Сумын Алдарт уяач Н.БАЯРАА: Цэргээс халагдаж ирээд л аав, ахтайгаа морь уяж эхэлсэн
1979 онд цэргээс ирээд аав, ахтайгаа морь уяж эхэлсэн. Эхэндээ ч морины ажилд тусалдаг л нэгэн явлаа. Тэгээд 1980 хэдэн оноос өөрийн хүрэн азаргаа бие дааж уясан” гэж ярих энэ эрхэм бол Сүхбаатар аймгийн Асгат сумын Өлзийт I багийн харьяат, сумын Алдарт уяач Ням-Осорын Баяраа юм. Түүний аав Р.Ням-Осор агсан мөн л хурдан хүлгийн дэл сүүл шуусан уяач явсан бөгөөд өдгөө үйл хэргийг нь залгамжлан хөвгүүд хийгээд ач нар нь “Морь уях төрийн хэрэгт” шимтэн явна.
-Таны аав Ням-Осор морь уядаг байв уу?
- Миний аав Ринченгийн Ням-Осор 1927,1928 оны үед Бөөрийн төвд төрсөн гэдэг юм. 1989 онд, 62,63-тай ойчсон, хөөрхий. Залуу цагтаа нэгдлийн адуу хэсэг малласан. Бас хэдэн жил бригадын тоо бүртгэгч явсан бол эм хонь өмч хувьчлал болтол малласан. Тэр хугацаандаа хэд хэдэн жил тарга хүчний аварга болж байлаа. Энэ их ажлынхаа хажуугаар бас морь уяна. Анх хүрэн азарга уядаг байсан. Чанга Рэнцэнгийн хүрэнгийн угшилтай. Харин эхийг нь мэдэхгүй юм. Хүрэн азаргыг дааганд нь манай бүрлээч ахын хадам хөгшин өгсөн юм билээ.
-Хүрэн азарга нь даага иржээ. Уяж эхэлсэн нь хэзээнээс юм бол?
-Он өнжөөгүй уясан. Хүрэн азарга гурав түрүүлж зургаа айрагдсан. Тэгээд есөн медальтай хойшоо ээжийн ах Мичиджамбаад өгсөн.
-Хэд хэдэн онд түрүүлсэн юм бэ?
-Тэрийг нь сайн мэдэхгүй юм байна. Нагац ахад очоод Асгат сумын наадамд лав нэг айрагдсан. Тэгээд хөл нь муудаад уяагүй.
-Хүрэн азарганы төлүүд нь яаж давхисан бэ?
-Хүрэн гүүний төл хээр, улаан гүүний хүрэн хоёр даага орж байсан. Хээр нь түрүүлж, хүрэн нь нэг айрагдсан юм даг. Гэвч томроод уясан ч айхтар давхиагүй.
-Аавын тань нэртэй өөр ямар хурдан хүлгүүд байв?
-Хүрэн азарганаас гадна хонгор азарга, улаан морьтой байлаа. Энэ улаан морийг Дуламрагчаа гэж хүний хүү Ооёогоос авч байсан юм. Битүү бүдүүн морь аавд ирж, гурав орсон. Өөрөөр хэлбэл нэг түрүүлж, хоёр айрагдаад, дөрөв дэх дээр нь Чойжоод зарагдсан байх аа. Түүнд очоод нэг ороод, дараа нь хүү нь унаж чоно хөөгөөд газрын уруу давхиад хөлгүй болгосон гэж дуулдсан.
-Улаан морийг ямар ханшаар авах уу?
- Солиогоор л авсан. Хоёр бүдүүн мориор л авсан бил үү дээ. Дараа нь Чойжоод 200,300 төгрөгөөр өгсөн ч юм уу. Сайн мэдэхгүй юм байна. Харин хонгор азаргыг нь Сүхбаатар сумаас гаралтай Бямбаа гэж хүн аавд авч өгсөн. Бага насандаа ороогүй, бүдүүн азарга авчирч өгсөн. Тэгээд аав нэг түрүүлгэж, хоёр айрагдуулсан.
-Хонгор азарганы нь төлүүд яаж давхисан бэ?
-Хонгор азарганы төлөөс дээгүүр давхисан адуу байхгүй ээ.
-Та айлын хэд дэх хүүхэд юм бэ?
- Гурав дахь. Дороо нэг дүүтэй.
-Танайханд уяач олон байна уу?
- Манай том ах Гомбосүрэн л морь уядаг байлаа. Одоо хүү Бат-Эрдэнэ нь залгамжлан уяж байна. Бас манай хоёр хүү морь уяна.
-Та хэдий үеэс морь уяж байна вэ?
