Сайн хүлэг эзнээ уяач болгож, эрхэм алдарт хүргэдэг

Хүлгийн хиймориор жигүүрлэсэн Тэс нутгийн бахархалт хөвгүүдийн нэг нь хурдан хээрийн эзэн аймгийн Алдарт уяач Жанжаагийн Цагаач юм. Тэрээр 1972 оны 02 сарын 15-нд Тэс сумын Хар үзүүр хэмээх газар эхээс унаж, хүүхэд ахуй цагтаа нагац ах Ядамынхаа морьдыг унаж хурдлуулдаг байжээ.
Дунд сургуулиа төгсч, цэргийн алба хаасны дараагаас бие даан морь уяж ахынхаа хүү Т.Лхагвасүрэнгийн бор азаргыг сумын баяр наадамд хэдэнтээ түрүүлгэж, айрагдуулсан байна.
Сайн хүлэг эзнээ уяач болгож, эрхэм алдарт хүргэдэг ёсон бий. Хурдан хээр, Цагаач хоёр тийм л барилдлага, ерөөлөөр учирсан гэж болно. Ж.Цагаачийн ууган хүү Ц.Жамбалдоржийн сэвлэгийг үргээх найранд Тэс сумын харьяат Начин халтар хэмээх хурдан азаргаараа түмэндээ хүндлэгдсэн аймгийн Алдарт уяач Ц.Амартөр хүрэлцэн иржээ. Ц.Амартөр  Ж.Цагаачийн хадам ах.
Адуундаа дуртай эцгийнхээ анхны хүү нь болж мэндэлсэн Ц.Жамбалдоржид Ц.Амартөр хээр даага зүслэн өгч, сэвлэгийг нь мялаасан байна. Ж.Цагаач хүүгийнхээ нэртэй хурдан хээрийг уяж:
2003 онд шүдлэнд Тэс сумын баяр наадамд түрүү
2005 онд соёолонд нь “Увс хурд-2005” баруун бүсийн уралдаанд 13
2007 онд Тэс сумын “Хар үзүүр”-ийн бага сургуулийн ойд дөрөв
2008 онд Шар хөдөөд болсон Зүүн бүсийн уралдаанд аман хүзүү
2008 онд Увс аймгийн баяр наадамд аман хүзүү
2009 онд Увс аймгийн баяр наадамд айргийн дөрөв
2010 онд Өргөн ширэгт болсон зүүн бүсийн уралдаанд аман хүзүү
2010 онд Цагаан-Эргийн овооны тахилга наадамд түрүү
2010 онд Зүүнговь сумын дунд сургуулийн ойд айргийн дөрөв
2012 онд Цагаан-Эргийн овооны тахилга наадамд аман хүзүү
2012 онд Баян-Өлгий аймагт болсон Баруун бүсийн наадамд айргийн тавд тус тус хурдалж, 2010 онд эзнээ орон нутгийн дээд цолтон буюу аймгийн Алдарт уяач болгожээ. Ж.Цагаач хээр мориныхоо амжилтаар Алдарт уяач болсноос гадна Засгийн газрын тогтоолт бүсийн наадамд айрагдуулж, нутгийн нэрийг өргөөд 2012 оны Увс аймгийн шилдэг уяачаар шалгарч байсан юм.
Алдартын нэртэй аргамаг хурдан хүлгүүдийн нэг нь түүний бага хээр морь бөгөөд сумын баяр наадам болон овоо тахилгын бэсрэг наадамд хэд хэдэн удаа түрүүлж, айрагдан эзний сэтгэлийг баясгаж байжээ.
Сайн хүлгийн буянаар эр хүний баяр бахдалыг амсаж, магнай тэнэгэр явсан Ж.Цагаач Алдарт  бурхны хүлгийн уяа тааруулахаар одсон ч,  өдгөө хүү Ц.Жамбалдорж нь эцгийн хэргийг үргэлжлүүлж  морь уях төрийн хэрэгт шамдаж байна. Ц.Жамбалдорж  2014 онд Тэс сумын 90 жилийн ойн баяр наадамд хоёр хээр морио 7, 8-аар давхиулж, шаггүй уяач гэдгээ харуулсан билээ.

"Тод магнай" сэтгүүл Увс аймгийн тусгай дугаар