Сумын Алдарт уяач Б.Машбат: Ногоон толгойн наадмын таван түрүүг авч байлаа

Хөвсгөл аймгийн Алаг-Эрдэнэ сумын уугуул, сумын Алдарт уяач Б.Машбаттай хийсэн ярилцлагыг хүргэж байна.
-Машбат уяачийн наадмын өм нээгдсэн тэр он жилүүдээс яриагаа эхэлье?
-Хурдан тууртын тоосонд хийморь сүлдээ даатгаад 23,24 жил өнгөрсөн байна. Ерээд оны эхээр 15,16-тай жаахан хүү аймгийн Алдарт уяач Жаргалд шавь орж уяаны эрдмийнхээ шанг татаж байлаа. Түүнээс хойш жижиг наадмуудад болон сумын баяр наадмаас 60 гаруй айраг түрүүтэй болсон байна.
-Унаган адуугаараа наадаж байна уу?
-Миний аав морь уяж байгаагүй л дээ. Гэхдээ би ааваасаа өвлөсөн унаган адуунаасаа авч, анх морь уяж сурсан. Өөрийнхөө ах дүү хоёр морийг олон удаа айраг түрүүнд хурдлуулж байлаа. Нэг гүүний төлүүд байгаа юм. Энэ гүү дөрвөн эр унага, нэг охин төрүүлсэн. Дөрвөн эр унага нь дөрвүүлээ хурдалж, надад уяач хүний баяр жаргалыг олонтаа мэдрүүлсэн буянтай амьтад даа. Хөөрхий гүү маань одоо хөгшрөөд, энэ жилээс тэжээж байгаа.
-Энэ хугацаанд гаргасан амжилтуудаасаа сонирхуулаач?
-Би өөрийнхөө суманд болон зэргэлдээх сумдаараа л нааддаг юм. Сумаасаа гарч Улаан-Уул, Баянзүрх, Түнэл, Хатгал, Арбулаг, Мөрөнгөөр наадаж байлаа. Манай аймгийн томоохон наадмууд болох 2007 оны анхны “Хотгойдын хурд”-д хязаалан үрээтэйгээ очоод 15-аар оруулж, “Дархадын хурд”-д зургаагаар хурдлуулсан. Ер нь жил бүрийн наадмаас гурван түрүү, мөн тооны айргийг тогтмол хүртээд л яваа юм. Шөвөг алдсан жил бараг байхгүй дээ. Өнгөрсөн жил л нэг үрээ шөвгөрсөн байгаа. Эндээс 2007 онд Баянзүрх суманд болсон Ногоон толгойн бүсийн наадамд таван морьтой очоод, тавууланг нь түрүүлгэж байлаа. Бас л сайхан наадмуудын нэг дээ. Уяач, унаач, морь гурвын аз од гийсэн өдөр байсан юм.
-Ямар насны морьдын уяа илүү тааруулж байна вэ?
-Сумынхаа баяр наадамд нас болгонд морьдоо уядаг юм. Эндээс бага насны морьдын уяаг илүү тааруулдаг гэж боддог. Бага насны адууны уяа амаргүй шүү дээ. Газрын гарц муу үед бүр хэцүү л дээ. Ноднин гайгүй байсан. Энэ жаахан тааруу л байна. Би чинь адуугаа цагаан өвсөөр нь л уячихдаг юм. Манай Алаг-Эрдэнэ чинь хангайдуу, тайгалаг газар. Тийм болохоор үүндээ дасан зохицоод адуу маань бяртай. Урд тал руугаар болохоор бяр муутай, хурд сайн байдаг шүү дээ. 
-Аймагт уралдах болоогүй юу?
-Арай л цаг нь болоогүй гэж бодоод байгаа юм. Би чинь адуугаа тэжээдэггүй. Аймгийн наадмыг харж байхнээ урдаас ирсэн, тэжээсэн морьд л айраг түрүүнд хурдлах юм байна шүү дээ. Энэ жилээс адууныхаа цусыг сэлбэж зүүн зүгээс адуу авч, тэжээнэ гэж бодож байна. Манай сумаас Давхарбаяр, Мөнхбат нар зүүн зүгээс адуу авчирсан. Тэднийг харахад манай эндэхийн адуунаас илүү байгаа нь анзаарагддаг. Жоохон “парк шинэчлэл” хийж байгаад аймагт үзнэ дээ. 
-Бидний урилгыг хүлээн авч ярилцсанд баярлалаа.

"Тод магнай" сэтгүүл №45