Уяач Д.Алдараа: Сар хайрханы даншигт аав хүрэн хязаалангаа, Цанлиг ах халзан шүдлэнгээ айрагдуулсан


Увс аймгийн Баруунтуруун сумын харьяат Д.Алдараагийн ярилцлагыг хүргэж байна.
-Уяачийн эрдэм ухааныг зааж сургасан аавын тань талаар эхлээд ярилцъя?
-Миний аав Тэс сумын хүн. 1964 онд тэнд төрж, өсөөд 1988 онд Баруунтуруунд шилжиж ирэн суурьшсан юм билээ.
-Сангийн аж ахуйд ажиллахаар ирж байсан уу?
-Мал малладаг байсан. Тэрнийхээ хажуугаар уяачийн эрдэмд шамдан хүрэн морио дааганаас нь эхэлж уясан юм билээ. Нөгөөх нь даага, шүдлэндээ их давхиагүй гэсэн. Харин 1993 онд өөрийн унаган хүрэн үрээгээ уяж, Баруунтурууны наадамд гурваар давхиулж, анхны айргаа аваад 1994 онд аймгийн наадамд аман хүзүүдүүлж байсан гэдэг юм. Түүний дараа жил буюу 1995 онд Завхан аймгийн Дөрвөлжин суманд Сар хайрханы даншиг болж, тэнд хүрэн хязаалангаа авч очоод айргийн гуравт давхиулж дараа жил нь соёолон морь Тэс суманд гурав хурдлуулсан. 1997 онд болохоор Баруунтуруун сумынхаа наадамд хээр хязаалан айргийн гурваар давхиулж, нөгөөдөх нь соёолондоо Зүүнхангай, Баруунтуруун хоёрт түрүүлсэн байдаг. Тэгээд тэндээсээ аймгийн наадамд очиж аман хүзүүдээд энэхүү амжилтуудаараа аав маань 2011 онд аймгийн Алдарт уяач цол хүртсэн дээ.
-Сайн наадаж байжээ?
-Тийм шүү. Морь уясан цагаасаа хойш найман түрүү, 24 айраг авсан байна лээ. Анх нутгаасаа ирэхдээ Тэс угшилтай хүрэн, хээр зүсмийн ах дүү хоёр морьтой ирж байсан юм билээ. Тэдгээр нь тийнхүү хурдалсан. Эдгээр морьд манай өвөө Баатарын адуу ч нарийн угшлыг нь хөөвөл Тэсийн Хар хөгшний хурдан хээрийн удамтай юм билээ.
-Аавыг тань сайн уяачаас гадна сайн малч хүн гэж байсан. Тэр талаараа жаахан дэлгэрүүлээч?
-Аав маань морь уяхын хажуугаар сум, аймгийн сайн малчнаар удаа дараа шалгарч байсан хүн. Найман жил дараалан малаа мянгаар тоолуулж байсан гэдэг. Нэг удаа бүр хоёр мянга хүргэж байсан. Одоо ч манайх 2000-гаад бог, 120-130-аад адуутай. Аав маань морь сайн уяхаас гадна, сайхан эдэлдэг. Ер нь моринд их иртэй хүн. Ямар ч адуугаа өөрөө бариад, сургаад уяачихдаг. Миний аавыг нутгийн олон “цагаан цайлган сэтгэлтэй, гүндүүгүй, хүнтэй сайхан харьцдаг, олонтойгоо хүн байсан” гэж одоо ч дурсдаг юм. Манай энд аймгийн Алдарт уяачид ээлжилж жил бүр дааганы уралдаан зохион байгуулдаг юм. Би ноднин аавынхаа аймгийн Алдарт уяач цолыг мялааж дааганы уралдаан хийсэн.
-Амьд сэрүүн байхдаа цолоо хүртсэн үү?
-Тиймээ. Бурхан болоод гурван жил болж байна. Зун нь цолоо аваад, өвөл нь өнгөрсөн. Удам дамжсан адуугаа битгий тасдаарай, намайг их баярлуулж байсан гэж ярьдаг байсан даа.

-Морины эрдмийн талаар та нарт юу гэж хэлж сургадаг байв?
