ММСУХ-ны Тэргүүн дэд ерөнхийлөгч Д.Дагвадорж: ЦОЛ ХУРААСАН НЬ ЗӨВ гэж бодож байгаа


Өнгөрсөн долоо хоногт Монгол Улсын Ерөнхийлөгч Х.Баттулга зарлиг гаргаж хоёр уяачийн цолыг хассан билээ. Уяачийн цол хассан энэ асуудлаар Тод манлай цолоо хасуулсан ММСУХ-ны тэргүүн дэд ерөнхийлөгч Д.Дагвадоржтой уулзаж дараах асуултанд хариулт авлаа.
-Ерөнхийлөгчийн зарлигтай та санал нийлж байна уу? Уяачид болон морь сонирхогчид бол цол хураасан асуудлыг маш их эсэргүүцэж байгаа.
-Ер нь цол хураасан асуудлыг Ерөнхийлөгчийн зөв арга хэмжээ гэж бодож байгаа. Бид зөвхөн ганц Дүнжингарав уралдаанаа зохион байгуулалт муутай хийсэндээ ч биш төрийн болон улс бүсийн наадмаа хийж чадхаа байсан. Манай уяачид төр түмэн, наадамчин олноо хүндэлдэггүй, эрлийз монголоо хольж уралддаг, хэрэлдэж маргалддаг болсон. Мөн наадмын дүрэм журам баримталдаггүй, уяачийн ёс зүйн тангарагаа биелүүлдэггүй. Гэхдээ бүх уяач ийм биш л дээ хэсэг уяач нар бий. Энэ удаад нэр усаар нь хэлээд яахав тэд өөрсдийгөө мэдэж байгаа. ММСУХ-оос зохион байгуулсан бүх наадам дүрэм журамтай. Морио бүртгүүлэх гээд ирсэн уяачдад тэрхүү журмыг нь тарааж өгдөг. Ингэсээр байтал манай уяачид өөрсдөө наадмаа үймүүлдэг, будьлуулдаг. Зөвхөн өөрсдөө л айраг түрүү хүртэхийн төлөө наадаж болохгүй наадамчин олноо хүндэлж, тэднийгээ баярлуулан цэнгүүлж байгаа гэдгээ бодох хэрэгтэй. Наадам хэрүүл маргаан, будлиангүй болдог бол сайхан биз дээ. Харин бидний зүгээс Дүнжингарав уралдаанаа муу зохион байгуулсан уу гэвэл муу зохион байгуулсан. Түүнийгээ хүлээн зөвшөөрнө. Тэгэхдээ зохион байгуулалт муудаж, орой шөнөөр морь уралдах болсон нь уяачидтай холбоотой. Эрлийз, монгол гэж хэл ам хийснээс болж цаг оройтсон. Урьд нь бид цаг хугацаандаа хийгээд байж болдог л байсан. Наадмаа хүндлээд дүрэм журмаараа уралдацгаая гэж уяачиддаа уриалдаг, сануулдаг. Эцэст нь бидний ганц хүсдэг зүйл бол наадмаа будлиангүй сайхан зохион байгуулах л байдаг. Мөн дээрээс нь манай уяачид, ялангуяа том цолтой уяачид маань ард түмнээ хүндэлж наадаасай гэж би хувьдаа маш их хүсдэг. Том цолтой цөөхөн хэдэн уяач л наадмыг үймүүлдэг. Хөдөө орон нутагт морины уралдаан эрлийз, монголоо ялгаж уралдаад сайхан наадаад болж л байна шүү дээ. Жишээ нь: Жавхлант шарга. Тэгхээр өнөөдөр ерөнхийлөгч цол хурааснаараа зөвхөн Сэргэлэн бид хоёрт арга хэмжээ авч байгаа гэж бодохгүй байна. Цааш цаашдаа уяачдад том сануулга, анхааруулга өгч байгаа хэрэг гэж бодож байгаа.
-Цаашид зөрчил гаргасан, наадам үймүүлсэн уяачдад ямар арга хэмжээ авдаг байвал дээр вэ?
