
2023 оны 7-р сарын 28 -нд Хангайн бүсэд Р.Цогтбаярын хээр хязаалан түрүүллээ
-
2023 оны 7-р сарын 28 -нд Баруун бүсэд Д.Дагвадоржийн өсгий цагаан зээрд даа…
-
2023 оны 7-р сарын 28 -нд Төвийн бүсэд П.Батсайханы зээрд морь түрүүллээ
-
2023 оны 7-р сарын 28 -нд Баруун бүсэд Ж.Дэмбэрэлсайханы буурал морь түрүүлл…
-
2023 оны 7-р сарын 28 -нд Хангайн бүсэд С.Гантулгын зээрд соёолон түрүүллээ
-
2023 оны 7-р сарын 28 -нд Зүүн бүсэд Б.Отгонсэлэнгийн хээр морь түрүүлж, ирэ…
-
2023 оны 7-р сарын 28 -нд Төвийн бүсийн сонгомол дээд насанд Д.Ганзоригийн х…
-
2023 оны 7-р сарын 28 -нд Хангайн бүсэд Янгугийн хул шүдлэн түрүүлжээ
-
2023 оны 7-р сарын 27 -нд Баруун бүсэд Ч.Батжаргалын Зээрэн зээрд соёолон тү…
-
2023 оны 7-р сарын 27 -нд Зүүн бүсэд Ж.Алтанхуягийн хээр шүдлэн түрүүлжээ
-
2023 оны 7-р сарын 27 -нд Хангайн бүсэд Манлай уяач Л.Дуламсүрэнгийн хээр тү…
Сэтгэгдэл бичигдээгүй байна