Сумын Алдарт уяач Л.Батболд: Саарал алагийн маань төлүүд энэ хавиар их тарсан даа
![](http://todmagnai.mn/images/users/cube/d4ad3b8d662f3c44e3eb0c29ec6170f8.jpg)
Уншигч та бүхэндээ Увс аймгийн Цагаанхайрхан сумын хийморилог уяачдын төлөөллийг танилцуулж байна. Энэ удаад сумын Алдарт уяач Л.Батболдын ярилцлагыг хүргэе.
-Анхны айраг, түрүүг хаанахын наадамд ямар мориор хүртсэн бэ?
-Надад ах дүү бидэртэй, бидэргүй хоёр хул морь байсан. 1999 онд сумын наадамд бидэргүй хул түрүүлж бидэртэй хул нь айрагдсан. Тэр үед хоёр хул соёолон, хязаалан байсан. Би 1997 онд 14 настайгаасаа эхлэн морь уясан. Манай аав нэгдлийн адуу хариулдаг байсан ч хурдан морь нэг их сонирхдоггүй, ганц, хоёрхон морь уядаг байсан. Бидэртэй, бидэргүй хоёр мориноос гадна надад алаг үрээ, бор үрээ, бор даага бий.
-Хоёр хул морь тэрний дараа хэрхэн уралдсан бэ?
-Түүнээс хойш нэг, хоёр жил өнжөөд их насанд нь тэр хоёрыг уясан бидэртэй нь долоо, бидэргүй нь дөрөвт ирсэн. Тэр үед ийш тийшээ явдаггүй, сумандаа л тавидаг байсан. Нас нийлсэнээс нь хойш хоёр, гурван жил л уяж гурав, гурван хишиг хүртсэн.
-Энэ хоёрын дараа ямар морь давхисан бэ?
-Манайд бас том, бага хоёр хул алаг морь байсан. Дааганаас нь хавчиг хүртэл нь уягдахдаа хоёр, хоёр удаа айрагдсан.
-Хавчигаасаа хойш яаж уралдсан бэ?
-Тэр үед улсын наадмаас өөр уралдаан байхгүй,наадам цөөн болохоор уяхаа больсон. Хул алагуудын дүү хонгор морийг дааганаас нь уясан. Шүдлэндээ сумын наадамд тавд, хязааландаа түрүү, соёолондоо мөн тав, тэрний хойд жил дөрөв, долоотой өнжин наймтайдаа Завхан аймгийн Сонгино сумын ойд есөөр давхисан. Тэр нь миний гадагшаа наадах гараа болсон. Сонгины наадмаас хойш хонгор морины уяа нэг ч сайн таараагүй, тэгээд ноднин тогоо тосолсон.
-Хонгорын дараа ямар мориор наадсан бэ?
-Бас л алагуудын удамтай хоёр бор үрээ сумынхаа баярт уясан. Нэг нь олигтой ч давхиагүй. Нөгөөх нь шүдлэндээ сумын баярт айргийн гуравт давхиад хязаалангынх нь хавар нь би морио хулгайд алдчихсан. Тэгээд бас л хул алагийн удам хул даага уясан нь овоо хурдалсан. 2011 онд соёолондоо сумынхаа 80 жилийн ойд түрүүлсэн. Соёолон хүртлээ 15, 6-н айраг, түрүү аваад алдсан, сураг нь ер гараагүй.
-Бор соёолонгоо алдчихаад 2011 оноос хойш яасан бэ?
-Тэгээд би хар алаг даага уясан нь сумынхаа наадмаас хоёр, гурван айраг авсан. Тэгээд чононд идүүлсэн. Ингээд хурдан хурцаа алдаад байхаар заримдаа урам хугарчихдаг боловч угийн моринд хорхойтой болохоор уяхгүй байж чадахгүй юм даа.
-Хул алагууд чинь хаанахын ямар удам угшилтай вэ?
-Миний аавын унаган адуу. Эцэг нь хонгор азарга нь хурдалж байгаагүй. Эх нь хурдны удамтай саарал алаг гүү байсан. Тэрнээс дандаа л хул алаг адуу гарсан нь эндээ нилээн тарсан.
-Сумын алдарт уяач хэдэн онд хүртсэн бэ?
-2013 онд сумынхаа хамгийн залуу сумын Алдарт уяач болсон.
-Аав чинь морь уядаг байгаагүй гэл үү?
-Миний аав хурдан морь уядаггүй ч адуунд дуртай, сайхан мориор гангардаг, адууг хатгаж засдаг байсан. Хараад л тэр нь тэгчихсэн байна гээд хатгадаг. Аавынхаа ханаж хатгах арга, мал маллах ухааныг өвлөн өдий зэрэгтээ явна. Аав морь уядаггүй ч “уяан дунд энийг нь ингээд хатга, тэжээл, хоолыг нь ингэж тааруул” гэх мэт олон зүйл заасан. Мөн аав морийг их л сайхан унаж эдэлдэг, тэрийг нь хэрэгжүүлэх гэж хичээдэг. Морио байнга унадаг, өвөлдөө тэжээж, намар нь гүйлгэдэг.
