Аймгийн Алдарт уяач Т.Отгонбаатар: Халтар морио аймагт айрагдуулж, уяачийн гараагаа эхэлсэн

2017 оны 9-р сарын 04 -нд

Увс аймгийн Түргэн сумын уугуул, аймгийн Алдарт уяач Т.Отгонбаатартай хийсэн ярилцлагыг уншигч танаа хүргэж байна.
-Отгонбаатар Алдарт хэдий үеэс хурдан хүлгийн уяа сойлго тааруулж, ямар амжилт үзүүлээд байгаа вэ?
-Би 2000 оноос хойш хурдан морь уяж байгаа. Аймаг, сумын нийлсэн баяр наадмаас 40 гаруй айраг, түрүү авч, өнгөрсөн 2014 онд аймгийн Алдарт уяач цолоо авсан. Анх 2000 оны эхээр халтар морь уяж, аймгийн наадамд ганц нэг түрүүлгэж айрагдуулсан. Тэр халтар морь манай өөрийн унаган адуу л даа. Түүний дараа Давст сумын гаралтай хул морь бас сайн уралдсан. Одоо Сүхбаатарын Наран сумын гаралтай хүрэн морь сайн давхиж байна. Дорнод аймгийн Матад сумын харьяат, аймгийн Алдарт уяач Жадамбаа гэж хүний хүү аймгийн арслан Болд манай нутгийн хүргэн байгаа юм. Тэр залуугаар дамжуулж хүрэн морио авч байсан. Бас сүүлд Хэнтий аймгийн Баянхутаг сумын Болд гэдэг хүнээс нэг азарга авсан. Ний нуугүй ярихад одоо зүүн талын адуу л сайн давхиж байна.
-Хурдан хүлгүүдийнхээ амжилтыг дэлгэрүүлээч?
-Хамгийн эхний халтар морь аймгийн наадамд нэг айрагдаад, намар нь Өргөн ширэгийн баярт ахиад айрагдсан. Өргөн ширэгийн баярт хоёр удаа айрагдсан байх шүү. Хойд талын сумдадаа бол олон удаа айрагдаж, түрүүлсээн. Хул морь ч ялгаагүй арын сумдад сайн давхисан. Улаангом сумын баяр гэж болдог юм, тэнд нэг түрүүлсэн. Тэгээд сумын ойнуудаас айраг, түрүү олон авсан шүү. Хүрэн морь болохоор ноднин жил суманд түрүүлээд, Ховд сумын 90 жилийн ойд очиж айргийн таваар хурдалсан. Одоо хавчиг морь байна. Манай хойд талын сумдад хамгийн сайн хурдтай нь Түргэн. Урд талын халх адуунуудыг бодоход илүү биерхүү. Гэхдээ Тэс адуунд арай хүрэхгүй. Уул хаданд сайн адуу л даа. Манай Түргэнийхэн Улаан даваа давж аймгийн төвөөс 70-80-аад км Сэрүүн гэдэг газар зусдаг юм. Тийм болохоор бид аймагт тэр болгон очоод байж чаддаггүй. Ер нь манай аймагт говийн морьд илүү амжилт гаргадаг даа. Яагаад гэхээр манай аймаг чинь зундаа айхтар халдаг газар шүү дээ.
-Зүүн талаас авчирсан адуунууд хэр нутагшиж байна вэ?
-Гайгүй ээ. Хүрэн морь маань л сайн давхиж байна. Ирээд ганц хоёр жил болж байж давхих юм билээ.
-Улаангомд ажиллаж амьдраад байна уу?
-Тиймээ. Адуу мал Түргэн суманд бий. Би 60-аад адуутай. Манай нутагт нэг хэсэг адуу цөөрсөн, ч одоо эргээд өсөж байна.
-Увс аймагт энэ жил баруун бүсийн уралдаан зохион байгуулагдана. Урьд нь хоёр ч удаа улсын чанартай бүсийн наадам болж байсан. Түүнд оролцож байв уу?
-2011 оны баруун бүсийн наадамд хул шүдлэнгээ 12-оор давхиулсан. Уг нь манайх нуурынхаа хөвөөг дагаж эгц дээшээ уралддаг байсан юм. Тэгсэн хар зам тавьсантай холбогдуулаад даншгийн урд жил уралдааны замаа өөрчилсөн.
