Нийслэлийн Алдарт уяач Н.ЭРДЭНЭБОЛД: Уяач хүнд мэдрэмж л чухал даа
Төв аймгийн Баянжаргалан сумын уугуул, нийслэлийн Алдарт уяач Нямдаваагийн Эрдэнэболдыг уншигчдадаа танилцуулж байна. 1980оны хавар төрсөн тэрээр 2005 онд сумын Шилдэг залуу малчин, 2016 онд нийслэлийн Алдарт уяач цол хүртжээ.
-Таныг Гал уяачийн удмын хүн гэж дууллаа. Хэнийх нь хүүхэд вэ?
-Миний ээж Буянтогтох бол Гал гуайн том эгчийнх нь охин юм. Миний аав Нямдаваа ч бас морь уяж, сумын баяр наадмаас айраг, түрүү олныг хүртэж байсан. Өөрөөр хэлбэл миний хоёр талын удамд уяачид бий.
Аавынхаа талаар жаахан дэлгэрүүлээч?
Аав маань 1965 онд Баянжаргалан сумаас тодорсон анхны Улсын Аварга малчин. Түүнээс хойш олон хүн малын буянг эдэлж байна. Аавын аав Жамба гэж жасын нярав хийхийн зэрэгцээ морь мал уядаг байсан гэнэ лээ. Тэр хүн Баян-Эрхтий хайрхан, Зараа уулын энгэр, Хэнтийн Хэрлэнбаян уулаа тойрон нутаглаж морьдоо уядаг байсан гэдэг юм. Аав маань 1934 оны гахай жил Хэрлэнбаян уулын энгэрт мэндэлсэн юм. Дээрээ нэг эгч, дороо ганц дүүтэй. Тэгээд тухайн үeийн хүүхдүүдийн жишгээр дөрөвдүгээр анги төгсөөд мал аж ахуй дээр гарч, нэгдэл нийгмийн үeд агeнтаар ажиллаж байгаад сүүлд хонь хариулдаг болсон юм.
-Хэдэн оноос морь уяж эхэлсэн гэдэг вэ?
-Нэлээд хожуухан буюу 1970-1980 оны үеэс эхлэн морь уяж, Баян, Баянцагаан, Баянжаргал сумдын нэгдсэн наадамд хүрэн халзан шүдлэнгээ аман хүзүүдүүлж байсан. Түүний дараа бас Чойрт болсон бага наадмаас айраг хүртэн урамшиж байсан юм билээ. Аавын хурдан хонгор морь хоёр түрүүлж, хэд хэд айрагдсан.
-Нямдаваа гуай хэдэн хүүхэдтэй вэ?
-Долоон хүүхэдтэй. Дөрвөн хүүтэй. Би отгон нь байгаа юм. Манай ах Баасансүрэн, Батболд бид гурав морь уяж, аавынхаа үйл хэргийг үргэлжлүүлж явна. Бусад нь төв суурин газар амьдардаг.
-Таны хувьд бусад уяачдын нэгэн адилаар хурдан морь унаж л уяач болох замаа засаж эхэлсэн биз?
-Тэгэлгүй яах вэ. Би зургаан настайгаасаа эхлэн морь унаж, сумандаа уралддаг байлаа. Мориноос хасагдаад ахыгаа дагаж морь уяж эхэлсэн. Анх 1995 онд сумын баяр наадамд их насны морь аман хүзүүдүүлэн амжилтын гараагаа эхэлж, сумын Эрчим хүчний ойгоос анхны түрүүгээ хүртсэн.
Улмаар 2003 онд бие даан хул даагаа уяад, сумын баяр наадамд гурваар давхиулж, 2005 онд их насны морь Баян-Эрхтий хайрханы тахилга уралдаанд айрагдуулсан. Мөн 2010 онд Өлзийт хороололд очиж, Манлай уяач Оюунбилэг агсанд шавь орж, хоёр жил туслах уяачаар нь ажиллахдаа их зүйл сурсаан. Ингээд 2013 онд дахин бие даан морь уяж, сумын баяр наадамд Саранхүү ах, Дашбаатар, Баяржавхлан нарынхаа соёолон, хязаалан, даагыг айрагдууллаа. Тэрний хойтон жил нь Төв аймгийн наадамд Дашбаатар ахын азарга, шүдлэнг айрагдуулсан.Түүнээс хойш Булган, Бүрэгхангай болон бусад сумдад болсон бүсийн уралдаануудаас хэд хэдэн айраг, түрүү хүртэж, 2016 онд нийслэлийн Алдарт уяач цолны эзэн болсон доо.
-Өнгөрсөн онд хэрхэн наадсан бэ. Цолоо бататгаж чадсан уу?
-Өнгөрсөн жил аав маань бурхан болсон учир цээртэй жил гээд морь бараг уяагүй. Архустаас нэг айраг аваад, “Мон масло” ХХK-ийн ойн наадамд даага түрүүлгэж, Багахангай болон Баянжаргалангийн суварганы наадамд хул морио аман хүзүүдүүлсэн.
