Сумын Алдарт уяач Д.Эрхэмбаатар: Хангал хүрэндээ зориулж овоо босгон, дуу хийлгэсэн
А.Тэлмэн
2015 оны 10-р сарын 30 -нд
Өмнөговь аймгийн Ханбогд сумын уугуул, сумын Алдарт уяач Д.Эрхэмбаатартай хийсэн ярилцлагыг уншигч танаа хүргэж байна.
- Таныг хурдан хүрэн морьтой гэж сонссон. Хүрэн морь таны унаган адуу юу?
- Үгүй ээ, Манлай сумын адуу. Би 10 настайд нь авсан юм. Даншгийн хүрэн гэж алдартай хүрэн морины дүү байгаа юм. Надад ирэхээсээ өмнө гурван медальтай байсан. Ирсэн даруйдаа овооны наадамд түрүүлсэн. Түүнээсээ хойш тав түрүүлж, 10 айрагдан намайг сумын Алдарт уяач болгосон хурдан хүлэг байгаа юм. Энэ хавиар олон уралдаан болдог ч хүрэн морио гамнаад тэр болгонд уралдуулдаггүй байсан. Хангал хүрэнг маань энэ хавийнхан андахгүй дээ. Хүрэн морио бурхан болсны дараа Ханбогд сумандаа морины овоо босгож, “Хангал хүрэн” хэмээх дуу зохион, сумын наадмын концерт дээр Батзориг гэдэг залуугаар дуулуулсан. - Ер нь энд тэднээс адуу авна биз?
- Авнаа, авалгүй яахав. Сүхбаатар Хэнтий, Дорнод, Дорноговь зэрэг аймгуудаас олон хурдан адуу авсан. Би чинь найзуудыгаа харсаар байгаад моринд орчихсон хүн шүү дээ. Тэгж байгаад 1999 оноос өөрөө морь уяж эхэлсэн. Анхны айргаа зургаан жилийн дараа 2005 онд их насны мориор авч байлаа. 1999 онд манай сумын уяачдын холбоо байгуулагдаад, Хэнтийгээс адуу авахаар явсан юм. Тэгэхэд би жолоочоор нь явж өөртөө Баянхутагаас нэг хязаалан үрээ авчирсан. Хэдийгээр тэр үрээ маань сайн давхиагүй ч шантраагүй ээ. Түүнээс хойш Сүхбаатар аймгаас нэг бор үрээ авсан нь сумынхаа наадамд 2-3 удаа түрүүлж, хэд хэдэн удаа айрагдсан. Сүүлд Сүхбаатар аймгаас авсан үрээнүүд маань сайхан давхиж байгаа. Энэ жил аймгийнхаа наадамд миний алаг үрээ дөрвөөр давхисан. Мөн Булган сумын ойд хээр үрээ маань түрүүлсэн.
- Улс бүсийн чанартай наадмуудад уралдаж байв уу?
- Үгүй ээ. Аймгийнхаа наадамд л хэд хэдэн удаа явсан. Харин тойрсон сумдынхаа наадамд бол явдаг шүү. Өвөл аймагт болсон бүсийн наадамд Эрдэнэтээс авчирсан хонгор халзан морио 40-өөр давхиулсан. Халзан морь маань сумандаа ирээд хоёр ч наадамд түрүүлсэн.
- Дээхэн үед Ханбогд сум Галбын говийн зэрлэг адуу ихтэй байсан гэх юм билээ. Та тэр талаар сонсож байв уу?
-Дуулж л байсан. Зэрлэг адуу гэхээсээ илүү сум орон нутагтаа алдартай хурдан хүлгэдийн талаар дуулж байлаа. Намайг жаахан хүүхэд морь унадаг байхад Нэгдэл шарга гэж хурдан морь байсан юм. Манай сумын Таванжин гэдэг хүний унаган адуу л даа. Түүнээс хойш Чулуунбатын хүрэн гэж бас хурдан морь байсан.Анхны Говьшанхын хурд бүсийн наадамд зургаагаар давхисан. Сүүлийн үед нутгийн залуучууд цөм л адуу мал сонирхон сайхан сайхан хурдан буян авчирч байна. Үүнд нь их талархаж явдаг юм.