-Батболд яагаад морь уядаг болсон юм?
-Би багадаа хурдан морь их унасан болохоор моринд их хорхойтой. Миний төрсөн ах Идэр аавын морийг уядаг байлаа. Ахын хээр морь, хээр алаг үрээ нь сумандаа түрүү, айрагт хурдалсан. Тэр хээр алаг үрээ Зүүнхангайд айрагдсан хурдан буян. Ах морь уяхаа болиод аавын гурван хүүгээс надаас өөр уяа тааруулж байгаа хүн байхгүй. Би хоёр хүүхэдтэй, том нь гуравдугаар анги, ямартаа ч унаачийн зовлонгүй л байгаа юм.
-Хонь жил гарсаар наадав уу?
-Наадсангүй ээ. Цагаанхайрханд маань нэг их уралдаан болдоггүй. Аймгийн чанартай сумдын хаврын бүсийн уралдаанд оролцох гээд амжсангүй, морь арай бэлэн биш, тэжээгээд л байна. Энэ жил аймгийн наадамд даага, мөн Сүрэнхорлоо гэж авга ахынхаа хээр морийг уях санаатай байна.
-Ах дүү нарынхаа морь уяад байна уу?
-Тийм. Ноднин нэг хавчиг морь сумандаа аман хүзүүдсэнийг ахын нэр дээр цоллуулсан.
-Ярилцсанд баярлалаа. Морьдоо сайн уяарай. Амжилт хүсье.
"Тод магнай" сэтгүүл Увс аймгийн тусгай дугаар
0 Сэтгэгдэл
ХХЗХ-ны журмын дагуу зүй зохисгүй зарим үг, хэллэгийг хязгаарласан тул ТА сэтгэгдэл бичихдээ хууль зүйн болон ёс суртахууны хэм хэмжээг хүндэтгэнэ үү. Хэм хэмжээг зөрчсөн сэтгэгдэлийг админ устгах эрхтэй.
-
3 цагийн өмнө Ламын Гэгээний 385 жилийн ойд Б.Отгонсэлэнгийн Ава…
-
5 цагийн өмнө "Говьшанхын хурд-7" уралдаанд Д.Отгонлхагвын Солон…
-
20 цагийн өмнө Говийн бүсэд Ч.Батжаргалын халтар даага түрүүллээ
-
21 цагийн өмнө Төвийн бүсийн сонгомол бага ангилалд Х.Цогтсайханы…
-
22 цагийн өмнө Хангайн бүсэд Ч.Уламбаярын хээр соёолон түрүүллээ
-
23 цагийн өмнө Говийн бүсийн сонгомол дунд насны ангилалд Б.Норов…
-
Өчигдөр, 13:47 минут Төвийн бүсийн сонгомол дунд насанд Б.Бат-Өлзийн ха…
-
Өчигдөр, 12:49 минут "Говьшанх-7" говийн бүсийн уралдаанд Ц.Амарсанааги…
-
Өчигдөр, 09:41 минут Ламын Гэгээний 385 жилийн ойд Ч.Болд-Эрдэнийн халт…
-
Өчигдөр, 09:19 минут Төвийн бүсийн уралдааны сонгомол дээд насанд С.Бая…
-
Өчигдөр, 09:15 минут "Говьшанхын хурд-7" уралдаанд Б.Пүрэвжаргалын хүрэ…
-
7-р сарын 13 -нд АХ-ын 103 жилийн ойн сонгомол бага ангилалд Х.Гарь…
-
7-р сарын 13 -нд АХ-ын 103 жилийн ойн сонгомол бага ангилалд 106 да…
-
7-р сарын 13 -нд АХ-ын 103 жилийн ойн сонгомол дунд ангилалд эхний …
-
7-р сарын 13 -нд АХ-ын 103 жилийн ойн сонгомол дунд насны уралдаанд…
-
7-р сарын 13 -нд АХ-ын 103 жилийн ойн сонгомол дунд насанд 65 хурда…
-
7-р сарын 13 -нд АХ-ын 103 жилийн ойн сонгомол дээд насанд эхний 10…
-
7-р сарын 13 -нд АХ-ын 103 жилийн ойн сонгомол дээд насанд С.Баярса…
-
7-р сарын 13 -нд Сонгомол дээд насанд 79 хурдан хүлэг бүртгүүлжээ
-
7-р сарын 13 -нд Цоллооч хүүд Д.Чулуунбат Тод манлай даага амлав
-
7-р сарын 12 -нд АХ-ын 103 жилийн ойд эхний 10-т хурдалсан хурдан д…
-
7-р сарын 12 -нд АХ-ын 103 жилийн ойд Х.Улам-Өрнөхийн хээр даага тү…
