Б.Жаргалсайханы “Даатгал хээр”


Хурдны өлгий Сүхбаатар нутгаас төрсөн цуут хүлгэдийн нэг олноо “Даатгал” хэмээн алдаршсан хээр азарганы түүхийг хурдан морь сонирхогч та бүхэндээ “Цуутай хүлгэдийн аатай түүх” булангаараа дамжуулан хүргэж байна. Архангай аймгийн Төвшрүүлэх сумын уугуул Буян-Өлзийн Жаргалсайханы “Эрэмгий хээр” буюу “Даатгал хээр” азарга нь Сүхбаатар аймгийн Асгат сумын харвьяаьт, аймгийн Алдарт уяач П.Дамдинжавын унаган адуу юм.
Хээр азарга Жаргалсайханы хэмээн нэрлэгдэх болсон нь бас л сонин түүхтэй.
Нэгэн үе “Монгол даатгал” компанийн захирлаар ажиллаж байсан Б.Жаргалсайханд тус компанийн Сүхбаатар аймаг дахь салбарын захирал настан “би энэ адууг өгөх хүндээ л өгнө” хэмээн зүтгэж дүүгийнхээ адуунаас хээр зүсмийн соёолон үрээ барьж бэлэглэсэн нь нийтлэлийн маань эзэн Даатгал хээр байсан юм. Номын мөр хөөн морь малнаас хол өссөн Б.Жаргалсайхан захирал тухайн үед нэг их ойшоогоогүй ч настай хүний урмыг бодон авсан хэмээдэг. Эрэмгий хээр шинэ эзэндээ ирсэн даруйдаа адуутай нөхөрлөхийн жаргалыг мэдрүүлж анхны түрүүг нь амсуулж, түүнийг нэгмөсөн моринд урвуулж орхих нь тэр.
Б.Жаргалсайхан “Эрэмгий хээр” хоёрын ганзага нийлсэн тэрхүү анхны наадам нь Ерөнхий сайд Жигжиджав агсны нэрэмжит зүүн бүсийн уралдаан байсан бөгөөд хээр азарга саахалтын зайтай тасарч түрүүлжээ.
Хээр азарга 2003 оноос эхлэн төрийнхөө их баяр наадамд уралдах бөгөөд АХ-ын 82 жилийн ойн баяр наадамд айргийн гуравт хурдалж мөн ондоо зохиогдсон өвгөн ноён Хардал жанжин бэйс Пүрэвжавын нэрэмжит зүүн бүсийн уралдаанд түрүүлэн морь сонирхогч, уяачдын анхаарлыг татах болсон юм.
Чухам энэ л үеэс Даатгал хээр азарга түрүү хүлгэдийн тааварт зүй ёсоор багтан уяачдын зүрхэнд шар ус хуруулах болов.
Улмаар 2004 онд зохиогдсон “Их хурд-3”, Алтан-Овооны төрийн тахилгат наадамд аман хүзүүдэн уясан эзэн, унасан хүүхэд, хурсан олныхоо магнайг тэнийлгэлээ. Ийнхүү уралдсан болгондоо тод магнай торгон жолоогоо өргүүлсэн хээр азарга 2005 оны Үндэсний их баяр наадам, АХ-ын 84 жилийн ойн баяр наадамд айргийн гуравт хурдлан, Их Монгол улс байгуулагдсаны 800 жилийн ой, АХ-ын 85 жилийн ойн их баяр наадамд магнайдаа тоосгүй түрүүлэн ирж наадамчин олныг огшоосон билээ.
Төрийн их баяр наадмуудад тогтмол дээгүүр дээгүүр амжилт үзүүлдэг “Даатгал хээр” бооцоот уралдаанд тун “хойрго” нэгэн. Үүнтэй холбоотой нэгэн сонин түүхийг уншигч танд хүүрнэе л дээ. Өвгөн захирал хээр соёолонгоо бэлэглэхдээ “энэ адууг ямар нэгэн бооцоо ашгийн төлөө битгий уяарай” хэмээн хичээнгүйлэн захижээ. Гэтэл уяачдын хатгалганд автан, адууныхаа ирэнд омогшсон Б.Жаргалсайхан 2005 оны Дүнжингаравын хурдад хээр азаргаа сорихоор шийдэн зэхэж байтал яг өмнөх орой нь азарганууда зодолдон хээр азарганых нь хамрыг тас хазаад 16 газар шархтуулчихсан байх нь тэр. Өмнө нь ямар ч адууг өөртөө хүргэдэггүй байсан хээр нь цусанд хутгалдсан байхыг хараад Б.Жаргалсайхан настаны үгэнд ороогүйдээ харамсахын дээдээр харамсан “хээр азаргаа ямар ч өндөр бай шагналтай байсан бооцоот уралдаанд уралдуулахгүй” хэмээн хатуу шийдсэн Б.Жаргалсайхан шийдвэрээсээ дахин буцаагүй юм.