-Намрын цагт сэрүүн орохын үед уяна гэсэн морио барьж 2-3 шөнө уяж хонуулж, хөнгөрүүлээрэй. Уяа морь жилийн ажилтай гэдэг байсан.
- 1995 оны Сар хайрханы даншигт гурваар давхисан хүрэн үрээнийхээ талаар дэлгэрүүлээч?
-Манай аавын ах Цанлиг хүрэн халзан шүдлэнтэйгээ хамт явсан. Тэгээд аавын маань хүрэн хязаалан гурваар, ахын хүрэн халзан шүдлэн хоёроор давхиж, тэр том наадмаас хоёр айраг хүртсэн дээ. Манай аав, ахаас гадна өвөө маань ч морь уядаг байсан.
-Дээдсийнхээ үйл хэргийг үргэлжлүүлэн уяа эвлүүлж байгаа байлгүй. Ямар амжилт үзүүлээд байгаа вэ?
-Сумын чанартай наадмаас 2-3 түрүү, 4-5 айраг аваад байгаа. Цагаанхайрханд хул соёолонгоо түрүүлгэсэн. Зүүнговийн сумын баярт хулыгаа айргийн дөрөвт давхиулсан. За тэгээд овоо, тахилгын наадмаас айраг нэлээд авсаан авсан. Миний хул морь, аавын уядаг байсан хурдан хээрийн удмын адуу байгаа. Миний дүү Бадарч мөн морь уядаг, морины хоббитой. Хээр азарга, хар үрээ, буурал үрээ гээд морьд нь сумдын жижиг наадмуудад айрагдуулж, түрүүлээд л байгаа.
-Адуугаа чанаржуулахад хэр анхаарч байгаа вэ?
-Би гүүгээ сольдоггүй. Азаргаа сольсоон. Зараалын эрлийз даага нэгийг авсан. Бас Завхан аймгийн Яруу сумаас халтар азарга авч хоёр жил тавилаа.
-Аав тань моринд эрэмгий нэгэн байсан гэсэн. Харин таны хувьд?
-Үгүй яахав дээ, морио унаад л мал хуйгаа эргүүлээд явж байна. Даага, шүдлэнгээ өөрөө сургачихдаг. Өөрийнхөө хэмжээнд болгоод л явж байна. Бугуйл бүгд л шиддэг юм чинь ямар ч байсан унаагаа сольчихоод л байдаг юм.

-Яриагаа аавтайгаа хамт наадсан хамгийн сайхан наадмын дурсамжаар өндөрлье гэж бодож байна?
-Хан Хөхийн тахилгад манай дүү морь хөтлөөд, аав бид хоёр машинтайгаа явсан юм. Тахилгатай овоонуудад гараад, хан Хөхийгөө тойроод явж байсан нь надад их сайхан санагддаг юм. Тэгэхэд хоёр морьтой явж найм, есөөр давхиулж билээ. Хэдийгээр айраг түрүү аваагүй ч аавтайгаа хамт явсан хамгийн сүүлийн наадам гэдгээрээ надад эрхэм байдаг.
-Удамт уяачдын уухайд түрлэг нэмж яваа танд амжилт хүсье. Ярилцсанд баярлалаа.
-Баярлалаа. Та бүгдийн ажилд мөн амжилт хүсье.
"Тод магнай" сэтгүүлийн Увс аймгийн тусгай дугаараас...
1 Сэтгэгдэл
ХХЗХ-ны журмын дагуу зүй зохисгүй зарим үг, хэллэгийг хязгаарласан тул ТА сэтгэгдэл бичихдээ хууль зүйн болон ёс суртахууны хэм хэмжээг хүндэтгэнэ үү. Хэм хэмжээг зөрчсөн сэтгэгдэлийг админ устгах эрхтэй.