- Би 1979 онд цэргээс ирээд аав, ахтайгаа морь уяж эхэлсэн. Эхэндээ ч морины ажилд тусалдаг л нэгэн явлаа. Тэгээд 1980 хэдэн оноос өөрийн хүрэн азаргаа бие дааж уясан. Энэ чинь Бор-Ухнай гэж хүний хээр азарганы төл байгаа юм. Гэхдээ хүрэн азарга айрагдаж байгаагүй. Сумын наадамд 10, 20 хэдээр л давхисан. Ер нь сүүлийн жилүүдэд л айраг түрүүтэй наадаж байна. Тухайлбал, Даатгал хээрийн төлийн төл Ембүү хар азарга байна. Ням гуайн адууны төл. Ням гэж хүнээс манай хүүхэд даага авч байсан юм.
-Даатгал хээрээс энд төл үлдсэн юм уу?
-Ням гэж хүнд байдаг. Бас Нэргүйбаатарын хүргэнд төл байдаг л гэж ярьдаг юм.
-Тэгвэл Ембүү азарга ямар амжилт гаргаж байлаа?
-Ембүү азарга овооны бага наадамд хоёр айрагдсан. Хязаалан үрээ Сүхбаатарын Баянцагаан уулын тахилгад хоёр айрагдсан. Харин 2017 онд сумын 90 жилээр аман хүзүүдэж, энэ жил түрүүллээ. Одоо наймтай азарга байна даа.
-Өөр ямар адуу байна?
-Манай хүрэн азарганы төл халзан бий. Хязаалан сумын уяачдын холбооноос зохион байгуулсан -Дашдондог агсаны нэрэмжит уралдаанд гурвалсан. Тэрнээс хойш айрагдаагүй дандаа л 15,16-аар давхих шив дээ.
Бидний яриа энд хүрээд өндөрлөж байна. Ярилцсанд баярлалаа.
"Тод магнай" сэтгүүлийн тусгай дугаараас...
1 Сэтгэгдэл
ХХЗХ-ны журмын дагуу зүй зохисгүй зарим үг, хэллэгийг хязгаарласан тул ТА сэтгэгдэл бичихдээ хууль зүйн болон ёс суртахууны хэм хэмжээг хүндэтгэнэ үү. Хэм хэмжээг зөрчсөн сэтгэгдэлийг админ устгах эрхтэй.
- 3-р сарын 05 -нд 2023 ОНЫ 21 АЙМГИЙН ШИЛДЭГ УЯАЧ, УРАЛДААНЧ ХҮҮХДҮҮ…
- 3-р сарын 05 -нд Аймгийн Алдарт уяач Ш.Мөнхбаатар:Ах дүү дөрвүүл аа…
- 3-р сарын 05 -нд 2023 ОНЫ ММСУХ-НЫ 21 АЙМГИЙН ШИЛДЭГ САЛБАР ХОЛБОО,…
- 3-р сарын 05 -нд Архангай аймгийн 100 жилийн ой, хангайн бүсийн ура…
- 2-р сарын 27 -нд Манлай уяач Ч.Сугар: Алаг морийг харсан хүн болгон…
- 2-р сарын 27 -нд 2022 оны чансаа өндөр сонгомол дээд насны хүлгүүд
- 2-р сарын 26 -нд Н.Билэгтсайхан 66 оноогоор 2022 оны чансаа өндөр у…
- 2-р сарын 26 -нд Хэнтий аймгийн 100 жилийн ой, зүүн бүсийн уралдаан…
- 2-р сарын 26 -нд МОНГОЛ УЛСЫН 2022 ОНЫ ӨНДӨР ЧАНСААТАЙ ИХ НАСНЫ МОР…
- 2-р сарын 26 -нд О.Батбилэг 73 оноогоор 2022 оны чансаа өндөр уяачд…
- 2-р сарын 26 -нд МУ-ын Алдарт уяач Г.Болдбаатар:Наадмын маргаашнаас…
- 2-р сарын 22 -нд 2022 оны чансаа өндөр азарганууд
- 2-р сарын 22 -нд 2022 оны МУ-ын шилдэг уяач, уралдаанч хүүхдүүд
- 2-р сарын 21 -нд ММСУХ-ны 2022 оны шилдгүүд шагналаа авлаа
- 2-р сарын 21 -нд Архангай аймгийн 100 жилийн ой, хангайн бүсийн ура…
- 2-р сарын 20 -нд Уяач Б.Батжаргал: Сүүлд цоохор даага даяндуулсан
- 2-р сарын 19 -нд Богд хан уулын аймаг байгуулагдсаны 100 жилийн ой,…
- 2024 оны 2-р сарын 14 -нд Цолоо ахиулсан уяачид
