Ухаа адуугаар урамтай наадагч Сэр-Одын Сунайндагва
Ардын хувьсгалын 57 жилийн ой, Онгон сумын баяр наадмын зургаан насны морьдын 30 айраг, түрүүний зургааг нь дуудах овог нэгт ах дүүс хүртэцгээсэн байдаг. Тодруулбаас, Сэр-Одын хэмээн овоглогддог дөрвөн уяачийн гурав нь сумынхаа баяр наадмын зургаан айргийг тэр жил хуваан хүртэж, дээдсийнхээ алдрыг мандуулж, дэргэдэх нөхдөө цэнгүүлжээ. Энэ наадмын хурдан азарганы уралдаанд Сэр-Одын Сунайндагвын ухаа аман хүзүүдэж, Сэр-Одын Дашгүнжингийн буган гуравласан бол уяачийн эрдэм ухаан, авьяас билгийг сорьдог их насны морьдын уралдаанд С.Сунайндагвын хээр гуравлаж, С.Буяндэлгэрийн хээр дөрөвлөж, С.Дашгүнжингийн цагаан тавлан хэр чансааг нь илтгэжээ. Харин хязаалангийн уралдаанд С.Дашгүнжин уяачийн хөнгөрүүлж сойсон ухаа үрээ айргийн тавд хурдлан их асрын өмнө алдар цолыг нь дуудуулсан аж. Ийнхүү нэгэн голомтны уяачид хүлгийн хийморь, уяачийн эрдмээр илүүрхсэн удаатай.
Дээрх түүхийг өгүүлсний учир уншигч та бүхэнд Онгон нутгийн нэрт уяачдын нэг Сэр-Одын Сунайндагвыг танилцуулахын тулд юм.
Тэрээр 1934 онд Бударын хөөвөр хэмээх газар мэндэлж, Төгрөг цагаан худаг, Дэрсэн худаг, Дөхөмийн говь, Бухын ширээ, Бөөр булан зэрэг ус, ургамал нь жигдэрсэн, уудам саруул нутагт өсч өндийжээ. Хүүхэд ахуй цагаа бусдын адил малын захад, хурдан хүлгийн нуруун дээр өнгөрөөсөн тэрээр сургууль соёлын мөр хөөж ном эрдэмд суралцан, цэргийн алба хааж бие хаа цэгцрээгүй ч өөрийн хичээл зүтгэлээр жолооч мэргэжлийг эзэмшин, олон жил үр бүтээлтэй ажиллажээ.
Хүүхэд ахуй цагаас мал маллаж, хурдны моринд хорхойсч явсан С.Сунайндагва ажлаа завчлан морь уяж, 1971 онд ухаа даага айргийн гуравт хурдлуулан амжилтын гараагаа эхэлсэн байдаг. Дараа жил нь ухаа шүдлэн түрүүлгэж, хээр хязаалан айргийн гуравт хурдлуулан урам зоригоор тэтгэгдэж, 1974 оны сумын баяр наадмаас хоёр айраг хүртжээ. Тэр жил С.Сунайндагва уяачийн уясан их насны хүрэн морь, ухаа шүдлэн тус, тус айргийн тавд хурдалсан юм. Баяр наадмын цуваа харж байхад, С.Сунайндагва уяач нэг наадмаас хоёр айраг хүртэх нь элбэг бөгөөд 1976 онд гэхэд л хээр соёолон, ухаа (Шалдан) хязаалан айргийн тавд хурдлуулж байж. Үүнээс хоёр жилийн дараа ухаа азаргаа аман хүзүүдүүлж, хээр морио айргийн гуравт хурдлуулан, Онгон сумын баяр наадмын есөн дэх хишгээ хүртжээ. Өөрөөр хэлбэл, С.Сунайндагва уяач долоон жилийн хугацаанд Онгон сумын баяр наадмаас хоёр түрүү, долоон айраг хүртсэн бөгөөд арав дахь айргаа 1982 онд ухаа шүдлэн үрээ аман хүзүүнд хурдлуулан авч байсан юм.
