Аймгийн Алдарт уяач С.Дамбажав: Монгол хүнд наадам болгон сайхан
![](http://todmagnai.mn/images/users/cube/d4ad3b8d662f3c44e3eb0c29ec6170f8.jpg)
2016 оны 10-р сарын 17 -нд
![](http://todmagnai.mn/images/news/main/61652016101710612.jpg)
АХ-ын 95 жилийн ой, Үндэсний их баяр наадмын хурдан соёолонгийн уралдаанд хээр үрээгээ айргийн гуравт хурдлуулсан Төв аймгийн Алтанбулаг сумын уугуул, аймгийн Алдарт уяач С.Дамбажавын баярын сэтгэгдлийг уншигч танаа хүргэж байна.
-Зургаан жилийн дараа төрийн наадмаас дахин айраг хүртлээ. Баяр хүргэе?
-Баярлалаа. 2010 онд АХ-ын 89 жилийн ойгоор миний Харцага бор хязаалан айргийн таваар хурдалж, улсын наадмын анхны айргийг авчирч байсан. Түүнээс өмнө 2007 онд “Хотгойдын хурд” баруун бүсийн уралдаан болон “Говьшанхын хурд-3” говийн бүсийн уралдаанд хонгор хязаалангаа айрагдуулж байлаа. 2009 оны улсын наадамд Харцага бор маань шүдлэн үрээ долоод давхиад, “Очирваанийн хурд”-д очиж гурваар давхиж байсан. Дараа жил нь хязаалан үрээ улсад айрагдчихаад Амарбаясгалант хийдийн нэрэмжит бүсийн уралдаанд түрүүлсэн. Өнгөрсөн жил энэ хээр соёолон маань хязаалан улсад долоогоор давхиад, Увс аймагт болсон баруун бүсийн наадамд түрүүлж, энэ хавар “Дүнжингаравын хурд” уралдаандаа аман хүзүүдээд, сая улсын наадамд гурваар давхилаа.
-Өнөө жилийн өмийг нээжээ дээ?
-Тэгсээн. Хээр соёолон маань аман хүзүүдэж, зээрд халзан нь гурваар давхиад, хаврын бүсийн уралдаанаас хоёр айраг хүртсэн.
-Халзан соёолон сая улсад мордсон уу?
-Хээр нь гүү хураагаагүй болохоор улсад уралдуулсан. Харин халзан нь гүү хураачихсан болохоор авч үлдээд сумынхаа ойд уралдуулж түрүүлгэсэн. Өнөө жил манай Алтанбулаг сумын 80 жилийн ой тохиож байгаа юм.
-Сумын ойд азарга түрүүлсэн. Бусад нас яаж давхисан бэ?
-Азарга түрүүлээд, соёолон маань өнгөнд явж байгаад нуур луу орчихсон. Бусад морио тавьчихсан юм.
-Тэгвэл улсад хэдэн насны морь мордуулсан бэ?
-Улсад хоёр соёолон мордуулсан. Нэг нь гурваар, нөгөө нь 18-аар давхилаа.
-Улсын наадмын дараа хангайн бүсэд очиж наадсан уу?
-Тэгсэн. Хээр маань дахин түрүүлсэн. Үүлдэрлэг байдлын тухайд жаахан үл ойлголцлын асуудал гарсан ч амжилтыг нь тооцсон. Миний хээр соёолон бол жинхэнэ монгол адуу. Эцэг нь Даваахүү Тод манлайн Цолмон халтарын төл цавьдар азарга байдаг. 2005 онд соёолон үрээ байхад нь надад “Аавыгаа дуурайсан ааширхаг адуу юм. Уяж чадахгүй байна. Чи чадвал уяа. Чадахгүй бол азарга тавиарай” гээд өгч байсан юм. Одоо 17,18-тай азарга бий.
-Та тэгээд уяж чадсан уу?
-Чадаагүй. Толгойдоо хүргэдэггүй адуу байгаа юм.
-Эх нь ямар гүү байдаг юм бэ?