-Уяаны эрдмийн А үсэг заасан багш тань хэн бэ? Хэн гэдэг уяачаас зөвлөгөө авдаг байв?
-Манай хүргэн ах Иванов гэж хүн байдаг. Тэр хүний алаг морь хязааландаа аймгийн наадамд дөрөвт давхиад, дараа жил нь түрүүлж, долоон настай дөрвөлж, есөн настайдаа ахиад түрүүлж байсан юм. Дөрвөд угшлын адуу л даа. Нэгдэл дундын үйлдврийн жижигхэн хүрэн алаг морь байсан юм. Тэр алаг морийг би хүүхэд байхдаа унаж, басхүү уяаных нь ажилд тусалдаг байлаа. Тийм болохоор уяаны эрдэм заасан анхны багш гэвэл Иванов ах маань болох байх. Мөн Өндөрхангай сумын гаралтай аймгийн Алдарт уяач Жамъян гэж хүн их зааж зөвлөдөг.
-Аав тань морь мал уядаггүй байсан юмуу?
-Үгүй ээ. Бид эцэг эхээс 11-үүлээ. Манайхнаас надаас өөр морь уяж байгаа хүн байхгүй.
-Тэгвэл хүүхдүүд тань моринд дуртай юу?
-Том хүү маань 12-той. Дундах нь зургаан настай, тэр л морь унаж байна. Морь сонирхох гэдэг чинь бараг цусанд байдаг юм биш үү. Манай хүүхдүүд моринд дуртай, дуртай.
-Аль насны морь илүүтэй давхиад байх шиг санагддаг вэ? Өөрөөр хэлбэл Отгонбаатар Алдарт аль насны морьдын уяаг илүү тааруулдаг вэ?
-Миний хувьд азарга уяж үзээгүй. Яагаад гэхээр аав маань тэгж захисан юм. Азарганаас бусад насны морьд жигдхэн сайхан давхиад байх шиг санагддаг шүү.
"Тод магнай" сэтгүүл Увс аймгийн тусгай дугаар
-Отгонбаатар Алдарт хэдий үеэс хурдан хүлгийн уяа сойлго тааруулж, ямар амжилт үзүүлээд байгаа вэ?
-Би 2000 оноос хойш хурдан морь уяж байгаа. Аймаг, сумын нийлсэн баяр наадмаас 40 гаруй айраг, түрүү авч, өнгөрсөн 2014 онд аймгийн Алдарт уяач цолоо авсан. Анх 2000 оны эхээр халтар морь уяж, аймгийн наадамд ганц нэг түрүүлгэж айрагдуулсан. Тэр халтар морь манай өөрийн унаган адуу л даа. Түүний дараа Давст сумын гаралтай хул морь бас сайн уралдсан. Одоо Сүхбаатарын Наран сумын гаралтай хүрэн морь сайн давхиж байна. Дорнод аймгийн Матад сумын харьяат, аймгийн Алдарт уяач Жадамбаа гэж хүний хүү аймгийн арслан Болд манай нутгийн хүргэн байгаа юм. Тэр залуугаар дамжуулж хүрэн морио авч байсан. Бас сүүлд Хэнтий аймгийн Баянхутаг сумын Болд гэдэг хүнээс нэг азарга авсан. Ний нуугүй ярихад одоо зүүн талын адуу л сайн давхиж байна.
-Хурдан хүлгүүдийнхээ амжилтыг дэлгэрүүлээч?
-Хамгийн эхний халтар морь аймгийн наадамд нэг айрагдаад, намар нь Өргөн ширэгийн баярт ахиад айрагдсан. Өргөн ширэгийн баярт хоёр удаа айрагдсан байх шүү. Хойд талын сумдадаа бол олон удаа айрагдаж, түрүүлсээн. Хул морь ч ялгаагүй арын сумдад сайн давхисан. Улаангом сумын баяр гэж болдог юм, тэнд нэг түрүүлсэн. Тэгээд сумын ойнуудаас айраг, түрүү олон авсан шүү. Хүрэн морь болохоор ноднин жил суманд түрүүлээд, Ховд сумын 90 жилийн ойд очиж айргийн таваар хурдалсан. Одоо хавчиг морь байна. Манай хойд талын сумдад хамгийн сайн хурдтай нь Түргэн. Урд талын халх адуунуудыг бодоход илүү биерхүү. Гэхдээ Тэс адуунд арай хүрэхгүй. Уул хаданд сайн адуу л даа. Манай Түргэнийхэн Улаан даваа давж аймгийн төвөөс 70-80-аад км Сэрүүн гэдэг газар зусдаг юм. Тийм болохоор бид аймагт тэр болгон очоод байж чаддаггүй. Ер нь манай аймагт говийн морьд илүү амжилт гаргадаг даа. Яагаад гэхээр манай аймаг чинь зундаа айхтар халдаг газар шүү дээ.