Ийнхүү уясан хүлгүүдээ урамтай сайхан хурдлуулж нутгийн олноо цэнгүүлж байсан тэрээр 1984 онд бурхны хүлгүүдийн уяа сойлгыг тааруулахаар тэнгэрт дэвшсэн бөгөөд өдгөө үр хүүхдүүд нь залгамжлан морь уяж байна.
А.Тэлмэн
0 Сэтгэгдэл
ХХЗХ-ны журмын дагуу зүй зохисгүй зарим үг, хэллэгийг хязгаарласан тул ТА сэтгэгдэл бичихдээ хууль зүйн болон ёс суртахууны хэм хэмжээг хүндэтгэнэ үү. Хэм хэмжээг зөрчсөн сэтгэгдэлийг админ устгах эрхтэй.
- 4-р сарын 15 -нд Уяач Ц.Батсайхан: Гэсэрваань гуай тарган ирэн дээр…
- 3-р сарын 27 -нд Богд хан уулын аймаг байгуулагдсаны 100 жилийн ой,…
- 3-р сарын 27 -нд МУ-ын Тод манлай уяач Б.Далай: Уяачийн амжилтанд г…
- 2024 оны 3-р сарын 19 -нд Архангай аймгийн 100 жилийн ой, хангайн бүсийн ура…
- 2024 оны 3-р сарын 19 -нд 2023 оны ММСУХ-ны чансаа өндөр уяачид
- 2024 оны 3-р сарын 05 -нд 2023 ОНЫ 21 АЙМГИЙН ШИЛДЭГ УЯАЧ, УРАЛДААНЧ ХҮҮХДҮҮ…
- 2024 оны 3-р сарын 05 -нд Аймгийн Алдарт уяач Ш.Мөнхбаатар:Ах дүү дөрвүүл аа…
- 2024 оны 3-р сарын 05 -нд 2023 ОНЫ ММСУХ-НЫ 21 АЙМГИЙН ШИЛДЭГ САЛБАР ХОЛБОО,…
- 2024 оны 3-р сарын 05 -нд Архангай аймгийн 100 жилийн ой, хангайн бүсийн ура…
- 2024 оны 2-р сарын 27 -нд Манлай уяач Ч.Сугар: Алаг морийг харсан хүн болгон…
- 2024 оны 2-р сарын 27 -нд 2022 оны чансаа өндөр сонгомол дээд насны хүлгүүд
- 2024 оны 2-р сарын 26 -нд Н.Билэгтсайхан 66 оноогоор 2022 оны чансаа өндөр у…
- 2024 оны 2-р сарын 26 -нд Хэнтий аймгийн 100 жилийн ой, зүүн бүсийн уралдаан…
- 2024 оны 2-р сарын 26 -нд МОНГОЛ УЛСЫН 2022 ОНЫ ӨНДӨР ЧАНСААТАЙ ИХ НАСНЫ МОР…
- 2024 оны 2-р сарын 26 -нд О.Батбилэг 73 оноогоор 2022 оны чансаа өндөр уяачд…
- 2024 оны 2-р сарын 26 -нд МУ-ын Алдарт уяач Г.Болдбаатар:Наадмын маргаашнаас…
- 2024 оны 2-р сарын 22 -нд 2022 оны чансаа өндөр азарганууд
- 2024 оны 2-р сарын 22 -нд 2022 оны МУ-ын шилдэг уяач, уралдаанч хүүхдүүд
- 2024 оны 2-р сарын 21 -нд ММСУХ-ны 2022 оны шилдгүүд шагналаа авлаа
- 2024 оны 2-р сарын 21 -нд Архангай аймгийн 100 жилийн ой, хангайн бүсийн ура…
- 2024 оны 2-р сарын 20 -нд Уяач Б.Батжаргал: Сүүлд цоохор даага даяндуулсан
- 2024 оны 2-р сарын 19 -нд Богд хан уулын аймаг байгуулагдсаны 100 жилийн ой,…
- 2024 оны 2-р сарын 14 -нд Цолоо ахиулсан уяачид
