Дээлтэй судар Сүндэвийн Дашдоо
![](http://todmagnai.mn/images/users/cube/d4ad3b8d662f3c44e3eb0c29ec6170f8.jpg)
![](http://todmagnai.mn/images/news/main/501620157610506.jpg)
Нутаг орондоо ийн хүндлэгдсэн Сүндэвийн Дашдоо 1906 онд Цагаандэлгэр сумын нутаг Цавчирын голд төржээ. Цэргийн алба хааж ирээд Бага умбуйгаар нутаглах Нэрэнжимээ гэгч Тайж угсааны чинээлэг айлын ганц охинтой гэрлэсэн аж. Нэрэнжимээ гуай нутаг орондоо нэр хүндтэй, адуу мал сайтай, ялангуяа зүүн чигийн адуу авчирч, адууныхаа угшлыг нэлээд сайжруулсан нэгэн байв. “Төмөр шилбүүр” гэж алдаршсан угшил сайтай, шингэн дэл сүүлтэй хээр голдуу олон адуутай. Чадал тамир доройтож явсан, бүл муутай өвгөн адуунд эрэмгий, авхаалж золбоотой хүргэндээ адуу мал, эд хөрөнгөө даатгаж, тэр үеэс Сүндэвийн Дашдоогийн адууны хийморь дэвэрчээ.
Адуунд хайртай, морь таньдаг Дашдоо цус сайжруулах адуунууд зүүн зүгээс авч, өртөгт нь өөрт байсан зургаан ингээ ботготой нь өгөөд зэлээ эвхэж зогсоход нь ижий нь “Ийм ч үртэй болох гэж дээ” хэмээн уйлж суусан гэдэг. Тэр адуунуудаас “Төмөр шилбүүр” удмын цус улам сайжирч, хожим хойно ч бөгтрөгтэй том хонгор гүү, том хээр алаг морь зэрэг нэлээд олон адуу байсаар л байсан гэх.
С.Дашдоо улсын их баяр наадамд гурвантаа очиж уралджээ. Тавин хэдэн онд буурал шүдлэн айрагдуулж, 1961 онд улсын наадамд бор даага хол түрүүлгэж, хүү Цэдэвийн нэр дээр уясан хонгор морио айргийн гуравт хурдлуулж одтой сайхан нааджээ. Дашдоо уяач 1963 онд Чойрын наадмаас хоёр түрүү, долоон айраг авч, тэндээсээ шууд Дэрэнгийн наадамд очиж гурван түрүү, зургаан айраг авсан байна.
Энэ их уяачид Дулаан Дамдинжавын том зэгэл азарга, Толин хул азарга, том улаан бор азарга, хамар цагаан хээр азарга, “Төмөр шилбүүр”-ийн сайвар хээрийн удам Анааш хээр зэрэг удамт хурдан хүлгүүд байжээ. Өвгөний хурдыг Батмөнх, Гүрүүжид, Сувдаа нар унаж хурдлуулж байсан аж. Тэрбээр адууны олон уулзах дээр алгаараа дарж үзээд тухайн адууны өвчин эмгэг, уяа сойлгоны алдааг хэлдэг байсан гэнэ. Энэ өвгөний хурдтай уралдана гэж зүүн зүгийн олон сайхан уяачид зорьж ирдэг байсан гэлцэнэ. Морь таньж, уяж сойхоос гадна гэрийн мод, модон эдлэл хийдэг уран хүн байж. Бас ан сайн хийдэг байсан бөгөөд сум орныхоо оршин тогтнол, хөгжил дэвшлийн төлөө амьдралынхаа олон жилийг зориулсан байна. Цагаандэлгэр сумыг тараах гэж тухайн үед нугалаа гарахад одоогийн суулт маягийн юм хийж байж сум орон нутгаа бүрэн бүтэн авч үлдсэн түүхтэй. Адууны их эрдэмтэй, нэр хүндтэй энэ хүн 1965 онд мотоциклиос осолдож, зуурдаар нас эцэслэсэн гунигт түүхтэй юм. Гэсэн хэдий ч түүний үр хүүхэд, удам хойч үйлс бүтээлийг нь үргэлжлүүлэн, наадмын тэнгэр, монгол тэнгэрээ баярлуулсаар авай.