-
Даваа, 17:09 минут АХ-ын 100, 10 жилийн ойд 11-30-д хурдалсан шүдлэнг…
-
Даваа, 16:57 минут ТОД МАГНАЙ ПОДКАСТ №106: НИЙСЛЭЛИЙН АЛДАРТ УЯАЧ Б.…
-
Даваа, 16:42 минут УРАЛДААНЧ Ц.ПҮРЭВБААТАР: ҮНЭНДЭЭ ТҮРҮҮЛЧИХНЭ ГЭЖ Б…
-
1-р сарын 23 -нд Говийн бүсэд эхний 10-т хурдалсан азарганууд
-
1-р сарын 20 -нд ТОД МАГНАЙ ПОДКАСТ №105: АЙМГИЙН АЛДАРТ УЯАЧ Г.ЭНХ…
-
1-р сарын 20 -нд УРАЛДААНЧ П.МЯГМАРСҮРЭН: ЗУРГААН ЖИЛ ХУРДАН МОРЬ У…
-
1-р сарын 12 -нд Төвийн бүсийн уралдааны нэгдсэн цуваа
-
1-р сарын 12 -нд ТОД МАГНАЙ ПОДКАСТ №104 :УЯАЧ Г.ДАВААДАЛАЙ
-
1-р сарын 05 -нд АХ-ын 100, 10 жилийн ойд 11-30-д хурдалсан хязаала…
-
1-р сарын 05 -нд ХУРДАН МОРЬ ЦОЛЛООЧ, МОРЬ ТАЙЛБАРЛАГЧ Л.БЯМБАЦОГТ:…
-
1-р сарын 05 -нд Өвөрхангайд болсон хангайн бүсийн уралдааны нэгдсэ…
-
1-р сарын 03 -нд Төвийн бүсийн сонгомол бага насанд эхний 10-т хурд…
-
1-р сарын 03 -нд Өвөрхангайн бүсийн сонгомол бага насны ангилалд эх…
-
1-р сарын 03 -нд УРАЛДААНЧ Т.ЭНГҮҮН: УЛСЫН НААДАМД МОРЬ УНАХ НЬ ГОЁ…
-
2022 оны 12-р сарын 21 -нд АХ-ын 100, 10 жилийн ойд 11-30-д хурдалсан соёолон…
-
2022 оны 12-р сарын 21 -нд Хөвсгөлийн бүсэд эхний 10-т хурдалсан дааганууд
-
2022 оны 12-р сарын 19 -нд ТОД МАГНАЙ ПОДКАСТ №103: УЛСЫН АЛДАРТ УЯАЧ Д.ЭНХСҮ…
-
2022 оны 12-р сарын 19 -нд УРАЛДААНЧ А.УУГАНБААТАР: САЛХИ ТАТУУЛАН ДАВХИХ ГОЁ…
-
2022 оны 12-р сарын 19 -нд Хөвсгөл аймгийн шилдэг хүлгүүд
-
2022 оны 12-р сарын 15 -нд Зүүн бүсийн сонгомол дунд насанд эхний 10-т хурдал…
-
2022 оны 12-р сарын 15 -нд Хөвсгөл аймгийн шилдэг уяачид тодорчээ
-
2022 оны 12-р сарын 05 -нд Аймгийн Алдарт уяач М.Энхбат: Хүрэн морь зүүн бүсэ…
-
2022 оны 12-р сарын 04 -нд АХ-ын 100, 10 жилийн ойд 11-30-д хурдалсан их насн…
-
2022 оны 11-р сарын 30 -нд ХӨДӨӨ АЖ АХУЙГ ДЭМЖИХ САНГИЙН ХӨНГӨЛӨЛТТЭЙ ЗЭЭЛЭЭР…
-
2022 оны 11-р сарын 30 -нд ТОД МАГНАЙ ПОДКАСТ №102: АЙМГИЙН АЛДАРТ УЯАЧ У.ТАМ…
-
2022 оны 11-р сарын 28 -нд ХӨДӨӨ АЖ АХУЙГ ДЭМЖИХ САНГИЙН ХӨНГӨЛӨЛТТЭЙ ЗЭЭЛЭЭР…
-
2022 оны 11-р сарын 28 -нд Хөвсгөлийн бүсэд эхний 10-т хурдалсан шүдлэнгүүд
-
2022 оны 11-р сарын 28 -нд Сумын Алдарт уяач А.Ганбаатар: Одоогоос 26 жилийн …
-
2022 оны 11-р сарын 28 -нд ХАА-г дэмжих сан энэ жилийн ургац хураалтаар 25,5 …
