Сумын Алдарт уяач Б.Хүрэлбаатар: Анхны айраг, түрүүгээ 1976 онд авч байлаа
А.Тэлмэн
2016 оны 4-р сарын 21 -нд
Дорноговь аймгийн Сайхандулаан сумын уугуул, сумын Алдарт уяач Б.Хүрэлбаатарын ярилцлагыг уншигч танаа хүргэж байна.
-Хурдан морьтой холбогдсон түүхээс ярилцлагаа эхэлье.
-Миний нагац ах Цэрэндорж хусуур сойз зүүсэн уяач хүн. Би ахыгаа дагаж 1974 оноос эхлэн морь уяж байна. Анх морь уяад хоёр, гурван жилийн дараа сумандаа наадаад анхны айраг, түрүүгээ хүртэж байлаа. Ингээд 1977 онд цэрэгт явж, гурван жилийн дараа халагдаад, морины ажлаа үргэлжлүүлэн, сумандаа даага, шүдлэн айрагдуулсан. Гэвч түүнээс хойш 1987, 1988 он хүртэл хэсэг завсарласан. Зуд турхан, ган гачиг хэцүүхэн үе байлаа. Түүнээс хойш дахин морь уях болоод 20 гаруй жил болж байна. Одоо ихэвчлэн хүний морь уядаг юм. Сайхандулаан сумын Хоролсүрэн гэж хүний морийг уяад хэд хэдэн айраг, түрүү аваад байгаа.
-Голдуу ямар насны морьдоор уралдаж байна вэ?
-Ихэвчлэн бага насны адуу оруулсан байна. Хуурай дүү Хоролсүрэн маань Сайханы унаган адуутай. Бидний ганзага нийлж одоогоор хориод айраг, түрүү авчихсан. “Хутагтын хурд”-д их морийг нь аман хүзүүдүүлж, сүүлд соёолон зүүн, баруун бүсэд айрагдууллаа. Сүүлийн жилүүдэд нутгаасаа гарч Сүхбаатар, Дундговь, Өвөрхангайгаар наадаж байгаа.
-Энд дурсамж тээсэн наадмынхаа тухай ярьж өгөөч?
-Мэдээж уясан морьдоо айраг, түрүүнд хурдлуулах тоолонд үнэхээр их баярладаг. Ер нь хүн хийж байгаа ажлынхаа үр шимийг үзэх сайхан шүү дээ. Эндээс Өвөрхангайд дүүгийнхээ соёолонг аваачиж мордуулаад зургаагаар оруулж байсан үеийг дурсмаар байна. Халхын довтой хурдан хүлгүүдтэй уралдана гэдэг үнэхээр урамтай юм билээ. Говиос би бараг ганцаараа очсон байх шүү. Айрагт багтаагүй ч чансаа өндөр наадамд зургаагаар давхисан нь говийн адуу ямархан жишигтэйг харуулсан гэж боддог.
-Хэдэн оны сумын Алдарт уяач вэ?
-Болоод удаагүй байна. Өөрийн цөөн хэд дээрээ Хоролсүрэнгийн морийг уяад гаргасан амжилтаараа 2012 онд сумын Алдарт уяач болсон.
-Ярилцсанд баярлалаа.
"Тод магнай" сэтгүүл Дорноговь аймгийн тусгай дугаар
-Хурдан морьтой холбогдсон түүхээс ярилцлагаа эхэлье.
-Миний нагац ах Цэрэндорж хусуур сойз зүүсэн уяач хүн. Би ахыгаа дагаж 1974 оноос эхлэн морь уяж байна. Анх морь уяад хоёр, гурван жилийн дараа сумандаа наадаад анхны айраг, түрүүгээ хүртэж байлаа. Ингээд 1977 онд цэрэгт явж, гурван жилийн дараа халагдаад, морины ажлаа үргэлжлүүлэн, сумандаа даага, шүдлэн айрагдуулсан. Гэвч түүнээс хойш 1987, 1988 он хүртэл хэсэг завсарласан. Зуд турхан, ган гачиг хэцүүхэн үе байлаа. Түүнээс хойш дахин морь уях болоод 20 гаруй жил болж байна. Одоо ихэвчлэн хүний морь уядаг юм. Сайхандулаан сумын Хоролсүрэн гэж хүний морийг уяад хэд хэдэн айраг, түрүү аваад байгаа.
-Голдуу ямар насны морьдоор уралдаж байна вэ?
