Сумын заан, сумын Алдарт уяач Ц.Буджав: Сумынхаа наадамд соёолон айрагдуулаад, өөрөө барилдаад түрүүлж байлаа
Сүхбаатар аймгийн Асгат сумын Өлзийт I багийн харьяат, сумын Алдарт уяач, сумын заан Цэрэндоржийн Буджав бол сум, аймаг, улсын Сайн малчин, Хөдөлмөрийн хүндэт медальтай нэгэн. Ийнхүү ажил үйлсээрээ бусдыгаа тэргүүлээд зогсохгүй морь уяна, бас бөх барилдана гээд түүнд олон эрдэм бий.
-Монгол Улсын Алдарт уяач Винтовын хурдан хар азарга танайхны адуу гэдэг байх аа?
-Тийм ээ, манай адуу байгаа юм. Эцэг нь манай сумын Мооногийн ембүү хээр азарга. Энд өөрийн адууны хээрэгч гүүгээ тавиад гарсан төл. Би 1998 онд хязаалан уяж, суманд дөрөвлүүлээд, Дарьгангын наадамд тавлуулж, соёолон болдог хавар нь зарж байсан юм.
-Суманд айрагдсан адуу ямар ханштай байх уу?
-3,5 сая төгрөгөөр өгсөн. Тэр үедээ бол боломжийн ханш л даа.
-Шинэ эзэндээ очоод яаж давхисан бэ?
-Архангай аймгийн “Тамирын хурд”-д нэг түрүүлсэн. Бас хоёр ч бага наадамд түрүүлсэн. Одоо Дорнодод гүүгээ хураагаад л байж байна гэсэн.
-Үр төлүүд нь яаж давхисан юм бол?
-Тэрийг мэдэхгүй.
-Таны хээрэгч гүүний төлүүдээс яаж давхисан бэ?
-Эгчээс нь гарсан бор даага уягдаад Баянцагаан уулын тахилгад тавласан. Одоо Алтан овооны наадамд уралдуулна даа.
-Ингэхэд та хэзээнээс морь уяж байгаа юм бэ?
-Би чинь 1990 оноос эхэлж морь уясан. Анхны жилээ Жигмэддорж гэж хүнээс битүү хээр хязаалан авч уяад, суманд гуравлуулсан. Харин соёолон хоёр, гурав ч ороод, сумандаа аман хүзүүдэж, зургадугаар сарын 1-ний уралдаанд гуравлан, өвөл Адуу нийгэмлэгийн уралдаанд зургаагаар орсон. Өвлийн бас нэг уралдаанд түрүүлсэн. Энэ онд чинь одтой сайхан наадсан л даа. Сумынхаа наадамд хээр соёолон аман хүзүүлгэчихээд өөрөө бөхийн барилдаанд нь түрүүлж байсан юм. Харин хавчиг азарга өнжөөд, долоотой суманд таваар ороод, наймтай уралдаагүй. Хөл нь муудсан учраас гүү хураалгаад тавьсан.
-Морь түрүүлж айрагдах, өөрөө түрүүлэх хоёрын аль нь илүү амттай вэ?
-Морь ороход илүү кайфтай.
-Таны хээр азарганы төлүүд яаж хурдалсан бэ?
-Төлүүдээс нь гайгүй давхисан нь энд тэнд бий. Жишээлбэл, манай хүргэн Энхбат ахын бор соёолон байна.
-Дараа нь ямар адуугаар наадаж байв?
-Ембүү хар байна. Энэ жил хар даага орж байна. Үнэндээ нэг хэсэг морь унах хүүхэдгүйгээс завсарласан. Энэ жилээс дахин уях санаатай. Ирэх жилээс тэжээлийн “ид шид”-ийг үзье дээ. Тэжээлд оруулахгүй бол цагаан өвсөөр уралдуулдаг үе ард хоцорчээ. Ямар ч хурдан байгаад тамир дутдаг юм шиг байна. Тэгээд ч энэ морин уралдаан мэргэжлийн талдаа болж байгаа энэ цагт ажлын хажуугаар морь уяна гэж байхгүй болжээ. Нөгөө талаас мал ахуйдаа анхаараад цаг зав ч тааруу байлаа. Би чинь малчин хүн шүү дээ. 10-р ангиа төгсөөд цэрэгт явж, халагдаад л мал малласан.
-Хүүхдүүд морь уяж байна уу?
-Манайх хоёр хүү, нэг охинтой. Хөвгүүд уяна аа. Гэхдээ бага нь цэрэгт явсан.
-Хэдэн онд улсын сайн малчин болсон юм бэ? Ямар болзол хангасан байх ёстой вэ?
-2013 онд улсын сайн малчин болж байлаа. Мэдээж шалгуур байлгүй яах вэ. Малынхаа тоо толгойг өсгөхөөс гадна, ашиг шим таваарлаг байдлыг нэмэгдүүлэх, ажлын байр бий болгох гээд л.Би дөрөв,таван айл малжуулсан хүн.
-Адууныхаа удам угшлыг хэрхэн сайжруулж байна даа?
