Аймгийн Алдарт уяач А.Ганболд: Би голдуу их насны морь уядаг

Завхан аймгийн Эрдэнэхайрхан сумын уугуул, аймгийн Алдарт уяач А.Ганболдын ярилцлагыг уншигч танаа хүргэж байна.
-Таны аавыг нутаг нугадаа алдартай уяач байсан гэх юм билээ. Яриагаа аавын тань дурсамжаар эхэлбэл ямар вэ?
-Манай аав Аръяа гэж 40-өөд жил хурдан морь уяхдаа зөвхөн өөрийн сум гэлтгүй Алдархаан, Завханмандал, Сант, Цэцэн-Уул, Дөрвөлжин зэрэг тойрсон сумдын наадмуудад уясан морио түрүүлгэж айрагдуулдаг байсан мундаг уяач. Аръяагийн хүрэн бор гэхээр энэ нутгийнхан андахгүй дээ. Сайхан хурдан буян байлаа. Мөн хурдан хар морьтой байсан. Тэр хар морь Алдархааны ой болон аймгийн наадамд айрагдаж байсан юм. Аав маань морь уяхаас гадна нэгдлийн адууг 15-16 жил хариулсан хүн. Тэгэхдээ тойрсон сумдаас азарга, үрээ авч адууныхаа цусыг сайжруулдаг байсан гэдэг юм.
-Адууны төвөргөөнд бүүвэйлэгдэж өссөн хүү мэдээж хурдан морь унадаг байсан байлгүй?
-Уналгүй яахав. Би ууган хүү нь байгаа юм. Дээр ярьсан хүрэн бор морийг унадаг байлаа. Хүрэн бор морины тухай манай эндхийн худалдаа бэлтгэлийн ангид насаараа дарга хийсэн аавтай маань чацуу нэг буурал ”овооны наадам, өдөрлөг зэргийг оролцуулахгүйгээр 64 удаа түрүүлсэн адуу” гэсэн байдаг юм. Өөрөөр хэлбэл, өөрийн болон тойрсон сумдын наадамд шүү дээ.
-Хэд хүртлээ уралдсан юм бол?
-Би сайн мэдэхгүй юм. Ямартаа ч 15-16 хүрсэн байх. Чөдөрлөдөггүй сайхан бор морь байсан. Бор морины дүү цагаан ташаатай морь байсныг бас уядаг байсан юм. Тэгээд уралдуулахаар ах нь түрүүлчихээд байдаг байсан гэдэг.
-Та бор морио тэгтлээ олон жил унаж чадаагүй юмаа даа?
-Тиймээ, хоёр жил л унасан. Би харьцангуй хөгширсөн хойно нь унасан л даа. Анх найман настайдаа хурдны морь унаж байлаа. Тэгээд 13-14 хүрээд хасагдсан.
-Хэдэн оноос эхлэн бие даан морь уях болсон бэ?
-1994 онд айл болж тусдаа гараад л бие даан морь уясан. Тэр жилээ алаг даагаа сумынхаа баярт таваар давхиулаад дараа жил нь шүдлэн үрээ овооны наадамд түрүүлгэсэн. Хязааландаа ч бас түрүүлсэн. Миний алаг морь нас нийлснээсээ хойш ч хурдалсаар зөвхөн сумын наадмаас гэхэд 15-16 медаль авсан даа. Надад бас нэг хурдан цагаан морь байлаа. 2008 онд АХ-ын 87 жилийн ойгоор юмуу даа Завхан аймгийн наадамд хоёуланг нь авч очоод, нэгийг нь аман хүзүүнд, нөгөөг нь дөрөвт давхиулсан. Алаг морь маань 21 хүрч өнгөрөөд, цагаан морь маань одоо байна.
-Баруун тийшээ сайн адуугаа морь болгох нь элбэг юм?
-Магадгүй ээ. Алаг морь миний унаган адуу, харин цагаан морь авмал адуу. Хөвсгөлөөс авчирсан юм билээ. Би ер нь голдуу их насны морь уядаг. Их насны морь гарын ая даахын зэрэгцээ уралдаан л шимтэй л дээ.
-Настай хүмүүс их морь сайн уяж байж жинхэнэ уяач болдог гэх нь ч бий. Ингэхэд та хэдэн оны аймгийн Алдарт вэ?