Санал нэг байна. Нутгийн нэрийг дуурсгасан олон сайхан хурдтай болохыг ерөөе.
"Тод магнай" сэтгүүл №36, 2012 он
- Таныг хурдан хүрэн морьтой гэж сонссон. Хүрэн морь таны унаган адуу юу?
- Үгүй ээ, Манлай сумын адуу. Би 10 настайд нь авсан юм. Даншгийн хүрэн гэж алдартай хүрэн морины дүү байгаа юм. Надад ирэхээсээ өмнө гурван медальтай байсан. Ирсэн даруйдаа овооны наадамд түрүүлсэн. Түүнээсээ хойш тав түрүүлж, 10 айрагдан намайг сумын Алдарт уяач болгосон хурдан хүлэг байгаа юм. Энэ хавиар олон уралдаан болдог ч хүрэн морио гамнаад тэр болгонд уралдуулдаггүй байсан. Хангал хүрэнг маань энэ хавийнхан андахгүй дээ. Хүрэн морио бурхан болсны дараа Ханбогд сумандаа морины овоо босгож, “Хангал хүрэн” хэмээх дуу зохион, сумын наадмын концерт дээр Батзориг гэдэг залуугаар дуулуулсан. - Ер нь энд тэднээс адуу авна биз?
- Авнаа, авалгүй яахав. Сүхбаатар Хэнтий, Дорнод, Дорноговь зэрэг аймгуудаас олон хурдан адуу авсан. Би чинь найзуудыгаа харсаар байгаад моринд орчихсон хүн шүү дээ. Тэгж байгаад 1999 оноос өөрөө морь уяж эхэлсэн. Анхны айргаа зургаан жилийн дараа 2005 онд их насны мориор авч байлаа. 1999 онд манай сумын уяачдын холбоо байгуулагдаад, Хэнтийгээс адуу авахаар явсан юм. Тэгэхэд би жолоочоор нь явж өөртөө Баянхутагаас нэг хязаалан үрээ авчирсан. Хэдийгээр тэр үрээ маань сайн давхиагүй ч шантраагүй ээ. Түүнээс хойш Сүхбаатар аймгаас нэг бор үрээ авсан нь сумынхаа наадамд 2-3 удаа түрүүлж, хэд хэдэн удаа айрагдсан. Сүүлд Сүхбаатар аймгаас авсан үрээнүүд маань сайхан давхиж байгаа. Энэ жил аймгийнхаа наадамд миний алаг үрээ дөрвөөр давхисан. Мөн Булган сумын ойд хээр үрээ маань түрүүлсэн.
- Улс бүсийн чанартай наадмуудад уралдаж байв уу?
- Үгүй ээ. Аймгийнхаа наадамд л хэд хэдэн удаа явсан. Харин тойрсон сумдынхаа наадамд бол явдаг шүү. Өвөл аймагт болсон бүсийн наадамд Эрдэнэтээс авчирсан хонгор халзан морио 40-өөр давхиулсан. Халзан морь маань сумандаа ирээд хоёр ч наадамд түрүүлсэн.
- Дээхэн үед Ханбогд сум Галбын говийн зэрлэг адуу ихтэй байсан гэх юм билээ. Та тэр талаар сонсож байв уу?
-Дуулж л байсан. Зэрлэг адуу гэхээсээ илүү сум орон нутагтаа алдартай хурдан хүлгэдийн талаар дуулж байлаа. Намайг жаахан хүүхэд морь унадаг байхад Нэгдэл шарга гэж хурдан морь байсан юм. Манай сумын Таванжин гэдэг хүний унаган адуу л даа. Түүнээс хойш Чулуунбатын хүрэн гэж бас хурдан морь байсан.Анхны Говьшанхын хурд бүсийн наадамд зургаагаар давхисан. Сүүлийн үед нутгийн залуучууд цөм л адуу мал сонирхон сайхан сайхан хурдан буян авчирч байна. Үүнд нь их талархаж явдаг юм.
