Г.Магсар: Сүүлийн үед манайхны адуу эрс сайжирж байгаа
А.Тэлмэн
2015 оны 10-р сарын 20 -нд
Сүхбаатар аймгийн Онгон сумын уугуул, “Нутгийн хийморь” Онгон сумын МСУХ-ны тэргүүн Г.Магсарын ярилцлагыг уншигч танаа хүргэж байна.
-90 жилийн ойн баяр наадам өргөн дэлгэр боллоо. Хурдан морины уралдаанд хэдэн аймгийн хүлгүүд өрсөлдсөн бэ?
-Онгон сумын маань түүхт 90 жилийн ойн баяр наадам долоодугаар сарын 18,19-ний өдрүүдэд болж, Сүхбаатар, Дорнод, Дорноговь зэрэг зэргэлдээ аймаг, сумдын уяачид ирж оролцлоо. Азарганы уралдаанд 126, их насанд 155, соёолонд 138, хязааланд 185, шүдлэнд 182, дааганд 160 хурдан хүлгүүд мордсон. Олон газрын хурд чуулсан болохоор сумын засаг даргын тамгын газраас томилогдсон баяр наадмын комисс, сумын уяачдын холбоо хамтран зохион байгуулалтын тал дээр ихэд анхаарч ажиллалаа. Жишээлбэл 80 гаруй метрийн өргөнтэй гарааны төхөөрөмжийг ашиглаж, уралдааны замыг зассан. Мөн морь дагах машинуудад хориг тавьж, хашиж туухаас сэргийлсэн. Уралдаанч хүүхдүүдийнхээ эрх ашгийг хамгаалахын тулд сумын хүүхдийн байгууллагтай хамтран ажиллаж, хүүхэд нэг бүрийг даатгалд хамруулж, хамгаалалтын хэрэгсэлээр хангаж, ноймор зүүж явуулсан. Үүний үр дүнд хүүхэд гэмтэж, бэртэж тохиол гараагүй. Зам цагаан сайхан наадлаа.
-Наадмын тэр дундаа морин уралдааны гол мөн чанар, амин сүнс нь тэр шүү дээ?
-Тэгэлгүй яахав. Хүн эмнэлэг, мал эмнэлэг, цагдаагийн байгууллагын төлөөллийг комисст оруулж наадмаа сайхан дэг журамтай болгосон. Мөн түрүүлж, айрагдсан морьдыг тусгай хашаанд оруулж, эздийг нь сурвалжлагчидтай ярилцах боломжоор хангасан.
-Аль ч газрын наадамд морьдыг үүлдэрлэг байдлаар ялгах асуудал маргаан үүсгэж байна. Та бүхэнд тийм хүндрэл тохиолдов уу?
-Өнгөрсөн хавар манай суманд Сүхбаатар аймгийн өмнөд бүсийн уралдаан болсон. Тэр уралдааны ажигласан туршлага дээрээ түшиглэн үүлдэрлэг байдлаар ялгасан. Ялгалтын тухайд ямар нэг маргаан мэтгээн гараагүй ээ.
-Онгончууд одтой сайхан наадаж, олон айраг түрүү авчээ. Уяачид нь бэлтгэл сайтай байсан бололтой?
-Соёолонгоос бусад насны түрүүгээ манайхан өөрсдөө авсаан. Дорнодын Матад сумаас нэг даага айрагдаж, Уулбаян сумын азарга аман хүзүү, айргийн гуравт хурдалсан. Бид түрүү морио гурван сая, аман хүзүүгээ 2,5 сая, айргийн гурваа 2,0 сая, айргийн дөрвөө 1,5 сая, айргийн таваа 1,0 сая төгрөгөөр тус тус байлж, 6-10 хүртэлх морьдын эздийг 300,000, 11-20 хүртэлхийг 100.000, 21-30 хүртэлхийг 50.000 төгрөгөөр урамшуулсан.
-Ерөөлтийн хүрэн халзан, Энхтайваны хонгор халзан, Зоригтын хээр гээд энэ нутгаар овоглодог хурдан хүлгүүдийг морь сонирхогчид андахгүй. Аймгийнхаа хэмжээнд Онгон сум хурдаараа хэдэд бичигддэг вэ?
-Сүүлийн үед манайхны адуу эрс сайжирч байгаа. 2012 онд болсон аймгийн 70 жилийн ойгоор манай сумын азарга гурвалж, хязаалан дөрвөлж, соёолон таваар давхисан шүү дээ. Сая аймагт болсон зүүн бүсийн уралдаанд их морьд дараагаараа орж айрагдлаа.