-Наадам хангалтгүй зохион байгуулсан наадмын комиссын гишүүд, дүрэм журмаа баримтлаагүй уяачдад эхний удаа цол бууруулах, удаа дараа зөрчил гаргавал цолыг нь бүр мөсөн хураах, төр засгийн шагнал урамшуулалд тодорхойлохгүй байх, цаашлаад уяачийн эрхийг нь тодорхой хугацаагаар түтгэлзүүлж ч болно. Энэ бол морио дээдэлдэг монгол түмнийхээ өмнөөс авч байгаа арга хэмжээ. Ингэхгүй бол манай уяачид хариуцлага гэдгийг тоохоо больсон. Дээр үед наадмаас наадмын хооронд тухайн наадмыг ам дамжин ярьдаг байсан тэр сайхан уламжлал байхгүй болсон. Тэрбүү хэл мориныхоо удам угшлыг худлаа хэлнэ. Бүр болохгүй бол манай унаган адуу гээд л зогсож байдаг боллоо. Адууны удам угшлыг худлаа хэлэх нь маш том нүгэл гэж манай өвөг дээдэс сургадаг байсан. Тэр том жудаг хүртэл өнөө үед байхгүй боллоо. Ерөнхийлөгчийн цол хураасныг хүн болгон өөрийн өнцгөөс харж зөв, буруу гэж байгаа. Миний хувьд бол цол хураасан нь зөв. Ингэж уяачдад сануулга өгөх хэрэгтэй гэдгийг дахин хэлмээр байна. Энэ жилийн Дүнжингарав уралдаан уяачдад маш том сургамж, анхааруулга авчирлаа. Холбооны зүгээс наадмаа хийх үү байх уу гэж маш удаан ярилцсан. Энэ хугацаанд уяачдаас наадмаа хийгээч, уяачдаа бодооч гэсэн маш олон санал ирсэн. Эцэст нь бид уяачдынхаа зарцуулсан хүч хөдөлмөр, хөлс хөрөнгө, цаг хугацааг бодолцон төр засгийн зөвшөөрөлгүй хийж “Дүнжингарав 2018” уралдааныг муу зохион байгуулсандаа нийт наадамчин олон, уяач, уралдаанч хүүхдүүдээсээ ММСУХ, уралдаан зохион байгуулсан комисс болон өөрийн зүгээс уучлал хүсэж байна. Цаашид бид олон том наадам зохион байгуулна. Тиймээс нийт уяачдаасаа наадмаа хүндэтгээд ёс жудагтай сайхан наадацгаагаач гэж хүсмээр байна. Ялангуяа том цолтой уяачиддаа уриалмаар байна.
-Сүүлийн үед яригдаад байгаа хуулийн төслийн талаар ямар байр суурьтай байгаа вэ? Зөвхөн сэрвээний өндрөөр эрлийз монголыг ялгах нь зөв үү, буруу юу?
-Уяачдын холбоо бол өмнөх зургаадугаар их хурлаараа өөрсдийн байр сууриа баталсан, сэрвээний өндөр хэмжинэ, давхар үүлдэрлэг байдлыг нь харна гээд. Энэ шийдвэрээ бол өөрчлөөгүй л байгаа. Жил жилийн улс, бүсийн наадмаар манай холбооны зүгээс дээрх зарчмаараа ялгаж уралдуулна гэж л саналаа өгдөг. Одоо УИХ-ын зарим гишүүд хууль санаачлаад зөвхөн сэрвээний өндрөөр нь ялгаж уралдуулъя гээд яригдаж эхэлж байна. Миний хувьд бол ММСУХ бүх аймгуудаараа явж сум сумаас арваас доошгүй төлөөлөлгч оролцуулсан бага хурлаа хийгээд уяачдынхаа саналыг авах хэрэгтэй. Үүний үндсэн дээр олонхийн саналыг нэгтгээд хууль санаачилж буй гишүүдэд холбооныхоо зүгээс өргөн барих нь зөв гэж бодож байгаа. Бусдаар тухайн нэг аймгийн тэргүүн нь ч юм уу тэргүүлэгч нь ирээд бүх уяачдаа төлөөлж чадахгүй. Тиймээс төлөөллөө 100 хувь оролцуулж саналаа нэгтгээд олонхоороо шийдэх хэрэгтэй. Харин тэндээс гарсан хууль дүрмээ ягштал биелүүлдэг байх хэрэгтэй.