-Ихэвчлэн бага насны адуу оруулсан байна. Хуурай дүү Хоролсүрэн маань Сайханы унаган адуутай. Бидний ганзага нийлж одоогоор хориод айраг, түрүү авчихсан. “Хутагтын хурд”-д их морийг нь аман хүзүүдүүлж, сүүлд соёолон зүүн, баруун бүсэд айрагдууллаа. Сүүлийн жилүүдэд нутгаасаа гарч Сүхбаатар, Дундговь, Өвөрхангайгаар наадаж байгаа.
-Энд дурсамж тээсэн наадмынхаа тухай ярьж өгөөч?
-Мэдээж уясан морьдоо айраг, түрүүнд хурдлуулах тоолонд үнэхээр их баярладаг. Ер нь хүн хийж байгаа ажлынхаа үр шимийг үзэх сайхан шүү дээ. Эндээс Өвөрхангайд дүүгийнхээ соёолонг аваачиж мордуулаад зургаагаар оруулж байсан үеийг дурсмаар байна. Халхын довтой хурдан хүлгүүдтэй уралдана гэдэг үнэхээр урамтай юм билээ. Говиос би бараг ганцаараа очсон байх шүү. Айрагт багтаагүй ч чансаа өндөр наадамд зургаагаар давхисан нь говийн адуу ямархан жишигтэйг харуулсан гэж боддог.
-Хэдэн оны сумын Алдарт уяач вэ?
-Болоод удаагүй байна. Өөрийн цөөн хэд дээрээ Хоролсүрэнгийн морийг уяад гаргасан амжилтаараа 2012 онд сумын Алдарт уяач болсон.
-Ярилцсанд баярлалаа.
"Тод магнай" сэтгүүл Дорноговь аймгийн тусгай дугаар
0 Сэтгэгдэл
ХХЗХ-ны журмын дагуу зүй зохисгүй зарим үг, хэллэгийг хязгаарласан тул ТА сэтгэгдэл бичихдээ хууль зүйн болон ёс суртахууны хэм хэмжээг хүндэтгэнэ үү. Хэм хэмжээг зөрчсөн сэтгэгдэлийг админ устгах эрхтэй.
- 2024 оны 8-р сарын 05 -нд Хангайн бүсийн сонгомол бага насанд Х.Бат-Эрдэнийн…
- 2024 оны 8-р сарын 05 -нд Хангайн бүсийн дааганы уралдаанд М.Цэрэнжавын хээр…
- 2024 оны 8-р сарын 04 -нд Хангайн бүсийн сонгомол дээд насанд С.Баярсайханы …
- 2024 оны 8-р сарын 04 -нд Хангайн бүсэд Я.Содбаатарын бор соёолон түрүүллээ
- 2024 оны 8-р сарын 04 -нд Хангайн бүсийн их насанд Э.Бат-Эрдэнийн Солонго зэ…
- 2024 оны 8-р сарын 04 -нд Хангайн бүсэд Д.Батбаярын Түмт хээр азарга түрүүлж…
- 2024 оны 8-р сарын 01 -нд Хангайн бүсийн сонгомол дунд насны ангилалд Г.Ганб…
- 2024 оны 7-р сарын 31 -нд Хангайн бүсэд П.Баярбатын бор хязаалан түрүүллээ
- 2024 оны 7-р сарын 31 -нд Хангайн бүсэд Г.Энхбатын хар шүдлэн түрүүлжээ
- 2024 оны 7-р сарын 28 -нд "Говьшанхын хурд-7" говийн бүсийн уралдааны сонгом…
- 2024 оны 7-р сарын 28 -нд Ламын Гэгээний 385 жилийн ойн сонгомол дунд насанд…
- 2024 оны 7-р сарын 28 -нд "Говьшанхын хурд-7" говийн бүсийн уралдааны сонгом…
- 2024 оны 7-р сарын 28 -нд Ламын Гэгээний 385 жилийн ойн сонгомол дээд насанд…
- 2024 оны 7-р сарын 27 -нд Ламын Гэгээний 385 жилийн ойд О.Баасанцэрэнгийн хү…
- 2024 оны 7-р сарын 27 -нд "Говьшанхын хурд-7" говийн бүсийн уралдаанд Э.Бат-…
- 2024 оны 7-р сарын 27 -нд Ламын Гэгээний 385 жилийн ойд Ц.Амарсанаагийн хонг…
