Уралдаанч Ц.Цэрэнчимэд: ТОМ БИЕТЭЙ ГАДААД МОРИО ТОМЧУУД УНАДАГ БОЛБОЛ ЗҮГЭЭР


Увс аймгийн Хяргас сумын уугуул, хурдан морь унаач Цогтбаатарын Цэрэнчимэдийн ярилцлагыг уншигч танаа хүргэж байна.
-Хэзээнээс хурдан морь унаж хурдлуулж байгаа вэ?
-2006 онд зургаан настайдаа унаа морь унаж сураад, 2008 оноос хурдан морь унадаг болсон. Хамгийн анх Цагаан голын бэсрэг наадамд “Увс хүнс” компанийн захирал Мөнхнарангийн хүрэн азаргыг унаж тавд оруулж байсан. Түүний дараа жил Хяргас сумынхаа наадамд Мөнхнаран ахын хүрэн азарга, өөрийнхөө хонгор хязааланг унаж уралдсан. Одоо бол уяаны ихэнх морьдыг унадаг даа.
-Өнөөдрийг хүртэл хичнээн айраг түрүү авсан бэ. Тоолж байв уу?
-Тоолж үзээгүй ш дээ. 2008 онд хүрэн азаргаа Цагаан голын наадамд айрагдуулсан. 2009 онд болохоор сумынхаа наадамд хүрэн азарга, хонгор дөнөн хоёроо гуравт давхиулаад, хул соёолонгоо тавд оруулсан. 2010 онд Баруунтуруунд болсон бооцоот уралдаанд суманд хоёр айрагдсан Отгонбаярын борыг есөд давхиулсан. Тэндээс ирээд сумынхаа наадамд Мөнхболд ахын хо /хонгор/даагыг таваар давхиулсан. 2011 онд болохоор Хяргас сумынхаа наадамд өөрийнхөө хонгор даагыг таваар давхиулаад, хонгор дөнөн дөрвөөр давхиулсан. Тэндээсээ “Увс хурд” баруун бүсийн наадамд очиж, таван насны морь унаад их насаа 23, азаргаа 20, соёолонгоо 33, хязаалан, даага дундуурхан давхиулсан. Тэгээд тэр жилийн наадам дууссан.
-2012 онд яаж наадсан бэ?
-Хяргас сумынхаа наадамд хязаалан, шүдлэн хоёр айрагдуулсан. 2013 онд болохоор Отгонбаярын бор морийг Бухтын өдөрлөгт таваар давхиулж, Хар азаргын наадамд хонгор даагаа хоёрт давхиулсан. 2014 онд болохоор сумынхаа наадамд өөрийнхөө хүрэн халзан морийг тавд, аймгийн Алдарт уяач Балжиннямын Төв аймгийн угшилтай хар үрээг дөрөвт оруулсан. Тэр хавар манай суманд зохиогдсон бэсрэг наадамд Балжинням гэдэг хүний морийг бас таваар давхиулсан.
-Унаж байсан морьдоос чинь хамгийн хурдан нь хэний ямар морь вэ?
-Отгонбаяр ахын бор морь. Бор морийг унаж долоон медаль авсан. Гараа сайтай морь. Надаас өмнө манай ах унаж суманд аман хүзүүдүүлж байсан. Түүний дараа Цээдээ гээд нэг ахын морийг бас унаж аман хүзүүдүүлж байсан. Харин намайг унаснаас хойш суманд бол айрагдаагүй ээ, сумын 90 жилийн ойгоор 17-д давхисан. Өдөрлөг, бэсрэг наадмуудаас айраг, түрүү алддаггүй морь байгаа юм. Тэр жил суманд аман хүзүүдэхдээ түрүүлж яваад үзүүр дээрээ хөлөө доголгоод Шовгор хээр гээд зартай моринд дайруулж аман хүзүүдсэн. Хөл нь гэмтээгүй бол түрүүлэх л байсан байх.
-Хаа хаана уралдаж байв. Хамгийн сайхан замтай нь аль сум бэ?