-
2022 оны 11-р сарын 28 -нд Баянхонгорын бүсийн нэгдсэн цуваа
-
2022 оны 11-р сарын 26 -нд ХӨДӨӨ АЖ АХУЙГ ДЭМЖИХ САНГИЙН ХӨНГӨЛӨЛТЭЙ ЗЭЭЛЭЭР …
-
2022 оны 11-р сарын 26 -нд ТОД МАГНАЙ ПОДКАСТ №101: АЙМГИЙН АЛДАРТ УЯАЧ Ш.НЯМ…
-
2022 оны 11-р сарын 26 -нд О.Сумъяасүрэн: Улаан буудайн тариалалтаа нэмэгдүүл…
-
2022 оны 11-р сарын 24 -нд Өвөрхангайн бүсийн сонгомол дунд насны ангилалд эх…
-
2022 оны 11-р сарын 24 -нд Аймгийн Алдарт уяач С.Алтангэрэл: Ах нь гурван жил…
-
2022 оны 11-р сарын 24 -нд Дискен хадуур зээлээр худалдана
-
2022 оны 11-р сарын 24 -нд Зүүн бүсийн сонгомол дээд насанд эхний 10-т хурдал…
-
2022 оны 11-р сарын 22 -нд ХӨНГӨЛӨЛТТЭЙ ЗЭЭЛЭЭР ОЛГОЖ БУЙ ТЕХНИК, ТОНОГ ТӨХӨ…
-
2022 оны 11-р сарын 22 -нд Хурдан морины салбар комиссын гишүүн С.Очирбат: Хо…
-
2022 оны 11-р сарын 20 -нд ТОД МАГНАЙ ПОДКАСТ №100: УЛСЫН АЛДАРТ УЯАЧ Э.БАЯНЗ…
-
2022 оны 11-р сарын 20 -нд ХААДС-ГААС ХӨНГӨЛӨЛТТЭЙ ЗЭЭЛД ХАМРАГДСАН ИРГЭДИ…
-
2022 оны 11-р сарын 19 -нд Хөвсгөлийн бүсэд эхний 10-т хурдалсан хязаалангууд
-
2022 оны 11-р сарын 19 -нд Сумын Алдарт уяач Ц.Баттулга: Би чинь хоёр мундаг …
-
2022 оны 11-р сарын 19 -нд ХӨДӨӨ АЖ АХУЙГ ДЭМЖИХ САНГИЙН ХӨНГӨЛӨЛТТЭЙ ЗЭЭЛЭЭР…
-
2022 оны 11-р сарын 19 -нд Төвийн бүсийн сонгомол дунд насанд эхний 10-т хурд…
-
2022 оны 11-р сарын 19 -нд ХУГАЦАА ХЭТЭРСЭН ЗЭЭЛТЭЙ ИРГЭН, АЖ АХУЙН НЭГЖҮҮДЭД…
-
2022 оны 11-р сарын 17 -нд УРАЛДААНЧ Б.БАТХҮҮ: УЛСЫНХАА НААДАМД АНХ УДАА УРАЛ…
-
2022 оны 11-р сарын 15 -нд ТОД МАГНАЙ ПОДКАСТ №99: МУ-ЫН АЛДАРТ УЯАЧ Д.ХИШИГБ…
-
2022 оны 11-р сарын 14 -нд АХ-ын 100, 101 жилийн ойд 11-30-д хурдалсан азарга…
-
2022 оны 11-р сарын 09 -нд Уяач Л.Доржбат: Манай сумын 50 жилийн ой өргөн бол…
197.210.77.136
Энэ нь олон нийтийн эрүүл мэндийн талаар урьдчилан мэдээлэх явдал юм Эмнэлэг нь ноцтой бөгөөд бөөрний хандивлагчдын эрүүл мэндийн тусламж үйлчилгээг яаралтай эрэлхийлж байгаа бөгөөд энэ нь 100 тэрбум долларыг 780,000 ам.доллараар бөөрөөр нь зарж байна. Хэрэв хэн нэг нь бөөрний хандив өгөх хүсэлтэй байгаа бол DR.PRADHAN.UROLOGIST .LT.COL@GMAIL.COM хаягаар хандана уу. Та манай хамтран ажиллах вэбсайтыг www.drpradhanurologi st.com сайтаас үзэж болно.
Reply