-Манлай уяач Оюунбилэгийг дагалдаж байхдаа улс, бүсийн уралдаануудад оролцож л байсан байлгүй?
-Би 2010 оны намар Манлайд шавиар орсон юм. Тэгээд 2011 онд улсын баяр наадамд Батбадрах ахын зээрд халзан морь, Цогоо ахын Сүмбэн зээрд азаргыг айрагдахад хамт байсан. Зээрд халзан морь давхар уяагаар зүүн бүсийн уралдаанд түрүүлсэн шүү дээ.
-Тэгсэн. Халзан морь түрүүлж, Дэгдээхэй хээр аман хүзүүдээд, Цоглог зээрд таваар орсон. Мөн 2012 онд Дундговь аймагт болсон төвийн бүсийн уралдаанд Дөлгөөн хонгор айрагдаад, зээрд халзан морь зургаалсан. Манлай уяач Оюунбилэг агсан мэддэг, чаддагаа бусадтай хуваалцах талдаа хэр хүн байсан юм бол?
-Мэддэг, чаддаг бүхнээ хүнд сайхан хэлж өгнө шүү. Энэ ч утгаараа Билгээ ахын шавь нар бүгд амжилттай сайн яваа юм болов уу гэж боддог. Багш маань өөрөө моринд их сайхан мэдрэмжтэй хүн. Дээд насны морьдын уяаг эвлүүлэхдээ онцгой сайн. Шавь нартаа ч морио мэдэрч уяхыг л их захидаг байлаа. Багшаасаа сурсан хамгийн чухал бол мэдрэмж л байсан даа.
-Уяач хүнд наадам болгон л мартагдашгүй, давтагдашгүй дурсамж үлдээдэг байх. Тэдгээрийн дундаас онцгой сайхан дурсамжаасаа бидэнтэй хуваалцаач?
-2014 онд Төв аймгийн баяр наадмын эхний өдөр азарга, шүдлэн айрагдуулж, их морь зургаагаар давхиулсан нь миний амьдралын хамгийн баяр бахдалтай сайхан наадам байсан.
-Ийм бахдалт наадам олон байх биз ээ. Хүүхдүүд тань моринд хэр эвтэй вэ?
-Би хоёр охин, хоёр хүүтэй. Хүү маань зургаан настай, энэ жилээс л морь унаж сурч байна.
-Уясан хүлгүүд нь урам дагаж хурдлан төрийн хишигт уяач болохын өлзийтэй ерөөлийг өргөн дэвшүүлье.
-Баярлалаа. Тэр ерөөл бат сайхан оршиг.
"Тод магнай" сэтгүүл. Төв аймгийн Баян, Баянжаргалан, Эрдэнэ сумдын тусгай дугаар
0 Сэтгэгдэл
ХХЗХ-ны журмын дагуу зүй зохисгүй зарим үг, хэллэгийг хязгаарласан тул ТА сэтгэгдэл бичихдээ хууль зүйн болон ёс суртахууны хэм хэмжээг хүндэтгэнэ үү. Хэм хэмжээг зөрчсөн сэтгэгдэлийг админ устгах эрхтэй.
- 2024 оны 8-р сарын 05 -нд Хангайн бүсийн сонгомол бага насанд Х.Бат-Эрдэнийн…
- 2024 оны 8-р сарын 05 -нд Хангайн бүсийн дааганы уралдаанд М.Цэрэнжавын хээр…
- 2024 оны 8-р сарын 04 -нд Хангайн бүсийн сонгомол дээд насанд С.Баярсайханы …
- 2024 оны 8-р сарын 04 -нд Хангайн бүсэд Я.Содбаатарын бор соёолон түрүүллээ
- 2024 оны 8-р сарын 04 -нд Хангайн бүсийн их насанд Э.Бат-Эрдэнийн Солонго зэ…
- 2024 оны 8-р сарын 04 -нд Хангайн бүсэд Д.Батбаярын Түмт хээр азарга түрүүлж…
- 2024 оны 8-р сарын 01 -нд Хангайн бүсийн сонгомол дунд насны ангилалд Г.Ганб…
- 2024 оны 7-р сарын 31 -нд Хангайн бүсэд П.Баярбатын бор хязаалан түрүүллээ
- 2024 оны 7-р сарын 31 -нд Хангайн бүсэд Г.Энхбатын хар шүдлэн түрүүлжээ
- 2024 оны 7-р сарын 28 -нд "Говьшанхын хурд-7" говийн бүсийн уралдааны сонгом…
- 2024 оны 7-р сарын 28 -нд Ламын Гэгээний 385 жилийн ойн сонгомол дунд насанд…
- 2024 оны 7-р сарын 28 -нд "Говьшанхын хурд-7" говийн бүсийн уралдааны сонгом…
- 2024 оны 7-р сарын 28 -нд Ламын Гэгээний 385 жилийн ойн сонгомол дээд насанд…