-Анхааралгүй яах вэ. Би сайн гүүгээ тавих юм уу, охин адуу илүүтэй цуглуулдаг. .
-Таны аав Цэрэндорж морь уядаг байв уу?
-Бид чинь гурван үеэрээ морь уяж байгаа улс. Өвөө Гочоогийн Жигмэд маань уяач явлаа. Энэ Асгатынхаа Их Уул, Буйрын төвөөр нутагладаг, олон адуутай, морь сайн уядаг хүн байсан. Үүнээс хурдан хүрэн азарга, хоёр гурван бор морь, улаан морь нь сайн давхина. Харин аавын хувьд сум, аймагтаа одтой наадна. Сумын наадмын 20 шахуу айраг, түрүүтэй. Аймгийн баяр наадамд шүдлэн, даага оруулсан гэдэг юм.
-Хэдэн онд юм бол?
-Би бага байсан болохоор сайн санахгүй байна. Хээр шүдлэн тавлаж, халтар даага гурав бил үү дөрвөөр орсон гэсэн. Сумандаа бол алаг морио хязаалан түрүүлгэж, хоёр ч айрагдуулсан. Мөн хоёр ч хээр мориных нь нэг нь соёолон орж, өнөөх нь бүдүүн морь айрагдсан. Голдуу их насны морь, азарга уядаг байсан шиг байгаа юм. Гэхдээ бага нас ч уяж байсан.
-Аавын тань адуу ямар удам угшилтай вэ?
-Аавын адуу зээрд хонгор голцуу зүстэй. Жижиг зээрдийн угшлын л адуу байсан болов уу. Сүүлд нь Лхамсүрэн гуайн хар, Махбуриад гуайн улааны угшлын адуугаар цус сэлбэсэн. Тодруулбал, Лхамсүрэн гуайн харын төлийн төл гүүтэй бол Махбуриад гуайн улаан азарганых, Гүнсэн гуайн хүрэн адууны төл байсан. Энэ Гүнсэн гуайн хүрэн азарга чинь суманд хоёр, гурав түрүүлсэн байх шүү. дээ.
-Аав нь барилддаг байв уу?
-Үгүй ээ. Гэхдээ аавын ээжийн талдаа бөхийн удамтай.
-Та хэдэн онд сумын заан болсон юм бэ?
-Сумандаа гурав түрүүлж, хоёр шөвгөрсөн. Тэгээд 1994 онд сумын заан цолыг хүртэж байлаа.
-Бидний яриа энд хүрээд өндөрлөж байна. Урилгыг маань хүлээн авч ярилцсанд баярлалаа.
-Баярлалаа. Та бүхэнд ажлын амжилт хүсье.
Тод магнай сэтгүүлийн Асгат сумын тусгай дугаараас
0 Сэтгэгдэл
ХХЗХ-ны журмын дагуу зүй зохисгүй зарим үг, хэллэгийг хязгаарласан тул ТА сэтгэгдэл бичихдээ хууль зүйн болон ёс суртахууны хэм хэмжээг хүндэтгэнэ үү. Хэм хэмжээг зөрчсөн сэтгэгдэлийг админ устгах эрхтэй.
- Лхагва, 17:46 минут Богд хан уулын аймаг байгуулагдсаны 100 жилийн ой,…
- Лхагва, 11:21 минут МУ-ын Тод манлай уяач Б.Далай: Уяачийн амжилтанд г…
- 3-р сарын 19 -нд Архангай аймгийн 100 жилийн ой, хангайн бүсийн ура…
- 3-р сарын 19 -нд 2023 оны ММСУХ-ны чансаа өндөр уяачид
- 3-р сарын 05 -нд 2023 ОНЫ 21 АЙМГИЙН ШИЛДЭГ УЯАЧ, УРАЛДААНЧ ХҮҮХДҮҮ…
- 3-р сарын 05 -нд Аймгийн Алдарт уяач Ш.Мөнхбаатар:Ах дүү дөрвүүл аа…
- 3-р сарын 05 -нд 2023 ОНЫ ММСУХ-НЫ 21 АЙМГИЙН ШИЛДЭГ САЛБАР ХОЛБОО,…
- 3-р сарын 05 -нд Архангай аймгийн 100 жилийн ой, хангайн бүсийн ура…
- 2-р сарын 27 -нд Манлай уяач Ч.Сугар: Алаг морийг харсан хүн болгон…
- 2-р сарын 27 -нд 2022 оны чансаа өндөр сонгомол дээд насны хүлгүүд
- 2024 оны 2-р сарын 26 -нд Н.Билэгтсайхан 66 оноогоор 2022 оны чансаа өндөр у…
- 2024 оны 2-р сарын 26 -нд Хэнтий аймгийн 100 жилийн ой, зүүн бүсийн уралдаан…
- 2024 оны 2-р сарын 26 -нд МОНГОЛ УЛСЫН 2022 ОНЫ ӨНДӨР ЧАНСААТАЙ ИХ НАСНЫ МОР…