-Зүүн талаас авчирсан адуунууд хэр нутагшиж байна вэ?
-Гайгүй ээ. Хүрэн морь маань л сайн давхиж байна. Ирээд ганц хоёр жил болж байж давхих юм билээ.
-Улаангомд ажиллаж амьдраад байна уу?
-Тиймээ. Адуу мал Түргэн суманд бий. Би 60-аад адуутай. Манай нутагт нэг хэсэг адуу цөөрсөн, ч одоо эргээд өсөж байна.
-Увс аймагт энэ жил баруун бүсийн уралдаан зохион байгуулагдана. Урьд нь хоёр ч удаа улсын чанартай бүсийн наадам болж байсан. Түүнд оролцож байв уу?
-2011 оны баруун бүсийн наадамд хул шүдлэнгээ 12-оор давхиулсан. Уг нь манайх нуурынхаа хөвөөг дагаж эгц дээшээ уралддаг байсан юм. Тэгсэн хар зам тавьсантай холбогдуулаад даншгийн урд жил уралдааны замаа өөрчилсөн.
-Уяаны эрдмийн А үсэг заасан багш тань хэн бэ? Хэн гэдэг уяачаас зөвлөгөө авдаг байв?
-Манай хүргэн ах Иванов гэж хүн байдаг. Тэр хүний алаг морь хязааландаа аймгийн наадамд дөрөвт давхиад, дараа жил нь түрүүлж, долоон настай дөрвөлж, есөн настайдаа ахиад түрүүлж байсан юм. Дөрвөд угшлын адуу л даа. Нэгдэл дундын үйлдврийн жижигхэн хүрэн алаг морь байсан юм. Тэр алаг морийг би хүүхэд байхдаа унаж, басхүү уяаных нь ажилд тусалдаг байлаа. Тийм болохоор уяаны эрдэм заасан анхны багш гэвэл Иванов ах маань болох байх. Мөн Өндөрхангай сумын гаралтай аймгийн Алдарт уяач Жамъян гэж хүн их зааж зөвлөдөг.
-Аав тань морь мал уядаггүй байсан юмуу?
-Үгүй ээ. Бид эцэг эхээс 11-үүлээ. Манайхнаас надаас өөр морь уяж байгаа хүн байхгүй.
-Тэгвэл хүүхдүүд тань моринд дуртай юу?
-Том хүү маань 12-той. Дундах нь зургаан настай, тэр л морь унаж байна. Морь сонирхох гэдэг чинь бараг цусанд байдаг юм биш үү. Манай хүүхдүүд моринд дуртай, дуртай.
-Аль насны морь илүүтэй давхиад байх шиг санагддаг вэ? Өөрөөр хэлбэл Отгонбаатар Алдарт аль насны морьдын уяаг илүү тааруулдаг вэ?
-Миний хувьд азарга уяж үзээгүй. Яагаад гэхээр аав маань тэгж захисан юм. Азарганаас бусад насны морьд жигдхэн сайхан давхиад байх шиг санагддаг шүү.
"Тод магнай" сэтгүүл Увс аймгийн тусгай дугаар



0 Сэтгэгдэл
ХХЗХ-ны журмын дагуу зүй зохисгүй зарим үг, хэллэгийг хязгаарласан тул ТА сэтгэгдэл бичихдээ хууль зүйн болон ёс суртахууны хэм хэмжээг хүндэтгэнэ үү. Хэм хэмжээг зөрчсөн сэтгэгдэлийг админ устгах эрхтэй.