Ярилцсан: Б.Золбаяр
-
1 цагийн өмнө АХ-ын 104 жилийн ойд эхний 10-т хурдалсан даагану…
-
1 цагийн өмнө Ш.Мөнгөншагайн сартай хээр даага түрүүллээ
-
2 цагийн өмнө Уралдаанч Б.Нармандах: Уяач ах нараасаа суралцах г…
-
3 цагийн өмнө Хамгийн бага нас дааганы уралдаанд 240 даага бүртг…
-
4 цагийн өмнө Уралдаанч Н.Боорчи: Шүдлэн түрүүлгэж, соёолонгоо …
-
4 цагийн өмнө АХ-ын 104 жилийн ойд эхний 10-т хурдалсан соёолонг…
-
5 цагийн өмнө З.Мэндсайханы хул соёолон түрүүллээ
-
7 цагийн өмнө МУ-ын Алдарт уяач Ч.Уламбаяр: Дөрвөн настай морины…
-
8 цагийн өмнө Фото - Соёолон мордуулахын эргэн тойронд
-
9 цагийн өмнө 195 соёолон бүртгүүлжээ
-
23 цагийн өмнө АХ-ын 104 жилийн ойд эхний 10-т хурдалсан их насны…
-
Өчигдөр, 17:01 минут Л.Анхбаатарын хүрэн халзан морь түрүүллээ
-
Өчигдөр, 16:01 минут Уралдаанч Ц.Түвшинсайхан: Ээжээ, ааваа хүү нь түрү…
-
Өчигдөр, 15:43 минут МУ-ын Алдарт уяач Ч.Амарсанаа: Баянхонгороос анх у…
-
Өчигдөр, 15:05 минут 210 их насны морь бүртгүүлжээ
-
Өчигдөр, 12:43 минут АХ-104 жилийн ойд эхний 10-т хурдалсан азарганууд
-
Өчигдөр, 11:58 минут МУАУ И.Золбоогийн хүрэн халзан азарга түрүүллээ
-
Өчигдөр, 08:49 минут Фото - Азаргаа мордуулав
-
Өчигдөр, 08:27 минут 153 азарга бүртгүүлжээ
-
Өчигдөр, 18:19 минут Манлай уяач Х.Улам-Өрнөх: Морь айрагдана гэдэг оло…
-
Өчигдөр, 17:51 минут Уралдаанч Б.Эрдэнэбилэг: Бөмбөгөө ахыгаа нэг оруул…
-
Өчигдөр, 17:39 минут Б.Лхагвацэрэн:Таван жилийн дараа төрийн наадмын хи…
-
Пүрэв, 16:21 минут Ж.Түмэн-Өлзийн бор шүдлэн түрүүллээ
-
Пүрэв, 15:09 минут Тод манлай уяач О.Батбилэг:Түрүүлэх байх гэж бодсо…
-
Пүрэв, 13:47 минут 225 шүдлэн бүртгүүлжээ
-
Пүрэв, 12:57 минут АХ-ын 104 жилийн ойн эхний 10-т хурдалсан хязаалан…
-
Пүрэв, 12:07 минут Б.Гантигийн сартай хүрэн хязаалан түрүүллээ
-
Пүрэв, 10:17 минут Хязаалан 256 бүртгүүлжээ
-
Пүрэв, 10:07 минут Хүйн долоон худагт хязаалангийн эргэн тойронд
-
7-р сарын 02 -нд Эрдэмт уяачид, эрэмгий хүлгүүд- Тод манлай уяач С.…
-
2024 оны 8-р сарын 05 -нд Хангайн бүсийн сонгомол бага насанд Х.Бат-Эрдэнийн…
-
2024 оны 8-р сарын 05 -нд Хангайн бүсийн дааганы уралдаанд М.Цэрэнжавын хээр…
-
2024 оны 8-р сарын 04 -нд Хангайн бүсийн сонгомол дээд насанд С.Баярсайханы …
-
2024 оны 8-р сарын 04 -нд Хангайн бүсэд Я.Содбаатарын бор соёолон түрүүллээ
-
2024 оны 8-р сарын 04 -нд Хангайн бүсийн их насанд Э.Бат-Эрдэнийн Солонго зэ…
-
2024 оны 8-р сарын 04 -нд Хангайн бүсэд Д.Батбаярын Түмт хээр азарга түрүүлж…
-
2024 оны 8-р сарын 01 -нд Хангайн бүсийн сонгомол дунд насны ангилалд Г.Ганб…
-
2024 оны 7-р сарын 31 -нд Хангайн бүсэд П.Баярбатын бор хязаалан түрүүллээ
-
2024 оны 7-р сарын 31 -нд Хангайн бүсэд Г.Энхбатын хар шүдлэн түрүүлжээ
-