-Сумын хэмжээнд хурдан хүлгийн уяа сойлго тааруулдаг хичнээн хүн байна вэ?
-Монголчууд тэр аяараа моринд дуртай. Морь уяхгүй эр хүн цөөн болж дээ. Ялангуяа сүүлийн үеийн залуучууд бүр ч ихээр хурдан морь сонирхох болж. Манай сумын хэмжээнд 200-гаад хүн морь уядаг. Нэг улсын Тод манлай, 28 аймгийн Алдарт, 64 сумын Алдарт уяачтай.
-Сумынхаа 90 жилийн ойн баяр наадмын хурдан морины уралдааныг амжилттай зохион байгуулсан та бүхэнд талархал илэрхийлж, цаашдын ажилд тань амжилт хүсье. Та бүхнийг хурдан тууртын босоо цагаан хийморь өнө мөнх ивээх болтугай.
-Баярлалаа.
А.Энхжил
-90 жилийн ойн баяр наадам өргөн дэлгэр боллоо. Хурдан морины уралдаанд хэдэн аймгийн хүлгүүд өрсөлдсөн бэ?
-Онгон сумын маань түүхт 90 жилийн ойн баяр наадам долоодугаар сарын 18,19-ний өдрүүдэд болж, Сүхбаатар, Дорнод, Дорноговь зэрэг зэргэлдээ аймаг, сумдын уяачид ирж оролцлоо. Азарганы уралдаанд 126, их насанд 155, соёолонд 138, хязааланд 185, шүдлэнд 182, дааганд 160 хурдан хүлгүүд мордсон. Олон газрын хурд чуулсан болохоор сумын засаг даргын тамгын газраас томилогдсон баяр наадмын комисс, сумын уяачдын холбоо хамтран зохион байгуулалтын тал дээр ихэд анхаарч ажиллалаа. Жишээлбэл 80 гаруй метрийн өргөнтэй гарааны төхөөрөмжийг ашиглаж, уралдааны замыг зассан. Мөн морь дагах машинуудад хориг тавьж, хашиж туухаас сэргийлсэн. Уралдаанч хүүхдүүдийнхээ эрх ашгийг хамгаалахын тулд сумын хүүхдийн байгууллагтай хамтран ажиллаж, хүүхэд нэг бүрийг даатгалд хамруулж, хамгаалалтын хэрэгсэлээр хангаж, ноймор зүүж явуулсан. Үүний үр дүнд хүүхэд гэмтэж, бэртэж тохиол гараагүй. Зам цагаан сайхан наадлаа.
-Наадмын тэр дундаа морин уралдааны гол мөн чанар, амин сүнс нь тэр шүү дээ?
-Тэгэлгүй яахав. Хүн эмнэлэг, мал эмнэлэг, цагдаагийн байгууллагын төлөөллийг комисст оруулж наадмаа сайхан дэг журамтай болгосон. Мөн түрүүлж, айрагдсан морьдыг тусгай хашаанд оруулж, эздийг нь сурвалжлагчидтай ярилцах боломжоор хангасан.
-Аль ч газрын наадамд морьдыг үүлдэрлэг байдлаар ялгах асуудал маргаан үүсгэж байна. Та бүхэнд тийм хүндрэл тохиолдов уу?
-Өнгөрсөн хавар манай суманд Сүхбаатар аймгийн өмнөд бүсийн уралдаан болсон. Тэр уралдааны ажигласан туршлага дээрээ түшиглэн үүлдэрлэг байдлаар ялгасан. Ялгалтын тухайд ямар нэг маргаан мэтгээн гараагүй ээ.
-Онгончууд одтой сайхан наадаж, олон айраг түрүү авчээ. Уяачид нь бэлтгэл сайтай байсан бололтой?
-Соёолонгоос бусад насны түрүүгээ манайхан өөрсдөө авсаан. Дорнодын Матад сумаас нэг даага айрагдаж, Уулбаян сумын азарга аман хүзүү, айргийн гуравт хурдалсан. Бид түрүү морио гурван сая, аман хүзүүгээ 2,5 сая, айргийн гурваа 2,0 сая, айргийн дөрвөө 1,5 сая, айргийн таваа 1,0 сая төгрөгөөр тус тус байлж, 6-10 хүртэлх морьдын эздийг 300,000, 11-20 хүртэлхийг 100.000, 21-30 хүртэлхийг 50.000 төгрөгөөр урамшуулсан.