-
2 цагийн өмнө АХ-ын 104 жилийн ойд эхний 10-т хурдалсан их насны…
-
2 цагийн өмнө Л.Анхбаатарын хүрэн халзан морь түрүүллээ
-
3 цагийн өмнө Ц.Түвшинсайхан: Ээжээ, ааваа хүү нь түрүүлсэн шүү
-
4 цагийн өмнө МУ-ын Алдарт уяач Ч.Амарсанаа: Баянхонгороос анх у…
-
4 цагийн өмнө 210 их насны морь бүртгүүлжээ
-
7 цагийн өмнө АХ-104 жилийн ойд эхний 10-т хурдалсан азарганууд
-
7 цагийн өмнө МУАУ И.Золбоогийн хүрэн халзан азарга түрүүллээ
-
10 цагийн өмнө Фото - Азаргаа мордуулав
-
11 цагийн өмнө 153 азарга бүртгүүлжээ
-
Өчигдөр, 18:19 минут Манлай уяач Х.Улам-Өрнөх: Морь айрагдана гэдэг оло…
-
Өчигдөр, 17:51 минут Уралдаанч Б.Эрдэнэбилэг: Бөмбөгөө ахыгаа нэг оруул…
-
Өчигдөр, 17:39 минут Б.Лхагвацэрэн:Таван жилийн дараа төрийн наадмын хи…
-
Өчигдөр, 16:21 минут Ж.Түмэн-Өлзийн бор шүдлэн түрүүллээ
-
Өчигдөр, 15:09 минут Тод манлай уяач О.Батбилэг:Түрүүлэх байх гэж бодсо…
-
Өчигдөр, 13:47 минут 225 шүдлэн бүртгүүлжээ
-
Өчигдөр, 12:57 минут АХ-ын 104 жилийн ойн эхний 10-т хурдалсан хязаалан…
-
Өчигдөр, 12:07 минут Б.Гантигийн сартай хүрэн хязаалан түрүүллээ
-
Өчигдөр, 10:17 минут Хязаалан 256 бүртгүүлжээ
-
Өчигдөр, 10:07 минут Хүйн долоон худагт хязаалангийн эргэн тойронд
-
7-р сарын 02 -нд Эрдэмт уяачид, эрэмгий хүлгүүд- Тод манлай уяач С.…
-
2024 оны 8-р сарын 05 -нд Хангайн бүсийн сонгомол бага насанд Х.Бат-Эрдэнийн…
-
2024 оны 8-р сарын 05 -нд Хангайн бүсийн дааганы уралдаанд М.Цэрэнжавын хээр…
-
2024 оны 8-р сарын 04 -нд Хангайн бүсийн сонгомол дээд насанд С.Баярсайханы …
-
2024 оны 8-р сарын 04 -нд Хангайн бүсэд Я.Содбаатарын бор соёолон түрүүллээ
-
2024 оны 8-р сарын 04 -нд Хангайн бүсийн их насанд Э.Бат-Эрдэнийн Солонго зэ…
-
2024 оны 8-р сарын 04 -нд Хангайн бүсэд Д.Батбаярын Түмт хээр азарга түрүүлж…
-
2024 оны 8-р сарын 01 -нд Хангайн бүсийн сонгомол дунд насны ангилалд Г.Ганб…
-
2024 оны 7-р сарын 31 -нд Хангайн бүсэд П.Баярбатын бор хязаалан түрүүллээ
-
2024 оны 7-р сарын 31 -нд Хангайн бүсэд Г.Энхбатын хар шүдлэн түрүүлжээ
-
2024 оны 7-р сарын 28 -нд "Говьшанхын хурд-7" говийн бүсийн уралдааны сонгом…
-
2024 оны 7-р сарын 28 -нд Ламын Гэгээний 385 жилийн ойн сонгомол дунд насанд…
-
2024 оны 7-р сарын 28 -нд "Говьшанхын хурд-7" говийн бүсийн уралдааны сонгом…
-
2024 оны 7-р сарын 28 -нд Ламын Гэгээний 385 жилийн ойн сонгомол дээд насанд…
-
2024 оны 7-р сарын 27 -нд Ламын Гэгээний 385 жилийн ойд О.Баасанцэрэнгийн хү…
-
2024 оны 7-р сарын 27 -нд "Говьшанхын хурд-7" говийн бүсийн уралдаанд Э.Бат-…