2024 оны 7-р сарын 28 -нд "Говьшанхын хурд-7" говийн бүсийн уралдааны сонгом…
-
2024 оны 7-р сарын 28 -нд Ламын Гэгээний 385 жилийн ойн сонгомол дунд насанд…
-
2024 оны 7-р сарын 28 -нд "Говьшанхын хурд-7" говийн бүсийн уралдааны сонгом…
-
2024 оны 7-р сарын 28 -нд Ламын Гэгээний 385 жилийн ойн сонгомол дээд насанд…
-
2024 оны 7-р сарын 27 -нд Ламын Гэгээний 385 жилийн ойд О.Баасанцэрэнгийн хү…
-
2024 оны 7-р сарын 27 -нд "Говьшанхын хурд-7" говийн бүсийн уралдаанд Э.Бат-…
-
2024 оны 7-р сарын 27 -нд Ламын Гэгээний 385 жилийн ойд Ц.Амарсанаагийн хонг…
-
2024 оны 7-р сарын 27 -нд "Говьшанхын хурд-7" уралдаанд Д.Отгонлхагвын хүрэн…
-
2024 оны 7-р сарын 27 -нд Ламын Гэгээний 385 жилийн ойд Б.Отгонсэлэнгийн Ава…
-
2024 оны 7-р сарын 27 -нд "Говьшанхын хурд-7" уралдаанд Д.Отгонлхагвын Солон…
-
2024 оны 7-р сарын 26 -нд Говийн бүсэд Ч.Батжаргалын халтар даага түрүүллээ
-
Өчигдөр, 12:43 минут АХ-104 жилийн ойд эхний 10-т хурдалсан азарганууд
-
Пүрэв, 12:57 минут АХ-ын 104 жилийн ойн эхний 10-т хурдалсан хязаалан…
-
Өчигдөр, 17:51 минут Уралдаанч Б.Эрдэнэбилэг: Бөмбөгөө ахыгаа нэг оруул…
-
Пүрэв, 16:21 минут Ж.Түмэн-Өлзийн бор шүдлэн түрүүллээ
-
5 цагийн өмнө З.Мэндсайханы хул соёолон түрүүллээ
-
Пүрэв, 10:07 минут Хүйн долоон худагт хязаалангийн эргэн тойронд
-
Өчигдөр, 11:58 минут МУАУ И.Золбоогийн хүрэн халзан азарга түрүүллээ
-
Өчигдөр, 08:27 минут 153 азарга бүртгүүлжээ
-
Өчигдөр, 17:01 минут Л.Анхбаатарын хүрэн халзан морь түрүүллээ
-
Пүрэв, 12:07 минут Б.Гантигийн сартай хүрэн хязаалан түрүүллээ
-
23 цагийн өмнө АХ-ын 104 жилийн ойд эхний 10-т хурдалсан их насны…
-
Өчигдөр, 08:49 минут Фото - Азаргаа мордуулав
-
Пүрэв, 10:17 минут Хязаалан 256 бүртгүүлжээ
-
1 цагийн өмнө Ш.Мөнгөншагайн сартай хээр даага түрүүллээ
-
Пүрэв, 13:47 минут 225 шүдлэн бүртгүүлжээ
-
Өчигдөр, 15:43 минут МУ-ын Алдарт уяач Ч.Амарсанаа: Баянхонгороос анх у…
-
Өчигдөр, 17:39 минут Б.Лхагвацэрэн:Таван жилийн дараа төрийн наадмын хи…
-
Пүрэв, 15:09 минут Тод манлай уяач О.Батбилэг:Түрүүлэх байх гэж бодсо…
-
Өчигдөр, 18:19 минут Манлай уяач Х.Улам-Өрнөх: Морь айрагдана гэдэг оло…
-
7 цагийн өмнө МУ-ын Алдарт уяач Ч.Уламбаяр: Дөрвөн настай морины…
-
9 цагийн өмнө 195 соёолон бүртгүүлжээ
-
Өчигдөр, 15:05 минут 210 их насны морь бүртгүүлжээ
-
8 цагийн өмнө Фото - Соёолон мордуулахын эргэн тойронд
-
4 цагийн өмнө АХ-ын 104 жилийн ойд эхний 10-т хурдалсан соёолонг…
-
Өчигдөр, 16:01 минут Уралдаанч Ц.Түвшинсайхан: Ээжээ, ааваа хүү нь түрү…
-
3 цагийн өмнө Хамгийн бага нас дааганы уралдаанд 240 даага бүртг…
-
4 цагийн өмнө Уралдаанч Н.Боорчи: Шүдлэн түрүүлгэж, соёолонгоо …
-
2 цагийн өмнө Уралдаанч Б.Нармандах: Уяач ах нараасаа суралцах г…
-
1 цагийн өмнө АХ-ын 104 жилийн ойд эхний 10-т хурдалсан даагану…