-2010 онд авчихав уу даа. Алаг морь, цагаан морь хоёрынхоо амжилтаар шахуу авсан даа. Би аймгийн наадмаас нэг түрүү, таван айрагтай. 1988 онд юм болов уу даа. Манай энд бага олимп гэж болоод түүнд тавьсан үрээгээ аав маань миний нэр дээр мордуулж байсан юм. Тэгсэн нөгөөдөх нь таваар давхиад түүнээс хойш би ер нь моринд сүрхий хорхойтсон шүү.
-Хүүдээ урам өгч моринд дурлуулах гэсэн холын бодол байсан ч байж мэдэх юм?
-Тэр үрээг зэргэлдээ Яруу сумаас би өөрөө авчирч байсан юм. Шүдлэн үрээ авчирч сургаад уяхад хязааландаа суманд тав, соёолондоо наймаар ирж байсан санагдана. Бүдүүрснээсээ хойш хамаагүй хадуураад байдаг болчихсон болохоор нь уяхаа байсан даа. Нэг үе ааваас өвлөгдсөн унаган адуугаар нааддаг байсан бол сүүлийн үед бусдын жишгийг дагаад зүүн талаас ганц нэг адуу авчирч байна. Манай найз нэг үрээ авчирч өгсөн. Түүнийг тэжээж байна. Энэ жилээс уралдуулж үзнэ дээ. Хурдны өлгий нутгийнх юм гэсэндээ зүүн талын адуу аргагүй өөр юмаа.
-Аав тань нэгэн цагт таныг бэлтгэж байсан шиг Алдарт залгамж халаагаа бэлтгэж байна уу?
-Би хүү, охин хоёртой. Хүү маань одоо тавдугаар анги. Таван настайгаасаа эхлээд хурдан морь унаж байгаа. Хүүгээ ирээдүйд морь уях байх гэж найддаг.
-Удамт уяачдын уухайд түрлэг нэмж буй танай гэр бүлийнхэнд сайн сайхан бүхнийг хүсэн ерөөе. Уясан болгон нь хурдан, унасан хүүхэд нь цовоо байх болтугай.
"Тод магнай" сэтгүүл Завхан аймгийн тусгай дугаар

0 Сэтгэгдэл
ХХЗХ-ны журмын дагуу зүй зохисгүй зарим үг, хэллэгийг хязгаарласан тул ТА сэтгэгдэл бичихдээ хууль зүйн болон ёс суртахууны хэм хэмжээг хүндэтгэнэ үү. Хэм хэмжээг зөрчсөн сэтгэгдэлийг админ устгах эрхтэй.
-
Мягмар, 13:58 минут Хэнтий аймгийн 100 жилийн ой, зүүн бүсийн уралдаан…
-
Мягмар, 13:50 минут Аймгийн Алдарт уяач Д.Дамдиндорж: Азаргыг их тамир…
-
Даваа, 18:26 минут АХ-ын 102 жилийн ойд байтай давхисан дааганууд
-
Даваа, 10:53 минут Аймгийн Алдарт уяач О.Үнэнбор: Өөрсдийнхөө нэр дээ…
-
9-р сарын 10 -нд Нутагтаа наадах хүслээр нэгэн сайн хүлэгтэй учирса…
-
9-р сарын 10 -нд Уяач Д.Цолмон: Уяач хүн зөв бодолтой байвал морь н…
-
9-р сарын 10 -нд АХ-ын 102 жилийн ойд байтай давхисан шүдлэнгүүд
-
9-р сарын 01 -нд Бага адууг ирлэгч Батмөнхийн Булгадай
-
9-р сарын 01 -нд Сумын Алдарт уяач Н.ДАШДОНДОГ: Уралдвал сайн төлүү…
-
8-р сарын 29 -нд АХ-ын 102 жилийн ойд байтай давхисан хязаалангууд
-
8-р сарын 28 -нд Ёсыг сахисан ууган шавь
-
2023 оны 8-р сарын 22 -нд АХ-ын 102 жилийн ойд байтай давхисан соёолонгууд
-
2023 оны 8-р сарын 21 -нд Аймгийн Алдарт уяач Л.Лхамжав: Малчин сумын ойгоор…
-
2023 оны 8-р сарын 18 -нд АХ-ын 102 жилийн ойд байтай давхисан их насны морь…
-
2023 оны 8-р сарын 18 -нд Уяач Р.Баатарцогт: Унаган хонгор халзан үрээ маан…
-
2023 оны 8-р сарын 18 -нд Адуу өөрөө эзнээ сонгодог
-
2023 оны 8-р сарын 16 -нд Сумын Алдарт уяач Д.Баярсайхан: 13-тай мориноос …
-
2023 оны 8-р сарын 16 -нд АХ-ын 102 жилийн ойд байтай давхисан азарганууд
-
2023 оны 8-р сарын 15 -нд Түрүүлэх морь надад бий...
