УЯАЧ Г.ЦЭРЭНХҮҮ: ААВ МИНЬ ЭМНЭГ СУРГАЛТЫН АВАРГА БОЛЖ ЗХУ РУУ ЯВЖ БАЙСАН
Төв аймгийн Баян сум, Өгөөмөр багийн харьяат, удам дамжсан уяач Гончигнямын Цэрэнхүү аавынхаа тухай хуучилсныг уншигч танаа хүргэж байна. Тэрээр 1970 оны намар сумын төвд төржээ.
-Гончигням гэдэг хүнээс өмнө танайхан морь уядаг байв уу?
Аавын аав Санжаалаа гэж морь уядаг байсан гэдэг ч би сайн мэдэхгүй. Харин миний аав энэ нутгийн хүн. Дээрээ дөрвөн эгч, нэг ахтай айлын бага хүү. Багаасаа л мал маллан уяа тааруулсан. Гончигийн хонгор гэж олонд танигдсан морийг нь би сайн мэднэ. Хонгор морийг дааганаас нь эхлэн уясан. Даагандаа сумандаа наймд, шүдлэн үрээ зургаад давхиад, хязааландаа айргийн гуравт хурдлан, соёолондоо хол түрүүлсэн юм. Хавчиг долоотой өнжөөд их морь Баян сумандаа түрүүлэн Багахангайн төмөр замын 50 жилийн ойд айргийн гуравт давхисан. Хонгор морийг уралдаж байхад медаль өгдөггүй байсан. Бас нэг зээрд азаргыг нь 1984, 1985 онд манай дүү унан шүдлэнд нь сумандаа гуравт давхиулж байсан. Сүүлд 1989, 1990 онд аавын унаган саарал морь хязаалан, соёолондоо Баян сумандаа айргийн дөрөв, таваар хурдалж хүрэл медаль авч байлаа.
-Хонгор морины угшил?
Өлзий гэдэг өвгөний шарга азарганы төл, эх нь хонгор гүү байсан. Намайг хүүхэд байхад шарга азаргыг унаад явахад их сайхан явдалтай гэж хүмүүс ярьдаг байв. Харин уяж байгаагүй байх аа.
-Тэр саарал морь хэдэн медальтай юм бэ?
Ерөөсөө хязаалан, соёолон л айрагдсан. Бүдүүн морь уягдаад 10, 20 дотор л орж байсан.
-Аав тань улсын баяр наадамд явж байсан уу?
Голдуу сум орон нутагтаа ойр хавиараа л нааддаг. Харин АХ-ын 60 жилийн ойгоор намайг зургаадугаар ангид байхад улсын баяр наадамд явсан юм. Аав морь авч яваагүй, харин би аавын ахын морийг унаж байлаа.
-Аав тань нэгдлийн үед ямар мал маллаж байв. Адуу шинжихдээ хэр байсан бэ?
Залуудаа Балдан аварга гэж хүний туслах малчнаар тэмээ маллаж байгаад сүүлдээ хонь хариуцаж авсан байдаг. Морь мал шинжиж танихдаа тийм сайн байгаагүй ч багаасаа моринд дуртай, эмнэг хангалд эрэмгий байсан. Аавын ах нэгдлийн адуучин, ахынхаа хариуцсан адууны эмнэг догшныг нь сургадаг. Тэгээд эмнэг сургалтын аварга болж ЗХУ руу аялах эрхээр шагнуулж байсан.
-Наймаа арилжаа хэр хийдэг хүн байв. Энд тэндээс хурдан хурц юм цуглуулсан л байлгүй?
Ганц нэг адуу авсан, гэхдээ айхтар олноор нь биш ээ. Шагдарсүрэн гэдэг хүнээс хул азарга авсан. Тэр хул азарга өөрөө 10 дотор ороотой давхидаг, харин үр төлүүд нь гайгүй давхисан. Аав маань морь жилтэй, 70 нэлээн дөхөж бурхан болсон. Тэр хүртлээ сумандаа жил өнжихгүй морь уясан. Миний аав хоёр хүү, таван охинтой. Ахыгаа алдчихсан, ганц үлдсэн хүү нь болохоор аавынхаа ажлыг үргэлжлүүлэн уяа сойлго тааруулж явна.
-Хурдан морь унаж байхдаа айраг, түрүү хүртэж байв уу?
