АСГАТ СААРЛЫН ЭЗЭН АЙМГИЙН АЛДАРТ УЯАЧ ДУГАРЫН БАЯРАА


Хүлэг сайн мориныхоо буянаар амь гарч, аврал одоосон түүхийг уншигч та олонтаа сонсож дуулсан байх.
Хамгийн сайн мэдэхээс нь дурдвал Монгол төрийн наадамд зургаа түрүүлж, хоёр айрагдсан Амгалан төрийн ажнай шаргын сэтгэл сэмлэм, самсаа шархирам гайхамшигт түүх.
Э.Эрдэнэчулуун Тод манлайн авааль гэргий хүнд өвчний улмаас шаналж байхуй 2004 онд шарга азарга онцгой хурдалж, улсын баяр наадам, Алтан овооны төрийн тахилга зүүн бүсийн уралдаан, шигшмэл морьдын “Их хурд-3” уралдаанд тус тус түрүүлэн эмчилгээний зардлын нэлээд хувийг бүрдүүлж байсан тухай Э.Эрдэнэчулуун уяач мэлмийгээ чийгтүүлэн дурсан ярьдаг юм.
Энэ бол сайн хүлэг эзнээ эрхшээсэн олон зуун бахдалт түүхүүдийн нэг.
Одоо бас нэгэн түүхийн эзнийг танилцуулъя. Энэ хүн бол Сүхбаатар аймгийн Асгат сумын харьяат аймгийн Алдарт уяач Дугарын Баяраа агсан юм. Түүний унаган хүлэг Асгат саарал эзэн уяачийнхаа эрүүл мэндэд тус үзүүлж, басхүү нутаг нугын нэрийг өндөрт өргөн Монгол төрийн наадамд түрүүлж, шигшмэл морьдын “Их хурд-3” уралдаанд айрагдан Асгатын адуу аргагүй хурдан юм аа хэмээн шуугиулж байсан билээ.

Зүүн гарын адуу хурдан гэдгийг улс даяар таниулж, Асгат сумыг зорих уяач бизнесменүүдэд жим гаргаж өгсөн саарал азарганы эзэн 1951 оны тавдугаар сард Хээшингийн хөндий хэмээх газар Дугарын ууган хүүхэд болон мэндэлжээ. Эцэг Дугар нь хурдан морь уядаг, бор гүүнийх нь төл саарал азарга шүдлэндээ сумандаа түрүүлж, хоёр гурван ч удаагийн өвлийн уралдаанд түрүүлсэн тул Баяраа багаас адуунд элэгтэй нэгэн болж төлөвшжээ. Эрийн цээнд хүрч өрх тусгаарласнаас хойш нэгдлийн адууг тав, зургаан жил маллаад, 1984 оноос үхэр хариулах болсон байна. Чухам энэ үеэсээ эцгээс өвлөгдөж ирсэн өөрийн цөөн хэдээс уяж, 1985 онд Асгат сум байгуулагдсаны 60 жилийн ойгоор хонгор соёолонгоо айргийн дөрөвт хурдлуулан амжилтын гараагаа эхэлжээ. Түүнээс хойш 1988 онд хонгор хязаалан айргийн гуравт, 1990 онд хээр шүдлэн аман хүзүүнд, 1995 онд сумын 70 жилийн ойгоор хүрэн даага айргийн гуравт, 1998 онд саарал даага айргийн гуравт, 2001 онд хүрэн даага айргийн гуравт, 2007 онд шаргал хязаалан айргийн дөрөвт, хүрэн шүдлэн айргийн гуравт, 2008 онд шаргал соёолон түрүүнд, хээр хязаалан түрүүнд, саарал хязаалан аман хүзүүнд, хүрэн хязаалан айргийн тавт, хонгор шүдлэн айргийн дөрөвт, хүрэн даага түрүүнд, 2009 онд хүрэн соёолон айргийн дөрөвт, хонгор хязаалан аман хүзүүнд, хонгор даага аман хүзүүнд хурдлуулсан гэх мэтээр сум орон нутгийнхаа наадмаас айраг түрүү нэлээдийг хүртэж тэрхүү амжилтаараа аймгийн Алдарт уяач хэмээх эрхэм цолны эзэн болжээ.

Д.Баяраа агсан морь унаад холын замд гарвал охин адуу хөтөлж ирэх нь бараг ёс. Өөрөөр хэлбэл, ааваас өвлөгдсөн адуугаа сайн гүүгээр цус сэлбэн чанаржуулахын зэрэгцээ сайн давхисан нас ахисан азарга хааяа авдаг байжээ.
Асгат саарлын эзэн дөрвөн хүү, ганц охинтой. Хоёр хүү нь дээдсийнхээ үйл хэргийг үргэлжлүүлэн морь уяж, улсын чанартай наадамд унаган хүлгүүдээ айрагдуулан бахтай сайхан наадаж байна.