-Ерөөлтийн хүрэн халзан, Энхтайваны хонгор халзан, Зоригтын хээр гээд энэ нутгаар овоглодог хурдан хүлгүүдийг морь сонирхогчид андахгүй. Аймгийнхаа хэмжээнд Онгон сум хурдаараа хэдэд бичигддэг вэ?
-Сүүлийн үед манайхны адуу эрс сайжирч байгаа. 2012 онд болсон аймгийн 70 жилийн ойгоор манай сумын азарга гурвалж, хязаалан дөрвөлж, соёолон таваар давхисан шүү дээ. Сая аймагт болсон зүүн бүсийн уралдаанд их морьд дараагаараа орж айрагдлаа.
-Сумын хэмжээнд хурдан хүлгийн уяа сойлго тааруулдаг хичнээн хүн байна вэ?
-Монголчууд тэр аяараа моринд дуртай. Морь уяхгүй эр хүн цөөн болж дээ. Ялангуяа сүүлийн үеийн залуучууд бүр ч ихээр хурдан морь сонирхох болж. Манай сумын хэмжээнд 200-гаад хүн морь уядаг. Нэг улсын Тод манлай, 28 аймгийн Алдарт, 64 сумын Алдарт уяачтай.
-Сумынхаа 90 жилийн ойн баяр наадмын хурдан морины уралдааныг амжилттай зохион байгуулсан та бүхэнд талархал илэрхийлж, цаашдын ажилд тань амжилт хүсье. Та бүхнийг хурдан тууртын босоо цагаан хийморь өнө мөнх ивээх болтугай.
-Баярлалаа.
А.Энхжил
0 Сэтгэгдэл
ХХЗХ-ны журмын дагуу зүй зохисгүй зарим үг, хэллэгийг хязгаарласан тул ТА сэтгэгдэл бичихдээ хууль зүйн болон ёс суртахууны хэм хэмжээг хүндэтгэнэ үү. Хэм хэмжээг зөрчсөн сэтгэгдэлийг админ устгах эрхтэй.
- 4-р сарын 15 -нд Уяач Ц.Батсайхан: Гэсэрваань гуай тарган ирэн дээр…
- 3-р сарын 27 -нд Богд хан уулын аймаг байгуулагдсаны 100 жилийн ой,…
- 3-р сарын 27 -нд МУ-ын Тод манлай уяач Б.Далай: Уяачийн амжилтанд г…
- 2024 оны 3-р сарын 19 -нд Архангай аймгийн 100 жилийн ой, хангайн бүсийн ура…
- 2024 оны 3-р сарын 19 -нд 2023 оны ММСУХ-ны чансаа өндөр уяачид
- 2024 оны 3-р сарын 05 -нд 2023 ОНЫ 21 АЙМГИЙН ШИЛДЭГ УЯАЧ, УРАЛДААНЧ ХҮҮХДҮҮ…
- 2024 оны 3-р сарын 05 -нд Аймгийн Алдарт уяач Ш.Мөнхбаатар:Ах дүү дөрвүүл аа…
- 2024 оны 3-р сарын 05 -нд 2023 ОНЫ ММСУХ-НЫ 21 АЙМГИЙН ШИЛДЭГ САЛБАР ХОЛБОО,…
- 2024 оны 3-р сарын 05 -нд Архангай аймгийн 100 жилийн ой, хангайн бүсийн ура…
- 2024 оны 2-р сарын 27 -нд Манлай уяач Ч.Сугар: Алаг морийг харсан хүн болгон…
- 2024 оны 2-р сарын 27 -нд 2022 оны чансаа өндөр сонгомол дээд насны хүлгүүд
- 2024 оны 2-р сарын 26 -нд Н.Билэгтсайхан 66 оноогоор 2022 оны чансаа өндөр у…
- 2024 оны 2-р сарын 26 -нд Хэнтий аймгийн 100 жилийн ой, зүүн бүсийн уралдаан…
- 2024 оны 2-р сарын 26 -нд МОНГОЛ УЛСЫН 2022 ОНЫ ӨНДӨР ЧАНСААТАЙ ИХ НАСНЫ МОР…
- 2024 оны 2-р сарын 26 -нд О.Батбилэг 73 оноогоор 2022 оны чансаа өндөр уяачд…
- 2024 оны 2-р сарын 26 -нд МУ-ын Алдарт уяач Г.Болдбаатар:Наадмын маргаашнаас…
- 2024 оны 2-р сарын 22 -нд 2022 оны чансаа өндөр азарганууд