"Тод магнай" сэтгүүл №66
0 Сэтгэгдэл
ХХЗХ-ны журмын дагуу зүй зохисгүй зарим үг, хэллэгийг хязгаарласан тул ТА сэтгэгдэл бичихдээ хууль зүйн болон ёс суртахууны хэм хэмжээг хүндэтгэнэ үү. Хэм хэмжээг зөрчсөн сэтгэгдэлийг админ устгах эрхтэй.
-
13 цагийн өмнө Говийн бүсэд Ч.Батжаргалын халтар даага түрүүллээ
-
14 цагийн өмнө Төвийн бүсийн сонгомол бага ангилалд Х.Цогтсайханы…
-
15 цагийн өмнө Хангайн бүсэд Ч.Уламбаярын хээр соёолон түрүүллээ
-
16 цагийн өмнө Говийн бүсийн сонгомол дунд насны ангилалд Б.Норов…
-
18 цагийн өмнө Төвийн бүсийн сонгомол дунд насанд Б.Бат-Өлзийн ха…
-
19 цагийн өмнө "Говьшанх-7" говийн бүсийн уралдаанд Ц.Амарсанааги…
-
22 цагийн өмнө Ламын Гэгээний 385 жилийн ойд Ч.Болд-Эрдэнийн халт…
-
22 цагийн өмнө Төвийн бүсийн уралдааны сонгомол дээд насанд С.Бая…
-
22 цагийн өмнө "Говьшанхын хурд-7" уралдаанд Б.Пүрэвжаргалын хүрэ…
-
7-р сарын 13 -нд АХ-ын 103 жилийн ойн сонгомол бага ангилалд Х.Гарь…
-
7-р сарын 13 -нд АХ-ын 103 жилийн ойн сонгомол бага ангилалд 106 да…
-
7-р сарын 13 -нд АХ-ын 103 жилийн ойн сонгомол дунд ангилалд эхний …
-
7-р сарын 13 -нд АХ-ын 103 жилийн ойн сонгомол дунд насны уралдаанд…
-
7-р сарын 13 -нд АХ-ын 103 жилийн ойн сонгомол дунд насанд 65 хурда…
-
7-р сарын 13 -нд АХ-ын 103 жилийн ойн сонгомол дээд насанд эхний 10…
-
7-р сарын 13 -нд АХ-ын 103 жилийн ойн сонгомол дээд насанд С.Баярса…
-
7-р сарын 13 -нд Сонгомол дээд насанд 79 хурдан хүлэг бүртгүүлжээ
-
7-р сарын 13 -нд Цоллооч хүүд Д.Чулуунбат Тод манлай даага амлав
-
7-р сарын 12 -нд АХ-ын 103 жилийн ойд эхний 10-т хурдалсан хурдан д…
-
7-р сарын 12 -нд АХ-ын 103 жилийн ойд Х.Улам-Өрнөхийн хээр даага тү…
-
7-р сарын 12 -нд 258 даага бүртгүүлжээ
-
7-р сарын 12 -нд АХ-ын 103 жилийн ойд эхний 10-т хурдалсан хурдан с…
-
7-р сарын 12 -нд Уралдаанч Б.Энх-Очир: Захаар нь дайрч ороод Нандин…
-
7-р сарын 12 -нд АХ-ын 103 жилийн ойд Хишиг-Очирын Бөхбатын хүрэн с…
-
7-р сарын 12 -нд 217 соёолон бүртгүүлж, 152 нь гараа руу хөдөлжээ
-
7-р сарын 11 -нд АХ-ын 103 жилийн ойд эхний 10-т хурдалсан их насны…
-
7-р сарын 11 -нд АХ-ын 103 жилийн ойд Б.Ерөөлтийн халтар морь түрүү…
-
7-р сарын 11 -нд 228 их насны морь бүртгүүлжээ
-
