Сумын Алдарт уяач Д.Ганзориг: МОРЬ УЯХГҮЙ СУУРИН БАЙГААД БАЙВАЛ ЮМ ҮЗЭЖ НҮД ТАЙЛАХГҮЙ ШҮҮ ДЭЭ
Говь-Алтай аймгийн Дэлгэр сумын уугуул, "Баян сан" багийн харьяат, сумын Алдарт уяач Даваагийн Ганзоригтой ярилцсанаа хүргэж байна.1971 оны хавар Дэлгэр сумын төвд төрсөн тэрээр Тэргүүний залуу алтан медальтан, Осолгүй мянгат жолооч, орон нутгийн Шилдэг бизнесмен юм.
-Та хэд дэх үеийн уяач вэ?
-Би гурав дахь үеийн уяач. Гэхдээ өвөөгөө сайн мэдэхгүй. Харин манай аавын уясан морьд нь их амжилттай давхидаг байлаа. Миний хувьд залуудаа морь маланд дуртай л байсан. Гэхдээ амьдралын шалтгаанаас болоод морь уядаггүй байгаад сүүлийн үед л илүү шимтэх болсон.
-Хэдий үеэс гэсэн үг үү?
-2003 оноос юм уу даа. Залуу үед ах нар л морь уядаг. Би нэг их оролцдоггүй байсан.
-Анх ямар удам угшлын адуугаар гараагаа эхэлсэн бэ?
-Баянхонгорын Гурванбулагаас нэг сарваатай даага авчирсан юм. Авсан жилээ уяж сумын наадамд мордуулсан. Тэр наадамд түрүүлж байгаад бариа руу орох үедээ булгиад үзэгчдийн араар давхисан. Тэгээд хоёроор баригдаад. Түүнээс хойш морь уях урам зориг орсон доо. Дараа жил нь шүдлэндээ сумын ойд наймаар давхисан. Тэгээд тэр намраа азарганд гарч байгаад хөл нь гэмтчихсэн юм. Одоо хөл нь муудсан болохоор уяж чадахгүй байна. Гэхдээ төлүүд нь их сайн давхиж байгаа. Нэг төлийг нь дааганаасаа эхлээд уясан. Бүх наадамд сайн давхисан.
-Дараа нь хаана хаанаас, ямар адуу авсан бэ?
- 2012 онд УИХ-ын гишүүн асан Ц.Дашдорж гуайн санаачлагаар адууны үржил, угсаагаа сайжруулахаар зүүн аймаг руу явж дөрөв, таван адуу авчирсан юм. Сүхбаатарын Мөнххаанаас авчирсан энэ адуунууд сум орон нутагт бүгд айрагдсан. Миний Сүхбаатарын Халзангаас авчирсан азарганы төл бас их хурдан байж олон амжилт гаргасан. Одоо миний адуунаас гурван өөр азарганы төл уралдаж байгаа. Тэгэхээр эх нь сайн байгаа биз.
-Сүхбаатараас ямар адуу авчирсан юм бэ. Яаж давхиулсан бэ?
-Тэгэхэд би хязаалан үрээ, гурван даага авчирсан. Бас миний халтар азарга байна. Сумын наадамд байнга айрагддаг. Гурван дааганы нэг нь ирсэн жилээсээ хойш сумын наадамд байнга л айрагдсан. Аймагт уралдуулж чадаагүй ээ.
-Аймгийн баяр наадмаас та хэдэн айрагтай вэ?
-Үндсэндээ аймгийн статустай наадмын гурван айраг, нэг түрүүтэй. Сумаас таван түрүү, долоон айрагтай.
-Хэдэн онд сумын Алдарт уяач болж байв?
-2015 онд сумын Алдарт уяач болсон доо.
-2016 онд Говь-Алтай аймагт Засгийн газрын тогтоолт бүсийн наадам болсон. Та тус наадамд оролцсон уу?
