Сумын Алдарт уяач Ц.Ууганбаяр: Улсынхаа торгон хил дээр морио уяж уралдуулдаг


Завхан аймгийн Тэс сумын уугуул, сумын Алдарт уяач Ц.Ууганбаяртай хийсэн ярилцлагыг уншигч танаа хүргэж байна.
-Хурдан морьтой холбогдсон түүхээс яриагаа эхэлье. Магадгүй олонх зочны маань адил удам дамжсан уяач байх?
-Манайхан морь гэхээсээ илүү бөх сонирхдог улс. Өвөө маань улсын начин Цэвээн гэж хүн байдаг. Намайг анх морь уяхад аав “манай удамд уяач байхгүй. Мал зовоохын нэмэр, хэрэггүй” гээд хориглож байсан ч удаатай. Гэсэн ч би өөрийнхөөрөө зүтгэж 2001 оноос унаган хар үрээгээ уяж эхний хэдэн жил айраг битгий хэл, хорь дотор ч давхиулж чадаагүй. Тэглээ гээд шантралгүй уясаар байгаад сүүлийн хэдэн жил л морьд маань сайн давхиж байна. Морьд давхиад ирэхээр нөгөө хориглоод байсан хүмүүс “одоо тэнд наадамтай гэнэ. Миний хүү явах уу” гээд л мэдээ дуулгаж, өөрсдөө ч гэсэн дуртай болсон байна лээ.
-Адуу гэдэг амьтны бусад малаас ялгарах давуу тал нь л тэр. Анхны айргаа ямар наадмаас хэдэн онд амсаж байв?
-2009 онд Баян-Уул багийн наадамд хар даагаа түрүүлгэж анхны медалиа авч байлаа. Тэр хар даага миний анх уяад давхиулж чадаагүй хар үрээний төл байгаа юм. Зун нь сумын 50 жилийн ойд айрагдаад, давхар уяагаар эрдмийн баярт айрагдсан. Дараа жил нь шүдлэндээ Увс аймгийн Зүүнхангай сумын уяадчын холбооны 10 жилийн ойд түрүүлээд, хязаалан хавраа бооцоот уралдаанд түрүүлж Тэс, Баянтэс сумын наадамд дахиад түрүүлсэн. Хязаалан жилээ гурав түрүүлсэн юм байна.
-Төл нь ингэж хурдлахыг бодоход эцгийнх нь эвийг олсон бол давхихаар л байж дээ?
-Тэгэх л байсан байх. Төл хар үрээ нь соёолондоо суманд түрүүлээд, Баянтэсэд болсон хоёр уралдаан, Сонгинод болсон Буяндоржийн наадамд гурвууланд нь айрагдсан.Өнгөрсөн жил хавчиг морь сумын наадамд аман хүзүүдээд, Завхан аймаг байгуулагдсаны 90 жилийн ой баруун бүсийн даншигт 35-аар давхилаа. 310 морь мордсон шүү дээ.
-Ууганбаяр уяачийн урмыг тэтгэдэг өөр ямар хүлгүүд байна?
-Дорнодын Эрээнцаваас Доржрагчаа гэдэг найзаасаа хар халзан даага авч хаврын бооцоот уралдаанд түрүүлгээд зун нь Тэс болон Баянтэс суманд түрүүлгэж, манай сумын цагдаагийн 15 жилийн ойд айрагдуулсан. Шүдлэндээ дөрөв аман хүзүүдсэн.
-Томоохон наадмуудад оролцож байна уу?
-Өнгөрсөн жил аймгийнхаа 90 жилийн ойд очсон. Уг нь хар морь арван хэдээр нэлээд удаан явсан шүү. Айрагдаагүй ч том наадамд хүлэг, хүн хоёр тоосонд нь хутгалдаж их зүйл сурдаг юм билээ.
-Аймгаасаа алслагдсан учраас тэр болгон яваад байх хүндрэлтэй биз?
- Аймгийн төвөөсөө 300 гаруй км алслагдсан хилийн сум шүү дээ. Тэр болгон ирж уралдахад хүндрэлтэй. Гэхдээ бид хэцүү гэж халшралгүй ирцгээдэг. Сумын уяачдын холбооныхон ярьж байгаад нутагтаа сайн давхисан морьдоо нэгдсэн зохион байгуулалтайгаар гадагшаа авч явж уралдахаар болсон. Энэ жилээс ажил хэрэг болох байх.