-Хээр азарганы маань эх нь Баянцагаан гаралтай. Нямын Эрдэнэхуяг гэж хүнээс авсан. Тод манлай уяач Мөнхбатаа “Мөнгөний хэрэг байна. Дөрвөн гүү хямдхан зарна” гэж байна гэхээр нь би авсан юм. Тэрэн дунд ирсэн хээр гүүний төл. Эх хээр нь улаан нүдэн Дамдинсүрэн гэж хүний хурдан зэгэл, ороо Дагва гэж хүний хурдан халтарын цустай мундаг гүү. Тэгэхээр миний хээр соёолон тойруулга адууны холын цустай монгол адуу. Ямар нэг байдлаар хасах үндэс байхгүй. Дүнжингаравт айрагдчихаад Өвөрхангайд очиход мөн хасна гээд. Тэгэхээр нь халзанг нь өөр хүний нэрээр бүртгүүлээд мордуулахад зүгээр гаргачихаж байгаа юм. Түрүүлж ирээд цоллуулах болохоор минийх гэж мэдээд хасчихсан. Хүнийг нь хараад адууг нь хасдаг байж болохгүй л байх.
-Таныг шинэ цагийн адуутай болохоор тэгдэг юм болов уу?
-Надад эрлийз адуу бий. Гэхдээ би одоогоор уралдуулаагүй байна.
-Таны оролцож байсан үлгэр жишээ сайхан наадам нь хэдэн оны ямар наадам байсан бэ?
-Монгол хүнд наадам болгон сайхан. Тэр дундаа морь түрүүлж, айрагдвал илүү сайхан.Сүүлийн үед илүү дутуу хэл ам хэрүүл маргаан гардаггүйгээрээ сумын наадам л хамгийн сайхан болох шиг санагддаг ш дээ.
-Наадам болгон сайхан байх болтугай. Ярилцсанд баярлалаа.
-Морь айрагдана гэдэг олон хүний хөдөлмөр шингэсэн багийн амжилт. МУ-ын Тод манлай уяач Д.Мөнхбат, унаач хүү М.Мөнхдөлгөөн, Отгонбаатар, туслах уяач Тулгаа болон гар ганзага нийлсэн галынхаа хамт олонд “баярлалаа” гэж хэлмээр байна.
А.Энхжил
-Зургаан жилийн дараа төрийн наадмаас дахин айраг хүртлээ. Баяр хүргэе?
-Баярлалаа. 2010 онд АХ-ын 89 жилийн ойгоор миний Харцага бор хязаалан айргийн таваар хурдалж, улсын наадмын анхны айргийг авчирч байсан. Түүнээс өмнө 2007 онд “Хотгойдын хурд” баруун бүсийн уралдаан болон “Говьшанхын хурд-3” говийн бүсийн уралдаанд хонгор хязаалангаа айрагдуулж байлаа. 2009 оны улсын наадамд Харцага бор маань шүдлэн үрээ долоод давхиад, “Очирваанийн хурд”-д очиж гурваар давхиж байсан. Дараа жил нь хязаалан үрээ улсад айрагдчихаад Амарбаясгалант хийдийн нэрэмжит бүсийн уралдаанд түрүүлсэн. Өнгөрсөн жил энэ хээр соёолон маань хязаалан улсад долоогоор давхиад, Увс аймагт болсон баруун бүсийн наадамд түрүүлж, энэ хавар “Дүнжингаравын хурд” уралдаандаа аман хүзүүдээд, сая улсын наадамд гурваар давхилаа.
-Өнөө жилийн өмийг нээжээ дээ?
-Тэгсээн. Хээр соёолон маань аман хүзүүдэж, зээрд халзан нь гурваар давхиад, хаврын бүсийн уралдаанаас хоёр айраг хүртсэн.
-Халзан соёолон сая улсад мордсон уу?
-Хээр нь гүү хураагаагүй болохоор улсад уралдуулсан. Харин халзан нь гүү хураачихсан болохоор авч үлдээд сумынхаа ойд уралдуулж түрүүлгэсэн. Өнөө жил манай Алтанбулаг сумын 80 жилийн ой тохиож байгаа юм.
