Уралдаанч Г.Жанчив: МОРЬТОЙГОО ЯРИХААР ИЛҮҮ САЙН ДАВХИДАГ

Баянхонгор аймгийн Хүрээмарал сумын уралдаанч Г.Жанчивтай ярилцсанаа хүргэж байна.

-Дөрвөн жил дараалан шилдэг уралдаанчаар шалгарчээ. Хэдэн жил хурдан морь унаж байгаа билээ?
- Таван настай анх морь унаж сураад, зургаан настайдаа өөрийнхөө алаг морийг унаж уралдсан. Гэхдээ айрагдуулж чадаагүй ээ, зургаа долоогоор л давхиулж байсан. Дараа жил нь долоон настайдаа хүрэн азаргаа унаж галынхаа наадамд аман хүзүүдүүлээд, Ариун ахын бор соёолонг сумандаа болон Бүрдийн наадамд түрүүлгэсэн. Харин жилийн дараа Ариун ахын бор азарга, өөрийнхөө хээр соёолонг унаж сумандаа түрүүлгэсэн. Бас Дамдин ахын хонгор шүдлэнг унаж түрүүлгэсэн.
-Нэг дор гурван түрүү хүртжээ дээ?
-Тийм. Бас хоёр айраг авсан. Ойр зуурын багийн өдөрлөг болон бага наадмаас айраг, түрүү алдаагүй ээ. 
-Дараа жил нь хэрхэн наадсан бэ?
-Манай сумын ой болоод хонгор шүдлэнгээ түрүүлгэсэн. Тэр жил хонгор үрээ тэр хавиараа их олон түрүүлсээн. Ламын Гэгээний ойд 25-аар давхиж, өнгөрсөн жил “Хонгорын шигшмэл хурд”-д аман хүзүүдэж, Баянбулагт түрүүлэн, сумандаа дөрвөөр давхиад, Говь-Алтай аймгийн Гуулин тосгоны наадамд очиж 10-т орсон. 
-2016 он гарсаар уралдав уу?
-Баянбулаг суманд болсон хангайн бүсийн уралдаанд хонгор үрээ хойхнуур, хээр азарга 26-аар давхисан. 
-Хурдан морь унаснаасаа хойш гаргасан амжилтаа тоолж байсан уу?
-18 түрүү, 27 айраг авсан байна лээ. 
-Олон газрын наадамд оролцож байв уу?
-2013 онд Завхан аймагт болсон бүсийн наадамд очиж Ариун ахын бор азаргыг 32-т оруулсан. Мөн Говь-Алтай аймгийн Чандмань, Дэлгэр, Гуулин зэрэг сумдад наадаж байсан. 
-Аль морио унах дуртай вэ?
-Миний унах дуртай, хайртай гурван морь бий. Нэгд нь аймгийн Алдарт уяач Ариунболд ахын бор азарга. Соёолон байхаас нь би унаж байгаа. Манай ээжийн ахынх нь унаган азарга байгаа юм. Хоёр дахь нь манай өөрийн хээр морь. Би бас л соёолонгоос нь унасан. Гурав дахь нь хонгор үрээ.
Бор азарга гараа муутай ч газрын дунд хүрээд хөлс нь гарчихвал гүйцэгдэхгүй. Тийм болохоор нь би гараа руу явах замдаа жаахан ширүүхэн явж биеийг нь халаагаад хөлөргөчихдөг юм. Хээр морь  болохоор гараа сайтай ч өнгөнд гарахаараа хадуурчихаад байдаг. 
-Аргагүй л шилдэг унаач мөн дөө?
-Морины хүүхэд бусдаас цовоо байхгүй бол болохгүй шүү дээ. Дээр нь морио хайрладаг байх ёстой. Зарим хүүхдүүд морио айрагдсангүй гээд харааж зүхээд байдаг. Би бол тэгдэггүй. Айрагдаагүй байсан ч дараагийн наадамд сайн давхинаа хоёулаа гэж хэлдэг. Намайг тэгж хэлэхээр морьд маань арай илүү давхиад байх шиг санагддаг юм. /инээв/
-Би ч гэсэн адуу хүний хэлийг ойлгодог гэж боддог?
-Уралдааны замд жаахан суугаад ирэнгүүт нь цээжийг нь илээд “за одоо яваарай сууж болохгүй шүү” гэхээр жаахан амарч байгаад л хөдөлж эхэлдэг. 
-Морио хайрладаг мундаг хүүтэй ярилцах таатай байлаа. Хурдан хүлгийн хийморьт ивээгдэж яваарай.  Ярилцсанд баярлалаа.

"Тод магнай" сэтгүүл. Баянхонгор аймгийн тусгай дугаар. 2016 он