УНАГАН АДУУГААРАА УРАМТАЙ НААДАГЧ Э.БАНЗРАГЧ АЛДАРТ

Өмнийн их говиос улсын цолтой хэд хэдэн уяачид байдаг билээ. Говьшанхын хурдны цөм гэгддэг Манлай сумаас Ц.Жанж, О.Аюуш,  харин Ханхонгороос Дашдорж, В.Наранмандал, Ц.Шоовдор нарын улсын Алдартууд төрөн гарсан байдаг бол Хяр толгод, тал хөндий хосолсон Цогт-Овоо сумаас Э.Банзрагч, Ч.Гүүш нарын хоёр Алдарт уяач төржээ.
 Энэхүү эрхэм цолны эзнээр 2000 онд тодорсон Э.Банзрагч Алдарт нэгэн үе Цогт-Овоогийн байтугай аймгийн наадмын эзэлж явсан хийморьтой эр. Адууны эвийг олж, уяаг нь тааруулах их үйлсэд аль эрт 12 настайгаасаа зүтгэсэн тэрээр 1975 оны аймгийнхаа баяр наадамд таван насны адуу хөтөлж ирэн  гурвыг түрүүлгэж, нэгийг нь айрагдуулан ханхайж зогссон гэдэг.
 Бүр тодруулбал Цогт-Овоогийн унаган хүүгийн цагаан хязаалан, хээр алаг шүдлэн, алаг даага нь түрүү магнай болж, тод магнай торгон жолоогоо өргүүлсэн бол, цагаан соёолон нь айргийн  гурваар хурдалж тэр өдрийн наран түүнийг л ээгээд байх шиг санагдсан хэмээсэн нь бий. Ийнхүү аймгийн наадмын гурван түрүүг унаган хүлгүүдээрээ хүртчихээд зогсож байсан нь түүний амьдралын жаргалтай  мөчүүдийн нэг. Нэмж сонирхуулахад нэг өдрийн гурван түрүүн эзэд  цөм түүний хурдан хээр азарганы төлүүд бөгөөд эцэг хээр нь Шанхайн их уяач А.Жанцангийн унаган хүрэн азарга гэдэг билээ.
 Алдартын аархаж дээлэндээ багтахгүй явсан жаргалтай мөчүүд үүгээр хэмжигдэхгүй. Цогт-Овоо сумынхаа наадамд таван насны адуутай очин, хоёр түрүү, гурван айраг хүртэн ханхайж зогссон удаатай.  Ийнхүү унаган хүлгэдийнхээ буянаар 37 түрүү, 21 айраг хүртэн урамтай сайхан наадсан буурал Алдарт 1996 оны Таван толгойн уурхайн 30 жилийн ойн наадмыг яагаад ч юм дурсах дуртай. Тэр наадамд  хурдан хээрийнх нь төл алаг даага түрүүлж, магнай юуг нь тэнийлгэн, самсаа юуг нь шархируулсан гэдэг.
"Тод магнай" сэтгүүл Өмнөговь аймгийн тусгай дугаар