- 2024 оны 2-р сарын 22 -нд 2022 оны МУ-ын шилдэг уяач, уралдаанч хүүхдүүд
- 2024 оны 2-р сарын 21 -нд ММСУХ-ны 2022 оны шилдгүүд шагналаа авлаа
- 2024 оны 2-р сарын 21 -нд Архангай аймгийн 100 жилийн ой, хангайн бүсийн ура…
- 2024 оны 2-р сарын 20 -нд Уяач Б.Батжаргал: Сүүлд цоохор даага даяндуулсан
- 2024 оны 2-р сарын 19 -нд Богд хан уулын аймаг байгуулагдсаны 100 жилийн ой,…
- 2024 оны 2-р сарын 14 -нд Цолоо ахиулсан уяачид
- 2024 оны 2-р сарын 07 -нд Нийслэлийн Алдарт уяач цолоор 28 хүн шагнагджээ
- 2024 оны 2-р сарын 07 -нд Дөрвөн Тод, дөрвөн Манлай, 18 Алдарт уяач цол авах…
- 2024 оны 2-р сарын 07 -нд Сумын Алдарт уяач Н.ДУГАРЖАВ: БИ ДӨРӨВДҮГЭЭР АНГИА…
- 2024 оны 2-р сарын 05 -нд Богд хан уулын аймаг байгуулагдсаны 100 жилийн ой,…
- 2024 оны 2-р сарын 05 -нд Хэнтий аймгийн 100 жилийн ой, зүүн бүсийн уралдаан…
- 2024 оны 1-р сарын 27 -нд Сумын Алдарт уяач Д.Батбаяр: Би Биндэрт анх адуу т…
- 2024 оны 1-р сарын 26 -нд Хэнтий аймгийн 100 жилийн ой, зүүн бүсийн уралдаан…
- 2024 оны 1-р сарын 25 -нд Архангай аймгийн 100 жилийн ой, хангайн бүсийн ура…
- 2024 оны 1-р сарын 24 -нд СУМЫН АЛДАРТ УЯАЧ А.Цэрэндорж: ЗААМАРТ ДАЛАЙ ЛАМЫГ…
- 2024 оны 1-р сарын 22 -нд Завхан аймгийн 100 жилийн ой, баруун бүсийн уралда…
- 2024 оны 1-р сарын 21 -нд Аймгийн Алдарт уяач Б.Баттөр: Таван жилийн дотор с…
- 2024 оны 1-р сарын 18 -нд Богд хан уулын аймаг байгуулагдсаны 100 жилийн ой,…
- 2024 оны 1-р сарын 15 -нд Аймгийн Алдарт уяач Ц.Жамсран: Өөрийн тамгатай уна…
- 2024 оны 1-р сарын 15 -нд Богд хан уулын аймаг байгуулагдсаны 100 жилийн ой,…
- 2024 оны 1-р сарын 11 -нд Хэнтий аймгийн 100 жилийн ой, зүүн бүсийн уралдаан…
- 2024 оны 1-р сарын 10 -нд Аймгийн Алдарт уяач М.Мөнхбаяр: Адууны төлөө уйгаг…
- 2024 оны 1-р сарын 10 -нд Завхан аймгийн 100 жилийн ой, баруун бүсийн уралда…
- 2024 оны 1-р сарын 08 -нд Сумын Алдарт уяач Ц.ГЭРЭЛБААТАР: Сайн адууны удам …
- 2024 оны 1-р сарын 08 -нд Завхан аймгийн 100 жилийн ой, баруун бүсийн урал…
- 2024 оны 1-р сарын 03 -нд Хамгийн шимт тэжээлийг мэдэх үү?
- 2024 оны 1-р сарын 02 -нд М.Энхтайван: Хүн хэдий чинээ сэтгэлээ өгнө, адуу т…
- 2023 оны 12-р сарын 27 -нд Хэнтий аймгийн 100 жилийн ой, зүүн бүсийн уралдаан…
- 2023 оны 12-р сарын 25 -нд Баахан хэрэг тарих Баяндэлгэрийн буурал
- 2023 оны 12-р сарын 23 -нд Нийслэлийн Алдарт Уяач цолны болзол хангасан уяачд…
- 2023 оны 12-р сарын 22 -нд Аймгийн Алдарт уяач Г.Энхбаатар: Аавынхаа уяаны ар…
- 2023 оны 12-р сарын 17 -нд Хэнтий аймгийн 100 жилийн ой, зүүн бүсийн уралдаан…
- 2023 оны 10-р сарын 29 -нд Сумын Алдарт уяач Л.Батноров: Азарганы түрүүгээр а…
Сэтгэгдэл бичигдээгүй байна