-Оролцсон. Гэхдээ хойгуур давхиулсан. Засгийн газрын тогтоолт том наадамд оролцоно гээд эртнээс бэлдээд адуугаа ядаргаанд оруулчихсан. Дадлага, туршлага дутсан шиг байгаа юм. Хавар морьдоо уяж баахан сэнсрүүлж байгаад тавьчихсан чинь ногоо гарахгүй оройтоод. Тэгээд тамир тэнхээгээ алдсан байх гэж онош тавьсан. Одоо бидний адуундаа овъёос, тэжээл өгдөг чинь хоцрогдчихсон арга юм байна. Энэ жил "Гацуурт"-ын Чинбатын ах, Монгол Улсын Алдарт уяач Батмөнх нар аймгийн бүсийн наадмын үеэр манайхантай ойрхон буусан юм. Тэгсэн тэд мориндоо ирланд тэжээл өгдөг юм байна. 20 кг ууттай тэр тэжээлийг баруун гэртээ давхарлаад хураачихсан. Тэгээд янз бүрийн витаминуудыг хэдэн хайрцгаар нь дэлгүүрийн архи шиг хураачихсан байна лээ. Ийм л юм өгч чадахгүй бол улсын чанартай наадамд бид нар уралдана гэж яриад дэмий юм биш үү гэж бодсон.
-Уяач хүн наадмаас наадмын хооронд суралцдаг гэдэг. Та бол моринд шинэ хүн биз?
-Шинэдээ орно л доо. Морь гайгүй давхивал урам орно. Муу давхивал бараг хаячих юм байна лээ. Төвөг үүнтэй хэн ноцолдож байдаг юм гээд л орхиж мэдэхээр юм байна. Одоо морины хүүхэд хамгийн тулгамдсан асуудал болоод байна. Аз болж энэ жил морины хүүхэдтэй байсан. Харин ирэх жил хэнийхээ хүүхдийг гуйна даа.
-Танай хүүхдүүд том уу?
-Манайх хүү, охин хоёртой. Одоо хоёулаа оюутан. Хүүгээ жаахан байхад би бараг морь уядаггүй байлаа.
-Та ямар мэргэжилтэй юм бэ?
-Агрономич мэргэжилтэй. Мэргэжлээрээ ажиллаагүй ээ. Сургуулиа төгсөөд л хувийн ажил руу орсон. Хувиараа бизнес хийж яваад эхнэр авсан. Эхнэр сумын сургуульд багшилдаг болохоор дагаж суманд суурьшаад морь малаас холдсон. Тэгээд нэг хэсэг машинаар хүн, ачаа тээвэрлэдэг байлаа. Ингэж явсаар өнөөдрийг хүрлээ.
-Таны оролцсон хамгийн сайхан наадам хэдэн онд хаана болж байв?
-Өнгөрсөн жил аймгийн баяр наадмаас нэг түрүү, хоёр айргийг авсан. Тэр л хамгийн сайхан наадам юм уу даа.
-Морь хурдлаад сайн давхихын хамгийн сайхан нь юу вэ. Уяачийн жаргал, зовлонгоосоо хуваалцаач?
-Морь уясан хүн олон танилтай болно. Энд, тэнд очиж уралдах бүрт танилын хүрээ өргөжөөд л явна. Морь уяхгүй сумандаа суурин байгаад байвал үзэж нүд тайлахгүй шүү дээ.
-Миний асуулт энд хүрээд жаргаж байна. Сүүлийн асуултыг танд үлдээе.
-Би харьцангуй залуу уяач. Морь уяхад хамгийн аюултай зүйл нь хүүхэд унах юм байна. Одооны хүүхдүүд их эмзэг болчихжээ. Бид багадаа мориноос унаад босоод л ирдэг байсан. Харин одооны хүүхдүүд мориноос унав уу, үгүй гар, хөл нь нь хугарчих гээд байх юм. Хүүхдүүдийг бүх зүйлээр л гуйж аргадаж морио унуулна. Хоёр охин, нэг хүүтэй айлын хүүг гуйхаар чинь их энхрий байгаа юм чинь. Тэгээд гуйж морь унуулаад загначихвал уурлаад явчихна. Хэцүү юм байна лээ. Хүний хүүхэд унагаагаад гэмтээчихвий гэсэн бодол надад хамгийн түрүүнд бодогддог юм. Эрсдэл гарахгүй гэх баталгаагүй шүү дээ. Би тийм эрсдэлээс их айж байгаа. Унаач хүүхэд олдохгүй бол морь уяхгүй байж ч мэднэ. Энэ жилдээ дүүгийнхээ хүүхдийг загнаад унуулчихсан. Ирэх жилээс хүний хүүхэд л гуйх гээд байна даа.