- 2024 оны 2-р сарын 26 -нд О.Батбилэг 73 оноогоор 2022 оны чансаа өндөр уяачд…
- 2024 оны 2-р сарын 26 -нд МУ-ын Алдарт уяач Г.Болдбаатар:Наадмын маргаашнаас…
- 2024 оны 2-р сарын 22 -нд 2022 оны чансаа өндөр азарганууд
- 2024 оны 2-р сарын 22 -нд 2022 оны МУ-ын шилдэг уяач, уралдаанч хүүхдүүд
- 2024 оны 2-р сарын 21 -нд ММСУХ-ны 2022 оны шилдгүүд шагналаа авлаа
- 2024 оны 2-р сарын 21 -нд Архангай аймгийн 100 жилийн ой, хангайн бүсийн ура…
- 2024 оны 2-р сарын 20 -нд Уяач Б.Батжаргал: Сүүлд цоохор даага даяндуулсан
- 2024 оны 2-р сарын 19 -нд Богд хан уулын аймаг байгуулагдсаны 100 жилийн ой,…
- 2024 оны 2-р сарын 14 -нд Цолоо ахиулсан уяачид
- 2024 оны 2-р сарын 07 -нд Нийслэлийн Алдарт уяач цолоор 28 хүн шагнагджээ
- 2024 оны 2-р сарын 07 -нд Дөрвөн Тод, дөрвөн Манлай, 18 Алдарт уяач цол авах…
- 2024 оны 2-р сарын 07 -нд Сумын Алдарт уяач Н.ДУГАРЖАВ: БИ ДӨРӨВДҮГЭЭР АНГИА…
- 2024 оны 2-р сарын 05 -нд Богд хан уулын аймаг байгуулагдсаны 100 жилийн ой,…
- 2024 оны 2-р сарын 05 -нд Хэнтий аймгийн 100 жилийн ой, зүүн бүсийн уралдаан…
- 2024 оны 1-р сарын 27 -нд Сумын Алдарт уяач Д.Батбаяр: Би Биндэрт анх адуу т…
- 2024 оны 1-р сарын 26 -нд Хэнтий аймгийн 100 жилийн ой, зүүн бүсийн уралдаан…
- 2024 оны 1-р сарын 25 -нд Архангай аймгийн 100 жилийн ой, хангайн бүсийн ура…
- 2024 оны 1-р сарын 24 -нд СУМЫН АЛДАРТ УЯАЧ А.Цэрэндорж: ЗААМАРТ ДАЛАЙ ЛАМЫГ…
- 2024 оны 1-р сарын 22 -нд Завхан аймгийн 100 жилийн ой, баруун бүсийн уралда…
- 2024 оны 1-р сарын 21 -нд Аймгийн Алдарт уяач Б.Баттөр: Таван жилийн дотор с…
- 2024 оны 1-р сарын 18 -нд Богд хан уулын аймаг байгуулагдсаны 100 жилийн ой,…
- 2024 оны 1-р сарын 15 -нд Аймгийн Алдарт уяач Ц.Жамсран: Өөрийн тамгатай уна…
- 2024 оны 1-р сарын 15 -нд Богд хан уулын аймаг байгуулагдсаны 100 жилийн ой,…
- 2024 оны 1-р сарын 11 -нд Хэнтий аймгийн 100 жилийн ой, зүүн бүсийн уралдаан…
- 2024 оны 1-р сарын 10 -нд Аймгийн Алдарт уяач М.Мөнхбаяр: Адууны төлөө уйгаг…
- 2024 оны 1-р сарын 10 -нд Завхан аймгийн 100 жилийн ой, баруун бүсийн уралда…
- 2024 оны 1-р сарын 08 -нд Сумын Алдарт уяач Ц.ГЭРЭЛБААТАР: Сайн адууны удам …
- 2024 оны 1-р сарын 08 -нд Завхан аймгийн 100 жилийн ой, баруун бүсийн урал…
- 2024 оны 1-р сарын 03 -нд Хамгийн шимт тэжээлийг мэдэх үү?
- 2024 оны 1-р сарын 02 -нд М.Энхтайван: Хүн хэдий чинээ сэтгэлээ өгнө, адуу т…
- 2023 оны 12-р сарын 27 -нд Хэнтий аймгийн 100 жилийн ой, зүүн бүсийн уралдаан…
- 2023 оны 12-р сарын 25 -нд Баахан хэрэг тарих Баяндэлгэрийн буурал
- 2023 оны 12-р сарын 23 -нд Нийслэлийн Алдарт Уяач цолны болзол хангасан уяачд…
- 2023 оны 12-р сарын 22 -нд Аймгийн Алдарт уяач Г.Энхбаатар: Аавынхаа уяаны ар…
- 2023 оны 12-р сарын 17 -нд Хэнтий аймгийн 100 жилийн ой, зүүн бүсийн уралдаан…
- 2023 оны 10-р сарын 29 -нд Сумын Алдарт уяач Л.Батноров: Азарганы түрүүгээр а…
- 2023 оны 10-р сарын 28 -нд Өвгөн ноён М.Пүрэвжавын нэрэмжит уралдаануудын нэг…
Сэтгэгдэл бичигдээгүй байна