- 2024 оны 7-р сарын 27 -нд "Говьшанхын хурд-7" уралдаанд Д.Отгонлхагвын хүрэн…
- 2024 оны 7-р сарын 27 -нд Ламын Гэгээний 385 жилийн ойд Б.Отгонсэлэнгийн Ава…
- 2024 оны 7-р сарын 27 -нд "Говьшанхын хурд-7" уралдаанд Д.Отгонлхагвын Солон…
- 2024 оны 7-р сарын 26 -нд Говийн бүсэд Ч.Батжаргалын халтар даага түрүүллээ
- 2024 оны 7-р сарын 26 -нд Төвийн бүсийн сонгомол бага ангилалд Х.Цогтсайханы…
- 2024 оны 7-р сарын 26 -нд Хангайн бүсэд Ч.Уламбаярын хээр соёолон түрүүллээ
- 2024 оны 7-р сарын 26 -нд Говийн бүсийн сонгомол дунд насны ангилалд Б.Норов…
- 2024 оны 7-р сарын 26 -нд Төвийн бүсийн сонгомол дунд насанд Б.Бат-Өлзийн ха…
- 2024 оны 7-р сарын 26 -нд "Говьшанх-7" говийн бүсийн уралдаанд Ц.Амарсанааги…
- 2024 оны 7-р сарын 26 -нд Ламын Гэгээний 385 жилийн ойд Ч.Болд-Эрдэнийн халт…
- 2024 оны 7-р сарын 26 -нд Төвийн бүсийн уралдааны сонгомол дээд насанд С.Бая…
- 2024 оны 7-р сарын 26 -нд "Говьшанхын хурд-7" уралдаанд Б.Пүрэвжаргалын хүрэ…
- 2024 оны 7-р сарын 13 -нд АХ-ын 103 жилийн ойн сонгомол бага ангилалд Х.Гарь…
- 2024 оны 7-р сарын 13 -нд АХ-ын 103 жилийн ойн сонгомол бага ангилалд 106 да…
- 2024 оны 7-р сарын 13 -нд АХ-ын 103 жилийн ойн сонгомол дунд ангилалд эхний …
- 2024 оны 7-р сарын 13 -нд АХ-ын 103 жилийн ойн сонгомол дунд насны уралдаанд…
- 2024 оны 7-р сарын 13 -нд АХ-ын 103 жилийн ойн сонгомол дунд насанд 65 хурда…
- 2024 оны 7-р сарын 13 -нд АХ-ын 103 жилийн ойн сонгомол дээд насанд эхний 10…
- 2024 оны 7-р сарын 13 -нд АХ-ын 103 жилийн ойн сонгомол дээд насанд С.Баярса…
- 2024 оны 7-р сарын 13 -нд Сонгомол дээд насанд 79 хурдан хүлэг бүртгүүлжээ
- 2024 оны 7-р сарын 13 -нд Цоллооч хүүд Д.Чулуунбат Тод манлай даага амлав
- 2024 оны 7-р сарын 12 -нд АХ-ын 103 жилийн ойд эхний 10-т хурдалсан хурдан д…
- 2024 оны 7-р сарын 12 -нд АХ-ын 103 жилийн ойд Х.Улам-Өрнөхийн хээр даага тү…
- 2024 оны 7-р сарын 12 -нд 258 даага бүртгүүлжээ
- 2024 оны 7-р сарын 12 -нд АХ-ын 103 жилийн ойд эхний 10-т хурдалсан хурдан с…
- 2024 оны 7-р сарын 12 -нд Уралдаанч Б.Энх-Очир: Захаар нь дайрч ороод Нандин…
- 2024 оны 7-р сарын 12 -нд АХ-ын 103 жилийн ойд Хишиг-Очирын Бөхбатын хүрэн с…
- 2024 оны 7-р сарын 12 -нд 217 соёолон бүртгүүлж, 152 нь гараа руу хөдөлжээ
- 2024 оны 7-р сарын 11 -нд АХ-ын 103 жилийн ойд эхний 10-т хурдалсан их насны…
- 2024 оны 7-р сарын 11 -нд АХ-ын 103 жилийн ойд Б.Ерөөлтийн халтар морь түрүү…
- 2024 оны 7-р сарын 11 -нд 228 их насны морь бүртгүүлжээ
- 2024 оны 7-р сарын 11 -нд АХ-ын 103 жилийн ойд эхний 10-т хурдалсан хурдан а…
- 2024 оны 7-р сарын 11 -нд АХ-ын 103 жилийн ойд С.Гал-Эрдэнийн Нандин хонгор …
- 2024 оны 7-р сарын 11 -нд 192 азарга бүртгүүлжээ
Сэтгэгдэл бичигдээгүй байна