-
7-р сарын 12 -нд 258 даага бүртгүүлжээ
-
7-р сарын 12 -нд АХ-ын 103 жилийн ойд эхний 10-т хурдалсан хурдан с…
-
7-р сарын 12 -нд Уралдаанч Б.Энх-Очир: Захаар нь дайрч ороод Нандин…
-
7-р сарын 12 -нд АХ-ын 103 жилийн ойд Хишиг-Очирын Бөхбатын хүрэн с…
-
7-р сарын 12 -нд 217 соёолон бүртгүүлж, 152 нь гараа руу хөдөлжээ
-
7-р сарын 11 -нд АХ-ын 103 жилийн ойд эхний 10-т хурдалсан их насны…
-
7-р сарын 11 -нд АХ-ын 103 жилийн ойд Б.Ерөөлтийн халтар морь түрүү…
-
7-р сарын 11 -нд 228 их насны морь бүртгүүлжээ
-
7-р сарын 11 -нд АХ-ын 103 жилийн ойд эхний 10-т хурдалсан хурдан а…
-
7-р сарын 11 -нд АХ-ын 103 жилийн ойд С.Гал-Эрдэнийн Нандин хонгор …
-
7-р сарын 11 -нд 192 азарга бүртгүүлжээ
-
7-р сарын 10 -нд АХ-ын 103 жилийн ойд эхний 10-т хурдалсан хурдан ш…
-
7-р сарын 10 -нд Ц.Дагвасүрэнгийн хул шүдлэн түрүүллээ
-
7-р сарын 10 -нд 254 шүдлэн бүртгүүлжээ
-
7-р сарын 10 -нд АХ-ын 103 жилийн ойд эхний 10-т хурдалсан хязаалан…
-
7-р сарын 10 -нд Батсуурийн Чинзоригийн хээр хязаалан түрүүллээ
-
7-р сарын 10 -нд 156 хурдан хязаалан гарааны зурхайгаас эргэлээ
-
7-р сарын 10 -нд Хязаалан 256 бүртгүүлжээ
-
2024 оны 4-р сарын 15 -нд Уяач Ц.Батсайхан: Гэсэрваань гуай тарган ирэн дээр…
-
2024 оны 3-р сарын 27 -нд Богд хан уулын аймаг байгуулагдсаны 100 жилийн ой,…
-
2024 оны 3-р сарын 27 -нд МУ-ын Тод манлай уяач Б.Далай: Уяачийн амжилтанд г…
-
2024 оны 3-р сарын 19 -нд Архангай аймгийн 100 жилийн ой, хангайн бүсийн ура…
-
2024 оны 3-р сарын 19 -нд 2023 оны ММСУХ-ны чансаа өндөр уяачид
-
2024 оны 3-р сарын 05 -нд 2023 ОНЫ 21 АЙМГИЙН ШИЛДЭГ УЯАЧ, УРАЛДААНЧ ХҮҮХДҮҮ…
-
2024 оны 3-р сарын 05 -нд Аймгийн Алдарт уяач Ш.Мөнхбаатар:Ах дүү дөрвүүл аа…
-
2024 оны 3-р сарын 05 -нд 2023 ОНЫ ММСУХ-НЫ 21 АЙМГИЙН ШИЛДЭГ САЛБАР ХОЛБОО,…
-
2024 оны 3-р сарын 05 -нд Архангай аймгийн 100 жилийн ой, хангайн бүсийн ура…
-
2024 оны 2-р сарын 27 -нд Манлай уяач Ч.Сугар: Алаг морийг харсан хүн болгон…
-
22 цагийн өмнө Хангайн бүсэд Ч.Уламбаярын хээр соёолон түрүүллээ
-
Өчигдөр, 09:41 минут Ламын Гэгээний 385 жилийн ойд Ч.Болд-Эрдэнийн халт…
-
Өчигдөр, 12:49 минут "Говьшанх-7" говийн бүсийн уралдаанд Ц.Амарсанааги…
-
Өчигдөр, 09:15 минут "Говьшанхын хурд-7" уралдаанд Б.Пүрэвжаргалын хүрэ…
-
3 цагийн өмнө Ламын Гэгээний 385 жилийн ойд Б.Отгонсэлэнгийн Ава…
-
21 цагийн өмнө Төвийн бүсийн сонгомол бага ангилалд Х.Цогтсайханы…
-
5 цагийн өмнө "Говьшанхын хурд-7" уралдаанд Д.Отгонлхагвын Солон…
-
23 цагийн өмнө Говийн бүсийн сонгомол дунд насны ангилалд Б.Норов…
-
Өчигдөр, 09:19 минут Төвийн бүсийн уралдааны сонгомол дээд насанд С.Бая…
-
Өчигдөр, 13:47 минут Төвийн бүсийн сонгомол дунд насанд Б.Бат-Өлзийн ха…
-
20 цагийн өмнө Говийн бүсэд Ч.Батжаргалын халтар даага түрүүллээ
Сэтгэгдэл бичигдээгүй байна