-Бидний урилгыг хүлээн авч ярилцсанд баярлалаа.
"Тод магнай" сэтгүүл. Говь-Алтай аймгийн тусгай дугаар. 2017 он
0 Сэтгэгдэл
ХХЗХ-ны журмын дагуу зүй зохисгүй зарим үг, хэллэгийг хязгаарласан тул ТА сэтгэгдэл бичихдээ хууль зүйн болон ёс суртахууны хэм хэмжээг хүндэтгэнэ үү. Хэм хэмжээг зөрчсөн сэтгэгдэлийг админ устгах эрхтэй.
- 4-р сарын 15 -нд Уяач Ц.Батсайхан: Гэсэрваань гуай тарган ирэн дээр…
- 3-р сарын 27 -нд Богд хан уулын аймаг байгуулагдсаны 100 жилийн ой,…
- 3-р сарын 27 -нд МУ-ын Тод манлай уяач Б.Далай: Уяачийн амжилтанд г…
- 2024 оны 3-р сарын 19 -нд Архангай аймгийн 100 жилийн ой, хангайн бүсийн ура…
- 2024 оны 3-р сарын 19 -нд 2023 оны ММСУХ-ны чансаа өндөр уяачид
- 2024 оны 3-р сарын 05 -нд 2023 ОНЫ 21 АЙМГИЙН ШИЛДЭГ УЯАЧ, УРАЛДААНЧ ХҮҮХДҮҮ…
- 2024 оны 3-р сарын 05 -нд Аймгийн Алдарт уяач Ш.Мөнхбаатар:Ах дүү дөрвүүл аа…
- 2024 оны 3-р сарын 05 -нд 2023 ОНЫ ММСУХ-НЫ 21 АЙМГИЙН ШИЛДЭГ САЛБАР ХОЛБОО,…
- 2024 оны 3-р сарын 05 -нд Архангай аймгийн 100 жилийн ой, хангайн бүсийн ура…
- 2024 оны 2-р сарын 27 -нд Манлай уяач Ч.Сугар: Алаг морийг харсан хүн болгон…
- 2024 оны 2-р сарын 27 -нд 2022 оны чансаа өндөр сонгомол дээд насны хүлгүүд
- 2024 оны 2-р сарын 26 -нд Н.Билэгтсайхан 66 оноогоор 2022 оны чансаа өндөр у…
- 2024 оны 2-р сарын 26 -нд Хэнтий аймгийн 100 жилийн ой, зүүн бүсийн уралдаан…
- 2024 оны 2-р сарын 26 -нд МОНГОЛ УЛСЫН 2022 ОНЫ ӨНДӨР ЧАНСААТАЙ ИХ НАСНЫ МОР…
- 2024 оны 2-р сарын 26 -нд О.Батбилэг 73 оноогоор 2022 оны чансаа өндөр уяачд…
- 2024 оны 2-р сарын 26 -нд МУ-ын Алдарт уяач Г.Болдбаатар:Наадмын маргаашнаас…
- 2024 оны 2-р сарын 22 -нд 2022 оны чансаа өндөр азарганууд
- 2024 оны 2-р сарын 22 -нд 2022 оны МУ-ын шилдэг уяач, уралдаанч хүүхдүүд
- 2024 оны 2-р сарын 21 -нд ММСУХ-ны 2022 оны шилдгүүд шагналаа авлаа
- 2024 оны 2-р сарын 21 -нд Архангай аймгийн 100 жилийн ой, хангайн бүсийн ура…
- 2024 оны 2-р сарын 20 -нд Уяач Б.Батжаргал: Сүүлд цоохор даага даяндуулсан
- 2024 оны 2-р сарын 19 -нд Богд хан уулын аймаг байгуулагдсаны 100 жилийн ой,…
- 2024 оны 2-р сарын 14 -нд Цолоо ахиулсан уяачид
- 2024 оны 2-р сарын 07 -нд Нийслэлийн Алдарт уяач цолоор 28 хүн шагнагджээ