-Хамгийн гоё замтай нь манай сум. Цагаан газар уралдаж байгаад бага зэрэг өгсөөд орчихдог. Хамгийн хэцүү нь Дүмбэрэл уулын уралдааны зам. Маш их өгсөж уралддаг. Бас аймгийн уралдааны зам. Тойрог дээр булаадаг морьдын ам нь дийлддэггүй хэцүү юм билээ. Би нэг удаа булаалгаад тогтоосон.
-Хамгаалалтын хувцас хэрэглэдэг үү?
-Үгүй. Гэхдээ хэрэглэх нь зөв байх.
-Морь унахад хамгийн хүндрэлтэй нь юу байдаг вэ?
-Гарааны төхөөрөмжгүй газар зарим хүүхдүүд будилуулах гээд байдаг л их хэцүү. Бүх уралдаанд гарааны төхөөрөмж ашигладаг болоосой гэж боддог.
-Морь унах нь хүүхдэд аюултай учраас унуулахаа больё гээд байгаа шүү дээ. Энэ талаар ямар бодолтой байдаг вэ?
-Гадаад том биетэй морио томчууд унаад, монгол жижиг биетэй морио хүүхдүүд унадаг байвал зүгээр юм шиг санагддаг.
-Ирээдүйд ямар мэргэжилтэй болъё гэж боддог вэ?
-Ирээдүйд инженер болохыг хүсдэг. Хичээлээ ч сайн хийдэг.
-Өөрийн гэсэн морьтой юу?
-Суманд хоёр айрагдсан хонгор азарга бий. Тэрний дүү хоёр хонгор үрээ ч бас минийх. Булга халтар гээд бас нэг морь бий. Ер нь гайгүй довтолдог хэд хэдэн морь надад бий.
-Чиний морьд яаж давхидаг вэ?
-Булга халтар соёолондоо Баруунтуруунд очиж нэг айрагдаад, сумандаа бас нэг айрагдсан.
-Хүүхдүүд томоохон наадмын урд орой нойр хүрдэггүй гэдэг.Өөрийн чинь хувьд тэгж догдлох уу?
-Тэгнэ ээ. Маргааш яах бол гэж бодохоор нойр хүрдэггүй юм.
-2015 оны уралдаануудад нь амжилт хүсье. Ярилцсанд баярлалаа.
-Баярлалаа.
"Тод магнай" сэтгүүл. Увс аймгийн тусгай дугаар. 2015 он

0 Сэтгэгдэл
ХХЗХ-ны журмын дагуу зүй зохисгүй зарим үг, хэллэгийг хязгаарласан тул ТА сэтгэгдэл бичихдээ хууль зүйн болон ёс суртахууны хэм хэмжээг хүндэтгэнэ үү. Хэм хэмжээг зөрчсөн сэтгэгдэлийг админ устгах эрхтэй.
-
17 минутын өмнө Уралдаанч Б.Нармандах: Уяач ах нараасаа суралцах г…
-
55 минутын өмнө Хамгийн бага нас дааганы уралдаанд 240 даага бүртг…
-
1 цагийн өмнө Уралдаанч Н.Боорчи: Шүдлэн түрүүлгэж, соёолонгоо …
-
2 цагийн өмнө АХ-ын 104 жилийн ойн эхний 10 соёолонгууд
-
3 цагийн өмнө З.Мэндсайханы хул соёолон түрүүллээ
-
4 цагийн өмнө МУ-ын Алдарт уяач Ч.Уламбаяр: Дөрвөн настай морины…
-
5 цагийн өмнө Фото - Соёолон мордуулахын эргэн тойронд
-
6 цагийн өмнө 195 соёолон бүртгүүлжээ
-
21 цагийн өмнө АХ-ын 104 жилийн ойд эхний 10-т хурдалсан их насны…
-
21 цагийн өмнө Л.Анхбаатарын хүрэн халзан морь түрүүллээ
-