- 2024 оны 2-р сарын 07 -нд Нийслэлийн Алдарт уяач цолоор 28 хүн шагнагджээ
- 2024 оны 2-р сарын 07 -нд Дөрвөн Тод, дөрвөн Манлай, 18 Алдарт уяач цол авах…
- 2024 оны 2-р сарын 07 -нд Сумын Алдарт уяач Н.ДУГАРЖАВ: БИ ДӨРӨВДҮГЭЭР АНГИА…
- 2024 оны 2-р сарын 05 -нд Богд хан уулын аймаг байгуулагдсаны 100 жилийн ой,…
- 2024 оны 2-р сарын 05 -нд Хэнтий аймгийн 100 жилийн ой, зүүн бүсийн уралдаан…
- 2024 оны 1-р сарын 27 -нд Сумын Алдарт уяач Д.Батбаяр: Би Биндэрт анх адуу т…
- 2024 оны 1-р сарын 26 -нд Хэнтий аймгийн 100 жилийн ой, зүүн бүсийн уралдаан…
- 2024 оны 1-р сарын 25 -нд Архангай аймгийн 100 жилийн ой, хангайн бүсийн ура…
- 2024 оны 1-р сарын 24 -нд СУМЫН АЛДАРТ УЯАЧ А.Цэрэндорж: ЗААМАРТ ДАЛАЙ ЛАМЫГ…
- 2024 оны 1-р сарын 22 -нд Завхан аймгийн 100 жилийн ой, баруун бүсийн уралда…
- 2024 оны 1-р сарын 21 -нд Аймгийн Алдарт уяач Б.Баттөр: Таван жилийн дотор с…
- 2024 оны 1-р сарын 18 -нд Богд хан уулын аймаг байгуулагдсаны 100 жилийн ой,…
- 2024 оны 1-р сарын 15 -нд Аймгийн Алдарт уяач Ц.Жамсран: Өөрийн тамгатай уна…
- 2024 оны 1-р сарын 15 -нд Богд хан уулын аймаг байгуулагдсаны 100 жилийн ой,…
- 2024 оны 1-р сарын 11 -нд Хэнтий аймгийн 100 жилийн ой, зүүн бүсийн уралдаан…
- 2024 оны 1-р сарын 10 -нд Аймгийн Алдарт уяач М.Мөнхбаяр: Адууны төлөө уйгаг…
- 2024 оны 1-р сарын 10 -нд Завхан аймгийн 100 жилийн ой, баруун бүсийн уралда…
- 2024 оны 1-р сарын 08 -нд Сумын Алдарт уяач Ц.ГЭРЭЛБААТАР: Сайн адууны удам …
- 2024 оны 1-р сарын 08 -нд Завхан аймгийн 100 жилийн ой, баруун бүсийн урал…
- 2024 оны 1-р сарын 03 -нд Хамгийн шимт тэжээлийг мэдэх үү?
- 2024 оны 1-р сарын 02 -нд М.Энхтайван: Хүн хэдий чинээ сэтгэлээ өгнө, адуу т…
- 2023 оны 12-р сарын 27 -нд Хэнтий аймгийн 100 жилийн ой, зүүн бүсийн уралдаан…
- 2023 оны 12-р сарын 25 -нд Баахан хэрэг тарих Баяндэлгэрийн буурал
- 2023 оны 12-р сарын 23 -нд Нийслэлийн Алдарт Уяач цолны болзол хангасан уяачд…
- 2023 оны 12-р сарын 22 -нд Аймгийн Алдарт уяач Г.Энхбаатар: Аавынхаа уяаны ар…
- 2023 оны 12-р сарын 17 -нд Хэнтий аймгийн 100 жилийн ой, зүүн бүсийн уралдаан…
- 2023 оны 10-р сарын 29 -нд Сумын Алдарт уяач Л.Батноров: Азарганы түрүүгээр а…
- 2023 оны 10-р сарын 28 -нд Өвгөн ноён М.Пүрэвжавын нэрэмжит уралдаануудын нэг…
- 2023 оны 10-р сарын 17 -нд Өнөө жил яах бол...
- 2023 оны 10-р сарын 09 -нд Сумын Алдарт уяач О.ДАШЗАВ: Сумынхаа наадмын айрги…
- 2023 оны 10-р сарын 08 -нд Хэнтий аймгийн 100 жилийн ой, зүүн бүсийн уралдаан…
- 2023 оны 10-р сарын 06 -нд Сумын Алдарт уяач Б.Пүрэвбат: Гурван азаргаар одто…
45.117.35.148
Сүхбаатар аймгийн Асгат сумын Авжаа буган гэж алдарт гүүний талаар
Reply