-
2023 оны 8-р сарын 13 -нд Хангайн бүсийн нэгдсэн цуваа
-
2023 оны 8-р сарын 12 -нд "ТОД МАГНАЙН ЗОЧИН" НЭВТРҮҮЛЭГ №2: МУ-ЫН АЛДАРТ УЯ…
-
2023 оны 8-р сарын 12 -нд Төвийн бүсийн нэгдсэн цуваа
-
2023 оны 8-р сарын 10 -нд Зүүн бүсийн нэгдсэн цуваа
-
2023 оны 8-р сарын 10 -нд Баруун бүсийн нэгдсэн цуваа
-
2023 оны 8-р сарын 02 -нд "Монгол магнай" уралдаанд түрүүлж, айрагдсан хүлгү…
-
2023 оны 8-р сарын 02 -нд Хантайшир уулын аймгийн 100 жилд түрүүлж, айрагдса…
-
2023 оны 7-р сарын 30 -нд Зүүн бүсийн сонгомол ангилалд түрүүлж, айрагдсан х…
-
2023 оны 7-р сарын 29 -нд "ТОД МАГНАЙН ЗОЧИН"-МУ-ЫН АЛДАРТ УЯАЧ Д.БАТЧУЛУУН
-
2023 оны 7-р сарын 29 -нд Зүүн бүсэд Д.Бат-Эрдэнийн хул даага түрүүлжээ
-
2023 оны 7-р сарын 29 -нд Зүүн бүсэд Д.Жаргалсайханы халтар хязаалан түрүүлж…
-
2023 оны 7-р сарын 28 -нд Төвийн бүсийн сонгомол бага насны ангилалд Т.Баянд…
-
2023 оны 7-р сарын 28 -нд Хангайн бүсэд Г.Мөнхсайханы хээр даага түрүүллээ
-
2023 оны 7-р сарын 28 -нд Төвийн бүсэд Д.Очирсүрэнгийн халтар даага түрүүллэ…
-
2023 оны 7-р сарын 28 -нд Хангайн бүсэд Р.Цогтбаярын хээр хязаалан түрүүллээ
-
2023 оны 7-р сарын 28 -нд Баруун бүсэд Д.Дагвадоржийн өсгий цагаан зээрд даа…
-
2023 оны 7-р сарын 28 -нд Төвийн бүсэд П.Батсайханы зээрд морь түрүүллээ
-
2023 оны 7-р сарын 28 -нд Баруун бүсэд Ж.Дэмбэрэлсайханы буурал морь түрүүлл…
-
2023 оны 7-р сарын 28 -нд Хангайн бүсэд С.Гантулгын зээрд соёолон түрүүллээ
-
2023 оны 7-р сарын 28 -нд Зүүн бүсэд Б.Отгонсэлэнгийн хээр морь түрүүлж, ирэ…
-
2023 оны 7-р сарын 28 -нд Төвийн бүсийн сонгомол дээд насанд Д.Ганзоригийн х…
-
2023 оны 7-р сарын 28 -нд Хангайн бүсэд Янгугийн хул шүдлэн түрүүлжээ
-
2023 оны 7-р сарын 27 -нд Баруун бүсэд Ч.Батжаргалын Зээрэн зээрд соёолон тү…
-
2023 оны 7-р сарын 27 -нд Зүүн бүсэд Ж.Алтанхуягийн хээр шүдлэн түрүүлжээ
-
2023 оны 7-р сарын 27 -нд Хангайн бүсэд Манлай уяач Л.Дуламсүрэнгийн хээр тү…
-
2023 оны 7-р сарын 27 -нд Төвийн бүсэд С.Бямбасүрэнгийн хүрэн соёолон түрүүл…
-
2023 оны 7-р сарын 27 -нд Зүүн бүсэд Х.Гарьдмагнайн халиун соёолон түрүүлжээ
-
2023 оны 7-р сарын 27 -нд Баруун бүсэд Г.Шижирбаатарын шарга шүдлэн түрүүллэ…
-
2023 оны 7-р сарын 27 -нд Төв аймгийн Баяндэлгэр сумын 100 жилийн ойд түрүүл…
-
2023 оны 7-р сарын 27 -нд Асгат сумын баяр наадамд түрүүлж, айрагдсан хүлгүү…
-
2023 оны 7-р сарын 27 -нд Дөрвөн бүсийн уралдаануудад түрүүлж, айрагдсан аза…
Сэтгэгдэл бичигдээгүй байна