22 цагийн өмнө Уралдаанч Ц.Түвшинсайхан: Ээжээ, ааваа хүү нь түрү…
-
23 цагийн өмнө МУ-ын Алдарт уяач Ч.Амарсанаа: Баянхонгороос анх у…
-
23 цагийн өмнө 210 их насны морь бүртгүүлжээ
-
Өчигдөр, 12:43 минут АХ-104 жилийн ойд эхний 10-т хурдалсан азарганууд
-
Өчигдөр, 11:58 минут МУАУ И.Золбоогийн хүрэн халзан азарга түрүүллээ
-
Өчигдөр, 08:49 минут Фото - Азаргаа мордуулав
-
Өчигдөр, 08:27 минут 153 азарга бүртгүүлжээ
-
Өчигдөр, 18:19 минут Манлай уяач Х.Улам-Өрнөх: Морь айрагдана гэдэг оло…
-
Өчигдөр, 17:51 минут Уралдаанч Б.Эрдэнэбилэг: Бөмбөгөө ахыгаа нэг оруул…
-
Өчигдөр, 17:39 минут Б.Лхагвацэрэн:Таван жилийн дараа төрийн наадмын хи…
-
Өчигдөр, 16:21 минут Ж.Түмэн-Өлзийн бор шүдлэн түрүүллээ
-
Өчигдөр, 15:09 минут Тод манлай уяач О.Батбилэг:Түрүүлэх байх гэж бодсо…
-
Пүрэв, 13:47 минут 225 шүдлэн бүртгүүлжээ
-
Пүрэв, 12:57 минут АХ-ын 104 жилийн ойн эхний 10-т хурдалсан хязаалан…
-
Пүрэв, 12:07 минут Б.Гантигийн сартай хүрэн хязаалан түрүүллээ
-
Пүрэв, 10:17 минут Хязаалан 256 бүртгүүлжээ
-
Пүрэв, 10:07 минут Хүйн долоон худагт хязаалангийн эргэн тойронд
-
7-р сарын 02 -нд Эрдэмт уяачид, эрэмгий хүлгүүд- Тод манлай уяач С.…
-
2024 оны 8-р сарын 05 -нд Хангайн бүсийн сонгомол бага насанд Х.Бат-Эрдэнийн…
-
2024 оны 8-р сарын 05 -нд Хангайн бүсийн дааганы уралдаанд М.Цэрэнжавын хээр…
-
2024 оны 8-р сарын 04 -нд Хангайн бүсийн сонгомол дээд насанд С.Баярсайханы …
-
2024 оны 8-р сарын 04 -нд Хангайн бүсэд Я.Содбаатарын бор соёолон түрүүллээ
-
2024 оны 8-р сарын 04 -нд Хангайн бүсийн их насанд Э.Бат-Эрдэнийн Солонго зэ…
-
2024 оны 8-р сарын 04 -нд Хангайн бүсэд Д.Батбаярын Түмт хээр азарга түрүүлж…
-
2024 оны 8-р сарын 01 -нд Хангайн бүсийн сонгомол дунд насны ангилалд Г.Ганб…
-
2024 оны 7-р сарын 31 -нд Хангайн бүсэд П.Баярбатын бор хязаалан түрүүллээ
-
2024 оны 7-р сарын 31 -нд Хангайн бүсэд Г.Энхбатын хар шүдлэн түрүүлжээ
-
2024 оны 7-р сарын 28 -нд "Говьшанхын хурд-7" говийн бүсийн уралдааны сонгом…
-
2024 оны 7-р сарын 28 -нд Ламын Гэгээний 385 жилийн ойн сонгомол дунд насанд…
-
2024 оны 7-р сарын 28 -нд "Говьшанхын хурд-7" говийн бүсийн уралдааны сонгом…
-
2024 оны 7-р сарын 28 -нд Ламын Гэгээний 385 жилийн ойн сонгомол дээд насанд…
-
2024 оны 7-р сарын 27 -нд Ламын Гэгээний 385 жилийн ойд О.Баасанцэрэнгийн хү…
-
2024 оны 7-р сарын 27 -нд "Говьшанхын хурд-7" говийн бүсийн уралдаанд Э.Бат-…