- 2024 оны 2-р сарын 07 -нд Нийслэлийн Алдарт уяач цолоор 28 хүн шагнагджээ
- 2024 оны 2-р сарын 07 -нд Дөрвөн Тод, дөрвөн Манлай, 18 Алдарт уяач цол авах…
- 2024 оны 2-р сарын 07 -нд Сумын Алдарт уяач Н.ДУГАРЖАВ: БИ ДӨРӨВДҮГЭЭР АНГИА…
- 2024 оны 2-р сарын 05 -нд Богд хан уулын аймаг байгуулагдсаны 100 жилийн ой,…
- 2024 оны 2-р сарын 05 -нд Хэнтий аймгийн 100 жилийн ой, зүүн бүсийн уралдаан…
- 2024 оны 1-р сарын 27 -нд Сумын Алдарт уяач Д.Батбаяр: Би Биндэрт анх адуу т…
- 2024 оны 1-р сарын 26 -нд Хэнтий аймгийн 100 жилийн ой, зүүн бүсийн уралдаан…
- 2024 оны 1-р сарын 25 -нд Архангай аймгийн 100 жилийн ой, хангайн бүсийн ура…
- 2024 оны 1-р сарын 24 -нд СУМЫН АЛДАРТ УЯАЧ А.Цэрэндорж: ЗААМАРТ ДАЛАЙ ЛАМЫГ…
- 2024 оны 1-р сарын 22 -нд Завхан аймгийн 100 жилийн ой, баруун бүсийн уралда…
- 2024 оны 1-р сарын 21 -нд Аймгийн Алдарт уяач Б.Баттөр: Таван жилийн дотор с…
- 2024 оны 1-р сарын 18 -нд Богд хан уулын аймаг байгуулагдсаны 100 жилийн ой,…
- 2024 оны 1-р сарын 15 -нд Аймгийн Алдарт уяач Ц.Жамсран: Өөрийн тамгатай уна…
- 2024 оны 1-р сарын 15 -нд Богд хан уулын аймаг байгуулагдсаны 100 жилийн ой,…
- 2024 оны 1-р сарын 11 -нд Хэнтий аймгийн 100 жилийн ой, зүүн бүсийн уралдаан…
- 2024 оны 1-р сарын 10 -нд Аймгийн Алдарт уяач М.Мөнхбаяр: Адууны төлөө уйгаг…
- 2024 оны 1-р сарын 10 -нд Завхан аймгийн 100 жилийн ой, баруун бүсийн уралда…
- 2024 оны 1-р сарын 08 -нд Сумын Алдарт уяач Ц.ГЭРЭЛБААТАР: Сайн адууны удам …
- 2024 оны 1-р сарын 08 -нд Завхан аймгийн 100 жилийн ой, баруун бүсийн урал…
- 2024 оны 1-р сарын 03 -нд Хамгийн шимт тэжээлийг мэдэх үү?
- 2024 оны 1-р сарын 02 -нд М.Энхтайван: Хүн хэдий чинээ сэтгэлээ өгнө, адуу т…
- 2023 оны 12-р сарын 27 -нд Хэнтий аймгийн 100 жилийн ой, зүүн бүсийн уралдаан…
- 2023 оны 12-р сарын 25 -нд Баахан хэрэг тарих Баяндэлгэрийн буурал
- 2023 оны 12-р сарын 23 -нд Нийслэлийн Алдарт Уяач цолны болзол хангасан уяачд…
- 2023 оны 12-р сарын 22 -нд Аймгийн Алдарт уяач Г.Энхбаатар: Аавынхаа уяаны ар…
- 2023 оны 12-р сарын 17 -нд Хэнтий аймгийн 100 жилийн ой, зүүн бүсийн уралдаан…
- 2023 оны 10-р сарын 29 -нд Сумын Алдарт уяач Л.Батноров: Азарганы түрүүгээр а…
Сэтгэгдэл бичигдээгүй байна