Санал нэг байна. Нутгийн нэрийг дуурсгасан олон сайхан хурдтай болохыг ерөөе.
"Тод магнай" сэтгүүл №36, 2012 он
0 Сэтгэгдэл
ХХЗХ-ны журмын дагуу зүй зохисгүй зарим үг, хэллэгийг хязгаарласан тул ТА сэтгэгдэл бичихдээ хууль зүйн болон ёс суртахууны хэм хэмжээг хүндэтгэнэ үү. Хэм хэмжээг зөрчсөн сэтгэгдэлийг админ устгах эрхтэй.
- 4-р сарын 15 -нд Уяач Ц.Батсайхан: Гэсэрваань гуай тарган ирэн дээр…
- 2024 оны 3-р сарын 27 -нд Богд хан уулын аймаг байгуулагдсаны 100 жилийн ой,…
- 2024 оны 3-р сарын 27 -нд МУ-ын Тод манлай уяач Б.Далай: Уяачийн амжилтанд г…
- 2024 оны 3-р сарын 19 -нд Архангай аймгийн 100 жилийн ой, хангайн бүсийн ура…
- 2024 оны 3-р сарын 19 -нд 2023 оны ММСУХ-ны чансаа өндөр уяачид
- 2024 оны 3-р сарын 05 -нд 2023 ОНЫ 21 АЙМГИЙН ШИЛДЭГ УЯАЧ, УРАЛДААНЧ ХҮҮХДҮҮ…
- 2024 оны 3-р сарын 05 -нд Аймгийн Алдарт уяач Ш.Мөнхбаатар:Ах дүү дөрвүүл аа…
- 2024 оны 3-р сарын 05 -нд 2023 ОНЫ ММСУХ-НЫ 21 АЙМГИЙН ШИЛДЭГ САЛБАР ХОЛБОО,…
- 2024 оны 3-р сарын 05 -нд Архангай аймгийн 100 жилийн ой, хангайн бүсийн ура…
- 2024 оны 2-р сарын 27 -нд Манлай уяач Ч.Сугар: Алаг морийг харсан хүн болгон…
- 2024 оны 2-р сарын 27 -нд 2022 оны чансаа өндөр сонгомол дээд насны хүлгүүд
- 2024 оны 2-р сарын 26 -нд Н.Билэгтсайхан 66 оноогоор 2022 оны чансаа өндөр у…
- 2024 оны 2-р сарын 26 -нд Хэнтий аймгийн 100 жилийн ой, зүүн бүсийн уралдаан…
- 2024 оны 2-р сарын 26 -нд МОНГОЛ УЛСЫН 2022 ОНЫ ӨНДӨР ЧАНСААТАЙ ИХ НАСНЫ МОР…
- 2024 оны 2-р сарын 26 -нд О.Батбилэг 73 оноогоор 2022 оны чансаа өндөр уяачд…
- 2024 оны 2-р сарын 26 -нд МУ-ын Алдарт уяач Г.Болдбаатар:Наадмын маргаашнаас…
- 2024 оны 2-р сарын 22 -нд 2022 оны чансаа өндөр азарганууд
- 2024 оны 2-р сарын 22 -нд 2022 оны МУ-ын шилдэг уяач, уралдаанч хүүхдүүд
- 2024 оны 2-р сарын 21 -нд ММСУХ-ны 2022 оны шилдгүүд шагналаа авлаа
- 2024 оны 2-р сарын 21 -нд Архангай аймгийн 100 жилийн ой, хангайн бүсийн ура…
- 2024 оны 2-р сарын 20 -нд Уяач Б.Батжаргал: Сүүлд цоохор даага даяндуулсан
- 2024 оны 2-р сарын 19 -нд Богд хан уулын аймаг байгуулагдсаны 100 жилийн ой,…
- 2024 оны 2-р сарын 14 -нд Цолоо ахиулсан уяачид
- 2024 оны 2-р сарын 07 -нд Нийслэлийн Алдарт уяач цолоор 28 хүн шагнагджээ