-
2024 оны 7-р сарын 27 -нд Ламын Гэгээний 385 жилийн ойд Ц.Амарсанаагийн хонг…
-
2024 оны 7-р сарын 27 -нд "Говьшанхын хурд-7" уралдаанд Д.Отгонлхагвын хүрэн…
-
2024 оны 7-р сарын 27 -нд Ламын Гэгээний 385 жилийн ойд Б.Отгонсэлэнгийн Ава…
-
2024 оны 7-р сарын 27 -нд "Говьшанхын хурд-7" уралдаанд Д.Отгонлхагвын Солон…
-
2024 оны 7-р сарын 26 -нд Говийн бүсэд Ч.Батжаргалын халтар даага түрүүллээ
-
2024 оны 7-р сарын 26 -нд Төвийн бүсийн сонгомол бага ангилалд Х.Цогтсайханы…
-
2024 оны 7-р сарын 26 -нд Хангайн бүсэд Ч.Уламбаярын хээр соёолон түрүүллээ
-
Өчигдөр, 12:43 минут АХ-104 жилийн ойд эхний 10-т хурдалсан азарганууд
-
Пүрэв, 12:57 минут АХ-ын 104 жилийн ойн эхний 10-т хурдалсан хязаалан…
-
Өчигдөр, 17:51 минут Уралдаанч Б.Эрдэнэбилэг: Бөмбөгөө ахыгаа нэг оруул…
-
Өчигдөр, 16:21 минут Ж.Түмэн-Өлзийн бор шүдлэн түрүүллээ
-
3 цагийн өмнө З.Мэндсайханы хул соёолон түрүүллээ
-
Пүрэв, 10:07 минут Хүйн долоон худагт хязаалангийн эргэн тойронд
-
Өчигдөр, 11:58 минут МУАУ И.Золбоогийн хүрэн халзан азарга түрүүллээ
-
Өчигдөр, 08:27 минут 153 азарга бүртгүүлжээ
-
21 цагийн өмнө Л.Анхбаатарын хүрэн халзан морь түрүүллээ
-
Пүрэв, 12:07 минут Б.Гантигийн сартай хүрэн хязаалан түрүүллээ
-
21 цагийн өмнө АХ-ын 104 жилийн ойд эхний 10-т хурдалсан их насны…
-
Өчигдөр, 08:49 минут Фото - Азаргаа мордуулав
-
Пүрэв, 10:17 минут Хязаалан 256 бүртгүүлжээ
-
Пүрэв, 13:47 минут 225 шүдлэн бүртгүүлжээ
-
23 цагийн өмнө МУ-ын Алдарт уяач Ч.Амарсанаа: Баянхонгороос анх у…
-
Өчигдөр, 17:39 минут Б.Лхагвацэрэн:Таван жилийн дараа төрийн наадмын хи…
-
Өчигдөр, 15:09 минут Тод манлай уяач О.Батбилэг:Түрүүлэх байх гэж бодсо…
-
Өчигдөр, 18:19 минут Манлай уяач Х.Улам-Өрнөх: Морь айрагдана гэдэг оло…
-
6 цагийн өмнө 195 соёолон бүртгүүлжээ
-
23 цагийн өмнө 210 их насны морь бүртгүүлжээ
-
4 цагийн өмнө МУ-ын Алдарт уяач Ч.Уламбаяр: Дөрвөн настай морины…
-
5 цагийн өмнө Фото - Соёолон мордуулахын эргэн тойронд
-
22 цагийн өмнө Уралдаанч Ц.Түвшинсайхан: Ээжээ, ааваа хүү нь түрү…
-
1 цагийн өмнө Уралдаанч Н.Боорчи: Шүдлэн түрүүлгэж, соёолонгоо …
-
55 минутын өмнө Хамгийн бага нас дааганы уралдаанд 240 даага бүртг…
-
2 цагийн өмнө АХ-ын 104 жилийн ойн эхний 10 соёолонгууд
-
17 минутын өмнө Уралдаанч Б.Нармандах: Уяач ах нараасаа суралцах г…
Сэтгэгдэл бичигдээгүй байна