Би долоо, наймтайгаасаа хурдан морь унасан ч айраг, түрүү авч байгаагүй. 10, 20 дотор ороотой л давхиулдаг байсан. Уяач болоод ч хишиг хүртэн айраг амсаж амжаагүй л явна. Аавын адууны буян, угшил удам нь байгаа хойно удахгүй тод магнай торгон жолоо өргүүлэх байх аа.
-Хүмүүс адуугаа чанаржуулъя, сайн адуутай болъё гээд энд тэндээс адуу авч цус сэлбэх болж. Тийм ээ?
Манай том эгч Дорнодод байдаг юм. Хүргэн ахаасаа Моонон угшлын төлөөс нь авсан. Анхны Их хурдад Жинст хонгор түрүүлэхэд хүргэн ахын бор долоод давхисан. Тэр борын төл бор үрээг авч азарга тавьсан. Үр төл нь гайгүй хурдлах шинжтэй, сумандаа модтой сайхан л наадах юм.
-Холоос азарга тавьчихаар цус сэлбээд адуу арай өөр байна уу?
Хамаагүй өөр. Би ч нэг их адуу тэжээхгүй юм. Уг нь тэжээлтэй морь арай өөр давхилтай. Одоо тэжээлгүй уяа тааруулна гэж байхгүй болж, би л өөрийнхөө сонирхол хорхойг дарах гэж сумандаа наадах юм даа.
-Таныг буян заяа ивээн уясан хүлэг нь урамтай сайхан хурдлах болтугай гэсэн ерөөлөөр ярилцлагаа өндөрлөе. Ярилцсанд баярлалаа.
За баярлалаа.
"Тод магнай" сэтгүүл. Төв аймгийн Баян, Баянжаргалан, Эрдэнэ сумдын тусгай дугаар. 2018 он
0 Сэтгэгдэл
ХХЗХ-ны журмын дагуу зүй зохисгүй зарим үг, хэллэгийг хязгаарласан тул ТА сэтгэгдэл бичихдээ хууль зүйн болон ёс суртахууны хэм хэмжээг хүндэтгэнэ үү. Хэм хэмжээг зөрчсөн сэтгэгдэлийг админ устгах эрхтэй.
- 3-р сарын 05 -нд 2023 ОНЫ 21 АЙМГИЙН ШИЛДЭГ УЯАЧ, УРАЛДААНЧ ХҮҮХДҮҮ…
- 3-р сарын 05 -нд Аймгийн Алдарт уяач Ш.Мөнхбаатар:Ах дүү дөрвүүл аа…
- 3-р сарын 05 -нд 2023 ОНЫ ММСУХ-НЫ 21 АЙМГИЙН ШИЛДЭГ САЛБАР ХОЛБОО,…
- 3-р сарын 05 -нд Архангай аймгийн 100 жилийн ой, хангайн бүсийн ура…
- 2-р сарын 27 -нд Манлай уяач Ч.Сугар: Алаг морийг харсан хүн болгон…
- 2-р сарын 27 -нд 2022 оны чансаа өндөр сонгомол дээд насны хүлгүүд
- 2-р сарын 26 -нд Н.Билэгтсайхан 66 оноогоор 2022 оны чансаа өндөр у…
- 2-р сарын 26 -нд Хэнтий аймгийн 100 жилийн ой, зүүн бүсийн уралдаан…
- 2-р сарын 26 -нд МОНГОЛ УЛСЫН 2022 ОНЫ ӨНДӨР ЧАНСААТАЙ ИХ НАСНЫ МОР…
- 2-р сарын 26 -нд О.Батбилэг 73 оноогоор 2022 оны чансаа өндөр уяачд…
- 2-р сарын 26 -нд МУ-ын Алдарт уяач Г.Болдбаатар:Наадмын маргаашнаас…
- 2-р сарын 22 -нд 2022 оны чансаа өндөр азарганууд
- 2-р сарын 22 -нд 2022 оны МУ-ын шилдэг уяач, уралдаанч хүүхдүүд
- 2-р сарын 21 -нд ММСУХ-ны 2022 оны шилдгүүд шагналаа авлаа
- 2-р сарын 21 -нд Архангай аймгийн 100 жилийн ой, хангайн бүсийн ура…
- 2-р сарын 20 -нд Уяач Б.Батжаргал: Сүүлд цоохор даага даяндуулсан
- 2-р сарын 19 -нд Богд хан уулын аймаг байгуулагдсаны 100 жилийн ой,…
- 2024 оны 2-р сарын 14 -нд Цолоо ахиулсан уяачид