- 2024 оны 2-р сарын 07 -нд Дөрвөн Тод, дөрвөн Манлай, 18 Алдарт уяач цол авах…
- 2024 оны 2-р сарын 07 -нд Сумын Алдарт уяач Н.ДУГАРЖАВ: БИ ДӨРӨВДҮГЭЭР АНГИА…
- 2024 оны 2-р сарын 05 -нд Богд хан уулын аймаг байгуулагдсаны 100 жилийн ой,…
- 2024 оны 2-р сарын 05 -нд Хэнтий аймгийн 100 жилийн ой, зүүн бүсийн уралдаан…
- 2024 оны 1-р сарын 27 -нд Сумын Алдарт уяач Д.Батбаяр: Би Биндэрт анх адуу т…
- 2024 оны 1-р сарын 26 -нд Хэнтий аймгийн 100 жилийн ой, зүүн бүсийн уралдаан…
- 2024 оны 1-р сарын 25 -нд Архангай аймгийн 100 жилийн ой, хангайн бүсийн ура…
- 2024 оны 1-р сарын 24 -нд СУМЫН АЛДАРТ УЯАЧ А.Цэрэндорж: ЗААМАРТ ДАЛАЙ ЛАМЫГ…
- 2024 оны 1-р сарын 22 -нд Завхан аймгийн 100 жилийн ой, баруун бүсийн уралда…
- 2024 оны 1-р сарын 21 -нд Аймгийн Алдарт уяач Б.Баттөр: Таван жилийн дотор с…
- 2024 оны 1-р сарын 18 -нд Богд хан уулын аймаг байгуулагдсаны 100 жилийн ой,…
- 2024 оны 1-р сарын 15 -нд Аймгийн Алдарт уяач Ц.Жамсран: Өөрийн тамгатай уна…
- 2024 оны 1-р сарын 15 -нд Богд хан уулын аймаг байгуулагдсаны 100 жилийн ой,…
- 2024 оны 1-р сарын 11 -нд Хэнтий аймгийн 100 жилийн ой, зүүн бүсийн уралдаан…
- 2024 оны 1-р сарын 10 -нд Аймгийн Алдарт уяач М.Мөнхбаяр: Адууны төлөө уйгаг…
- 2024 оны 1-р сарын 10 -нд Завхан аймгийн 100 жилийн ой, баруун бүсийн уралда…
- 2024 оны 1-р сарын 08 -нд Сумын Алдарт уяач Ц.ГЭРЭЛБААТАР: Сайн адууны удам …
- 2024 оны 1-р сарын 08 -нд Завхан аймгийн 100 жилийн ой, баруун бүсийн урал…
- 2024 оны 1-р сарын 03 -нд Хамгийн шимт тэжээлийг мэдэх үү?
- 2024 оны 1-р сарын 02 -нд М.Энхтайван: Хүн хэдий чинээ сэтгэлээ өгнө, адуу т…
- 2023 оны 12-р сарын 27 -нд Хэнтий аймгийн 100 жилийн ой, зүүн бүсийн уралдаан…
- 2023 оны 12-р сарын 25 -нд Баахан хэрэг тарих Баяндэлгэрийн буурал
- 2023 оны 12-р сарын 23 -нд Нийслэлийн Алдарт Уяач цолны болзол хангасан уяачд…
- 2023 оны 12-р сарын 22 -нд Аймгийн Алдарт уяач Г.Энхбаатар: Аавынхаа уяаны ар…
- 2023 оны 12-р сарын 17 -нд Хэнтий аймгийн 100 жилийн ой, зүүн бүсийн уралдаан…
- 2023 оны 10-р сарын 29 -нд Сумын Алдарт уяач Л.Батноров: Азарганы түрүүгээр а…
Сэтгэгдэл бичигдээгүй байна