А.Тэлмэн
0 Сэтгэгдэл
ХХЗХ-ны журмын дагуу зүй зохисгүй зарим үг, хэллэгийг хязгаарласан тул ТА сэтгэгдэл бичихдээ хууль зүйн болон ёс суртахууны хэм хэмжээг хүндэтгэнэ үү. Хэм хэмжээг зөрчсөн сэтгэгдэлийг админ устгах эрхтэй.
-
1 цагийн өмнө АХ-ын 104 жилийн ойд эхний 10-т хурдалсан даагану…
-
1 цагийн өмнө Ш.Мөнгөншагайн сартай хээр даага түрүүллээ
-
2 цагийн өмнө Уралдаанч Б.Нармандах: Уяач ах нараасаа суралцах г…
-
3 цагийн өмнө Хамгийн бага нас дааганы уралдаанд 240 даага бүртг…
-
4 цагийн өмнө Уралдаанч Н.Боорчи: Шүдлэн түрүүлгэж, соёолонгоо …
-
4 цагийн өмнө АХ-ын 104 жилийн ойд эхний 10-т хурдалсан соёолонг…
-
5 цагийн өмнө З.Мэндсайханы хул соёолон түрүүллээ
-
7 цагийн өмнө МУ-ын Алдарт уяач Ч.Уламбаяр: Дөрвөн настай морины…
-
8 цагийн өмнө Фото - Соёолон мордуулахын эргэн тойронд
-
9 цагийн өмнө 195 соёолон бүртгүүлжээ
-
23 цагийн өмнө АХ-ын 104 жилийн ойд эхний 10-т хурдалсан их насны…
-
Өчигдөр, 17:01 минут Л.Анхбаатарын хүрэн халзан морь түрүүллээ
-
Өчигдөр, 16:01 минут Уралдаанч Ц.Түвшинсайхан: Ээжээ, ааваа хүү нь түрү…
-
Өчигдөр, 15:43 минут МУ-ын Алдарт уяач Ч.Амарсанаа: Баянхонгороос анх у…
-
Өчигдөр, 15:05 минут 210 их насны морь бүртгүүлжээ
-
Өчигдөр, 12:43 минут АХ-104 жилийн ойд эхний 10-т хурдалсан азарганууд
-
Өчигдөр, 11:58 минут МУАУ И.Золбоогийн хүрэн халзан азарга түрүүллээ
-
Өчигдөр, 08:49 минут Фото - Азаргаа мордуулав
-
Өчигдөр, 08:27 минут 153 азарга бүртгүүлжээ
-
Өчигдөр, 18:19 минут Манлай уяач Х.Улам-Өрнөх: Морь айрагдана гэдэг оло…
-
Өчигдөр, 17:51 минут Уралдаанч Б.Эрдэнэбилэг: Бөмбөгөө ахыгаа нэг оруул…
-
Өчигдөр, 17:39 минут Б.Лхагвацэрэн:Таван жилийн дараа төрийн наадмын хи…
-
Пүрэв, 16:21 минут Ж.Түмэн-Өлзийн бор шүдлэн түрүүллээ
-
Пүрэв, 15:09 минут Тод манлай уяач О.Батбилэг:Түрүүлэх байх гэж бодсо…
-
Пүрэв, 13:47 минут 225 шүдлэн бүртгүүлжээ
-
Пүрэв, 12:57 минут АХ-ын 104 жилийн ойн эхний 10-т хурдалсан хязаалан…
-
Пүрэв, 12:07 минут Б.Гантигийн сартай хүрэн хязаалан түрүүллээ
-
Пүрэв, 10:17 минут Хязаалан 256 бүртгүүлжээ
-
Пүрэв, 10:07 минут Хүйн долоон худагт хязаалангийн эргэн тойронд
-
7-р сарын 02 -нд Эрдэмт уяачид, эрэмгий хүлгүүд- Тод манлай уяач С.…
-
2024 оны 8-р сарын 05 -нд Хангайн бүсийн сонгомол бага насанд Х.Бат-Эрдэнийн…
-
2024 оны 8-р сарын 05 -нд Хангайн бүсийн дааганы уралдаанд М.Цэрэнжавын хээр…
-
2024 оны 8-р сарын 04 -нд Хангайн бүсийн сонгомол дээд насанд С.Баярсайханы …
-
2024 оны 8-р сарын 04 -нд Хангайн бүсэд Я.Содбаатарын бор соёолон түрүүллээ
-
2024 оны 8-р сарын 04 -нд Хангайн бүсийн их насанд Э.Бат-Эрдэнийн Солонго зэ…
-
2024 оны 8-р сарын 04 -нд Хангайн бүсэд Д.Батбаярын Түмт хээр азарга түрүүлж…
-
2024 оны 8-р сарын 01 -нд Хангайн бүсийн сонгомол дунд насны ангилалд Г.Ганб…
-
2024 оны 7-р сарын 31 -нд Хангайн бүсэд П.Баярбатын бор хязаалан түрүүллээ
-