-Сүүлийн үед залуучууд төв суурин газар бараадах нь элбэг болж. Баруун хязгаарт байдал ямар байна?
-Бид өөрсдийн амраа бодоод аймгийн ойр нүүж ирээд морио уралдуулж болно. Гэхдээ бид улсынхаа торгон хил дээр амьдардаг хүмүүс шүү дээ. Бид нүүгээд явчихвал нутаг орон минь яах билээ. Аав ээжийн минь ариун голомт өсч, төрсөн нутгаа бид үр хойчдоо үлдээхгүй бол энд хэн үлдэх юм. Ийм сэтгэлтэй байдаг учраас бид газрын хол, байгалийн хатуугаас халшралгүй нутаг орондоо морьдоо уядаг. Миний хувьд улсын наадамд уясан морио уралдуулах юмсан гэж мөрөөдөж явдаг хүн. Заавал түрүүлж, айрагдах албагүй, төрийнхөө наадамд тоосыг нь өргүүлчихвэл уяач гэж явсны хэрэг гарна шүү дээ.
-Мөрөөдөл нь биелэх болтугай. Ярилцсанд баярлалаа.
"Тод магнай" сэтгүүл Завхан аймгийн тусгай дугаар

0 Сэтгэгдэл
ХХЗХ-ны журмын дагуу зүй зохисгүй зарим үг, хэллэгийг хязгаарласан тул ТА сэтгэгдэл бичихдээ хууль зүйн болон ёс суртахууны хэм хэмжээг хүндэтгэнэ үү. Хэм хэмжээг зөрчсөн сэтгэгдэлийг админ устгах эрхтэй.
-
5 цагийн өмнө Эрдэмт уяачид, эрэмгий хүлгүүд: Тод манлай уяач Б.…
-
Өчигдөр, 12:59 минут "Их хурд-10" уралдаанд эхний 10-т хурдалсан соёоло…
-
8-р сарын 21 -нд "Их хурд-10" уралдаанд эхний 10-т хурдалсан их нас…
-
8-р сарын 11 -нд ММСУХ-ны 30 жилийн ой, "Их хурд-10" уралдаанд эхни…
-
8-р сарын 05 -нд Сүүт гүүний унагыг шүтсү...
-
8-р сарын 04 -нд Зүүн бүсийн сонгомол бага ангилалд Ц.Мягмардоржийн…
-
2025 оны 8-р сарын 02 -нд Зүүн бүсийн сонгомол дээд насны ангилалд Х.Нурлаты…
-
2025 оны 8-р сарын 02 -нд Зүүн бүсийн сонгомол дунд насны ангилалд Э.Бямбасү…
-
2025 оны 7-р сарын 30 -нд Говийн бүсэд Д.Ариуннарангийн хээр хязаалан түрүүл…
-
2025 оны 7-р сарын 30 -нд Говийн бүсэд М.Адъяабаатарын хар шүдлэн түрүүлжээ
-
2025 оны 7-р сарын 30 -нд Зүүн бүсэд Э.Бат-Эрдэнийн Солонго зээрд түрүүлжээ
-
2025 оны 7-р сарын 30 -нд Говийн бүсэд Б.Отгонсэлэнгийн хээр морь түрүүлжээ
-
2025 оны 7-р сарын 30 -нд Баруун бүсийн сонгомол дээд насны ангилалд Т.Цэенд…
-
2025 оны 7-р сарын 29 -нд Зүүн бүсэд Г.Пүрэвсүрэнгийн хүрэн халзан даага түр…
-
2025 оны 7-р сарын 29 -нд Зүүн бүсэд С.Хүдэрчулууны зээрд соёолон түрүүлжээ
-
2025 оны 7-р сарын 29 -нд Баруун бүсэд Б.Норовсамбуугийн халтар морь түрүүлл…
-
2025 оны 7-р сарын 29 -нд Говийн бүсэд Б.Баярмагнайн бор соёолон түрүүллээ
-
2025 оны 7-р сарын 29 -нд Баруун бүсэд О.Баатарын хонгор соёолон түрүүллээ
-
2025 оны 7-р сарын 29 -нд Баруун бүсэд Б.Норовсамбуугийн Гоё хээр азарга түр…
-