- 2024 оны 2-р сарын 07 -нд Дөрвөн Тод, дөрвөн Манлай, 18 Алдарт уяач цол авах…
- 2024 оны 2-р сарын 07 -нд Сумын Алдарт уяач Н.ДУГАРЖАВ: БИ ДӨРӨВДҮГЭЭР АНГИА…
- 2024 оны 2-р сарын 05 -нд Богд хан уулын аймаг байгуулагдсаны 100 жилийн ой,…
- 2024 оны 2-р сарын 05 -нд Хэнтий аймгийн 100 жилийн ой, зүүн бүсийн уралдаан…
- 2024 оны 1-р сарын 27 -нд Сумын Алдарт уяач Д.Батбаяр: Би Биндэрт анх адуу т…
- 2024 оны 1-р сарын 26 -нд Хэнтий аймгийн 100 жилийн ой, зүүн бүсийн уралдаан…
- 2024 оны 1-р сарын 25 -нд Архангай аймгийн 100 жилийн ой, хангайн бүсийн ура…
- 2024 оны 1-р сарын 24 -нд СУМЫН АЛДАРТ УЯАЧ А.Цэрэндорж: ЗААМАРТ ДАЛАЙ ЛАМЫГ…
- 2024 оны 1-р сарын 22 -нд Завхан аймгийн 100 жилийн ой, баруун бүсийн уралда…
- 2024 оны 1-р сарын 21 -нд Аймгийн Алдарт уяач Б.Баттөр: Таван жилийн дотор с…
- 2024 оны 1-р сарын 18 -нд Богд хан уулын аймаг байгуулагдсаны 100 жилийн ой,…
- 2024 оны 1-р сарын 15 -нд Аймгийн Алдарт уяач Ц.Жамсран: Өөрийн тамгатай уна…
- 2024 оны 1-р сарын 15 -нд Богд хан уулын аймаг байгуулагдсаны 100 жилийн ой,…
- 2024 оны 1-р сарын 11 -нд Хэнтий аймгийн 100 жилийн ой, зүүн бүсийн уралдаан…
- 2024 оны 1-р сарын 10 -нд Аймгийн Алдарт уяач М.Мөнхбаяр: Адууны төлөө уйгаг…
- 2024 оны 1-р сарын 10 -нд Завхан аймгийн 100 жилийн ой, баруун бүсийн уралда…
- 2024 оны 1-р сарын 08 -нд Сумын Алдарт уяач Ц.ГЭРЭЛБААТАР: Сайн адууны удам …
- 2024 оны 1-р сарын 08 -нд Завхан аймгийн 100 жилийн ой, баруун бүсийн урал…
- 2024 оны 1-р сарын 03 -нд Хамгийн шимт тэжээлийг мэдэх үү?
- 2024 оны 1-р сарын 02 -нд М.Энхтайван: Хүн хэдий чинээ сэтгэлээ өгнө, адуу т…
- 2023 оны 12-р сарын 27 -нд Хэнтий аймгийн 100 жилийн ой, зүүн бүсийн уралдаан…
- 2023 оны 12-р сарын 25 -нд Баахан хэрэг тарих Баяндэлгэрийн буурал
- 2023 оны 12-р сарын 23 -нд Нийслэлийн Алдарт Уяач цолны болзол хангасан уяачд…
- 2023 оны 12-р сарын 22 -нд Аймгийн Алдарт уяач Г.Энхбаатар: Аавынхаа уяаны ар…
- 2023 оны 12-р сарын 17 -нд Хэнтий аймгийн 100 жилийн ой, зүүн бүсийн уралдаан…
- 2023 оны 10-р сарын 29 -нд Сумын Алдарт уяач Л.Батноров: Азарганы түрүүгээр а…
Сэтгэгдэл бичигдээгүй байна