-
2024 оны 7-р сарын 27 -нд Ламын Гэгээний 385 жилийн ойд Ц.Амарсанаагийн хонг…
-
2024 оны 7-р сарын 27 -нд "Говьшанхын хурд-7" уралдаанд Д.Отгонлхагвын хүрэн…
-
2024 оны 7-р сарын 27 -нд Ламын Гэгээний 385 жилийн ойд Б.Отгонсэлэнгийн Ава…
-
2024 оны 7-р сарын 27 -нд "Говьшанхын хурд-7" уралдаанд Д.Отгонлхагвын Солон…
-
2024 оны 7-р сарын 26 -нд Говийн бүсэд Ч.Батжаргалын халтар даага түрүүллээ
-
2024 оны 7-р сарын 26 -нд Төвийн бүсийн сонгомол бага ангилалд Х.Цогтсайханы…
-
2024 оны 7-р сарын 26 -нд Хангайн бүсэд Ч.Уламбаярын хээр соёолон түрүүллээ
-
2024 оны 7-р сарын 26 -нд Говийн бүсийн сонгомол дунд насны ангилалд Б.Норов…
-
2024 оны 7-р сарын 26 -нд Төвийн бүсийн сонгомол дунд насанд Б.Бат-Өлзийн ха…
-
2024 оны 7-р сарын 26 -нд "Говьшанх-7" говийн бүсийн уралдаанд Ц.Амарсанааги…
-
2024 оны 7-р сарын 26 -нд Ламын Гэгээний 385 жилийн ойд Ч.Болд-Эрдэнийн халт…
-
2024 оны 7-р сарын 26 -нд Төвийн бүсийн уралдааны сонгомол дээд насанд С.Бая…
-
2024 оны 7-р сарын 26 -нд "Говьшанхын хурд-7" уралдаанд Б.Пүрэвжаргалын хүрэ…
-
2024 оны 7-р сарын 13 -нд АХ-ын 103 жилийн ойн сонгомол бага ангилалд Х.Гарь…
-
2024 оны 7-р сарын 13 -нд АХ-ын 103 жилийн ойн сонгомол бага ангилалд 106 да…
-
7 цагийн өмнө АХ-104 жилийн ойд эхний 10-т хурдалсан азарганууд
-
Өчигдөр, 12:57 минут АХ-ын 104 жилийн ойн эхний 10-т хурдалсан хязаалан…
-
Өчигдөр, 17:51 минут Уралдаанч Б.Эрдэнэбилэг: Бөмбөгөө ахыгаа нэг оруул…
-
Өчигдөр, 16:21 минут Ж.Түмэн-Өлзийн бор шүдлэн түрүүллээ
-
Өчигдөр, 10:07 минут Хүйн долоон худагт хязаалангийн эргэн тойронд
-
11 цагийн өмнө 153 азарга бүртгүүлжээ
-
7 цагийн өмнө МУАУ И.Золбоогийн хүрэн халзан азарга түрүүллээ
-
Өчигдөр, 12:07 минут Б.Гантигийн сартай хүрэн хязаалан түрүүллээ
-
10 цагийн өмнө Фото - Азаргаа мордуулав
-
Өчигдөр, 10:17 минут Хязаалан 256 бүртгүүлжээ
-
Өчигдөр, 13:47 минут 225 шүдлэн бүртгүүлжээ
-
2 цагийн өмнө Л.Анхбаатарын хүрэн халзан морь түрүүллээ
-
Өчигдөр, 17:39 минут Б.Лхагвацэрэн:Таван жилийн дараа төрийн наадмын хи…
-
Өчигдөр, 15:09 минут Тод манлай уяач О.Батбилэг:Түрүүлэх байх гэж бодсо…
-
Өчигдөр, 18:19 минут Манлай уяач Х.Улам-Өрнөх: Морь айрагдана гэдэг оло…
-
4 цагийн өмнө МУ-ын Алдарт уяач Ч.Амарсанаа: Баянхонгороос анх у…
-
4 цагийн өмнө 210 их насны морь бүртгүүлжээ
-
2 цагийн өмнө АХ-ын 104 жилийн ойд эхний 10-т хурдалсан их насны…
-
3 цагийн өмнө Ц.Түвшинсайхан: Ээжээ, ааваа хүү нь түрүүлсэн шүү
Сэтгэгдэл бичигдээгүй байна