Тэр цагаас хойш “Даатгал хээр” сум аймгийн наадамд ч уралдаггүй зөвхөн улс бүсийн чанартай томоохон уралдуунуудад тоосоо өргөдөг болсон юм.Даатгал хээр харамсалтайгаар эндсэн ч үр төлөөс нь эцгийн шийрийг хатаах хүлэг төрнө хэмээн эзэн нь найдаж байгаа аж.
2 Сэтгэгдэл
ХХЗХ-ны журмын дагуу зүй зохисгүй зарим үг, хэллэгийг хязгаарласан тул ТА сэтгэгдэл бичихдээ хууль зүйн болон ёс суртахууны хэм хэмжээг хүндэтгэнэ үү. Хэм хэмжээг зөрчсөн сэтгэгдэлийг админ устгах эрхтэй.
-
6-р сарын 27 -нд ТОД МАГНАЙ ПОДКАСТ №85: МУ-ЫН АЛДАРТ УЯАЧ Э.УУГАНБ…
-
6-р сарын 13 -нд Хүүхэд инээж байхдаа хамгийн хөөрхөн
-
6-р сарын 12 -нд Сумын Алдарт уяач Б.Дашбаатар: Унаган хүлгээрээ на…
-
6-р сарын 12 -нд “Жавхлант шаргын хурд-2022” уралдаанд эхний 30-д х…
-
6-р сарын 12 -нд "Сэцэн ханы хурд-2022" аймгийн аварга хүлэг шалгар…
-
6-р сарын 12 -нд ТОД МАГНАЙ ПОДКАСТ №81: МУ-ЫН ГАВЬЯАТ ТАМИРЧИН Т.Ц…
-
6-р сарын 12 -нд Сумын Алдарт уяач А.Батдэлгэр: Сумын наадмын зурга…
-
6-р сарын 11 -нд “Жавхлант шаргын хурд-2022” уралдаанд эхний 30-д х…
-
6-р сарын 11 -нд ТОД МАГНАЙ ПОДКАСТ-80: МУ-ЫН МАНЛАЙ УЯАЧ Б.БАТХҮҮ
-
2022 оны 6-р сарын 03 -нд “Жавхлант шаргын хурд-2022” уралдаанд эхний 25-д…
-
2022 оны 6-р сарын 03 -нд СУМЫН АЛДАРТ УЯАЧ Л.БАТЖАРГАЛ: СОЁОЛОН ТҮРҮҮЛГЭСЭН…
-
2022 оны 6-р сарын 03 -нд ТОД МАГНАЙ ПОДКАСТ-79: АДУУ ҮРЖҮҮЛЭГЧ Г.ХАДБААТАР
-
2022 оны 5-р сарын 27 -нд “Жавхлант шаргын хурд-2022” уралдаанд эхний 30-д х…
-
2022 оны 5-р сарын 25 -нд “Жавхлант шаргын хурд-2022” уралдаанд эхний 30-д х…
-
2022 оны 5-р сарын 24 -нд Сумын Алдарт уяач Д.Батбаяр: Аав маань эмнэг сурга…
-
2022 оны 5-р сарын 24 -нд Жаахан шаргын нутгаас, Жавхлант шаргын хурдаас...