2024 оны 7-р сарын 31 -нд Хангайн бүсэд Г.Энхбатын хар шүдлэн түрүүлжээ
-
2024 оны 7-р сарын 28 -нд "Говьшанхын хурд-7" говийн бүсийн уралдааны сонгом…
-
2024 оны 7-р сарын 28 -нд Ламын Гэгээний 385 жилийн ойн сонгомол дунд насанд…
-
2024 оны 7-р сарын 28 -нд "Говьшанхын хурд-7" говийн бүсийн уралдааны сонгом…
-
2024 оны 7-р сарын 28 -нд Ламын Гэгээний 385 жилийн ойн сонгомол дээд насанд…
-
2024 оны 7-р сарын 27 -нд Ламын Гэгээний 385 жилийн ойд О.Баасанцэрэнгийн хү…
-
2024 оны 7-р сарын 27 -нд "Говьшанхын хурд-7" говийн бүсийн уралдаанд Э.Бат-…
-
2024 оны 7-р сарын 27 -нд Ламын Гэгээний 385 жилийн ойд Ц.Амарсанаагийн хонг…
-
2024 оны 7-р сарын 27 -нд "Говьшанхын хурд-7" уралдаанд Д.Отгонлхагвын хүрэн…
-
2024 оны 7-р сарын 27 -нд Ламын Гэгээний 385 жилийн ойд Б.Отгонсэлэнгийн Ава…
-
2024 оны 7-р сарын 27 -нд "Говьшанхын хурд-7" уралдаанд Д.Отгонлхагвын Солон…
-
2024 оны 7-р сарын 26 -нд Говийн бүсэд Ч.Батжаргалын халтар даага түрүүллээ
-
Өчигдөр, 12:43 минут АХ-104 жилийн ойд эхний 10-т хурдалсан азарганууд
-
Пүрэв, 12:57 минут АХ-ын 104 жилийн ойн эхний 10-т хурдалсан хязаалан…
-
Өчигдөр, 17:51 минут Уралдаанч Б.Эрдэнэбилэг: Бөмбөгөө ахыгаа нэг оруул…
-
Пүрэв, 16:21 минут Ж.Түмэн-Өлзийн бор шүдлэн түрүүллээ
-
5 цагийн өмнө З.Мэндсайханы хул соёолон түрүүллээ
-
Пүрэв, 10:07 минут Хүйн долоон худагт хязаалангийн эргэн тойронд
-
Өчигдөр, 11:58 минут МУАУ И.Золбоогийн хүрэн халзан азарга түрүүллээ
-
Өчигдөр, 08:27 минут 153 азарга бүртгүүлжээ
-
Өчигдөр, 17:01 минут Л.Анхбаатарын хүрэн халзан морь түрүүллээ
-
Пүрэв, 12:07 минут Б.Гантигийн сартай хүрэн хязаалан түрүүллээ
-
23 цагийн өмнө АХ-ын 104 жилийн ойд эхний 10-т хурдалсан их насны…
-
Өчигдөр, 08:49 минут Фото - Азаргаа мордуулав
-
Пүрэв, 10:17 минут Хязаалан 256 бүртгүүлжээ
-
Пүрэв, 13:47 минут 225 шүдлэн бүртгүүлжээ
-
1 цагийн өмнө Ш.Мөнгөншагайн сартай хээр даага түрүүллээ
-
Өчигдөр, 15:43 минут МУ-ын Алдарт уяач Ч.Амарсанаа: Баянхонгороос анх у…
-
Өчигдөр, 17:39 минут Б.Лхагвацэрэн:Таван жилийн дараа төрийн наадмын хи…
-
Пүрэв, 15:09 минут Тод манлай уяач О.Батбилэг:Түрүүлэх байх гэж бодсо…
-
Өчигдөр, 18:19 минут Манлай уяач Х.Улам-Өрнөх: Морь айрагдана гэдэг оло…
-
7 цагийн өмнө МУ-ын Алдарт уяач Ч.Уламбаяр: Дөрвөн настай морины…
-
9 цагийн өмнө 195 соёолон бүртгүүлжээ
-
Өчигдөр, 15:05 минут 210 их насны морь бүртгүүлжээ
-
8 цагийн өмнө Фото - Соёолон мордуулахын эргэн тойронд
-
Өчигдөр, 16:01 минут Уралдаанч Ц.Түвшинсайхан: Ээжээ, ааваа хүү нь түрү…
-
4 цагийн өмнө АХ-ын 104 жилийн ойд эхний 10-т хурдалсан соёолонг…
-
3 цагийн өмнө Хамгийн бага нас дааганы уралдаанд 240 даага бүртг…
-
4 цагийн өмнө Уралдаанч Н.Боорчи: Шүдлэн түрүүлгэж, соёолонгоо …
-
2 цагийн өмнө Уралдаанч Б.Нармандах: Уяач ах нараасаа суралцах г…
-
1 цагийн өмнө АХ-ын 104 жилийн ойд эхний 10-т хурдалсан даагану…
Сэтгэгдэл бичигдээгүй байна