-Сумын ойд азарга түрүүлсэн. Бусад нас яаж давхисан бэ?
-Азарга түрүүлээд, соёолон маань өнгөнд явж байгаад нуур луу орчихсон. Бусад морио тавьчихсан юм.
-Тэгвэл улсад хэдэн насны морь мордуулсан бэ?
-Улсад хоёр соёолон мордуулсан. Нэг нь гурваар, нөгөө нь 18-аар давхилаа.
-Улсын наадмын дараа хангайн бүсэд очиж наадсан уу?
-Тэгсэн. Хээр маань дахин түрүүлсэн. Үүлдэрлэг байдлын тухайд жаахан үл ойлголцлын асуудал гарсан ч амжилтыг нь тооцсон. Миний хээр соёолон бол жинхэнэ монгол адуу. Эцэг нь Даваахүү Тод манлайн Цолмон халтарын төл цавьдар азарга байдаг. 2005 онд соёолон үрээ байхад нь надад “Аавыгаа дуурайсан ааширхаг адуу юм. Уяж чадахгүй байна. Чи чадвал уяа. Чадахгүй бол азарга тавиарай” гээд өгч байсан юм. Одоо 17,18-тай азарга бий.
-Та тэгээд уяж чадсан уу?
-Чадаагүй. Толгойдоо хүргэдэггүй адуу байгаа юм.
-Эх нь ямар гүү байдаг юм бэ?
-Хээр азарганы маань эх нь Баянцагаан гаралтай. Нямын Эрдэнэхуяг гэж хүнээс авсан. Тод манлай уяач Мөнхбатаа “Мөнгөний хэрэг байна. Дөрвөн гүү хямдхан зарна” гэж байна гэхээр нь би авсан юм. Тэрэн дунд ирсэн хээр гүүний төл. Эх хээр нь улаан нүдэн Дамдинсүрэн гэж хүний хурдан зэгэл, ороо Дагва гэж хүний хурдан халтарын цустай мундаг гүү. Тэгэхээр миний хээр соёолон тойруулга адууны холын цустай монгол адуу. Ямар нэг байдлаар хасах үндэс байхгүй. Дүнжингаравт айрагдчихаад Өвөрхангайд очиход мөн хасна гээд. Тэгэхээр нь халзанг нь өөр хүний нэрээр бүртгүүлээд мордуулахад зүгээр гаргачихаж байгаа юм. Түрүүлж ирээд цоллуулах болохоор минийх гэж мэдээд хасчихсан. Хүнийг нь хараад адууг нь хасдаг байж болохгүй л байх.
-Таныг шинэ цагийн адуутай болохоор тэгдэг юм болов уу?
-Надад эрлийз адуу бий. Гэхдээ би одоогоор уралдуулаагүй байна.
-Таны оролцож байсан үлгэр жишээ сайхан наадам нь хэдэн оны ямар наадам байсан бэ?
-Монгол хүнд наадам болгон сайхан. Тэр дундаа морь түрүүлж, айрагдвал илүү сайхан.Сүүлийн үед илүү дутуу хэл ам хэрүүл маргаан гардаггүйгээрээ сумын наадам л хамгийн сайхан болох шиг санагддаг ш дээ.
-Наадам болгон сайхан байх болтугай. Ярилцсанд баярлалаа.
-Морь айрагдана гэдэг олон хүний хөдөлмөр шингэсэн багийн амжилт. МУ-ын Тод манлай уяач Д.Мөнхбат, унаач хүү М.Мөнхдөлгөөн, Отгонбаатар, туслах уяач Тулгаа болон гар ганзага нийлсэн галынхаа хамт олонд “баярлалаа” гэж хэлмээр байна.
