Хоёрхон тулах цэгтэй морьт хөшөөнүүд

Дэлхий дээр хүлэг морьд, хүлэгт баатруудыг харуулсан хөшөө дурсгал олон мянга бий. Бүгдийг нь тоочвол барагдахгүй. Бүгд л өөрийн гэсэн түүх, домогтой, дахин давтагдашгүй. Гэхдээ тэр олон мянган хөшөөнүүд дундаас зөвхөн хоёрхон тулах цэгтэй хөшөөнүүд хуруу дарам цөөн.

Яагаад? Яагаад гэвэл том хөшөө, тэр дундаа морины хөшөөг хоёрхон тулах цэгтэй хийнэ гэдэг уран барималчаас маш их ур чадар, нарийн тооцоо шаардах нь дамжиггүй. Хөшөөг цутгах, урлахдаа өчүүхэн төдий алдаа гаргахад л тэнцвэр алдагдаж тогтохоо болино. Иймд уран барималч нь морины анатоми, гүйцэтгэж байгаа эд материал, хөшөөг байршуулах газрын цаг агаар гэх мэт олон зүйлийн талаар маш нарийн мэдлэгтэй байх ёстой болдог тул хоёрхон тулах цэгтэй хөшөө ховор байдаг аж.

Санкт-Петербург дэх I Николай хааны хөшөө

Хөшөө Николай хааныг өөд болсны дараа 1856 онд баригдаж эхлээд 1859 оны зургаадугаар сард  дуусчээ. Огюст Монферраны төлөвлөсний дагуу П.К.Клодт гэдэг алдарт уран барималч хөшөөг бүтээжээ. Клодтыг тухайн үеийнхэн “Адууг азарганаас илүү хийдэг хүн” гэж ярилцдаг байсан гэдэг.

Вашингтон дахь Э.Жексоны хөшөө

Америкийн долоо дахь Ерөнхийлөгч Эндрю Жексоны дурсгалд зориулсан энэ морьт хөшөөг Вашингтон дахь Лафайет Сквер төвд босгожээ. Эндрю Жексон нь эгэл ардаас гаралтай анхны Ерөнхийлөгч, Ардчилсан намын үүсгэн байгуулагч төдийгүй тус намаас сонгогдсон Америкийн анхны Ерөнхийлөгч юм. Зөвхөн удам залгасан баячууд, эрх мэдэлтнүүдийн дундаас Ерөнхийлөгч сонгогддог гэсэн тухай үеийн ойлголтыг эвдэн харц гаралтай, эгэл ардын хүү ч төрийн өндөрлөгт гарч болохыг харуулснаараа одоогийн Америкийн дүр төрхийг тодорхойлсон агуу хүмүүсийн нэг гэж үздэг.

 Түүний овгийн “Jackson” гэдэг нь англи хэлний илжиг гэдэгтэй төстэй бичигддэг байсныг өрсөлдөгчид нь ашиглан илжгэн толгойтой зурагт хуудас гаргаж даапаалах болжээ. Хариуд нь Америкийн Ардчилсан намынхан нь илжигийг ядралгүй ажиллаж чаддаг, санасандаа хүрдэг тууштай, эгэл даруу гэж сөрөг сурталчилгаа явуулсан байдаг. Үүнээс хойш Америкийн Ардчилсан намын бэлгэдэл нь илжиг болсон юм.

Буэнос-Айрэс дахь Хосе де Сан-Мартины хөшөө

Генерал Хосе де Сан-Мартин нь Өмнөд Америкийн бүх улс үндэстнүүдийг Европын колончлолоос 

тусгаар болгохын төлөө тэмцэгч бөгөөд Аргентин улсыг үүсгэн байгуулагчдын нэг юм. Уран барималч Луи Жозеф 1862 онд түүний дурсгалыг мөнхлөн хөшөө босгосон байна.

Караалоглу дахь Ататюркийн хөшөө

Мустафа Кемаль Ататюрк нь орчин үеийн Турк улсыг үүсгэн байгуулагч, Туркийн төр нийгэм, цэргийн нэрт зүтгэлтэн юм. Дэлхийн түүхэн дэх хамгийн сайн судлагдсан 100 хүний нэг гэж үздэг.

Вена дахь Карл эрцгерцогийн хөшөө

Ариун Ромын эзэнт улсын хүү, цэргийн жанжин Австрийн Карл Эрцгерцогт зориулсан хөшөөг 1860 онд барьжээ.

Милан дахь Сфорца гүнтэний байгуулсан хөшөө

Сфорца овгийн эрхмүүд 1450 оноос эхлэн Милан хотыг захирах болсон.Энэ овгийн гүнгүүд нь урлагийг тэтгэгч гэдгээрээ Миланд төдийгүй дэлхий даяар алдартай. 1480-1499 онуудад Миланыг захирч байсан Лодовико Сфорцо нь дэлхийн өөр хаана ч байхгүй морины хөшөө байгуулах зарлигийг алдарт Леонардо Да Винчид өгчээ.

Суут Да Винчи 7,4 метр өндөр энэ хөшөөг байгуулахаар ажилласан ч дайны улмаас барьж чадаагүй гэдэг. 1977 онд уран барималч Чарльз Дент нь Да Винчийн уран баримлыг хадгалагдан үлдсэн зураг дээр үндэслэн байгуулахаар шийдэн ажиллаж эхэлж. Гэвч энэ нь тун амаргүй ажил болж таарсан бөгөөд уран барималч нь 2,5 сая доллар 15 жил зарцуулсан ч хөшөөг бүрэн босгохыг харж амжилгүй өөд болжээ. Явсаар 1999 онд энэ хөшөөг барьж дуусаад Миланы Сан Сиро морин тойруулгын хажууд босгожээ.

Инбсурк дэх V эрцгерцог Леопольдын хөшөө

1619-1632 оны хооронд төр барьж байсан V Леопольдыг амьд ахуйд энэ хөшөөг босгосон байдаг.

Б.Бадрал