-
2022 оны 5-р сарын 24 -нд ТОД МАГНАЙ ПОДКАСТ-78: МУ-ЫН МАНЛАЙ УЯАЧ П.АЛТАНСҮ…
-
2022 оны 5-р сарын 02 -нд Аймгийн Алдарт уяач М.Нямаа: Морь уясан эр хүний х…
-
2022 оны 5-р сарын 02 -нд Д.Цэнд-Аюуш Зандан хүрэн морио ийнхүү уяж улсад тү…
-
2022 оны 5-р сарын 02 -нд ТОД МАГНАЙ ПОДКАСТ-76: ТОД МАНЛАЙ УЯАЧ Б.ОТГОННАСА…
-
2022 оны 4-р сарын 25 -нд МУ-ын Манлай уяач Ж.Нямдорж: Адуу гэдэг амьтан Мон…
-
2022 оны 4-р сарын 25 -нд Р.Баатархүүгийн ДЭЛГЭР ХЭЭР
-
2022 оны 4-р сарын 25 -нд Сумын Алдарт уяач Н.БАТ-ЭРДЭНЭ: Төв Халхын уяа ман…
-
2022 оны 4-р сарын 25 -нд Тод манлай уяач Б.Энхболд: Монгол хүүхдийг монгол …
-
2022 оны 4-р сарын 21 -нд ТОД МАГНАЙ ПОДКАСТ-75: АЙМГИЙН АЛДАРТ УЯАЧ Ш.БАТДО…
-
2022 оны 4-р сарын 10 -нд Шилмэл гүүний дуудлага худалдаа боллоо
-
2022 оны 4-р сарын 04 -нд Л.Дуламрагчаагийн ХОНГОР
-
2022 оны 4-р сарын 04 -нд Тод манлай уяач Ө.Пүрэвбаатар: Морь цоллох нь хүүх…
-
2022 оны 4-р сарын 04 -нд Сумын Алдарт уяач Б.АЗБАЯР: Зээрийн ооно шиг цахил…
-
2022 оны 3-р сарын 29 -нд Хүүхдийн адуу
-
2022 оны 3-р сарын 29 -нд ТОД МАГНАЙ ПОДКАСТ-74: Б.Наранбадрах
-
2022 оны 3-р сарын 29 -нд Тод манлай уяач Ц.Дуламсүрэн: Морь түрүүлж, айрагд…
-
2022 оны 3-р сарын 29 -нд Сумын Алдарт уяач Л.Наранхүү: Хурдан буурал морио …
-
2022 оны 3-р сарын 25 -нд ТОД МАГНАЙ ПОДКАСТ-73: МАНЛАЙ УЯАЧ Х.ТҮМЭНБАЯР
-
2022 оны 3-р сарын 19 -нд Галшарын алдарт уяачид
-
2022 оны 3-р сарын 19 -нд Ё.Болдбаатар: Миний морь уралдаагүй байсан ч морь…
-
2022 оны 3-р сарын 19 -нд Сумын Алдарт уяач А.Чинбат: Зургаан өөр угшлын аза…
-
2022 оны 3-р сарын 19 -нд Тод манлай уяач Бичээрэйн Далай: Уяач хүн наадмаас…
-
2022 оны 3-р сарын 19 -нд ТОД МАГНАЙ ПОДКАСТ-72: АЙМГИЙН АЛДАРТ УЯАЧ М.ГОМБО…
-
2022 оны 3-р сарын 09 -нд Уяач Д.Алдараа: Сар хайрханы даншигт аав хүрэн хяз…
-
2022 оны 3-р сарын 09 -нд ТОД МАГНАЙ ПОДКАСТ-71: МАНЛАЙ УЯАЧ Д.ЭРДЭНЭЧУЛУУН
-
2022 оны 3-р сарын 09 -нд Тод манлай уяач Дайдийхүүгийн Баяраа: Адуу хүн хоё…
-
2022 оны 2-р сарын 26 -нд Аймгийн Алдарт уяач Т.Ходрой: Ажнай хүлгийн алтан …
-
2022 оны 2-р сарын 26 -нд ТОД МАГНАЙ ПОДКАСТ-70: АЙМГИЙН АЛДАРТ УЯАЧ Г.БОРЧУ…
-
2022 оны 2-р сарын 26 -нд Тод манлай уяач Л.Батмөнх: Хэн жилийн бэлтгэлээ зө…
-
2022 оны 2-р сарын 15 -нд ТОД МАГНАЙ ПОДКАСТ-69: ГЭРЭЛ ЗУРАГЧИН Ч.ГАНБОЛД
-
2022 оны 2-р сарын 14 -нд Сумын Алдарт уяач Ж.Нэргүйбаатар: Уяа эвлүүлсэн эн…
-
2022 оны 2-р сарын 13 -нд ТОД МАГНАЙ ПОДКАСТ-68: АХМАД УЯАЧ Д.ДУГАРСҮРЭН
-
2022 оны 2-р сарын 13 -нд Тод манлай уяач Т.Батзориг: Адуугаа хайрлаж, зорил…
-
2022 оны 2-р сарын 11 -нд Төрийн хишиг хүртсэн шинэхэн цолтнууд
172.58.185.44
Saihan azarga bn.bagadaa azarga unaj bsaan.saihan shuu salhi tatuulan davhih.azarga tushigtei unahad hodolj bgaa ene ter n motortoi um shg l bdagsan.
Reply202.126.89.244
Ажинай Шарга азарга дараад байсан тэрнээс 2.3 лав улсад түрүүлэх байсан да
Reply