- 2024 оны 2-р сарын 07 -нд Нийслэлийн Алдарт уяач цолоор 28 хүн шагнагджээ
- 2024 оны 2-р сарын 07 -нд Дөрвөн Тод, дөрвөн Манлай, 18 Алдарт уяач цол авах…
- 2024 оны 2-р сарын 07 -нд Сумын Алдарт уяач Н.ДУГАРЖАВ: БИ ДӨРӨВДҮГЭЭР АНГИА…
- 2024 оны 2-р сарын 05 -нд Богд хан уулын аймаг байгуулагдсаны 100 жилийн ой,…
- 2024 оны 2-р сарын 05 -нд Хэнтий аймгийн 100 жилийн ой, зүүн бүсийн уралдаан…
- 2024 оны 1-р сарын 27 -нд Сумын Алдарт уяач Д.Батбаяр: Би Биндэрт анх адуу т…
- 2024 оны 1-р сарын 26 -нд Хэнтий аймгийн 100 жилийн ой, зүүн бүсийн уралдаан…
- 2024 оны 1-р сарын 25 -нд Архангай аймгийн 100 жилийн ой, хангайн бүсийн ура…
- 2024 оны 1-р сарын 24 -нд СУМЫН АЛДАРТ УЯАЧ А.Цэрэндорж: ЗААМАРТ ДАЛАЙ ЛАМЫГ…
- 2024 оны 1-р сарын 22 -нд Завхан аймгийн 100 жилийн ой, баруун бүсийн уралда…
- 2024 оны 1-р сарын 21 -нд Аймгийн Алдарт уяач Б.Баттөр: Таван жилийн дотор с…
- 2024 оны 1-р сарын 18 -нд Богд хан уулын аймаг байгуулагдсаны 100 жилийн ой,…
- 2024 оны 1-р сарын 15 -нд Аймгийн Алдарт уяач Ц.Жамсран: Өөрийн тамгатай уна…
- 2024 оны 1-р сарын 15 -нд Богд хан уулын аймаг байгуулагдсаны 100 жилийн ой,…
- 2024 оны 1-р сарын 11 -нд Хэнтий аймгийн 100 жилийн ой, зүүн бүсийн уралдаан…
- 2024 оны 1-р сарын 10 -нд Аймгийн Алдарт уяач М.Мөнхбаяр: Адууны төлөө уйгаг…
- 2024 оны 1-р сарын 10 -нд Завхан аймгийн 100 жилийн ой, баруун бүсийн уралда…
- 2024 оны 1-р сарын 08 -нд Сумын Алдарт уяач Ц.ГЭРЭЛБААТАР: Сайн адууны удам …
- 2024 оны 1-р сарын 08 -нд Завхан аймгийн 100 жилийн ой, баруун бүсийн урал…
- 2024 оны 1-р сарын 03 -нд Хамгийн шимт тэжээлийг мэдэх үү?
- 2024 оны 1-р сарын 02 -нд М.Энхтайван: Хүн хэдий чинээ сэтгэлээ өгнө, адуу т…
- 2023 оны 12-р сарын 27 -нд Хэнтий аймгийн 100 жилийн ой, зүүн бүсийн уралдаан…
- 2023 оны 12-р сарын 25 -нд Баахан хэрэг тарих Баяндэлгэрийн буурал
- 2023 оны 12-р сарын 23 -нд Нийслэлийн Алдарт Уяач цолны болзол хангасан уяачд…
- 2023 оны 12-р сарын 22 -нд Аймгийн Алдарт уяач Г.Энхбаатар: Аавынхаа уяаны ар…
- 2023 оны 12-р сарын 17 -нд Хэнтий аймгийн 100 жилийн ой, зүүн бүсийн уралдаан…
- 2023 оны 10-р сарын 29 -нд Сумын Алдарт уяач Л.Батноров: Азарганы түрүүгээр а…
- 2023 оны 10-р сарын 28 -нд Өвгөн ноён М.Пүрэвжавын нэрэмжит уралдаануудын нэг…
- 2023 оны 10-р сарын 17 -нд Өнөө жил яах бол...
- 2023 оны 10-р сарын 09 -нд Сумын Алдарт уяач О.ДАШЗАВ: Сумынхаа наадмын айрги…
- 2023 оны 10-р сарын 08 -нд Хэнтий аймгийн 100 жилийн ой, зүүн бүсийн уралдаан…
- 2023 оны 10-р сарын 06 -нд Сумын Алдарт уяач Б.Пүрэвбат: Гурван азаргаар одто…
Сэтгэгдэл бичигдээгүй байна