- 2024 оны 7-р сарын 27 -нд Ламын Гэгээний 385 жилийн ойд О.Баасанцэрэнгийн хү…
- 2024 оны 7-р сарын 27 -нд "Говьшанхын хурд-7" говийн бүсийн уралдаанд Э.Бат-…
- 2024 оны 7-р сарын 27 -нд Ламын Гэгээний 385 жилийн ойд Ц.Амарсанаагийн хонг…
- 2024 оны 7-р сарын 27 -нд "Говьшанхын хурд-7" уралдаанд Д.Отгонлхагвын хүрэн…
- 2024 оны 7-р сарын 27 -нд Ламын Гэгээний 385 жилийн ойд Б.Отгонсэлэнгийн Ава…
- 2024 оны 7-р сарын 27 -нд "Говьшанхын хурд-7" уралдаанд Д.Отгонлхагвын Солон…
- 2024 оны 7-р сарын 26 -нд Говийн бүсэд Ч.Батжаргалын халтар даага түрүүллээ
- 2024 оны 7-р сарын 26 -нд Төвийн бүсийн сонгомол бага ангилалд Х.Цогтсайханы…
- 2024 оны 7-р сарын 26 -нд Хангайн бүсэд Ч.Уламбаярын хээр соёолон түрүүллээ
- 2024 оны 7-р сарын 26 -нд Говийн бүсийн сонгомол дунд насны ангилалд Б.Норов…
- 2024 оны 7-р сарын 26 -нд Төвийн бүсийн сонгомол дунд насанд Б.Бат-Өлзийн ха…
- 2024 оны 7-р сарын 26 -нд "Говьшанх-7" говийн бүсийн уралдаанд Ц.Амарсанааги…
- 2024 оны 7-р сарын 26 -нд Ламын Гэгээний 385 жилийн ойд Ч.Болд-Эрдэнийн халт…
- 2024 оны 7-р сарын 26 -нд Төвийн бүсийн уралдааны сонгомол дээд насанд С.Бая…
- 2024 оны 7-р сарын 26 -нд "Говьшанхын хурд-7" уралдаанд Б.Пүрэвжаргалын хүрэ…
- 2024 оны 7-р сарын 13 -нд АХ-ын 103 жилийн ойн сонгомол бага ангилалд Х.Гарь…
- 2024 оны 7-р сарын 13 -нд АХ-ын 103 жилийн ойн сонгомол бага ангилалд 106 да…
- 2024 оны 7-р сарын 13 -нд АХ-ын 103 жилийн ойн сонгомол дунд ангилалд эхний …
- 2024 оны 7-р сарын 13 -нд АХ-ын 103 жилийн ойн сонгомол дунд насны уралдаанд…
- 2024 оны 7-р сарын 13 -нд АХ-ын 103 жилийн ойн сонгомол дунд насанд 65 хурда…
- 2024 оны 7-р сарын 13 -нд АХ-ын 103 жилийн ойн сонгомол дээд насанд эхний 10…
- 2024 оны 7-р сарын 13 -нд АХ-ын 103 жилийн ойн сонгомол дээд насанд С.Баярса…
- 2024 оны 7-р сарын 13 -нд Сонгомол дээд насанд 79 хурдан хүлэг бүртгүүлжээ
- 2024 оны 7-р сарын 13 -нд Цоллооч хүүд Д.Чулуунбат Тод манлай даага амлав
- 2024 оны 7-р сарын 12 -нд АХ-ын 103 жилийн ойд эхний 10-т хурдалсан хурдан д…
- 2024 оны 7-р сарын 12 -нд АХ-ын 103 жилийн ойд Х.Улам-Өрнөхийн хээр даага тү…
- 2024 оны 7-р сарын 12 -нд 258 даага бүртгүүлжээ
- 2024 оны 7-р сарын 12 -нд АХ-ын 103 жилийн ойд эхний 10-т хурдалсан хурдан с…
- 2024 оны 7-р сарын 12 -нд Уралдаанч Б.Энх-Очир: Захаар нь дайрч ороод Нандин…
- 2024 оны 7-р сарын 12 -нд АХ-ын 103 жилийн ойд Хишиг-Очирын Бөхбатын хүрэн с…
- 2024 оны 7-р сарын 12 -нд 217 соёолон бүртгүүлж, 152 нь гараа руу хөдөлжээ
- 2024 оны 7-р сарын 11 -нд АХ-ын 103 жилийн ойд эхний 10-т хурдалсан их насны…
- 2024 оны 7-р сарын 11 -нд АХ-ын 103 жилийн ойд Б.Ерөөлтийн халтар морь түрүү…
- 2024 оны 7-р сарын 11 -нд 228 их насны морь бүртгүүлжээ
- 2024 оны 7-р сарын 11 -нд АХ-ын 103 жилийн ойд эхний 10-т хурдалсан хурдан а…
- 2024 оны 7-р сарын 11 -нд АХ-ын 103 жилийн ойд С.Гал-Эрдэнийн Нандин хонгор …
- 2024 оны 7-р сарын 11 -нд 192 азарга бүртгүүлжээ
Сэтгэгдэл бичигдээгүй байна