7-р сарын 11 -нд АХ-ын 103 жилийн ойд эхний 10-т хурдалсан хурдан а…
-
7-р сарын 11 -нд АХ-ын 103 жилийн ойд С.Гал-Эрдэнийн Нандин хонгор …
-
7-р сарын 11 -нд 192 азарга бүртгүүлжээ
-
7-р сарын 10 -нд АХ-ын 103 жилийн ойд эхний 10-т хурдалсан хурдан ш…
-
7-р сарын 10 -нд Ц.Дагвасүрэнгийн хул шүдлэн түрүүллээ
-
7-р сарын 10 -нд 254 шүдлэн бүртгүүлжээ
-
7-р сарын 10 -нд АХ-ын 103 жилийн ойд эхний 10-т хурдалсан хязаалан…
-
7-р сарын 10 -нд Батсуурийн Чинзоригийн хээр хязаалан түрүүллээ
-
7-р сарын 10 -нд 156 хурдан хязаалан гарааны зурхайгаас эргэлээ
-
7-р сарын 10 -нд Хязаалан 256 бүртгүүлжээ
-
2024 оны 4-р сарын 15 -нд Уяач Ц.Батсайхан: Гэсэрваань гуай тарган ирэн дээр…
-
2024 оны 3-р сарын 27 -нд Богд хан уулын аймаг байгуулагдсаны 100 жилийн ой,…
-
2024 оны 3-р сарын 27 -нд МУ-ын Тод манлай уяач Б.Далай: Уяачийн амжилтанд г…
-
2024 оны 3-р сарын 19 -нд Архангай аймгийн 100 жилийн ой, хангайн бүсийн ура…
-
2024 оны 3-р сарын 19 -нд 2023 оны ММСУХ-ны чансаа өндөр уяачид
-
2024 оны 3-р сарын 05 -нд 2023 ОНЫ 21 АЙМГИЙН ШИЛДЭГ УЯАЧ, УРАЛДААНЧ ХҮҮХДҮҮ…
-
2024 оны 3-р сарын 05 -нд Аймгийн Алдарт уяач Ш.Мөнхбаатар:Ах дүү дөрвүүл аа…
-
2024 оны 3-р сарын 05 -нд 2023 ОНЫ ММСУХ-НЫ 21 АЙМГИЙН ШИЛДЭГ САЛБАР ХОЛБОО,…
-
2024 оны 3-р сарын 05 -нд Архангай аймгийн 100 жилийн ой, хангайн бүсийн ура…
-
2024 оны 2-р сарын 27 -нд Манлай уяач Ч.Сугар: Алаг морийг харсан хүн болгон…
-
2024 оны 2-р сарын 27 -нд 2022 оны чансаа өндөр сонгомол дээд насны хүлгүүд
-
2024 оны 2-р сарын 26 -нд Н.Билэгтсайхан 66 оноогоор 2022 оны чансаа өндөр у…
-
15 цагийн өмнө Хангайн бүсэд Ч.Уламбаярын хээр соёолон түрүүллээ
-
22 цагийн өмнө Ламын Гэгээний 385 жилийн ойд Ч.Болд-Эрдэнийн халт…
-
19 цагийн өмнө "Говьшанх-7" говийн бүсийн уралдаанд Ц.Амарсанааги…
-
22 цагийн өмнө "Говьшанхын хурд-7" уралдаанд Б.Пүрэвжаргалын хүрэ…
-
14 цагийн өмнө Төвийн бүсийн сонгомол бага ангилалд Х.Цогтсайханы…
-
16 цагийн өмнө Говийн бүсийн сонгомол дунд насны ангилалд Б.Норов…
-
22 цагийн өмнө Төвийн бүсийн уралдааны сонгомол дээд насанд С.Бая…
-
18 цагийн өмнө Төвийн бүсийн сонгомол дунд насанд Б.Бат-Өлзийн ха…
-
13 цагийн өмнө Говийн бүсэд Ч.Батжаргалын халтар даага түрүүллээ
Сэтгэгдэл бичигдээгүй байна