А.Энхжил
![Аймгийн Алдарт уяач С.Дамбажав: Монгол хүнд наадам болгон сайхан](http://todmagnai.mn/images/news/attachments/thumb/61652016101710619.jpg)
![Аймгийн Алдарт уяач С.Дамбажав: Монгол хүнд наадам болгон сайхан](http://todmagnai.mn/images/news/attachments/thumb/61652016101710625.jpg)
0 Сэтгэгдэл
ХХЗХ-ны журмын дагуу зүй зохисгүй зарим үг, хэллэгийг хязгаарласан тул ТА сэтгэгдэл бичихдээ хууль зүйн болон ёс суртахууны хэм хэмжээг хүндэтгэнэ үү. Хэм хэмжээг зөрчсөн сэтгэгдэлийг админ устгах эрхтэй.
-
13 цагийн өмнө Говийн бүсэд Ч.Батжаргалын халтар даага түрүүллээ
-
13 цагийн өмнө Төвийн бүсийн сонгомол бага ангилалд Х.Цогтсайханы…
-
14 цагийн өмнө Хангайн бүсэд Ч.Уламбаярын хээр соёолон түрүүллээ
-
16 цагийн өмнө Говийн бүсийн сонгомол дунд насны ангилалд Б.Норов…
-
18 цагийн өмнө Төвийн бүсийн сонгомол дунд насанд Б.Бат-Өлзийн ха…
-
18 цагийн өмнө "Говьшанх-7" говийн бүсийн уралдаанд Ц.Амарсанааги…
-
22 цагийн өмнө Ламын Гэгээний 385 жилийн ойд Ч.Болд-Эрдэнийн халт…
-
22 цагийн өмнө Төвийн бүсийн уралдааны сонгомол дээд насанд С.Бая…
-
22 цагийн өмнө "Говьшанхын хурд-7" уралдаанд Б.Пүрэвжаргалын хүрэ…
-
7-р сарын 13 -нд АХ-ын 103 жилийн ойн сонгомол бага ангилалд Х.Гарь…
-
7-р сарын 13 -нд АХ-ын 103 жилийн ойн сонгомол бага ангилалд 106 да…
-
7-р сарын 13 -нд АХ-ын 103 жилийн ойн сонгомол дунд ангилалд эхний …
-
7-р сарын 13 -нд АХ-ын 103 жилийн ойн сонгомол дунд насны уралдаанд…
-
7-р сарын 13 -нд АХ-ын 103 жилийн ойн сонгомол дунд насанд 65 хурда…
-
7-р сарын 13 -нд АХ-ын 103 жилийн ойн сонгомол дээд насанд эхний 10…
-
7-р сарын 13 -нд АХ-ын 103 жилийн ойн сонгомол дээд насанд С.Баярса…
-
7-р сарын 13 -нд Сонгомол дээд насанд 79 хурдан хүлэг бүртгүүлжээ
-
7-р сарын 13 -нд Цоллооч хүүд Д.Чулуунбат Тод манлай даага амлав
-
7-р сарын 12 -нд АХ-ын 103 жилийн ойд эхний 10-т хурдалсан хурдан д…
-
7-р сарын 12 -нд АХ-ын 103 жилийн ойд Х.Улам-Өрнөхийн хээр даага тү…
-
7-р сарын 12 -нд 258 даага бүртгүүлжээ
-
7-р сарын 12 -нд АХ-ын 103 жилийн ойд эхний 10-т хурдалсан хурдан с…
-
7-р сарын 12 -нд Уралдаанч Б.Энх-Очир: Захаар нь дайрч ороод Нандин…
-
7-р сарын 12 -нд АХ-ын 103 жилийн ойд Хишиг-Очирын Бөхбатын хүрэн с…
-
7-р сарын 12 -нд 217 соёолон бүртгүүлж, 152 нь гараа руу хөдөлжээ
-
7-р сарын 11 -нд АХ-ын 103 жилийн ойд эхний 10-т хурдалсан их насны…
-
