Аймгийн Алдарт уяач Г.Хадхүү: Аавынхаа бөхийн цол дууддаг байсан цэнгэлдэхэд унаган хүлгээ цоллууллаа

Тулгар төрийн 2227, Их Монгол Улсын 812, Ардын Хувьсгалын 97 жилийн ойн үндэсний их баяр наадамд тоосонд нь дарагдвал хийморь сэргэдэг соёолон насанд унаган морио айргийн тавд хурдлуулсан Өвөрхангай аймгийн Өлзийт сумын уугуул, аймгийн Алдарт уяач Гончигийн Хадхүүтэй ярилцлаа.

-Хар соёолонгоо төрийн баяр наадамд айрагдуулсанд баяр хүргэе. Баярын сэтгэгдлээсээ манай уншигчидтай хуваалцахгүй юу?

-Нутгийн уул ус, аав ээжийн буян заяа түшиж соёолон морь айргийн тавд хурдлууллаа. Баяртай байна. Барианы зурхай даваад ирэхэд нь өөрийн эрхгүй нутгийн уул ус, аав минь бодогдлоо. Миний аав 22 жил бөхийн цол дуудсан улсын цоллооч Цэдэндоржийн Гончиг гэж хүн. Аавынхаа бөхийн цол дууддаг байсан цэнгэлдэх хүрээлэнд унаган хүлгээ цоллуулаад зогсоход хамар шархирч байна лээ шүү.

-Уяа сойлгоо хаана тааруулсан бэ. Сунгаанд хэр давхиж байв?

-Миний морьд Багахангай дүүрэгт уягддаг. Урд Их уулын сунгаанд хар үрээ дөрөв түрүүлсэн болохоор горьдлоготой төрийн том дэвжээг зорин ирсэн. Морио айрагдана гэдэгт итгэлтэй байсан. Манай уяач Пүрэвдоржийн Балдандорж гэдэг залуу байдаг. Дүүдээ маш их баярлалаа.

-Хар соёолон хаанахын ямар угшилтай адуу вэ? Хаана яаж давхиж байсан талаар амжилтыг нь дурдахгүй юу?

-Аавын маань унаган адуу. Аавынхаа  үүсгэсэн адууны үр төлөөр одтой наадна гэдэг уяач хүний жаргал юм. Унаган адуугаа төрийн баяр наадамд айрагдуулсандаа сэтгэл маш их өндөр байгаа.  Миний хар үрээ шүдлэн уягдсан боловч давхил нь орж өгөхгүй байсан. Дараа жил нь хязаалан Төв аймгийн наадамд түрүүлэн, Багануурт болсон Төвийн бүсийн уралдаанд долоод хурдалж их хурдан байсан. Улсын баяр наадам энэ жилийн анхны давхил нь юм.

-Хар үрээний дараагийн давхил хаашаа байх бол?

-Морьдоо харж байгаад дараагийн давхилаа шийднэ дээ. Аль нэг бүсийн уралдааныг зорих байх.

-Баяр наадамд хичнээн морь мордуулсан бэ?

-Соёолон, эрлийз  даага хоёртой ирж сайхан наадлаа. Нутагтаа олон айраг, түрүү авч наадсан болохоор төрийн том довонд ирж уралдъя гэж таван жил дараалан улсын баяр наадамд ирж байна. Тэгээд таван жилийн дараа анхны айргаа хүртэж байна даа.

-Танай аав бөхийн цоллоочоос гадна адуу цуглуулдаг хүн байсан юмаа даа? 

-Манай аав хамгийн анх Цэрэнтогтох аваргыг дагаж бөх цоллож, 2006 он хүртэл төрийн наадамд 22 жил тасралтгүй цол дуудсан. Үүний хажуугаар адуу их цуглуулсан. 1994 онд Өвөрхангайд зүүн аймгуудаас адуу цуглуулж аваачин, нутгийн адууны цусыг сэлбэсэн. Ингэж цус сэлбэж хурдан унаган адуугаа чанаржуулсан даа.   

-Он гарсаар та хаагуур наадсан бэ?

-Энэ жил азарганаас бусад нас уяад, хуваагаад л уралдуулж байна. Эхний уралдаан Архустад Батсайхан гэгээнтний наадамд хар халзан даага түрүү, хар даага аман хүзүүдэн, зээрд соёолон аман хүзүүнд хурдалсан. Дараагийн наадам  Налайх дүүргийн ойд  шүдлэн, даага хоёроо түрүүлгэсэн. Мөн Төв аймгийн наадамд соёолон түрүүлгээд улсын баяр наадмаа зорьсон нь энэ.

-Ажил үйлс бүтэмжтэй жил морьд сайн давхидаг гэцгээдэг. Айраг түрүү олонтой, ажил үйлс нь бүтэмжтэй байг ээ.

-Ерөөлөөр оршиг.   

А.Энхжил

Тод магнай сэтгүүл №99