2025 оны 7-р сарын 29 -нд Говийн бүсэд Б.Тогтохын хүрэн халзан азарга түрүүл…
-
2025 оны 7-р сарын 29 -нд Зүүн бүсэд Б.Саянсанаагийн халиун азарга түрүүллээ
-
2025 оны 7-р сарын 28 -нд Баруун бүсийн сонгомол бага насны ангилалд Л.Нямба…
-
2025 оны 7-р сарын 28 -нд Баруун бүсэд А.Ариунболдын зээрд даага түрүү магна…
-
2025 оны 7-р сарын 28 -нд Баруун бүсийн сонгомол дунд насны ангилалд эхний 1…
-
2025 оны 7-р сарын 28 -нд Баруун бүсэд Б.Дагвабазарын хээр хязаалан түрүүллэ…
-
2025 оны 7-р сарын 28 -нд Зүүн бүсэд Б.Баярхүүгийн зээрд шүдлэн түрүүллээ
-
2025 оны 7-р сарын 28 -нд Баруун бүсэд Батдоржийн Ганбаярын хээр халзан шүдл…
-
2025 оны 7-р сарын 28 -нд Увс аймагт болсон баруун бүсийн уралдаануудад түрү…
-
2025 оны 7-р сарын 28 -нд Баруун бүсийн шүдлэн насны морьд гарааны зурхай ру…
-
2025 оны 7-р сарын 28 -нд Зүүн бүсэд Ж.Батзоригийн хар хязаалан түрүүллээ
-
2025 оны 7-р сарын 28 -нд Дорнод аймагт болсон "Зүүн бүсийн хурд" уралдаануу…
-
2025 оны 7-р сарын 28 -нд Зүүн бүсэд 113 хязаалан бүртгүүлжээ
-
2025 оны 7-р сарын 27 -нд Эрдэмт уяачид, эрэмгий хүлгүүд- Тод манлай уяач Д.…
-
2025 оны 7-р сарын 27 -нд Хангайн бүсэд Б.Гөлөгсайханы бор шүдлэн түрүүллээ
-
2025 оны 7-р сарын 27 -нд Хөдөлмөрийн баатар Б.Далай нутагтаа "Цэнхэр тэнгэ…
-
2025 оны 7-р сарын 27 -нд Хангайн бүсэд 121 соёолон мордож, Н.Мөнхийн бор ха…
-
2025 оны 7-р сарын 27 -нд Хангайн бүсэд 147 хязаалан мордож, Г.Хишигбатын хэ…
-
2025 оны 7-р сарын 26 -нд "Хангайн бүсийн хурд-2025" уралдаанд эхний 10-т ху…
-
2025 оны 7-р сарын 26 -нд Хангайн бүсэд М.Мөнхбатын хул морь түрүүллээ
-
2025 оны 7-р сарын 26 -нд Хангайн бүсэд Н.Мөнхзоригийн хээр азарга түрүүллээ
-
2025 оны 7-р сарын 25 -нд "Хангайн бүсийн хурд-2025" уралдааны сонгомол бага…
-
2025 оны 7-р сарын 25 -нд "Хангайн бүсийн хурд-2025" уралдааны сонгомол дунд…
-
2025 оны 7-р сарын 25 -нд "Хангайн бүсийн хурд-2025" уралдааны сонгомол дээд…
-
2025 оны 7-р сарын 13 -нд Сонгомол бага насанд Ч.Ганцогтын хээр түрүүллээ
-
2025 оны 7-р сарын 13 -нд Сонгомол бага насанд 105 даага бүртгүүлж, 76 мордл…
-
2025 оны 7-р сарын 13 -нд АХ-ын 104 жилийн ойн сонгомол дунд насны ангилалд…
-
2025 оны 7-р сарын 13 -нд Сонгомол дунд насанд Д.Даяндэмидийн Наран зээрд т…
-
2025 оны 7-р сарын 13 -нд Сонгомол дунд ангиллын хурдан хүлгүүд мордлоо
-
2025 оны 7-р сарын 13 -нд Сонгомол дунд насны ангилалд 106 хүлэг бүртгүүлжэ…
-
2025 оны 7-р сарын 13 -нд АХ-ын 104 жилийн ойн сонгомол дээд насны ангилалд …
Сэтгэгдэл бичигдээгүй байна