7-р сарын 11 -нд АХ-ын 103 жилийн ойд Б.Ерөөлтийн халтар морь түрүү…
-
7-р сарын 11 -нд 228 их насны морь бүртгүүлжээ
-
7-р сарын 11 -нд АХ-ын 103 жилийн ойд эхний 10-т хурдалсан хурдан а…
-
7-р сарын 11 -нд АХ-ын 103 жилийн ойд С.Гал-Эрдэнийн Нандин хонгор …
-
7-р сарын 11 -нд 192 азарга бүртгүүлжээ
-
7-р сарын 10 -нд АХ-ын 103 жилийн ойд эхний 10-т хурдалсан хурдан ш…
-
7-р сарын 10 -нд Ц.Дагвасүрэнгийн хул шүдлэн түрүүллээ
-
7-р сарын 10 -нд 254 шүдлэн бүртгүүлжээ
-
7-р сарын 10 -нд АХ-ын 103 жилийн ойд эхний 10-т хурдалсан хязаалан…
-
7-р сарын 10 -нд Батсуурийн Чинзоригийн хээр хязаалан түрүүллээ
-
7-р сарын 10 -нд 156 хурдан хязаалан гарааны зурхайгаас эргэлээ
-
7-р сарын 10 -нд Хязаалан 256 бүртгүүлжээ
-
2024 оны 4-р сарын 15 -нд Уяач Ц.Батсайхан: Гэсэрваань гуай тарган ирэн дээр…
-
2024 оны 3-р сарын 27 -нд Богд хан уулын аймаг байгуулагдсаны 100 жилийн ой,…
-
2024 оны 3-р сарын 27 -нд МУ-ын Тод манлай уяач Б.Далай: Уяачийн амжилтанд г…
-
2024 оны 3-р сарын 19 -нд Архангай аймгийн 100 жилийн ой, хангайн бүсийн ура…
-
2024 оны 3-р сарын 19 -нд 2023 оны ММСУХ-ны чансаа өндөр уяачид
-
2024 оны 3-р сарын 05 -нд 2023 ОНЫ 21 АЙМГИЙН ШИЛДЭГ УЯАЧ, УРАЛДААНЧ ХҮҮХДҮҮ…
-
2024 оны 3-р сарын 05 -нд Аймгийн Алдарт уяач Ш.Мөнхбаатар:Ах дүү дөрвүүл аа…
-
2024 оны 3-р сарын 05 -нд 2023 ОНЫ ММСУХ-НЫ 21 АЙМГИЙН ШИЛДЭГ САЛБАР ХОЛБОО,…
-
2024 оны 3-р сарын 05 -нд Архангай аймгийн 100 жилийн ой, хангайн бүсийн ура…
-
2024 оны 2-р сарын 27 -нд Манлай уяач Ч.Сугар: Алаг морийг харсан хүн болгон…
-
2024 оны 2-р сарын 27 -нд 2022 оны чансаа өндөр сонгомол дээд насны хүлгүүд
-
2024 оны 2-р сарын 26 -нд Н.Билэгтсайхан 66 оноогоор 2022 оны чансаа өндөр у…
-
14 цагийн өмнө Хангайн бүсэд Ч.Уламбаярын хээр соёолон түрүүллээ
-
22 цагийн өмнө Ламын Гэгээний 385 жилийн ойд Ч.Болд-Эрдэнийн халт…
-
18 цагийн өмнө "Говьшанх-7" говийн бүсийн уралдаанд Ц.Амарсанааги…
-
22 цагийн өмнө "Говьшанхын хурд-7" уралдаанд Б.Пүрэвжаргалын хүрэ…
-
13 цагийн өмнө Төвийн бүсийн сонгомол бага ангилалд Х.Цогтсайханы…
-
16 цагийн өмнө Говийн бүсийн сонгомол дунд насны ангилалд Б.Норов…
-
22 цагийн өмнө Төвийн бүсийн уралдааны сонгомол дээд насанд С.Бая…
-
18 цагийн өмнө Төвийн бүсийн сонгомол дунд насанд Б.Бат-Өлзийн ха…
-
13 цагийн өмнө Говийн бүсэд Ч.Батжаргалын халтар даага түрүүллээ
Сэтгэгдэл бичигдээгүй байна