Сариг хайрхнаар нутагтай “Самаа” Баатар

Дундговь аймгийн Луус сумын харьяат, аймгийн Алдарт уяач Содномын БААТАР.  Сариг хайрхнаар нутагтай “Самаа Баатар” гэхээр нутгийн түмэн нь андахгүй. Алдартын адуу хөвчтэй саран тамгатай. Унаган адуугаараа аймаг, сумын наадмаас олон айраг түрүү хүртсэн С.Баатар уяач 1997 оны Дундговь аймгийн баяр наадамд унаган зээрд морио айрагдуулж, 2000 онд соёолон хээр морио хол түрүүлгэж байлаа. Хээр үрээ нь Монгол улсын Манлай уяач Д.Эрдэнэчулууны /нэг хонхорын улсууд, эднийхний өвөлжөө бараа бараагаа харан саахалт оршдог/  Даншиг хээр гэж 1997 оны говийн бүсийн даншиг буюу Зава Дамдины 140 жилийн ойд даага түрүүлж, хойтон жил нь аймагтаа түрүүлсэн тэрхүү цуутай хурдан хүлгийг дийлж түрүүлсэн бахдам түүхтэй.  С.Баатар уяач 2001 оны зун Дэлгэрцогт сумын аймгийн Алдарт уяач Лувсан-Ишийн Эрдэнэбаяр найзаасаа 1996 оны улсын наадамд гуравт хурдалсан хурдан хул азарганых нь төл хул азаргыг сая төгрөгөөр худалдан авсан нь хурдан байгаад зогсохгүй эр төл болгон нь хурдалсан юм. Улмаар 2007 онд сумын наадмаас 6 түрүү, 36 айраг хүртсэн амжилтаар “сумын Алдарт уяач” цолыг хүртсэн бол 2009 онд аймгийн наадмаас 2 түрүү, 9 айраг хүртсэн амжилтаар “аймгийн Алдарт уяач” хэмээх эрхэм алдрыг хүртсэн нэгэн. 2009 оны аймгийн баяр наадмаараа хүүтэйгээ хамт очиж 1 түрүү, 4 айраг хүртэхдээ шүдлэн насны гурван адуу түрүү, айрагт хурдлуулсан амжилт нь Дундговь нутагт сүүлийн 50 жилд гараагүй бахдам амжилт байсан юм. Алдартын унаган саран тамгатай адуунаас Өмнөговь, Өвөрхангай руу олон хурд гарсан нь очсон наадам бүртээ айраг, түрүүнд цоллуулж, унаган эзэн ус нутгийнхаа нэрийг өндөрт өргөсөөр яваа нь эдний адууны чанар чансааг тодхон илтгэх биз ээ. Түүний дунд хүү Б.Ганзориг мөн л аймгийн Алдарт уяач цолтой. 2009 онд сумын наадмаас 9 түрүү, 30 гаран айраг хүртсэн амжилтаар “сумын Алдарт уяач”, 2012 онд аймгийн наадмын 4 түрүү, 8 айргаар “аймгийн Алдарт уяач” болсон. Сүүлийн дөрвөн жил Хэнтий аймгийн Дархан, Баянмөнх сумаар нутаглаж байгаа бөгөөд Сүхбаатар, Дорноговь, Хэнтий, Дорнод гээд хурдтай газрын адуугаар унаган адууныхаа цусыг сэлбэж байгаа гэнэ лээ. Ардын хувьсгалын яруу алдарт 90 жилийн ой, Монгол төрийн наадамд хурдан хүлгийнхээ тоосыг өргөж, Хэнтий аймгийн Баянмөнх сумын Дүншигийн Мягмаржавын унаган шарга даагаа 30-д хурдлуулсан бол 2012 онд Сүхбаатар аймгийн Мөнххаан сумын аймгийн Алдарт уяач “Бураа” хэмээх Ш.Пүрэвжавын унаган хээр хязаалангаа мөн 30-д хурдлуулсан. Ирэх наадмуудад 30 биш гуравт, бүр төрийн наадмын түрүү хүртэхийн ерөөл өргөе.

"Тод магнай" сэтгүүл Дундговь аймгийн тусгай дугаар